ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΝΗ-ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΜΠΑΜΠΑΛΙΟΥΤΑ
Η θέση που κατέχει το Νότιο Αιγαίο είναι αδιαμφισβήτητα κρίσιμης στρατηγικής σημασίας. Η ανατολική ιδίως προέκτασή του, με το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελόριζου, είναι κομβική για την οριοθέτηση κοινής ΑΟΖ μεταξύ της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο των τουρκικών προκλήσεων και αμφισβητήσεων, όπως, άλλωστε, και ολόκληρο το Αιγαίο, το μεγαλύτερο τουριστικό κεφάλαιο της χώρας.
Υπάρχει όμως εθνική στρατηγική στο Πέλαγος; Υπάρχει περιφερειακή αναπτυξιακή πολιτική για να στηριχθεί και να ενισχυθεί ο πληθυσμός του; Τα «Επίκαιρα» απευθύνθηκαν στον νέο περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου, Γιώργο Χατζημάρκο, τον οποίο και κάλεσαν να σκιαγραφήσει την κατάσταση που επικρατεί στην Περιφέρειά του και πώς σκοπεύει να αντιμετωπίσει τα υπάρχοντα προβλήματα.
• Η έκθεση για τη Ρόδο στο Μουσείο τον Λούβρου αποτελεί πολύ μεγάλη επιτυχία για το νησί και το Νότιο Αιγαίο. Ποια ήταν η συμβολή της Περιφέρειας στο σημαντικό αυτό γεγονός;
Ούτε εμείς ούτε η κυβέρνηση συμβάλαμε στην πραγματοποίησή της. Η έκθεση στο Παρίσι ήταν καθαρά απόφαση της Διοίκησης του Μουσείου του Λούβρου. Το μόνο που έκανε το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού ήταν να δώσει την άδεια να μεταφερθούν εκατό εκθέματα από το Μουσείο της Ρόδου στο Παρίσι. Η διεξαγωγή της έκθεσης προτάθηκε από μια Γαλλίδα αρχαιολόγο, η οποία τρέφει μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα και έχει μελετήσει τις αρχαιότητες της Ρόδου. Η έκθεση σημειώνει μεγάλη επιτυχία και θα διαρκέσει μέχρι τον Φεβρουάριο. Φιλοξενεί εκθέματα από τη συλλογή τόσο του Λούβρου όσο και του Βρετανικού Μουσείου αλλά και του Εθνικού Μουσείου της Δανίας, στο οποίο ανήκει και η πλειονότητα των εκθεμάτων. Από κει και πέρα, εμείς έχουμε βάλει έναν φιλόδοξο στόχο, τη μεταφορά της έκθεσης αυτής το καλοκαίρι στη Ρόδο, καθώς τότε έχουμε τη συμπλήρωση των εκατό χρόνων από την ίδρυση του δικού μας Μουσείου. Πράγματι, πήραμε το «πράσινο φως» από τη Διοίκηση του Λούβρου και η Περιφέρεια ανέλαβε το κόστος της μεταφοράς, το οποίο εκτιμάται περί τα 300.000 ευρώ. Είναι πολύ σημαντικό επίσης το γεγονός ότι το Μουσείο του Λούβρου μας δίνει την ευκαιρία να καθορίσουμε εμείς τον χρόνο διάρκειας της έκθεσης. Θεωρούμε καλό ένα εξάμηνο. Είμαστε επίσης σε συνεργασία με το Λούβρο για τη διαφημιστική εκστρατεία, η οποία έχει αρχίσει. Εμείς, ως Περιφέρεια, έχουμε ολοκληρώσει ήδη για την Ελλάδα το διαφημιστικό και το οικονομικό σχέδιο, το οποίο θα αρχίσει να εφαρμόζεται λίγους μήνες μετά το νέο έτος. Για όλα αυτά δεν θα ζητήσουμε, βεβαίως, οικονομική βοήθεια από τον EOT έχουμε κακή πείρα και δεν χρειάζεται να περάσουμε ξανά αυτή την ψυχοφθόρα διαδικασία της άρνησης ή της υποχρηματοδότησης.
• Ποια είναι τα μεγάλα προβλήματα της Περιφέρειάς σας και πώς σκέφτεστε να τα επιβύσετε, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην ανάγκη εκσυγχρονισμού των λιμένων των νησιών και στην επίλυση τον προβλήματος των μεταφορών;
Είμαστε η κατεξοχήν νησιωτική περιφέρεια στην Ευρώπη. Έχουμε σημαντικές ιδιαιτερότητες, τις οποίες το κράτος των Αθηνών δεν είχε πάρει ποτέ σοβαρά. Τα θέματά μας είναι σύνθετα και πάρα πολλά. Στα μικρά νησιά, που είναι πολλά και που έχουν διακόσιους και τριακόσιους κατοίκους το καθένα, υπάρχει πρόβλημα παιδείας, υγείας, τεχνικών υποδομών. Η κεντρική διοίκηση των Αθηνών μας άφησε κακή κληρονομιά. Κι αυτή, δυστυχώς, είναι η εικόνα της Ελλάδας σήμερα. Το Νότιο Αιγαίο έχει εκατόν δεκαοκτώ λιμάνια. Από τεχνική άποψη, και τα εκατόν δεκαοκτώ έχουν προβλήματα. Έχουν όμως ανάγκη και για άμεσο εκσυγχρονισμό. Μαρίνες για κρουαζιερόπλοια έχουν μόνο οκτώ από αυτά κι η χρηματοδότηση που έχουμε είναι μηδαμινή.
Γενικότερα, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων είναι σχεδόν μηδενικό.
