Μετά την εν μέρει ευδοκίμηση των τριών αγωγών αστικής ευθύνης για τους 4 θανάτους εκδόθηκε και η πρώτη απόφαση για καταστροφή πραγμάτων
Μετά την εν μέρει ευδοκίμηση των τριών αγωγών αστικής ευθύνης κατά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Ρόδου και του Ελληνικού Δημοσίου από συγγενείς αδικοχαμένων στην φονική πλημμύρα του Νοεμβρίου του 2013, δεκτή εν μέρει έγινε χθες από το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου, με την υπ’ αριθμ. 317/2022 απόφαση που εξέδωσε και η πρώτη αγωγή αποζημίωσης από μια κάτοικο της Ιαλυσού, η κατοικία της οποίας κατεστράφη ολοσχερώς.
Η αγωγή είχε υποβληθεί από μια κάτοικο της Ιαλυσού, δια του πληρεξουσίου δικηγόρου της κ. Φώτη Ρωμαίου και με αυτήν διεκδικείτο αποζημίωση συνολικού ύψους 265.480 € (235.480 € για αποκατάσταση θετικής ζημίας και 30.000 € για ηθική βλάβη) νομιμότοκα από την επομένη της επιδόσεώς της.
Το δικαστήριο με την απόφαση που εξέδωσε απορρίπτει την αγωγή κατά το μέρος που στρέφεται κατά του Ελληνικού Δημοσίου και αναγνωρίζει την υποχρέωση του Δήμου Ρόδου και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου να καταβάλουν, αλληλεγγύως και εις ολόκληρον, στην ενάγουσα το ποσό των 24.846 ευρώ, νομιμοτόκως, με επιτόκιο 6% ετησίως από την επίδοση της κρινόμενης αγωγής στα εναγόμενα και με επιτόκιο υπολογιζόμενο σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 45 παρ. 1 του ν. 4607/2019 από 1.5.2019 και μέχρι την εξόφληση.
Η ενάγουσα διέμενε μέχρι τις 23-11-2013 σε μονοκατοικία 120 τ.μ. πλήρους κυριότητάς της στην Ιαλυσό, στην οδό Αγ. Γεωργίου, μαζί με τα δύο ενήλικα τέκνα της.
Στις 22 και 23 Νοεμβρίου 2013 στη Ρόδο σημειώθηκαν ισχυρότατες καταιγίδες και βροχοπτώσεις, οι οποίες προκάλεσαν πλημμύρες σε ολόκληρο το νησί αλλά και ειδικότερα είχαν ως αποτέλεσμα τέσσερις άνθρωποι να χάσουν άδοξα τη ζωή τους παρασυρόμενοι από χείμαρρο.
Μάλιστα, μέσα σε μία ημέρα έγιναν περισσότερες από 350 κλήσεις στην πυροσβεστική για άντληση υδάτων και απεγκλωβισμούς, καθώς και εκτεταμένες διακοπές ρεύματος, που οφείλονταν σε πτώσεις κεραυνών, ακόμα και σε κατοικημένες περιοχές. Συνολικά δε υπέστη σημαντικές ζημίες η περιουσία περισσοτέρων από 400 οικογενειών και 300 επιχειρηματιών. Δυστυχώς, όπως ανέφερε στην αγωγή της, ένα από τα θύματα ήταν και η ίδια, καθότι η οικία της και το περιεχόμενο αυτής καταστράφηκαν ολοσχερώς.
Η οικία της βρίσκεται ανάμεσα σε δύο χειμάρρους, σε παράδρομο της οδού Αγίου Γεωργίου.
Οι κύριες αιτίες των καταστροφών, όπως αναφέρει, ήταν οι παρακάτω:
Το έργο επικάλυψης του Τριαντενού χειμάρρου, από το παλαιό Νεκροταφείο έως τη θάλασσα, άρχισε και ολοκληρώθηκε τη δεκαετία του ’80, μετά την ένταξη της κοίτης αυτού στο σχέδιο πόλεως Ιαλυσού. Η ανεπάρκεια της εκ σκυροδέματος διατομής και η κακή γενική χάραξη του έργου (π.χ. απότομες στενώσεις της διατομής, καμπύλη ενενήντα μοιρών, προβλήματα στην έξοδο του αγωγού) δημιουργεί έντονες ανασχέσεις στη ροή και υπερπηδήσεις της εισόδου. Τα πλεονάζοντα νερά του χειμάρρου κατά την πλημμύρα, κατακλύζουν το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης. Ο φυσικός χείμαρρος Επισκόπου σε ολόκληρή του την έκταση ήταν «μπαζωμένος», γεμάτος κάθε λογής σκουπίδια, απόβλητα και επιχωματώσεις σε πολλά σημεία του, με αποτέλεσμα να μη μπορεί να υπάρξει ομαλή ροή των νερών και να πλημμυρίζει η γύρω περιοχή. Τα φυσικά ρέματα Αγίου Γεωργίου και Άνοιξης ήταν στη μεγαλύτερη έκτασή τους ομοίως «μπαζωμένα».
