Στις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού στην εθνική οικονομία και στην επιχειρηματικότητα, αναφέρεται σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «δ», ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών και Φορολογικών Μελετών (ΙΟΦΟΜ), Γιώργος Κορομηλάς και τονίζει ότι δυστυχώς και στη χώρα μας, ειδικά στην περίοδο που διανύουμε, του δευτέρου κύματος, η ανταπόκριση του πληθυσμού στα καλέσματα των ειδικών και της πολιτικής ηγεσίας για αυστηρή εφαρμογή των μέτρων δεν είναι η αναμενόμενη. Η μη τήρηση των μέτρων στον επιθυμητό βαθμό έχει ως αποτέλεσμα να απομακρύνεται το σενάριο της σταδιακής αποκλιμάκωσης των περιορισμών, άρα και της επιστροφής σε κάποιου είδους κανονικότητα.
Ο κ. Κορομηλάς εκτιμά ότι η επαναφορά στην κανονικότητα μπορεί να μην γίνει μέσα στο πρώτο ή και στο δεύτερο τρίμηνο του 2021, αλλά θα γίνει μέσα στο ίδιο έτος. «Το στοίχημα για το 2021 είναι να έχουμε ρυθμούς ανάκαμψης πάνω από 3% για να βγούμε από την υφεσιακή ζώνη», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Ακολουθεί η συνέντευξη αναλυτικά:
• Κύριε Κορομηλά, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, οι Έλληνες εκφράζουν τη μεγαλύτερη απαισιοδοξία στην Ευρώπη για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους. Σε ποιο βαθμό έχει πληγεί η οικονομία της χώρας από την πανδημία και τα lockdown;
Η μεγαλύτερη απαισιοδοξία στην Ευρώπη για την οικονομική κατάσταση της χώρας μας η οποία εκφράζεται από τους Έλληνες πολίτες στην έρευνα αυτή, είναι απόλυτα δικαιολογημένη. Ας μην ξεχνάμε ότι μετά από μια δεκαετή οικονομική κρίση με μνημόνια που είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εισοδημάτων για την συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών, μετά την αυστηρή δημοσιονομική επιτήρηση που μετατράπηκε σε εποπτεία, όταν η αισιοδοξία για ανάκαμψη και στη συνέχεια ανάπτυξη άρχισε να κυριαρχεί, εμφανίσθηκε μπροστά μας ο κορωνοϊός. Μια υγειονομική κρίση η οποία σύντομα μετατράπηκε σε οικονομική κρίση, όχι μόνο για τη χώρα μας, όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά για όλο τον πλανήτη. Όλες οι κύριες συνιστώσες του Α.Ε.Π. κατέγραψαν σημαντική πτώση λόγω των δυσμενών εξελίξεων σε λιανικό – χονδρικό εμπόριο, υπηρεσίες, βιομηχανία κ.λπ. και της βύθισης των ταξιδιωτικών εισπράξεων εξαιτίας του σοκ που επέφερε η πανδημία οδήγησε στην επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στην χώρα μας. Πως λοιπόν οι πολίτες να μην εκφράζουν την απαισιοδοξία τους, ειδικά όταν τα μαντάτα και για το 2021 δεν είναι τα καλύτερα;
• Ποια είναι η άποψή σας για τα μέχρι τώρα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της επιχειρηματικότητας, των εργαζόμενων και της οικονομίας λόγω της πανδημίας; Χρειάζονται επιπλέον μέτρα και ποια είναι αυτά, πού θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα;
Η επιχειρηματικότητα και οι εργαζόμενοι χρειάζονται επιπλέον μέτρα στήριξης. Ειδικότερα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το μέτρο ενίσχυσης της ρευστότητας με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής είναι πολύ σημαντικό με την προϋπόθεση να γίνει, για το σύνολο των ποσών που δόθηκαν σε όλες τις περιπτώσεις (Νο 1, Νο 2 Νο 3 και Νο 4), μη επιστρεπτέα. Παράλληλα πρέπει να υπάρξει ειδική μέριμνα για τους εργαζομένους των επιχειρήσεων που παραμένουν κλειστές με κρατική εντολή έτσι ώστε να λάβουν ενισχύσεις που θα τους επιτρέψουν να ζουν, όχι να φυτοζωούν. Τέλος η παράταση για την καταβολή των φορολογικών οφειλών των επιχειρήσεων μέχρι 30.4.2021 να γίνει για όλες τις επιχειρήσεις που πλήττονται από την πανδημία και όχι μόνο για αυτές που παραμένουν κλειστές με κρατική εντολή.
