«Την προηγούμενη εικοσαετία, δεν είχαν γίνει τα απαιτούμενα στο θέμα της βελτίωσης των Υποδομών και στην ένταξη των ψηφιακών τεχνολογιών, την στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης, έχουν συντελεστεί τα βήματα εδώ και πολλά χρόνια», εξηγεί στη «δημοκρατική» ο γενικός γραμματέας του υπουργείου δικαιοσύνης, ερωτώμενος γιά τις παθογένειες που οδηγούν σε καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης.
Στην συνέχεια, ο Π. Αλεξανδρής απαντώντας σε ερώτηση για το κτηριακό ζήτημα που δυσχεραίνει την λειτουργία του θεσμού, επισημαίνει: «έχουμε εγκρίνει ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα κτηριακών υποδομών, το οποίο ανέρχεται περίπου στα 500 με 600 εκατομμύρια ευρώ και προβλέπει την ανέγερση εννέα καινούργιων δικαστικών κτηρίων», ενώ για την υποστελέχωση σε επιμέρους φορείς αναφέρει: «Προσπαθούμε, τώρα, με την Εθνική Σχολή Δικαστικών υπαλλήλων, σε πρώτη φάση να καλυφθούν ορισμένα κενά και να εισέλθουν νέοι άνθρωποι στο σώμα των δικαστικών υπαλλήλων, που να έχουν την νοοτροπία της ψηφιακής, πλέον, εποχής».
Συνέντευξη στον Γιάννη Μπόζιο
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Π. Αλεξανδρή στη «δ».
• Το σημαντικότερο πρόβλημα που παρουσιάζει η δικαιοσύνη, διαχρονικά, είναι η καθυστέρηση των αποφάσεων και κατά συνέπεια της απονομής της. Ποιες είναι οι βασικές αιτίες αυτού του φαινομένου;
Οι αιτίες του φαινομένου ανιχνεύονται σε πολλά γεγονότα και ενδεχομένως σε παθογένειες του παρελθόντος. Στην προηγούμενη εικοσαετία, δεν είχαν γίνει τα απαιτούμενα στο θέμα της βελτίωσης των Υποδομών και στην ένταξη των ψηφιακών τεχνολογιών, την στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης, έχουν συντελεστεί τα βήματα εδώ και πολλά χρόνια. Πέραν όμως των υποδομών και των τεχνολογιών, άλλο ένα σημαντικό κεφάλαιο είναι οι άνθρωποι και, ιδίως, οι λειτουργοί της δικαιοσύνης, αυτοί είναι οι δικηγόροι, οι δικαστές και οι υπάλληλοι. Όλοι πρέπει να εργαστούμε για ένα καλύτερο αποτέλεσμα.
• Όπως προείπατε, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα, που συμβάλλουν στην αργή απονομή της δικαιοσύνης είναι το κτηριακό ζήτημα. Ποιες κινήσεις έχουν γίνει για την αναβάθμιση της κτηριακής υποδομής;
Η βελτίωση των υλικοτεχνικών υποδομών των κτηρίων ήταν μία από τις βασικές προτεραιότητές μας, για αυτό, ακριβώς, έχουμε εγκρίνει ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα κτηριακών υποδομών, το οποίο ανέρχεται περίπου στα 500 με 600 εκατομμύρια ευρώ και προβλέπει την ανέγερση εννέα καινούργιων δικαστικών κτηρίων, όπως για παράδειγμα, στη Λαμία, τον Βόλο, την Έδεσσα, το Κιλκίς και αλλού. Στη Ρόδο η ιστορία του Κτηματολογίου ήταν μία χαίνουσα και πολύ δύσκολη ιστορία που ταλάνιζε το νησί για χρόνια.
