Απαντήσεις σε όλα τα καίρια ερωτήματα σχετικά με την εξέλιξη της επιδημιολογικής κατάστασης στην περιοχή μας, αλλά και για όλα τα θέματα που αφορούν στον κορωνοϊό, δίνει στη σημερινή συνέντευξή του στην «δημοκρατική» ο κ. Μιχάλης Βολονάκης –γενικός γραμματέας του Ιατρικού Συλλόγου Ρόδου, πνευμονολόγος – φυματιολόγος.
Και όπως αναφέρει και ο ίδιος χαρακτηριστικά: «Η εξέλιξη όμως της ίδιας της πανδημίας εδώ και δύο χρόνια πια, πιστεύω ότι δεν μας επιτρέπει να βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα σχετικά με το τέλος της πανδημίας».
• Κύριε Βολονάκη, να ξεκινήσουμε με την κατάσταση που κυριαρχεί σε όλη τη χώρα με την έξαρση της μετάλλαξης Όμικρον που καθημερινά δίνει πολλές χιλιάδες κρούσματα ενώ συνεχίζονται οι θάνατοι. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η επιδημιολογική κατάσταση;
Κα. Ντόκου, γνωρίζουμε ότι η μετάλλαξη Όμικρον έχει κυριαρχήσει και ευθύνεται για πάνω από το 90% των νέων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων. Τα χιλιάδες καθημερινά κρούσματα οφείλονται κυρίως στη μεγαλύτερη μεταδοτικότητα της μετάλλαξης αυτής. Εντούτοις, στο τελευταίο διάστημα παρατηρούμε σταθεροποίηση του αριθμού των νέων διαγνώσεων, καθώς και μείωση των νέων εισαγωγών στα νοσοκομεία. Δυστυχώς όμως, ο αριθμός των θανάτων εξακολουθεί να είναι υψηλός, γιατί ο δείκτης αυτός, όπως και ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών στις Μ.Ε.Θ., μειώνεται με χρονοκαθυστέρηση, έπεται δηλαδή 2-3 εβδομάδες μετά από την αποκλιμάκωση της αύξησης των κρουσμάτων. Πρέπει στο σημείο αυτό να τονιστεί ότι η μετάλλαξη Δέλτα που προκαλεί πιο βαριά νόσηση από την Όμικρον και ευθύνεται κατά κανόνα για τις εισαγωγές στις Μ.Ε.Θ., εξακολουθεί να υπάρχει έστω και στο ποσοστό του 10% περίπου. Αξίζει να αναλογιστούμε ότι τις μέρες που τα κρούσματα άγγιξαν τις 50.000, το ποσοστό της Δέλτα αντιστοιχούσε περίπου σε 5.000 ασθενείς. Ξέρουμε ότι περίπου το 7% των ασθενών με Δέλτα θα νοσηλευτούν, σε αντίθεση περίπου με το 1% των ασθενών της Όμικρον. Αν λοιπόν υπολογίσουμε τους αριθμούς μπορούμε να καταλάβουμε σε μεγάλο βαθμό την όλη επιδημιολογική εικόνα. Φαίνεται λοιπόν η επιδημιολογική κατάσταση να εξελίσσεται όπως αναμενόταν με σταθεροποίηση και σταδιακή μείωση των νέων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων και των νέων εισαγωγών, ενώ παράλληλα με προσοχή, υπομονή και πάντα βρισκόμενοι σε επιφυλακή παρακολουθούμε τον αριθμό των διασωληνωμένων ασθενών, και δυστυχώς τους θανάτους.
• Ωστόσο συνεχίζονται οι εμβολιασμοί με όλες τις δόσεις ενώ παραμένουν ενεργά τα μέτρα προστασίας και περιορισμού. Ποιο είναι το αδύναμο σημείο αυτής της περιόδου κατά την άποψή σας;
Δεν πιστεύω ότι υπάρχει ένα αδύναμο σημείο αυτήν την περίοδο που να δικαιολογεί την επιδημιολογική εικόνα, αλλά αντίθετα αυτή είναι συνδυασμός πολλών παραγόντων. Κυριότεροι παράγοντες είναι η μεγάλη μεταδοτικότητα της Όμικρον, καθώς και το γεγονός ότι τα διαθέσιμα εμβόλια δείχνουν να έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα κατά της μετάλλαξης αυτής έναντι της ασυμπτωματικής ή της ήπιας νόσησης. Επίσης, ο χειμώνας με τον υποχρεωτικό συγχρωτισμό σε κλειστούς κατά κύριο λόγο χώρους και η εορταστική περίοδος με την παραδοσιακά μεγάλη μετακίνηση πληθυσμού και τις εκδηλώσεις, αποτέλεσαν επιπρόσθετους επιβαρυντικούς παράγοντες. Καταλυτικό ρόλο σίγουρα παίζει και η κόπωση του κόσμου σε οτιδήποτε σχετικό με την πανδημία.
