Οριστική επίλυση του ζητήματος που έχει προκύψει με τις διεκδικήσεις του Ελληνικού Δημοσίου επί ακινήτων που ανήκουν σε μόνιμους κατοίκους νησιών της Δωδεκανήσου ζητά με ανοικτή επιστολή η Oμοσπονδία Δωδεκανησιακών Σωματείων Αθηνών Πειραιώς. Το κείμενο έχει ως εξής:
Με την παρούσα επιστολή η Ομοσπονδία Δωδεκανησιακών Σωματείων Αθηνών – Πειραιώς επιθυμεί να θέσει υπόψη όλων των συμπατριωτών μας, την ανάγκη άμεσης και οριστικής επίλυσης του ζητήματος που έχει προκύψει με τις διεκδικήσεις του Ελληνικού Δημοσίου επί ακινήτων που ανήκουν σε μόνιμους κατοίκους νησιών της Δωδεκανήσου.
Η Ομοσπονδία στηρίχθηκε σε στοιχεία που παρασχέθηκαν από δημοσιεύσεις του Δικηγορικού Συλλόγου Δωδεκανήσου, τα οποία τεκμηριώνουν τη διατήρηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος από τους κατοίκους των νησιών παρά τις τρέχουσες αμφισβητήσεις.
Παρά τη σαφή πρόβλεψη του άρθρου 126 του Ν. 4972/2022, το οποίο καθιερώνει την αναγνώριση της κυριότητας αυτών των ιδιοκτησιών έναντι του Δημοσίου, παρατηρείται η επαναφορά αμφισβητήσεων με βάση την επίκληση του Οθωμανικού Δικαίου.
Στο πλαίσιο αυτό παρατίθεται τεκμηρίωση, η οποία καταδεικνύει ότι οι μη δορυάλωτες περιοχές των Δωδεκανήσων δεν περιήλθαν ποτέ στην κυριότητα του σουλτάνου ούτε κατά την περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας:
1. Μη δορυάλωτο καθεστώς:
Τα νησιά της Δωδεκανήσου υπήχθησαν ειρηνικά στην οθωμανική κυριαρχία και όχι μέσω κατάκτησης. Σύμφωνα με τον ιερό μουσουλμανικό νόμο, τα εδάφη που δεν κυριεύθηκαν με τη «σπάθη και το δόρυ» (μη δορυάλωτα) διατήρησαν το καθεστώς ιδιωτικής ιδιοκτησίας (μουλκ).
2. Ισχύς Βυζαντινορωμαϊκού Δικαίου:
Πριν από την οθωμανική κυριαρχία, η ιδιοκτησία στα νησιά αυτά είχε αποκτηθεί με νόμιμους τρόπους (δωρεά, χρησικτησία) σύμφωνα με το Βυζαντινορωμαϊκό Δίκαιο. Η οθωμανική διοίκηση σεβάστηκε τις ήδη αποκτηθείσες ιδιοκτησίες και, όπως προβλέπει το άρθρο 1 του Οθωμανικού Νόμου «Περί Γαιών», διατήρησε τα ακίνητα ως ιδιωτική περιουσία των κατοίκων.
3. Απουσία εφαρμογής του Οθωμανικού Νόμου περί Γαιών:
Στις μη δορυάλωτες περιοχές δεν ίσχυσαν οι διατάξεις του Οθωμανικού Νόμου περί Γαιών που απαιτούσαν την έκδοση ταπίων (τίτλων κυριότητας για δημόσιες γαίες). Αντίθετα, η κυριότητα των ακινήτων τεκμηριωνόταν με βάση τον ισχύοντα τίτλο (π.χ. χρησικτησία, δωρεά), χωρίς να προϋποτίθεται η ύπαρξη δημοσίων γαιών.
4. Εξαίρεση των «μουλκ» εκτάσεων από τις δημόσιες γαίες:
Η γη στις μη δορυάλωτες περιοχές, ακόμη και αν ήταν ακαλλιέργητη ή άγονη, παρέμεινε ιδιωτική ιδιοκτησία και δεν μπορούσε να περιληφθεί στις δημόσιες γαίες ή να δημευθεί από την οθωμανική διοίκηση.
5. Ειδική πρόβλεψη για τις κοινόχρηστες εκτάσεις:
Ακόμη και ο αιγιαλός, ο οποίος θεωρείται κοινόχρηστος, δεν μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο κυριότητας χωρίς ειδική άδεια, ενώ οι ιδιωτικές εκτάσεις που γειτνίαζαν με αυτόν παρέμειναν ιδιωτικές.
6. Ειδικό Φόρο υποτελείας :
O τούρκος κατακτητής Σουλεΐμάν ο Μεγαλοπρεπής, όχι μόνο δεν δήμευσε γη, αλλά παραχώρησε δικαιώματα, με αποτέλεσμα όλα ανεξαιρέτως τα κτήματα που κατείχαν, νέμονταν και εξουσίαζαν από τότε οι κάτοικοι των νησιών αυτών να ανήκουν στους ιδιοκτήτες τους, υποβαλλόμενοι μόνο στην καταβολή φόρου υποτελείας.
Η παραπάνω τεκμηρίωση ενισχύεται έτι περαιτέρω από την ιστορική ανάλυση του υπό έκδοση βιβλίου του Ιωάννη Β. Βασιλάκη, με τίτλο «Κάρπαθος – Κάσος: Με ρίζες διαχρονικά ελληνικές», το οποίο αναμένεται να εκδοθεί υπό την αιγίδα της Ομοσπονδίας Δωδεκανησιακών Σωματείων Αθηνών – Πειραιώς. Στο έργο αυτό, παρουσιάζονται για πρώτη φορά οθωμανικά κατάστιχα που αφορούν τα Δωδεκάνησα και έρχονται στο φως ως ντοκουμέντα, τα οποία ενισχύουν τη θέση ότι η κυριότητα της γης παρέμεινε στα χέρια των κατοίκων των νησιών. Αυτά τα κατάστιχα προέρχονται από οθωμανικές απογραφές των ετών 1593, 1672 και 1711 και καταδεικνύουν με σαφήνεια τη σύνθεση και κατανομή του πληθυσμού, καθώς και την αδιάκοπη ιδιοκτησιακή σχέση των κατοίκων με τη γη τους. Η δημοσίευση αυτών των σπάνιων ντοκουμέντων, με τη συνδρομή της Ομοσπονδίας, θα προσφέρει αδιάσειστα στοιχεία για τη διατήρηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και θα ενισχύσει τη θέση ότι τα νησιά της Δωδεκανήσου διατήρησαν το ιδιοκτησιακό τους καθεστώς αμετάβλητο, παρά την οθωμανική κυριαρχία.
Κατόπιν των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι η επίκληση του Οθωμανικού Δικαίου για τη θεμελίωση διεκδικήσεων του Ελληνικού Δημοσίου στις περιουσίες των κατοίκων των Δωδεκανήσων στερείται βάσης. Η ιστορική πραγματικότητα και η ισχύουσα νομοθεσία καθιστούν τις περιουσίες αυτές απολύτως ιδιωτικές.
Οι κάτοικοι των απομακρυσμένων αυτών νησιών, που διαφυλάσσουν την ελληνική κυριαρχία σε ευαίσθητες γεωπολιτικά περιοχές, αξίζουν στήριξης και όχι δικαστικών διενέξεων. Η Ομοσπονδία καλεί το Υπουργείο να διασφαλίσει ότι οι διατάξεις του Ν. 4972/2022 θα εφαρμόζονται απαρέγκλιτα, μέχρι να δοθεί οριστική λύση στο ζήτημα αυτό.