• Ο τουρισμός αποτελεί τη λεγόμενη βαριά βιομηχανία της χώρας, συμβάλλοντας κατά 25% στο ΑΕΠ. Η συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου του 2020, και η σημαντική μείωση των αφίξεων πόσο επηρεάζουν την εθνική οικονομία και πόσο γρήγορα μπορεί να επιστρέψει ο κλάδος του τουρισμού σε μία κάποια κανονικότητα;
Η Ελλάδα είναι μια χώρα που εξαρτάται πολύ από το τουριστικό προϊόν. Δυστυχώς η οικονομία της χώρας μας, εξαιτίας της εξάρτησής της από την εξωτερική ζήτηση και του πολύ υψηλού μεριδίου της οικονομικής δραστηριότητας σε κλάδους, όπως ο τουρισμός αλλά και οι μεταφορές, κλάδοι οι οποίοι πλήττονται περισσότερο από τις επιπτώσεις της πανδημίας, έχει επηρεασθεί αρνητικά. Αν δεν αντιμετωπισθεί η πανδημία στη χώρα μας, αλλά και στο εξωτερικό μιας και οι πελάτες των τουριστικών επιχειρήσεων κατά κύριο λόγο είναι αλλοδαποί, δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάκαμψη. Η επιστροφή σε κάποιας μορφής κανονικότητα υπολογίζω ότι θα γίνει εντός του 2021, εφόσον όμως το χρονοδιάγραμμα για την αντιμετώπιση της πανδημίας (εμβολιασμοί κ.λπ.) τηρηθεί και δεν υπάρξουν καθυστερήσεις.
• Πότε πιστεύετε, λοιπόν, ότι θα φανούν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης της οικονομίας και ποιος είναι ο ασφαλέστερος τρόπος για να οδηγηθεί η χώρα σε τροχιά ανάκαμψης;
Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την πορεία της πανδημίας, δηλαδή για πόσο καιρό ακόμα θα εφαρμόζονται περιορισμοί με στόχο την αναχαίτησή της. Δυστυχώς και στη χώρα μας, ειδικά στην περίοδο που διανύουμε του δευτέρου κύματος, η ανταπόκριση του πληθυσμού στα καλέσματα των ειδικών και της πολιτικής ηγεσίας για αυστηρή εφαρμογή των μέτρων δεν είναι η αναμενόμενη με αποτέλεσμα να απομακρύνεται το σενάριο της σταδιακής αποκλιμάκωσης των περιοριστικών μέτρων, άρα επιστροφής σε κάποιου είδους κανονικότητα. Με δεδομένο επίσης ότι οι εμβολιασμοί του πληθυσμού για το κτίσιμο ανοσίας θα αργήσουν να ολοκληρωθούν, είναι πολύ δύσκολο να εκτιμηθεί πότε ακριβώς θα γίνουν ορατά τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης της οικονομίας. Υπάρχει αβεβαιότητα η οποία έχει να κάνει με την αδυναμία πρόβλεψης του βαθμού ύφεσης της πανδημίας για το επόμενο χρονικό διάστημα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
• Θα ήθελα να κλείσουμε με ένα σχόλιό σας για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2021 που περιλαμβάνει μέτρα μείωσης του φορολογικού και ασφαλιστικού βάρους και ενθάρρυνσης της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και ευρωπαϊκούς πόρους που θα εισρεύσουν στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και του React EU…;
Για μένα σημαντικό είναι οι πολίτες να μην απογοητεύονται, θεωρώντας ότι η κατάσταση που έχει διαμορφώσει η πανδημία είναι η νέα κανονικότητα η οποία δεν πρόκειται να αλλάξει. Η επαναφορά στην κανονικότητα μπορεί να μην γίνει μέσα στο πρώτο ή/και το δεύτερο τρίμηνο του 2021, αλλά θα γίνει μέσα στο ίδιο έτος. Το στοίχημα για το 2021 είναι να έχουμε ρυθμούς ανάκαμψης πάνω από 3% για να βγούμε από την υφεσιακή ζώνη και πάνω από 5,5% για να αρχίσουμε να καλύπτουμε το χαμένο έδαφος του 2020, συνεπώς οποιοδήποτε ποσοστό κάτω του 3% θα παρατείνει την ύφεση. Ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει ανάκαμψη για το 2021 τα δε μέτρα φορολογικών και ασφαλιστικών ελαφρύνσεων δίνουν μια προοπτική επιστροφής σε αναπτυξιακό περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης, αν μπορούσαν να εκταμιευθούν τα 5,5 δισ. ευρώ, θα ήταν εφικτή η ανάκαμψη που προβλέπει η κυβέρνηση, συνεπώς πρέπει να μην υπάρξουν καθυστερήσεις, με ευθύνη της Ε.Ε.
