Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε το 24ο Συνέδριο του Πανελληνίου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ) στη Λίμνη Πλαστήρα 21-23 Νοεμβρίου 2014 με θέμα:
«Προστασία Λιμνών, Υδατικών Πόρων και Βιοποικιλότητας»
Το συνέδριο παρακολούθησε με εκπρόσωπο του ο Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος Ν.Ρόδου. Συνδιοργανωτές του Συνεδρίου ήταν η ΚΕΔΕ και ο Δήμος Λίμνης Πλαστήρα.
Σε αυτό παρουσιάστηκαν πολλές σύγχρονες και επιστημονικά τεκμηριωμένες εισηγήσεις από τους προσκεκλημένους ειδικούς επιστήμονες από την ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα, εκπροσώπους φορέων και οργανώσεων, τον ιδιωτικό τομέα κλπ.
Η Ελλάδα έχει αξιόλογο υγροτοπικό πλούτο με σπουδαία βιοποικιλότητα, τμήμα του οποίου, αποτελούν οι τεχνητές λίμνες. Τα ύδατά τους αξιοποιούνται για παραγωγή ενέργειας, ύδρευση, άρδευση, τουριστικές υποδομές, και περιβαλλοντική εκπαίδευση. Η ΔΕΗ έχει σημαντικό ρόλο για τα ανωτέρω. Κοινός τόπος των συμπερασμάτων είναι ότι οι υδατικοί πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι και απειλούνται από την υπερκατανάλωση και την κακή διαχείριση. Κανόνας πρέπει να είναι όχι μόνο η διαχείριση της προσφοράς σε νερό, η οποία συνήθως οδηγεί σε ασύνετες πρακτικές και υψηλό κόστος, αλλά κυρίως η διαχείριση της ζήτησης σε επίπεδο λεκάνης απορροής με στόχο την μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση των υδατικών πόρων. Επιβάλλονται κοινές δράσεις από την κοινωνία των πολιτών, την τοπική αυτοδιοίκηση, την πολιτεία και τις ιδιωτικές “πράσινες” επιχειρηματικές παρεμβάσεις. Όλες οι παραπάνω θα πρέπει να υπακούουν στην ανάγκη προστασίας της βιοποικιλότητας, και γενικότερα τόσο των φυσικών όσο και των τροποποιημένων/τεχνητών οικοσυστημάτων. Επιβάλλονται σύγχρονοι, ελεγχόμενοι σχεδιασμοί, μακράς πνοής, οι οποίοι θα τηρούν τις απαιτήσεις της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, με ουσιαστικό και αποτελεσματικό τρόπο. Οι ανωτέρω σχεδιασμοί θα πρέπει να στηρίζονται σε αξιόπιστα δεδομένα βάσης μακράς παρακολούθησης, καταγραφές των πιέσεων και των επιπτώσεών τους, ποσοτικοποίησής τους, αξιόπιστα υδατικά ισοζύγια κ.λπ. που θα προσφέρουν την απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση για κάθε σχεδιασμό. Οι χρήσεις σε μία λεκάνη απορροής (π.χ. γεωργία, ύδρευση, βιομηχανία) πρέπει να συνάδουν με την φέρουσα ικανότητα των υδατικών αποθεμάτων και των οικοσυστημάτων που στηρίζουν (οικολογική παροχή, στάθμη κ.λπ.). Είναι απαραίτητη η μείωση των απωλειών από τα δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης, η αντικατάσταση υδροβόρων μεθόδων άρδευσης, η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών και η εξάλειψη του φαινομένου των παράνομων γεωτρήσεων. Η δράση για την αντιμετώπιση των ανωτέρω είναι επιτακτική καθώς τα υγροτοπικά οικοσυστήματα κινδυνεύουν από τη ρύπανση και τις αναμενόμενες επιπτώσεις λόγω κλιματικής αλλαγής. Το αναπτυξιακό μοντέλο πρέπει να σέβεται το περιβάλλον και να μη στηρίζεται σε ατομικά και συντεχνιακά συμφέροντα.
Όλα τα παραπάνω θα συμβάλουν στη διατήρηση του υγροτοπικού πλούτου και της βιοποικιλότητας ευρύτερα και στην εξασφάλιση των λειτουργιών τους και των αγαθών και υπηρεσιών, που τα οικοσυστήματα αυτά προσφέρουν στον άνθρωπο. Στο πλαίσιο αυτό είναι σκόπιμη η ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας για τη διάδοση και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών και παραδειγμάτων στην πράξη (π.χ. επέκταση υγρών λιβαδιών στις Πρέσπες)
Περαιτέρω, τονίστηκε η σημασία προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Σπουδαίο ρόλο για τη διατήρηση και αειφορική διαχείριση των υδατικών πόρων και των υγροτοπικών οικοσυστημάτων που στηρίζουν έχει η Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι δράσεις και οι παρεμβάσεις της, όταν συμβάλλουν στον ανωτέρω στόχο, ωφελούν όχι μόνο τη φύση, αλλά και τον άνθρωπο. Θετικά παραδείγματα αποτελούν οι δράσεις του Δήμου Ν. Πλαστήρα για την προστασία και ανάδειξη της λίμνης Πλαστήρα καθώς και οι προσπάθειες του Δήμου Δωρίδος για την προστασία των υδάτων της τεχνητής λίμνης Μόρνου από τη ρύπανση.
Τέλος, σημαντικό ρόλο στη διατήρηση των λιμνών της χώρας και ευρύτερα του υγροτοπικού πλούτου, έχει το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000. Η θεσμική θωράκιση των προστατευόμενων περιοχών και η ύπαρξη φορέων διαχείρισης που λειτουργούν αποτελεσματικά (στελέχωση, αρμοδιότητες, εξοπλισμός, χρηματοδότηση) αποτελούν προϋποθέσεις διατήρησης και αειφορικής διαχείρισης των περιοχών αυτών. Oι ευκαιρίες χρηματοδότησης δράσεων και διατήρησης από το ΕΣΠΑ 2014-2020, είναι αξιοσημείωτες.
