Άρθρο στη NEA ΣΕΛΙΔΑ
https://neaselida.gr/ideogrammata/ta-syn-kai-ta-plin-tis-metapoliteysis/
Το 1974 υπήρξε πράγματι σταθμός για τη δημοκρατία στη χώρα. Επειτα από επτά χρόνια στρατιωτικής δικτατορίας, που κατέληξε στην τραγωδία της Κύπρου, φάνηκε φως μεγάλης αισιοδοξίας στον ορίζοντα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, επικεφαλής μιας εθνικής κυβέρνησης ενότητας των περισσοτέρων πολιτικών δυνάμεων, έθεσε τις βάσεις ενός δημοκρατικού πολιτεύματος με ένα προοδευτικό Σύνταγμα. Με ένα δημοψήφισμα έδωσε την ευκαιρία στον ελληνικό λαό να αποφανθεί περί της βασιλευομένης ή της αβασιλεύτου δημοκρατίας και αναγνώρισε το ΚΚΕ, το οποίο στην πράξη βρισκόταν στην παρανομία από τον καιρό του Μεταξά και του εμφυλίου πολέμου. Επίσης, επεδίωξε με όλους τους τρόπους και πέτυχε την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ως δέκατο μέλος, με στόχο να διασφαλίσει τη δημοκρατία στη χώρα και την εθνική ασφάλεια. Παράλληλα, προειδοποίησε τους Ελληνες να μην εφησυχάζουν και να αγωνίζονται για να καταφέρουν να επιβιώσουν οικονομικά μεταξύ των γιγάντων της ΕΕ. Αυτά τα σοβαρά βήματα εδραίωσαν τον δημοκρατικό μας πολιτισμό και έδωσαν την ευκαιρία σε όλους τους πολίτες να αισθάνονται ίσοι απέναντι στην εξουσία.
Το 1981 υπήρξε ένας άλλος μεγάλος σταθμός της Μεταπολίτευσης, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ, έφερε για πρώτη φορά ένα σοσιαλιστικό κόμμα στην εξουσία και έδωσε την ευκαιρία να κυβερνήσουν οι μισοί περίπου Ελληνες που για διαφόρους ιστορικούς λόγους βρίσκονταν για πολλά χρόνια εκτός εξουσίας. Με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης συνένωσε όλους τους Ελληνες, που είχαν διχαστεί από τον καιρό του Εμφυλίου. Με σειρά προοδευτικών νομοθετημάτων έθεσε τα θεμέλια του κοινωνικού κράτους. Η χώρα είδε για πρώτη φορά Εθνικό Σύστημα Υγείας. Η χώρα είδε για πρώτη φορά νόμους υποστήριξης των κοινωνικά ευπαθών ομάδων, νόμους που καθιέρωσαν την ισότητα των δύο φύλων σε όλα τα επίπεδα, μια σειρά προοδευτικών νόμων στο εργατικό δίκαιο με σαφή υποστήριξη των εργαζομένων. Ο Ανδρέας Παπανδρέου επέφερε ουσιαστικά ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος προς όφελος των οικονομικά αδυνάμων.
Οσον αφορά στην οικονομία, χρησιμοποίησε τη μέθοδο του μαστίγιου και του καρότου. Αγωνίστηκε για να επιτύχει να εγκριθούν τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, παρά τη σφοδρή αντίδραση των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, για να δώσει την κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης στην Ελλάδα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου πίστευε ότι η χώρα πρέπει να δανείζεται για να υπάρχουν επενδύσεις και ανάπτυξη και όχι να δανείζεται με στόχο τα καταναλωτικά αγαθά. Γι’ αυτό μετέφερε την αγωνία του, λέγοντας δημόσια στη Βουλή: «Εάν η χώρα δεν αφανίσει το χρέος, το χρέος θα αφανίσει τη χώρα». Και κατά τη διάρκεια της τελευταίας του διακυβέρνησης ακολούθησε την πολιτική της οικονομικής σταθερότητας και όχι των παροχών, και θεμελίωσε το ΑΣΕΠ για να σταματήσει το πελατειακό κράτος, που μάστιζε τον τόπο, και να περιορίσει γενικά τους άσκοπους διορισμούς.
Ομως δεν ακολουθήθηκε αυτή η πολιτική στη συνέχεια, με αποκορύφωμα την τελευταία πενταετία πριν από τη χρεοκοπία της Ελλάδας, δηλαδή την περίοδο 2004-2009.
