Εν αναμονή ενημέρωσης από την Τράπεζα της Ελλάδος των ονομάτων των εμπλεκομένων υπαλλήλων στην αξιολόγηση της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου αλλά και εκείνων που αποφάσισαν την ανάκληση της αδείας λειτουργίας της, τελεί η Πταισματοδίκης Ρόδου κ. Αικ. Γαλάνη, προκειμένου να διαβιβάσει τη δικογραφία, που έχει σχηματιστεί, για τη διαπίστωση τυχόν τελέσεως του αδικήματος της παράβασης καθήκοντος, σε Πταισματοδίκη των Αθηνών.
Στα πλαίσια της προκαταρκτικής εξέτασης, που διενεργείται, με κατεπείγον χαρακτήρα, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν, τα όσα κατέθεσε, εξεταζόμενος, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Συνεταιριστικής Τράπεζας Δωδεκανήσου κ. Γ. Φρόνας.
Όπως αποκαλύπτει σήμερα η “δημοκρατική”, ο κ. Φρόνας, αφού αναφέρθηκε στο ιστορικό της ίδρυσης της τράπεζας, στο χαρακτήρα και τον στόχο της για αυτόνομη χρηματοδότηση των Δωδεκανησιακών επιχειρηματικών αναγκών επεσήμανε ότι η τράπεζα αποτελούσε την τρίτη μεγαλύτερη σε μέγεθος Συνεταιριστική Τράπεζα της Ελλάδος, μετά την Παγκρήτια Τράπεζα και τη Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων.
Ωστόσο, την τελευταία διετία, όπως τόνισε, λόγω της ύφεσης και της δημοσιονομικής κρίσης, παρουσίασε για πρώτη φορά σταθεροποίηση μεγεθών και ζημιογόνες χρήσεις.
Ο κ. Φρόνας, εξήγησε μεταξύ άλλων ότι η συνεχής και διαρκώς βαθύτερη χρηματοοικονομική κρίση, σε συνδυασμό με την πρωτόγνωρη αστάθεια του πολιτικού περιβάλλοντος το έτος 2012 και την επακόλουθη κυπριακή κρίση το 2013 είχαν ως αποτέλεσμα αφενός τη ραγδαία αύξηση των καθυστερούμενων και μη εξυπηρετούμενων δανείων, που σταδιακά έφθασαν στο 25% – 30% του συνόλου των δανείων για ολόκληρη την τραπεζική αγορά και αφετέρου την απόσυρση σημαντικού μέρους των καταθέσεών της. Επιπλέον, λόγω της βαθιάς ύφεσης, όπως κατέθεσε, μερίδα των συνεταίρων της τράπεζας προέβησαν σε αιτήσεις για εξαγορά των συνεταιριστικών τους μερίδων.
Αναφέρθηκε εν συνεχεία στις ενέργειες που προέβη από το έτος 2011 για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Το 2011 ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των Εμπορικών Τραπεζών ήταν ήδη αρνητικός, ενώ οι Συνεταιριστικές Τράπεζας μεταξύ των οποίων και η Συνεταιριστική Τράπεζα Δωδεκανήσου, είχαν θετικό δείκτη.
Από τα μέσα του 2011 και όλο το 2012 έκανε επανειλημμένα διαβήματα στο Υπουργείο Οικονομικών και στην Τράπεζα της Ελλάδος για να συμπεριληφθούν οι Συνεταιριστικές Τράπεζες στο πρόγραμμα ανακεφαλαιοποίησης των Ελληνικών Τραπεζών μέσω της υπαγωγής τους στο Ταμείο Χρηματοδοτικής Σταθερότητας, το οποίο διέθετε 50 δις ευρώ. Οι προσπάθειες όμως αυτές δεν τελεσφόρησαν.
Επεσήμανε παραπέρα ότι η Τράπεζα της Ελλάδος, το μοναδικό προληπτικό μέτρο ανασυγκρότησης του θεσμού των Συνεταιριστικών Τραπεζών που έλαβε ήταν η πρόταση περιορισμένων νομοθετικών αλλαγών για την «εταιρική διακυβέρνηση» των Συνεταιριστικών Τραπεζών, αλλά κανένα σχέδιο λειτουργίας και ανάπτυξής τους στον ελληνικό χώρο.
Σε ό,τι αφορά την τελευταία αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου ο κ. Φρόνας κατέθεσε μεταξύ άλλων ότι την 02.09.2013 η τράπεζα, ως όφειλε, υπέβαλε στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς το ενημερωτικό δελτίο της αύξησης κεφαλαίου προς έγκριση. Λόγω καθυστέρησης της έκδοσης σχετικής έγκρισης από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η οποία εν τέλει εκδόθηκε την 03.10.2013 και αναρτήθηκε στον ιστότοπο της Επιτροπής την 04.10.2013, η Τράπεζα της Ελλάδος με την υπ’ αριθμ. 2526/8048/24.10.2013 επιστολή της έθεσε ως καταληκτική ημερομηνία ολοκλήρωσης της αύξησης για όλες τις συνεταιριστικές τράπεζες την 22.11.2013.