Πολύ σωστά όμως οι εμβολισμοί συνεχίζονται και πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι η τρίτη-αναμνηστική δόση του εμβολίου είναι απολύτως αναγκαία και η αξία της αδιαμφισβήτητη. Και αυτό, διότι όπως αποδείχτηκε από τις μελέτες ένα μήνα μετά την ενισχυτική δόση με m-RNA εμβόλιο οι τίτλοι των αντισωμάτων πολλαπλασιάζονται έως και 30 φορές και είναι στατιστικά σημαντικά υψηλότεροι σε σύγκριση μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης δόσης εμβολίου. Επιπλέον, όσοι έχουν κάνει και τις τρεις δόσεις του εμβολίου διατρέχουν κατά 90% μικρότερο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά από Όμικρον, ενώ όσοι έχουν κάνει δύο δόσεις του εμβολίου κατά 65%.
• Το επίπεδο της ανοσίας πώς διαμορφώνεται τώρα στη Ρόδο; Είμαστε σε ικανοποιητικά επίπεδα;
Στη Ρόδο έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους περίπου 92.000 συμπολίτες μας, ενώ έχουν πραγματοποιήσει την αναμνηστική τους δόση περίπου 51.000. Αν στα νούμερα αυτά προσθέσουμε και τον μεγάλο αριθμό συνανθρώπων μας που νόσησαν ειδικά την περίοδο των εορτών (κάποιοι ανεμβολίαστοι, αλλά και κάποιοι εμβολιασμένοι), νομίζω ότι είμαστε σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο ανοσίας, ειδικά όσον αφορά στην αποφυγή της βαριάς νόσησης. Αυτό επ΄ουδενί δεν σημαίνει εφησυχασμό, όσον αφορά στην τήρηση των μέτρων και κυρίως στη συνέχιση των εμβολιασμών.
• Όσον αφορά στα διαγνωστικά τεστ, τα self-test και rapid-tests έχουν αυξηθεί κατά πολύ. Αυτό τελικά, συμβάλλει στον εντοπισμό κρουσμάτων σε σχέση με την αρχή της πανδημίας;
Πολύ σωστά κα. Ντόκου. Ο αυξημένος διαθέσιμος αριθμός διαγνωστικών τεστ από το κράτος, η εύκολη πρόσβαση σε δομές υγείας (ιδιωτικές και δημόσιες), αλλά και στα φαρμακεία για τη διενέργειά τους, σε συνδυασμό και με τη μείωση του κόστους τους (ειδικά σε σχέση με προηγούμενες φάσεις της πανδημίας) μας δίνουν τη δυνατότητα να έχουμε έγκαιρη ανίχνευση των νέων κρουσμάτων και κυρίως έγκαιρη απομόνωσή τους. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται καλύτερη επιδημιολογική επιτήρηση της πανδημίας και περιορίζουμε την αλυσίδα μετάδοσης του ιού. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την τήρηση των μέτρων και τον εμβολιασμό αποτελούν τα βασικά μας όπλα για να ελέγξουμε την πανδημία.