Στην οικονομική εκτροπή που οδήγησε στη χρεοκοπία συνέβαλαν με διαφορετικό ποσοστό ευθύνης σχεδόν οι πάντες. Ασφαλώς, οι κυβερνήσεις φέρουν πάντα τη βασική ευθύνη, αλλά και οι αντιπολιτεύσεις -σε μικρότερο βαθμό- επίσης συμμετέχουν στην ευθύνη. Δεν ακούστηκε, δυστυχώς, καμία φωνή από τις τότε αντιπολιτεύσεις που να προειδοποιήσει ότι όταν δανειζόμεθα για να βελτιώνουμε τη ζωή μας με καταναλωτικά αγαθά οδηγούμεθα κατευθείαν στη χρεοκοπία. Αντίθετα, οι αντιπολιτεύσεις ζητούσαν επίμονα περισσότερες παροχές, λέγοντας ότι οι μεγάλες παροχές σε μισθούς, συντάξεις, καταναλωτικά δάνεια κ.ά. ήταν «σταγόνα εν τω ωκεανώ». Ούτε ένας οικονομολόγος καθηγητής από αυτούς που σήμερα εμφανίζονται ως κήνσορες στις οθόνες των τηλεοράσεων δεν είχε επισημάνει τους κινδύνους της χρεοκοπίας.
Ακόμα και το οικονομικό επιτελείο του Κώστα Καραμανλή τον είχε διαβεβαιώσει -κι εκείνος με τη σειρά του τον ελληνικό λαό- ότι το τραπεζικό σύστημα της χώρας ήταν απόρθητο, όταν οι ΗΠΑ λάμβαναν μέτρα προστασίας της οικονομίας τους μετά τη χρεοκοπία της τράπεζας Lehman Brothers.
Αλλά και μετά τη χρεοκοπία της χώρας, αντί το πολιτικό σύστημα να συμπεριφερθεί με ωριμότητα, όπως συνέβαινε στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Κύπρο, επεδίωξε και πέτυχε με υποσχέσεις παροχών την άνοδο στην εξουσία, με αποτέλεσμα, ενώ όλα τα άλλα κράτη ανέλαβαν τις υποχρεώσεις τους με ένα και μοναδικό μνημόνιο, εμείς σήμερα να βρισκόμαστε ενόψει του τέταρτου μνημονίου. Ενός μνημονίου που η κυβέρνηση δεν αποδέχεται ως μνημόνιο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι παρά σκληρά μέτρα περικοπών μισθών και συντάξεων για πολλές δεκαετίες.
Ετσι κλείνει η πρώτη μεταπολιτευτική περίοδος και ανοίγει μια νέα, στην οποία όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα λάθη που έγιναν, για να μην οδηγηθεί η χώρα σε μεγαλύτερα αδιέξοδα, τα οποία με βεβαιότητα θα οδηγήσουν σε εθνικούς κινδύνους.
Το 1981 υπήρξε ένας άλλος μεγάλος σταθμός της Μεταπολίτευσης, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου, επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ, έφερε για πρώτη φορά ένα σοσιαλιστικό κόμμα στην εξουσία και έδωσε την ευκαιρία να κυβερνήσουν οι μισοί περίπου Ελληνες που για διαφόρους ιστορικούς λόγους βρίσκονταν για πολλά χρόνια εκτός εξουσίας. Με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης συνένωσε όλους τους Ελληνες, που είχαν διχαστεί από τον καιρό του Εμφυλίου. Με σειρά προοδευτικών νομοθετημάτων έθεσε τα θεμέλια του κοινωνικού κράτους. Η χώρα είδε για πρώτη φορά Εθνικό Σύστημα Υγείας. Η χώρα είδε για πρώτη φορά νόμους υποστήριξης των κοινωνικά ευπαθών ομάδων, νόμους που καθιέρωσαν την ισότητα των δύο φύλων σε όλα τα επίπεδα, μια σειρά προοδευτικών νόμων στο εργατικό δίκαιο με σαφή υποστήριξη των εργαζομένων. Ο Ανδρέας Παπανδρέου επέφερε ουσιαστικά ανακατανομή του εθνικού εισοδήματος προς όφελος των οικονομικά αδυνάμων.