Με βάση το Ενημερωτικό Δελτίο της αύξησης του Συνεταιριστικού Κεφαλαίου της Τράπεζας το οποίο ενέκρινε η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, στο Δ.Σ. της οποίας συμμετείχε και εκπρόσωπος της Τράπεζας της Ελλάδος, η αύξηση του κεφαλαίου προβλέφθηκε μέχρι του ποσού των 17.006.254,50€ με σκοπό την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ενδυνάμωση των κεφαλαίων της Τράπεζας και κυρίως την βελτίωση του Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (Δ.Κ.Ε.).
Ο κ. Φρόνας κατέθεσε κατηγορηματικά ότι η Τράπεζα της Ελλάδος, ποτέ δεν ζήτησε από την Τράπεζα αύξηση κεφαλαίου συγκεκριμένου ποσού. Ζητούσε απλώς μέτρα για την αποκατάσταση του δείκτη. Στο Ενημερωτικό δε Δελτίο της Αύξησης Κεφαλαίου, είχε καταστήσει σαφές ότι οι άμεσες κεφαλαιακές ανάγκες της, στις 31/10/2013, για την επίτευξη του ελαχίστου Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας της Τράπεζας, δεν υπερβαίνουν τα 6 εκ. €.
Γινόταν από τότε δηλαδή σαφής προσδιορισμός του αναγκαίου ποσού της αύξησης στα 6 εκ. περίπου ευρώ.
Σε αυτή την πολιτική δεν υπήρξε καμία αρνητική αντίδραση ή αντίθετη υπόδειξη από το αρμόδιο προς τούτο εποπτικό όργανο, την Τράπεζα της Ελλάδος.
Την 18.10.2013 η τράπεζα υπέβαλε στην Τράπεζα της Ελλάδος τη δήλωση του τριμήνου 30.06.2013 έως 30.09.2013, από την οποία προέκυπτε η βελτίωση του Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (ΔΚΕ) της τράπεζας σε 7,43%, με αποτέλεσμα το απαιτούμενο ποσό κεφαλαίων για την πλήρη αποκατάστασή του (ήτοι την άνοδο άνω του ελαχίστου ορίου του 9%) να ανέρχεται σε 3.814.000 € .
Η Συνεταιριστική, κατόπιν σχετικών αιτημάτων οφειλετών της, προέβη σε ρύθμιση απαιτήσεων σε οριστική καθυστέρηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στην εγκύκλιο 13/2009 της Τράπεζας της Ελλάδος. Η εν λόγω εγκύκλιος εκδόθηκε την 30.07.2009, σύμφωνα δε με αυτή, τα πιστωτικά ιδρύματα δύνανται, για ορισμένα από τα δάνεια για τα οποία, λόγω κάποιας δυσμενούς αλλαγής στην οικονομική κατάσταση του οφειλέτη, διαφαίνεται ότι είναι ευλόγως πιθανό να μην αποπληρωθούν, σύμφωνα με τους αρχικούς όρους της σύμβασης, να προβαίνουν σε τροποποίηση των όρων τους, προσφέροντας στον οφειλέτη ευνοϊκότερους όρους και συγκεκριμένα όρους τους οποίους δε θα προσέφεραν για νέα δάνεια με τα ίδια χαρακτηριστικά κινδύνου.
Με γνώμονα τις οδηγίες και τις κατευθυντήριες γραμμές της ανωτέρω εγκυκλίου, η Συνεταιριστική Τράπεζα Δωδεκανήσου ήδη από το 2012 είχε προγραμματίσει προς ενίσχυση του Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας (Δ.Κ.Ε.) την εκκαθάριση του χαρτοφυλακίου των καθυστερούμενων δανείων της.
Ο κ. Φρόνας κατέθεσε ότι μοναδική ευκαιρία εφαρμογής του εξυγιαντικού προγράμματος της τράπεζας ήταν το τρίτο τρίμηνο του έτους 2013, καθώς τη χρονική εκείνη περίοδο επήλθε σταθεροποίηση του πολιτικού κλίματος στη χώρα ενώ η εποχικότητα της οικονομίας των επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται στα Δωδεκάνησα, ευνόησαν την καταβολή μέρους των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αναγκαία προϋπόθεση για την επιτυχή αναδιάρθρωση και ρύθμιση συγκεκριμένων καθυστερούμενων δανειακών συμβάσεων.
Την 21.10.2013, κατά την διάρκεια δηλαδή της αύξησης κεφαλαίου, η τράπεζα απέστειλε στην Τράπεζα της Ελλάδος την υπ’ αριθμ. ΑΠ 36375 επιστολή της με την οποία επεξηγεί αναλυτικώς τους λόγους της θετικής μεταβολής του Δείκτη Κεφαλαιακής Επάρκειας του πιστωτικού ιδρύματος την 30.09.2013. Η Τράπεζα της Ελλάδος ουδεμία αντίρρηση γνωστοποίησε αναφορικά με τη συγκεκριμένη κατηγοριοποίηση, το ύψος του ΔΚΕ και άρα το υπολειπόμενο ποσό για την αποκατάσταση του ΔΚΕ.
