Σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας έκανε το Διοικητικό Συμβούλιο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου (ΠΕΔ), με την παραλαβή του πρώτου Παραδοτέου του Πιλοτικού Οδικού Χάρτη Επιχειρησιακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Φυσικών Κινδύνων.
Το έργο εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια της ΠΕΔ να θωρακίσει τους Δήμους του Νοτίου Αιγαίου απέναντι στους φυσικούς κινδύνους, οι οποίοι λόγω της γεωμορφολογίας και της κλιματικής αλλαγής γίνονται ολοένα και πιο απειλητικοί.
Η ΠΕΔ συνεργάζεται με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) για την εκπόνηση αυτού του πιλοτικού προγράμματος, συνολικού προϋπολογισμού 30.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), με διάρκεια 14 μήνες.
Ο βασικός σκοπός του έργου είναι να δημιουργηθεί ένας Πιλοτικός Οδικός Χάρτης, που θα λειτουργήσει ως οδηγός για τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Φυσικών Κινδύνων, κατάλληλος για κάθε Δήμο και προσαρμοσμένος στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε νησιού.
Το σχέδιο αυτό στοχεύει στην υποβοήθηση των στελεχών και των υπηρεσιών των Δήμων για την πληρέστερη κατάρτιση και οργάνωση Γενικών Σχεδίων Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και διαχείρισης συνεπειών φυσικών καταστροφών, με στόχο την ελαχιστοποίηση των ανθρώπινων απωλειών και τη μείωση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη συλλογή και ανάλυση ειδικών δεδομένων, όπως γεωγραφικά, τοπογραφικά, γεωμορφολογικά, γεωλογικά, γεωδυναμικά, σεισμοτεκτονικά, υδρομετεωρολογικά, δασικά, χωροταξικά, πολεοδομικά, κοινωνικά και πληθυσμιακά στοιχεία, ώστε κάθε Δήμος να αποκτήσει σχέδιο που να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες και ιδιαιτερότητές του.
Ο Πιλοτικός Οδικός Χάρτης θα καθορίζει αναλυτικά τα στάδια, τις δράσεις και τις προδιαγραφές που πρέπει να ακολουθούνται για την ανάπτυξη ενός αξιόπιστου, ρεαλιστικού, σύγχρονου και αποτελεσματικού επιχειρησιακού σχεδίου διαχείρισης φυσικών κινδύνων.
-Η μελέτη και ο Οδικός Χάρτης περιλαμβάνουν:
-Ανάλυση σεισμικού κινδύνου και γεωδυναμικών φαινομένων.
-Εκτίμηση κινδύνου πλημμυρών και έντονων καιρικών φαινομένων.
-Εκτίμηση κινδύνου από δασικές πυρκαγιές.
-Εκτίμηση τρωτότητας βασικών και κρίσιμων υποδομών.
-Σχέδια μείωσης διακινδύνευσης.
-Ολοκληρωμένο επιχειρησιακό σχεδιασμό διαχείρισης φυσικών κινδύνων.
-Εκπαιδευτικά προγράμματα για τα στελέχη των δήμων.
-Στο πλαίσιο του έργου, δύο Δήμοι, το Καστελλόριζο και η Ίος, έχουν οριστεί ως πιλοτικοί Δήμοι εφαρμογής.
Κατά τους πρώτους 8 μήνες από την υπογραφή της Προγραμματικής Σύμβασης, ολοκληρώθηκαν όλες οι απαιτούμενες εργασίες. Στο διάστημα αυτό, οι αρμόδιοι υπάλληλοι των Δήμων παρακολούθησαν επιμορφωτικά σεμινάρια, ενώ ολοκληρώθηκε και η ανάλυση των τοπικών κινδύνων. Το ΕΚΠΑ παρέδωσε το πρώτο Παραδοτέο, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα παραπάνω.
Με βάση το συμβατικό πλαίσιο, εγκρίθηκε η καταβολή της πρώτης δόσης ύψους 20.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ) στο ΕΚΠΑ. Το ποσό καλύπτεται από τον προϋπολογισμό του 2025 της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, όπου είχε προβλεφθεί σχετική πίστωση.
Η συνολική χρηματοδότηση του έργου αγγίζει τα 37.200 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ και τυχόν πρόσθετων εξόδων). Η δεύτερη και τελική δόση, ύψους 10.000 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), θα καταβληθεί με την ολοκλήρωση της συμβουλευτικής υποστήριξης που θα παρέχεται για έξι επιπλέον μήνες.
Η πρωτοβουλία αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία, καθώς το Νότιο Αιγαίο αποτελεί μια γεωγραφική περιοχή με αυξημένους σεισμικούς κινδύνους, ευάλωτη σε ακραία καιρικά φαινόμενα και δασικές πυρκαγιές.
Η ύπαρξη οργανωμένων σχεδίων, βασισμένων σε επιστημονικά δεδομένα και γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες κάθε νησιού, μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια τόσο για τον πληθυσμό όσο και για την οικονομία και το περιβάλλον.
Παράλληλα, η επιμόρφωση των δημοτικών στελεχών ενισχύει σημαντικά την τοπική ετοιμότητα, ενώ η μελέτη υποδεικνύει συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης και διαχείρισης σε όλα τα στάδια ενός φυσικού φαινομένου: από την πρόληψη μέχρι την αποκατάσταση.
Η ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, μέσω αυτής της στρατηγικής συνεργασίας με το ΕΚΠΑ, προχωράει ουσιαστικά στη δημιουργία ενός δικτύου πολιτικής προστασίας υψηλών προδιαγραφών για τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου και κάνει ένα σημαντικό βήμα προς την πρόληψη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των φυσικών κινδύνων.
Το Πιλοτικό Πρόγραμμα, με τη συνεργασία του ΕΚΠΑ, φέρνει στις τοπικές κοινωνίες ένα σύγχρονο, ρεαλιστικό και προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους εργαλείο, θωρακίζοντας το Νότιο Αιγαίο.
