Η χώρα μας πέρυσι πέτυχε ένα ακόμη ρεκόρ. Συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τις μεγαλύτερες αυξήσεις χονδρεμπορικών τιμών σε σχέση με το 2021, σύμφωνα με την πλατφόρμα DIEM του ΕΜΠ.
Η Ελλάδα αναδείχθηκε το 2022 ανάμεσα στις πέντε ακριβότερες χώρες της Ευρώπης σε ό,τι αφορά τη χονδρεμπορική τιμή ηλεκτρικού ρεύματος. Με μέση ετήσια τιμή 279,91 ευρώ ανά μεγαβατώρα στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM) κατέλαβε την τέταρτη θέση, μετά την Ιταλία (303,97 ευρώ/MWh), τη Μάλτα (295,09 ευρώ/MWh) και την Ελβετία (281,68 ευρώ/MWh). Η ελληνική τιμή απείχε πολύ και από τον μέσο όρο που διαμορφώθηκε το περασμένο έτος στην Ευρώπη, στα 234,19 ευρώ/MWh.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από την επεξεργασία των δεδομένων των τιμών της DAM στην πλατφόρμα DIEM, που έχει αναπτυχθεί στο ΕΜΠ από την ομάδα Smart Rue, με επικεφαλής τον καθηγητή Νίκο Χατζηαργυρίου. Σκοπός της πλατφόρμας είναι η συστηματική συλλογή και οργάνωση των δεδομένων της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, που δημοσιεύονται από εθνικούς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς (EnEx, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΣΦΑ, ΔΑΠΕΕΠ, ENTSOe, GME, JAO, NordPool, κ.λπ.).
Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι το 2022 ακόμη και η Γερμανία περιόρισε τη χονδρεμπορική τιμή της στα 235,39 ευρώ τη μεγαβατώρα, ενώ η γειτονική Βουλγαρία ήταν φθηνότερη από εμάς, στα 248,17 ευρώ τη μεγαβατώρα. Τη διαφορά, βέβαια, κάνει η Ισπανία, με 167,53 ευρώ τη μεγαβατώρα. Οι τιμές DAM, αν και διαμορφώνουν κύρια τις χονδρεμπορικές τιμές στις αγορές ενέργειας, δεν είναι οι μόνες. Στις τελικές τιμές συμμετέχουν και ποσότητες των οποίων η προμήθεια γίνεται στην Προθεσμιακή Αγορά, καθώς και στην Αγορά Αποκλίσεων. Στην Ελλάδα η Προθεσμιακή Αγορά εξακολουθεί και υπολειτουργεί.
Η χώρα μας το 2022 πέτυχε ένα ακόμη ρεκόρ. Συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών σε σχέση με το 2021. Η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην DAM πέρυσι ήταν κατά 140% ακριβότερη από την αντίστοιχη μέση τιμή του 2021. Ισπανία και Πορτογαλία έχουν τη μικρότερη, περίπου 50%, ενώ πάνω από 150% έκρηξη τιμών παρουσιάζουν η Σλοβακία, η Λετονία και η Λιθουανία.
Εξάλλου, η σύγκριση της εβδομαδιαίας τιμής DAM στην Ελλάδα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο δείχνει ότι κατά τη διάρκεια του 2022, η χώρα μας είχε κατά κανόνα υψηλότερο κόστος. Εξαίρεση αποτέλεσε η πρώτη εβδομάδα του Δεκέμβρη, για να εκτοξευθούν, όμως, και πάλι οι τιμές κατά τις δύο τελευταίες εβδομάδες του έτους. Παρατηρείται ακόμα η προφανής μεγάλη συσχέτιση μεταξύ του κόστους στην Ελλάδα με τον μέσο όρο της υπόλοιπης Ευρώπης [R=0,932], η οποία οφείλεται προφανώς στην κοινή εξάρτηση των τιμών ηλεκτρισμού από το φυσικό αέριο και τη διακύμανση του κόστους αυτού του καυσίμου.
Σε ό,τι αφορά την εβδομαδιαία τιμή DAM σε Ελλάδα, Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία, θεωρείται και πάλι προφανής η συσχέτιση των τιμών των ευρωπαϊκών χωρών, πλην Ισπανίας, που ακολουθεί δικό της μοντέλο αγοράς. Η Ελλάδα και η Γαλλία είναι γενικά ακριβότερες από τη Γερμανία και τις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σε όλες τις χώρες, πλην Ισπανίας, προκύπτει η σχεδόν απόλυτη εξάρτηση των τιμών DAM από την τιμή του φυσικού αερίου στο TTF. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ο συντελεστής συσχέτισης είναι R=0,965.
Μία ένδειξη της εξάρτησης της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη από το εισαγόμενο αέριο φαίνεται από τη μεγάλη αύξηση των τιμών ενέργειας από τις αρχές Ιουλίου μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου του 2022. Την περίοδο αυτή είχαν διενεργηθεί οι εργασίες συντήρησης του αγωγού Nord Stream 1 και κυκλοφορήσει τα σενάρια πλήρους διακοπής της ροής ρωσικού αερίου, ενώ εκρήξεις και μεγάλες διαρροές στους αγωγούς Nord Stream είχαν σημειωθεί στη Βαλτική Θάλασσα, με αποτέλεσμα την εκτόξευση της τιμής του αερίου στις ενεργειακές αγορές.
Πηγή euro2day.gr
Αθηνά Καλαϊτζόγλου