Παρά τα πιεστικά χρονικά όρια, ολοκλήρωσε εμπροθέσμως την αύξηση του κεφαλαίου της δια της οποίας άντλησε το ποσό των 5.334.197,50 ευρώ και ενημέρωσε σχετικώς την Τράπεζα της Ελλάδος με το υπ’ αριθμ. 36671/25.11.2013 έγγραφό της. Με βάση την αύξηση κεφαλαίου, ο ΔΚΕ της διαμορφώθηκε στο 9,85%.
Την επόμενη ημέρα, ήτοι την 26.11.2013, η Τράπεζα της Ελλάδος ενημέρωσε την τράπεζα δια του υπ’ αριθμ. ΑΠ 2733/8713 εγγράφου της ότι ανέθεσε στην εταιρία «ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΟΥ, ΣΟΦΙΑΝΟΣ & ΚΑΜΠΑΝΗΣ Ανώνυμη Εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών και Συμβούλων Επιχειρήσεων» (Deloitte) την αξιολόγηση του χαρτοφυλακίου των δανείων, που ρυθμίστηκαν κατά την περίοδο 30.06.2013 έως 30.09.2013.
Την 03.12.2013, η Τράπεζα της Ελλάδος ενημερώνει για πρώτη φορά την τράπεζα Δωδεκανήσου δια του υπ’ αριθμ. ΑΠ 2762/8896/02.12.2013 εγγράφου της ότι κατά τις εκτιμήσεις της, οι ρυθμίσεις δανείων που διενεργήθηκαν την περίοδο 30.06.2013 έως 30.09.2013 δεν πληρούν τα κριτήρια της εγκυκλίου Ε.Δ. 13/2009 διότι το σύνολο σχεδόν των περιπτώσεων αφορά πελάτες οι οποίοι βρίσκονται σε ιδιαίτερα δυσχερή οικονομική θέση.
Με βάση την ανωτέρω υποκειμενική εκτίμηση, η Τράπεζα της Ελλάδος προέβη αιφνιδίως και δη μετά τη λήξη της προθεσμίας της αύξησης κεφαλαίου, σε επαναταξινόμηση των εν λόγω πιστούχων στην ίδια κατηγορία με αυτή της 30.06.2013, ήτοι στην κατηγορία των οριστικών καθυστερήσεων, με αποτέλεσμα το απαιτούμενο ποσό για την αποκατάσταση της κεφαλαιακής βάσης της αιτούσας να ανέλθει από 3.814.000 € σε 11.251.000 €.
Με την ίδια ως άνω επιστολή, η Τράπεζα της Ελλάδος κάλεσε την διοίκηση της τράπεζας Δωδεκανήσου να εκθέσει τις απόψεις της την 06.12.2013, ημέρα Παρασκευή.
Την 06.12.2013, μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Τράπεζας Δωδεκανήσου και στελέχη της έδωσαν το παρών αυτοπροσώπως σε συνάντηση με στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά την οποία εξέθεσαν τις απόψεις τους αναφορικά με τη σύννομη ρύθμιση και κατηγοριοποίηση των υπό αμφισβήτηση δανείων και άρα την επάρκεια του αντληθέντος κεφαλαίου.
Παρόλα αυτά, η Τράπεζα της Ελλάδος, αγνοώντας πλήρως το σχέδιο ανάκαμψης που της υποβλήθηκε, χωρίς να λάβει ιεραρχικά κανένα άλλο ισοδύναμο μέτρο του ν. 3601/2007 και χωρίς να παράσχει καμία απολύτως προθεσμία στην τράπεζα Δωδεκανήσου για να συμμορφωθεί με τις αλλαγές που η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος αιφνιδίως επέφερε στην ταξινόμηση των ρυθμισμένων δανείων της τράπεζας την 03.12.2012 και μάλιστα μετά τη λήξη της καταληκτικής προθεσμίας αύξησης του κεφαλαίου, την 08.12.2013, ημέρα Κυριακή και εξέδωσε την απόφαση για την ανάκληση της άδειας.
Ο κ. Φρόνας τόνισε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος έλαβε εις βάρος της Συνεταιριστικής το συγκεκριμένο επαχθέστατο μέτρο χωρίς τα χρηματοοικονομικά μεγέθη να έχουν εμφανίσει έντονη επιδείνωση, σε τέτοιο βαθμό ώστε η κατάσταση να θεωρείται μη αναστρέψιμη, ενώ ήταν δυνατή η λήψη άλλων ισοδύναμων μέτρων σε εύλογο χρονικό διάστημα και κυρίως ενώ τη διαβεβαίωσαν ότι η τράπεζα μπορεί να αντλήσει τα αιτηθέντα πρόσθετα κεφάλαια άμεσα.