Οσον αφορά στην οικονομία, χρησιμοποίησε τη μέθοδο του μαστίγιου και του καρότου. Αγωνίστηκε για να επιτύχει να εγκριθούν τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα, παρά τη σφοδρή αντίδραση των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, για να δώσει την κινητήριο δύναμη της ανάπτυξης στην Ελλάδα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου πίστευε ότι η χώρα πρέπει να δανείζεται για να υπάρχουν επενδύσεις και ανάπτυξη και όχι να δανείζεται με στόχο τα καταναλωτικά αγαθά. Γι’ αυτό μετέφερε την αγωνία του, λέγοντας δημόσια στη Βουλή: «Εάν η χώρα δεν αφανίσει το χρέος, το χρέος θα αφανίσει τη χώρα». Και κατά τη διάρκεια της τελευταίας του διακυβέρνησης ακολούθησε την πολιτική της οικονομικής σταθερότητας και όχι των παροχών, και θεμελίωσε το ΑΣΕΠ για να σταματήσει το πελατειακό κράτος, που μάστιζε τον τόπο, και να περιορίσει γενικά τους άσκοπους διορισμούς.
Ομως δεν ακολουθήθηκε αυτή η πολιτική στη συνέχεια, με αποκορύφωμα την τελευταία πενταετία πριν από τη χρεοκοπία της Ελλάδας, δηλαδή την περίοδο 2004-2009.
Στην οικονομική εκτροπή που οδήγησε στη χρεοκοπία συνέβαλαν με διαφορετικό ποσοστό ευθύνης σχεδόν οι πάντες. Ασφαλώς, οι κυβερνήσεις φέρουν πάντα τη βασική ευθύνη, αλλά και οι αντιπολιτεύσεις -σε μικρότερο βαθμό- επίσης συμμετέχουν στην ευθύνη. Δεν ακούστηκε, δυστυχώς, καμία φωνή από τις τότε αντιπολιτεύσεις που να προειδοποιήσει ότι όταν δανειζόμεθα για να βελτιώνουμε τη ζωή μας με καταναλωτικά αγαθά οδηγούμεθα κατευθείαν στη χρεοκοπία. Αντίθετα, οι αντιπολιτεύσεις ζητούσαν επίμονα περισσότερες παροχές, λέγοντας ότι οι μεγάλες παροχές σε μισθούς, συντάξεις, καταναλωτικά δάνεια κ.ά. ήταν «σταγόνα εν τω ωκεανώ». Ούτε ένας οικονομολόγος καθηγητής από αυτούς που σήμερα εμφανίζονται ως κήνσορες στις οθόνες των τηλεοράσεων δεν είχε επισημάνει τους κινδύνους της χρεοκοπίας.
Ακόμα και το οικονομικό επιτελείο του Κώστα Καραμανλή τον είχε διαβεβαιώσει -κι εκείνος με τη σειρά του τον ελληνικό λαό- ότι το τραπεζικό σύστημα της χώρας ήταν απόρθητο, όταν οι ΗΠΑ λάμβαναν μέτρα προστασίας της οικονομίας τους μετά τη χρεοκοπία της τράπεζας Lehman Brothers.
Αλλά και μετά τη χρεοκοπία της χώρας, αντί το πολιτικό σύστημα να συμπεριφερθεί με ωριμότητα, όπως συνέβαινε στην Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Κύπρο, επεδίωξε και πέτυχε με υποσχέσεις παροχών την άνοδο στην εξουσία, με αποτέλεσμα, ενώ όλα τα άλλα κράτη ανέλαβαν τις υποχρεώσεις τους με ένα και μοναδικό μνημόνιο, εμείς σήμερα να βρισκόμαστε ενόψει του τέταρτου μνημονίου. Ενός μνημονίου που η κυβέρνηση δεν αποδέχεται ως μνημόνιο, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι παρά σκληρά μέτρα περικοπών μισθών και συντάξεων για πολλές δεκαετίες.
Ετσι κλείνει η πρώτη μεταπολιτευτική περίοδος και ανοίγει μια νέα, στην οποία όλες οι πολιτικές δυνάμεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους τα λάθη που έγιναν, για να μην οδηγηθεί η χώρα σε μεγαλύτερα αδιέξοδα, τα οποία με βεβαιότητα θα οδηγήσουν σε εθνικούς κινδύνους.