• Υπάρχουν επιστήμονες, που λένε ότι ίσως βρισκόμαστε στο τέλος της πανδημίας. Πώς το σχολιάζετε και τι σημαίνει;
Νομίζω ότι είναι τελείως κατανοητό, αλλά και ανθρώπινο όλοι να ψάχνουμε να πιαστούμε από μια αισιόδοξη είδηση, από κάποιο αισιόδοξο σενάριο. Η εξέλιξη όμως της ίδιας της πανδημίας εδώ και 2 χρόνια πια, πιστεύω ότι δεν μας επιτρέπει να βγάζουμε βιαστικά συμπεράσματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να απογοητευτούμε και να μην είμαστε αισιόδοξοι. Ίσα ίσα, τώρα γνωρίζουμε πολύ καλύτερα τον ιό, έχουμε το μεγάλο όπλο του εμβολίου, διαθέτουμε πολλά διαγνωστικά τεστ, νέα φάρμακα (μονοκλωνικά αντισώματα, αντιϊκά φάρμακα) και γενικά γνώση για το τι πρέπει να κάνουμε και τι να αποφύγουμε. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την αναμενόμενη, σύμφωνα με τις γνώσεις μας στην εξελικτική βιολογία και ιολογία, ¨εξασθένηση¨ του ιού (μεταλλάξεις πιο μεταδοτικές, αλλά λιγότερο νοσογόνες) συνθέτουν ένα αισιόδοξο σενάριο. Αν αυτό το αισιόδοξο σενάριο σημαίνει και το τέλος της πανδημίας νομίζω ότι είναι λίγο νωρίς να το πει κάποιος με σιγουριά.
• Πόσο καιρό θα πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε με τον κορωνοϊό και να τηρούμε τα μέτρα;
Δυστυχώς και σε αυτό το ερώτημα δεν νομίζω ότι υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση. Υπάρχουν επιστήμονες που υποστηρίζουν ανατρέχοντας και στο παρελθόν ότι γενικά οι πανδημίες διαρκούν περίπου 3 έτη, με τον ιό να εξαφανίζεται το ίδιο ξαφνικά όπως εμφανίστηκε, αλλά υπάρχει και η επιστημονική άποψη που υποστηρίζει ότι ο ιός θα γίνει τουλάχιστον για κάποια χρόνια ενδημικός, όπως δηλαδή ο ιός της γρίπης. Το ζητούμενο κατά την άποψή μου είναι να μάθουμε να ζούμε με τον ιό, να έχουμε υπομονή και ακολουθώντας τις οδηγίες της επιστήμης να επανακτούμε καθημερινά κομμάτι κομμάτι τη ζωή μας πίσω, πράγμα που πιστεύω ότι συμβαίνει.
• Σε σχέση με τις καινούργιες θεραπείες, ποια είναι τα τελευταία νέα;
Να θυμηθούμε ότι το τελευταίο διάστημα έχουν χρησιμοποιηθεί τα μονοκλωνικά αντισώματα σε ασθενείς που είχαν προσβληθεί από τη μετάλλαξη Δέλτα, με θετικά αποτελέσματα. Σύμφωνα όμως με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα και τις μελέτες τα μονοκλωνικά αντισώματα φαίνεται να έχουν μειωμένη δραστικότητα έναντι της μετάλλαξης Όμικρον, που επικρατεί στην παρούσα φάση.
• Έχουμε όμως πολύ καλά και αισιόδοξα νέα από τα αντιϊκά φάρμακα.
Όπλα λοιπόν στη φαρέτρα μας για την αντιμετώπιση της πανδημίας αποτελούν δύο νέα αντιϊκά φάρμακα, τα οποία ήδη έχουν λάβει έγκριση για έκτακτη χορήγησή τους από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ενώ το ένα έχει λάβει επίσης έγκριση και από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ). Είναι σε μορφή χαπιού, γεγονός που καθιστά πιο εύκολη τη λήψη τους, ενδείκνυνται για ασθενείς που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή νόσηση και μειώνουν τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου από COVID-19 σε ποσοστό που αγγίζει έως και το 88%.
Βλέπουμε λοιπόν ότι τα νέα είναι ευχάριστα και ότι η επιστήμη πιστή στο καθήκον της μας προσφέρει απλόχερα νέα όπλα στη μάχη μας με τον ιό που τόσο έπληξε την ανθρωπότητα. Επειδή όμως «συν Αθηνά και χείρα κίνει» πρέπει και εμείς οι πολίτες από την πλευρά μας να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτό που πρέπει και δεν είναι άλλο από την τήρηση των μέτρων, και κυρίως την ορθή επιτέλους χρήση μάσκας. Κλείνοντας, να τονίσω ότι καλώς να έρθουν και νέα φάρμακα, αλλά επειδή στην Ιατρική “Κάλλιον του θεραπεύειν το προλαµβάνειν” να μην ξεχάσουμε να ολοκληρώσουμε τους εμβολιασμούς μας, προστατεύοντας τον εαυτό μας, αλλά και τους γύρω μας.
