Γράφει ο Εμμανουήλ Μοράρης Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Δύο επιστήμες, Ψυχολογία και Διατροφή, που η σχέση τους είναι πραγματικά πολύπλοκη, και μάλιστα διαφορετική για κάθε άνθρωπο. Πολλοί άνθρωποι συνδέουν το φαγητό και την πρόσληψή του με συναισθήματα.
Ο μεταβολισμός, όπως και όλες οι άλλες αυτόνομες βιολογικές λειτουργίες ελέγχονται σε μεγάλο βαθμό από το κομμάτι εκείνο του νου μας που λειτουργεί ασυνείδητα.
Είμαστε λοιπόν ό,τι τρώμε, όπως λένε πολλοί; Πράγματι, η διατροφή μας αντανακλά τον ψυχικό μας κόσμο.
Η ποσότητα και η ποιότητα της τροφής, όπως και ο τρόπος που την καταναλώνουμε (τι ώρα θα φάμε, πόσο γρήγορα θα καταπιούμε την τροφή, αν θα φάμε όρθιοι ή σε στρωμένο τραπέζι, μόνοι ή με παρέα κτλ.), είναι αλληλένδετα με τη συναισθηματική μας κατάσταση, την προσωπικότητα, τα βιώματά μας, την οικογενειακή μας ιστορία, αλλά και με το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο. Επομένως το τι, το πόσο και το πώς τρώμε, υποδηλώνει πολλά για τον εσωτερικό μας κόσμο.
Είναι γεγονός ότι η πρόσληψη της τροφής είναι μία δραστηριότητα που αποσκοπεί στην ικανοποίηση πολλαπλών αναγκών: δεν τρώμε μόνο για να επιβιώσουμε, για να εφοδιάσουμε δηλαδή το σώμα μας με τα απαραίτητα θερμιδικά καύσιμα-υπάρχουν βέβαια φορές που τρώμε για να δώσουμε στον οργανισμό μας ενέργεια- όμως άλλες φορές το φαγητό αποτελεί μιαν απόλαυση, μια κοινωνική δραστηριότητα, μια ιεροτελεστία ή και μια έκφραση ενδότερων συναισθηματικών μας αναγκών.
Μέσα δηλαδή από την πρόσληψη τροφής μπορεί να αποζητήσουμε μια εσωτερική ανακούφιση, μια παρηγοριά, μια παρέα, αλλά και αντίθετα: μπορεί να χρησιμοποιήσουμε το φαγητό για να τιμωρήσουμε τον εαυτό μας, να καλύψουμε εσωτερικά κενά, να υποκαταστήσουμε με αυτό την επικοινωνία μας με τους άλλους.
Γι’ αυτό η βιομηχανία της τροφής έχει ανακαλύψει προ πολλού τις επιπτώσεις που έχει η τροφή στην ψυχολογική μας κατάσταση και επινοεί διαρκώς συνδυασμούς γεύσεων τέτοιους που να κάνουν ένα τρόφιμο, όχι απλώς ελκυστικ, αλλά μέχρι και εξαρτησιογόνο, εθιστικό- και ας είναι και ανθυγιεινό.
Ιδιαίτερα η βιομηχανία της γρήγορης εστίασης (fast food) έχει επιστρατεύσει εξειδικευμένους επιστήμονες ως μηχανικούς-τεχνολόγους τροφής, για να κατασκευάζουν τροφές που θα ερεθίζουν περισσότερο τον ανθρώπινο εγκέφαλο, ώστε να τις αναζητάει όλο και περισσότερο.
Έτσι παρασκευάζονται τροφές οι οποίες δεν είναι απλώς νόστιμες, αλλά έχουν στόχο να ερεθίζουν περισσότερο την όρεξη και να είναι πιο ευκολοφάγωτες. Εξάλλου πολλές τροφές περιέχουν ενισχυτικά γεύσης (μαλτοδεξτρίνη, μονογλουτεϊνικό μονονάτριο-ΜSG) και προσφέρουν ένα συνδυασμό αλμυρού-γλυκού-λιπαρού, ο οποίος κάνει ένα τρόφιμο να προξενεί στον εγκέφαλο την παραγωγή περισσότερης ντοπαμίνης-νευροδιαβιβαστή της ικανοποίησης που θα μας κινητοποιήσει μετά ώστε να επιδιώξουμε ξανά την ίδια ικανοποιητική, απολαυστική εμπειρία- και επομένως προκαλεί περισσότερη συναισθηματική ικανοποίηση.
Αυτές οι τεχνικές της βιομηχανίας της τροφής έχουν συχνά ως αποτέλεσμα τη συσσώρευση επιπρόσθετου βάρους στο σώμα, το οποίο καλείται να εξουδετερώσει η βιομηχανία του αδυνατίσματος.