Υπάρχει αυτή τη στιγμή ένα καινούργιο Εθνικό Κτηματολόγιο κτηριακά, στο νοσοκομείο και θα μείνει εκεί για περίπου μία εικοσαετία και μετά, βεβαίως, θα καταστεί, απολύτως, μόνιμο. Τώρα, θα πρέπει να δούμε, αν θα έρθουν στις παλιές εγκαταστάσεις του Κτηματολογίου, το διοικητικό Πρωτοδικείο και το Ειρηνοδικείο, αν χωράνε και τα δύο, αλλιώς το ένα από τα δύο. Τέλος. όσον αφορά στη Ρόδο, θα κάνουμε και τις αναγκαίες βελτιώσεις στο κεντρικό δικαστικό κτήριο του νησιού. Γενικότερα, σε παλιά κτήρια, όπως στη Σύρο, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ψηφιακές υποδομές, καθώς ενώ είναι ένα υπέροχο νεοκλασικό κτήριο, δεν μπορούν να λειτουργήσουν αυτές οι υποδομές, διότι δεν υπάρχουν καλωδιώσεις.
• Σε τι στάδιο βρίσκεται η ψηφιοποίηση της δικαιοσύνης στην Ελλάδα; Και πού εντοπίζονται τα πλεονεκτήματά της;
Καταρχάς, έχουν αρχίσει να εκδίδονται, στα μεγάλα δικαστήρια της χώρας, τα ψηφιακά πιστοποιητικά. Στην αρχή, έβγαιναν πιο γρήγορα, στην περίοδο του Covid, τώρα εντοπίζεται σε ορισμένα πιστοποιητικά μία καθυστέρηση, η οποία αποδίδεται περισσότερο στα θέματα της στελέχωσης δικαστικών υπαλλήλων, όμως, ασχέτως, με την καθυστέρηση το γεγονός ότι μπορεί να παίρνει ένας δικηγόρος το αντίγραφο της δικαστικής απόφασης κατευθείαν στο γραφείο του και δεν χρειάζεται να πάει στο αντίστοιχο δικαστήριο, οπουδήποτε, στη χώρα είναι μία πολύ σημαντική δυνατότητα, που παρασχέθηκε. Επίσης, έχουμε ετοιμάσει μία εφαρμογή από το Εφετείο Πειραιά, το οποίο θα ανήκει σε λίγο και στην κεντρική σελίδα που είναι το gov.gr, όπου εκεί μπορεί κάποιος μπαίνοντας σε οποιοδήποτε δικαστήριο να εφαρμόσει, τουλάχιστον, με το σύστημα pdf και να αποστέλει τις αποφάσεις από όλα τα δικαστήρια της Ελλάδα. Πάρα πολλά δικαστήρια το έχουν υλοποιήσει αυτό το έργο, άλλα λένε ότι δεν μπορούν να το υλοποιήσουν, διότι δεν έχουν επαρκή αριθμό δικαστικών υπαλλήλων. Θα ήθελα, όμως, να υπενθυμίσω ότι τα δικαστήρια της χώρας έχουν λειτουργική ανεξαρτησία. Δεν είναι μόνο η ανεξαρτησία απονομής της δικαιοσύνης, καθώς αυτή είναι αυτονόητη και συνταγματικά κατοχυρωμένη. Εγώ μιλάω για τη λειτουργική. Τι σημαίνει αυτό; Το ποιές υποθέσεις θα μπουν στο πινάκιο δεν το ορίζει το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το αποφασίζει η κατά τόπους διοίκηση των δικαστηρίων. Έτσι, λοιπόν, ο ρυθμός απονομής της δικαιοσύνης εξαρτάται και από το πόσες υποθέσεις θα εκδικάζονται από κάθε δικαστική ενότητα. Κάποια δικαστική ενότητα μπορεί να εκδικάζει πολύ αργά, ενώ κάποια άλλη πολύ γρήγορα. Αυτό εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: αφενός, την πολυπλοκότητα μιας δίκης, αφετέρου και τη συντόμευση της διαδικασίας. Και πάλι, αυτό δεν ρυθμίζεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης.
