Είναι δυνατόν μετανάστες και πρόσφυγες να συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο με ψυχικά ασθενείς και να τους επιτίθενται; Και όμως στο ερώτημα αυτό η απάντηση είναι δυστυχώς καταφατική αφού το Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης(Κ.Υ.Τ) στη Λέρο βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του Κρατικού Θεραπευτηρίου! Σε αυτές τις συνθήκες τα όσα ακούστηκαν από τη διοικήτρια της νοσηλευτικής μονάδας κατά την πρόσφατη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Κρατικού Θεραπευτηρίου του νησιού αποτελούν πραγματικό εφιάλτη. Επιθέσεις σε τροφίμους του ψυχιατρείου, απόπειρες διαρρήξεων, υποκλοπή ρεύματος με επικίνδυνες τεχνικές έχουν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της κυκλοφορίας των ασθενών, ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες “με επιβαρυντική συνέπεια στην ψυχική και σωματική τους υγεία”.
Ειδικότερα, η διοικήτρια του Θεραπευτηρίου Ελένη-Λήδα Σαρίκα στη εισήγησή της εστίασε στα“θέματα ασφάλειας και τους κινδύνους για την δημόσια υγεία που ανακύπτουν με τις συνθήκες να γίνονται εκρηκτικές από τις αθρόες αφίξεις των προσφύγων- μεταναστών στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης, το οποίο βρίσκεται μέσα στον χώρο του Θεραπευτηρίου, στην περιοχή ‘Λέπιδα’. Το πρόβλημα εντείνεται από την συνύπαρξη και την εν γένει συστέγαση του Κ.Υ.Τ με τις δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του Κρατικού Θεραπευτηρίου Λέρου, επιλογή που ομολογουμένως δεν ήταν ιδανική από την απαρχή της, το όχι και τόσο μακρινό 2016, οδηγώντας σήμερα και τις δυο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, σταδιακά, στην στέρηση θεμελιωδών τους δικαιωμάτων”.
Ο πληθυσμός των προσφύγων και μεταναστών, που διαμένουν αυτή τη στιγμή στο Κ.Υ.Τ, υπολογίζεται περίπου στα 2500 άτομα, σε εγκαταστάσεις με χωρητικότητα μόλις 860 ατόμων. Οι 1500 άνθρωποι τουλάχιστον εξ αυτών διανυκτερεύουν διάσπαρτα στον υπαίθριο χώρο του ψυχιατρείου, άλλοι σε αντίσκηνα τα οποία βρίσκονται έξω από τα όρια του Κ.Υ.Τ στη γειτονική ακτογραμμή, αλλά και χωρίς αντίσκηνα και άλλοι εισβάλλουν σε κενά εγκαταλελειμμένα και ερειπωμένα κτίρια.
Οπως ανέφερε η κυρία Σαρίκα, “η εγγύτητα δύο τόσο ιδιαίτερων κοινωνικών ομάδων όπως είναι λογικό και επόμενο δημιουργεί εντάσεις ανάμεσα σε ασθενείς και φιλοξενούμενους, που ως πάροχοι υπηρεσιών υγείας θα θέλαμε να αποφύγουμε με κάθε κόστος. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε, δυστυχώς, τα κρούσματα παραβατικής συμπεριφοράς που παρατηρήθηκαν: το βράδυ της 9ης Οκτωβρίου 2019 έγινε απόπειρα διάρρηξης της 7ης Βίλας. Ευτυχώς εκείνη την ώρα δεν βρίσκονταν ασθενείς εντός της δομής. Επίσης, το Σάββατο 12/10/19 υπήρξε περιστατικό με τον ασθενή Κ.Ι. από την μονάδα ψυχοκοινωνικής υποκατάστασης «Μπιραζιέρη», όπου του επιτέθηκαν μετανάστες, καθώς πέταξε μια μαύρη σακούλα με ρούχα τους. Αναφορές από το Τμήμα Επιστασίας και την Τεχνική Υπηρεσία κάνουν λόγο για μη συμμόρφωση των προσφύγων με τις οδηγίες ασφαλείας, σχετικά με την απομάκρυνσή τους από τα κτήρια του Θεραπευτηρίου, αλλά και για υποκλοπή ρεύματος με επικίνδυνες τεχνικές. Τα ανωτέρω γεγονότα μας οδήγησαν στον περιορισμό της κυκλοφορίας των ασθενών μας, ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες, με επιβαρυντική συνέπεια στην ψυχική και σωματική τους υγεία”.
Εντός του καταυλισμού υπάρχει μόνο ένα ιατρείο διαλογής με αποτέλεσμα οι μετανάστες και πρόσφυγες να παραπέμπονται ή να πηγαίνουν μόνοι τους στο νοσοκομείο με το ιατρικό προσωπικό του να αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες φροντίδας και περίθαλψης ενός τόσο μεγάλου πληθυσμού καθώς για τους 220 νοσηλευόμενους και τους 15 ασθενείς στο τμήμα Οξέων Ψυχιατρικών Περιστατικών αντιστοιχούν ένας μόλις παθολόγος, ένας γυναικολόγος, μία οδοντίατρος, 3 ψυχίατροι ενώ λείπουν βασικές ιατρικές ειδικότητες.
Βάσει όλων των παραπάνω το διοικητικό συμβούλιο του Θεραπευτηρίου ζητά από Διοίκηση 2ης ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου “άμεσες και επείγουσες ενέργειες, διότι η κατάσταση είναι έκρυθμη και συνεχώς επιδεινούμενη”, μεταξύ άλλων, για α)τη διασφάλιση συνθηκών υγιεινής και διαβίωσης των μεταναστών-προσφύγων, β)την πρόληψη μεταδοτικών και άλλων νοσημάτων, γ)τον χωροταξικό διαχωρισμό του Κ.Υ.Τ. από το Θεραπευτήριο για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης και άρτιας ψυχιατρικής φροντίδας των ασθενών στο χώρο τους, στον οποίο διαβιούν τις τελευταίες δεκαετίες.
Μανόλης Γαλάνης