Τα φρεάτια της ευρύτερης περιοχής και κατεξοχήν της κεντρικής οδού Ηρακλειδών ήταν «βουλωμένα», με αποτέλεσμα να μη μπορούν να απορροφήσουν το πλεονάζον νερό από τις βροχοπτώσεις. Δεν είχαν κατασκευαστεί αντιπλημμυρικά έργα σε κανένα σημείο, παρά την ύπαρξη σχετικών μελετών από το παρελθόν.
Επισημαίνει παραπέρα ότι κατά τις βροχοπτώσεις στις 22 και 23 Νοεμβρίου 2013, υπήρξαν τεράστιες καταστροφές στην Ιαλυσό Ρόδου, καθότι τα έτη 1997-2000 ανατέθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων η σύνταξη μελέτης για έργα διευθέτησης του χειμάρρου Επιτρόπου. Κανένα από τα έργα που προτάθηκαν δεν κατασκευάστηκε.
Αναφορικά με τον Τριαντενό Ποταμό, είναι δεδομένο ότι εδώ και πλέον της 25ετίας έπρεπε να γίνουν αναγκαία έργα διευθέτησης, διότι η κατασκευή που κατέστησε υπόγειο το μεγαλύτερο τμήμα της «διαδρομής» του μέχρι τη θάλασσα ήταν πρόχειρη. Ισχυρίστηκε εξάλλου ότι κατά τη διάρκεια των βροχοπτώσεων, δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός από οποιοδήποτε όργανο (Κρατικός μηχανισμός, Δήμος Ρόδου, Περιφέρεια, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Αστυνομία, Πυροσβεστική) για να προληφθεί η επέκταση των καταστροφικών συνεπειών των βροχοπτώσεων, ούτε άλλωστε αυτό ήταν εφικτό.
Διότι με 2 χειμάρρους και 2 ρέματα να μη μπορούν να διοχετεύσουν σωστά το νερό στη θάλασσα, η Ιαλυσός κυριολεκτικά «πνίγηκε» από τα λιμνάζοντα νερά και δεν υπήρχε μέρος να διοχετευθούν π.χ. με αντλίες της Πυροσβεστικής.
Το δικαστήριο έκρινε με την απόφασή του ότι οι εναγόμενοι Ο.Τ.Α., οι οποίοι, γνώριζαν – δια των αρμοδίων οργάνων – τους κινδύνους που εγκυμονούσε η υπερχείλιση των χειμάρρων και η ανυπαρξία αντιπλημμυρικών έργων στην περιοχή, ιδίως σε σχέση με την απορροή των υδάτων, υπέπεσαν, κατ’ ενάσκηση των ανατιθέμενων σε αυτούς αρμοδιοτήτων, στις παράνομες πράξεις και παραλείψεις που τους αποδίδονται με την αγωγή.
Συγκεκριμένα, όπως κρίθηκε η μεν εναγόμενη Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όφειλε και μπορούσε στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της να είχε προβεί στον σχεδιασμό, τη μελέτη, την κατασκευή και τη συντήρηση των κατάλληλων αντιπλημμυρικών έργων, ο δε εναγόμενος Δήμος Ρόδου όφειλε να είχε προβεί δια των αρμοδίων υπηρεσιών του στη λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων για την προστασία των ιδιοκτησιών των πολιτών κατά τη διάρκεια των πιο πάνω βροχοπτώσεων, όπως στην καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων και των φρεατίων υδροσυλλογής του δικτύου όμβριων υδάτων των οδών της αρμοδιότητάς του, όπως εκείνοι εντός της πόλης του Ιαλυσού και ιδίως πλησίον της οικίας της ενάγουσας.
Περαιτέρω, διαπιστώθηκε ότι υφίσταται παράνομη παράλειψη των αρμόδιων οργάνων αμφότερων των εναγομένων, η οποία συνίσταται στη μη κατασκευή των αναγκαίων έργων διευθέτησης των χειμάρρων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η αύξηση της διατομής της κοίτης τους, ώστε να επιτευχθεί η διαπλάτυνση και εκβάθυνση αυτών, με σκοπό τη διοχέτευση των υδάτων προς τη θάλασσα και τη βελτίωση των υδρολογικών συνθηκών της περιοχής προς αποφυγή πλημμυρών.
Επιπροσθέτως, κρίθηκε πως στοιχειοθετείται παράνομη παράλειψη των αρμόδιων οργάνων αμφότερων των εναγομένων, η οποία συνίσταται ειδικότερα στην παράλειψη πραγματοποίησης των κατάλληλων έργων καθαρισμού των επίμαχων χειμάρρων πριν το επίδικο συμβάν, ενόψει και του ό,τι η περιοχή της Ιαλυσού θεωρείται από αντιπλημμυρική άποψη μια από τις ευρισκόμενες σε πλέον δυσμενή θέση της Νήσου Ρόδου, ιδίως στις εκτάσεις πλησίον των χειμάρρων, όπως εν προκειμένω η ιδιοκτησία της ενάγουσας.