• Η υποστελέχωση σε επιμέρους φορείς της δικαιοσύνης είναι άλλο ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα που δυσχεραίνει την ομαλή λειτουργία του θεσμού. Έχουν δρομολογηθεί αποφάσεις για την αντιμετώπιση του φαινομένου;
Υπάρχει, πράγματι, ένα θέμα με τους δικαστικούς υπαλλήλους, αφού έχουν εκκενωθεί πάρα πολλές θέσεις. Προσπαθούμε, τώρα, με την Εθνική Σχολή Δικαστικών υπαλλήλων, σε πρώτη φάση να καλυφθούν ορισμένα κενά και να εισέλθουν νέοι άνθρωποι στο σώμα των δικαστικών υπαλλήλων, που να έχουν την νοοτροπία της ψηφιακής, πλέον, εποχής. Η Εθνική Σχολή δικαστικών υπαλλήλων με νόμο, τον οποίο περνάμε, θα έχει τη μορφή της Εθνικής Σχολής δικαστών, δηλαδή οι δικαστικοί υπάλληλοι δεν θα περνάνε από το ΑΣΕΠ, για να μη χρειάζεται τέσσερα χρόνια, για να καλυφθεί η θέση ενός δικαστικού υπαλλήλου, η οποία, εν τέλει, μπορεί και να μην καλυφθεί. Σκεφτείτε πως, ακόμα, υλοποιούμε προσλήψεις του ΑΣΕΠ που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς, φτάνει τώρα σε βαθμό υλοποίησης μέσα από τις ενστάσεις, τις ακυρότητες και τις προσφυγές. Οπότε, για να το αποφύγουμε αυτό, δημιουργήσαμε την Εθνική Σχολή Δικαστικών Υπαλλήλων, από την οποία θα εισαχθεί ένας ικανός αριθμός δικαστικών υπαλλήλων, για να στελεχώσουν τις δικαστικές υπηρεσίες. Με αυτό τον τρόπο, φέτος, θα έχουμε μία εισροή νέων υπαλλήλων στο σώμα, οι οποίοι θα έχουν ένα πολύ καλύτερο επίπεδο επιμόρφωσης, το οποίο είναι ευκταίο και απαιτητό.
• Ποιο είναι το πλάνο που έχει θέσει το Υπουργείο Δικαιοσύνης για τα επόμενα χρόνια, όσον αφορά στην ανάπτυξη του δικαιικού συστήματος;
Ανάπτυξη δικαστικού και δικαιικού συστήματος σημαίνει, καταρχάς, καινούργιες υποδομές, όπως είναι το νέο Πρωτοδικείο της Αθήνας, τα δικαστήρια στη Στερεά Ελλάδα, την Θεσσαλία και την Μακεδονία. Αυτές είναι υποδομές που σου παρέχουν τη δυνατότητα αύξησης του ευκταίου του δικαστικού χώρου. Η πολιτεία έχει υποχρέωση να παρέχει όλα τα αναγκαία εργαλεία και σε αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε. Επομένως, το όραμά μας είναι η περαιτέρω επιτάχυνση της ψηφιοποίησης της δικαιοσύνης, το δεύτερο όραμά μας είναι να παρέχουμε όλες τις σύγχρονες κτηριακές εγκαταστάσεις, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει η Δικαιοσύνη και για αυτό υπάρχει πλάνο, το οποίο συγχρηματοδοτείται και από το ταμείο ανάκαμψης, υπολογίζεται στα περίπου 500 με 600 εκατομμύρια ευρώ και θα δώσει μία μεγάλη δυνατότητα στο να έχουμε καινούργια και σύγχρονα κτήρια για μία αποτελεσματικότερη δικαιοσύνη. Ας δούμε, τώρα, τι θέλει ο πολίτης. Ο πολίτης θέλει μία δικαιοσύνη, την οποία πληρώνει δια των φόρων του και η οποία θα είναι αποτελεσματική και αυτό δεν συμβαίνει μόνο, αν έχει πληθώρα στελεχών. Εκείνο που την κάνει αποτελεσματική είναι η αύξηση των συντελεστών ποιότητας και απόδοσης και σε αυτό εμείς δίνουμε τεράστια σημασία.