Τι κάνεις, λοιπόν, σε τέτοιες καταστάσεις; Η μόνη ρεαλιστική προσέγγιση είναι η συνεργασία με την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι δεν θα επιβαρυνθεί καθόλου ο κρατικός προϋπολογισμός και το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Νομοθετικό πλαίσιο υπάρχει. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα στην Ελλάδα είναι οι αντιλήψεις – ο λαϊκισμός και τα σκουριασμένα μυαλά. Αναπτύσσουν τη ρητορική του ξεπουλήματος. Αυτό είναι το σφάλμα των ατόμων που είναι άεργα ή που έχουν εργαστεί σε προστατευμένο περιβάλλον ή είναι μεγαλοσυνδικαλιστές, που ήταν πάντα «τρόφιμοι» αυτού του άθλιου συστήματος το οποίο κληρονομήσαμε. Προσπαθούν να μας φέρουν δεκαετίες πίσω. Αν φτιαχτούν αυτά τα λιμάνια, θα έχουμε μια παγκόσμια βιομηχανία κρουαζιέρας, καθώς η περιοχή μας είναι από τις ελκυστικότερες του κόσμου.
Τέλος, έχουμε δρομολογήσει σχέδιο για την κατασκευή δικτύου υδατοδρομίων. Η περιοχή είναι ιδανική για την ανάπτυξη των υδροπλάνων. Αυτό δεν βοηθά μόνο στον τουριστικό και τον οικονομικό τομέα, αλλά και στον τομέα της υγείας, ιδιαίτερα στο θέμα της διάσωσης. Ο στόχος μας είναι να παραδώσουμε για το 2016-2024 υδατοδρόμια που, όπως σας είπα, θα είναι από ιδιωτικούς πόρους.
• Από πού προσδοκάτε να αντλήσετε ή να κινητοποιήσετε πόρους για την ανάπτυξη του Νοτίου Αιγαίου;
Υπάρχει το ΕΣΠΑ 2014-2020. Συνολικά η χώρα θα λάβει 20,9 δις ευρώ και το μερίδιο που μας αναλογεί -και το θεωρούμε έγκλημα- είναι το ποσό των 170 εκατ. ευρώ. Αυτό, όπως καταλαβαίνετε, είναι κρατική ανικανότητα, έλλειψη διορατικότητας. Μας εντάσσουν στις πλουσιότερες περιοχές της χώρας. Γι’ αυτό τον λόγο αγωνιζόμαστε να βρούμε άλλους τρόπους χρηματοδότησης.
Σκεφτήκαμε, λοιπόν, για πρώτη φορά, να πάμε στην πηγή του προβλήματος, δηλαδή στις Βρυξέλλες. Έχουμε κάνει συμμαχίες με την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιταλία και τη Σκοτία προκειμένου να καταθέσουμε πρόταση για αλλαγή του τρόπου κατάταξης των Περιφερειών. Επίσης, έχουμε ήδη ξεκινήσει τη σύνταξη μελέτης, η οποία θα αναδεικνύει την πραγματική οικονομική κατάσταση των κατοίκων των νησιών μας. Αν δεν πετύχουμε τίποτα στις Βρυξέλλες, τότε θα απαιτήσουμε από την κεντρική κυβέρνηση να δείξει πως κατανοεί ό,τι δεν κατανοούν στις Βρυξέλλες.
• Το Αιγαίο, ως εθνικό θέμα, πώς αντιμετωπίζεται σε περιφερειακό επίπεδο, με τις γνωστές τουρκικές αμφισβητήσεις και διεκδικήσεις;
Η εξωτερική πολιτική της χώρας τα τελευταία χρόνια είναι ηττοπαθής και υποχωρητική. Είναι διαπίστωση όλων. Θεωρώ ότι η κρίση στη χώρα μας είναι καθαρά πολιτική. Σε ό,τι έχει σχέση με τα θέματα εθνικής κυριαρχίας, και ειδικά σε ό,τι αφορά στην ΑΟΖ, η προοπτική της Ελλάδας έρχεται από το Νότιο Αιγαίο, εκεί όπου υπάρχουν οι περισσότερες αμφισβητήσεις. Πρέπει να εφαρμοστεί ςάμεσα πρόγραμμα που να ενδυναμώνει και να ενισχύει την εθνική στρατηγική. Όσον αφορά στο θέμα της τουρκικής μειονότητας στη Ρόδο, έχει λυθεί, καθώς όλες οι Επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντικρούουν πλήρως την επιχειρηματολογία της Τουρκίας. Δείτε τι γίνεται με το Καστελόριζο: υπάρχει αμφισβήτηση για την ΑΟΖ. Η ύπαρξη της ΑΟΖ του Καστελόριζου επεκτείνει κατά 200 ναυτικά μίλια την ελληνική ΑΟΖ. Κι όμως το κράτος αφήνει αυτούς τους κατοίκους χωρίς γιατρούς, εκπαιδευτικούς και τεχνικές υποδομές. Το ίδιο το κράτος δεν έχει την αίσθηση της γεωστρατηγικής του θέσης. Εμείς, λοιπόν, ως Περιφέρεια, αποφασίσαμε να καλύπτουμε όσο μπορούμε από δικούς μας πόρους εκπαιδευτικούς και γιατρούς προκειμένου οι κάτοικοι να έχουν καλύτερο επίπεδο ζωής. Θα θέσουμε το θέμα αυτό στο επίκεντρο της πολιτικής. Ζητάμε επίσης τη στήριξη μεγάλων οικονομικών οργανισμών του ιδιωτικού τομέα για να δημιουργήσουμε ένα χρηματοδοτικό εργαλείο το οποίο θα καλύπτει τις ανάγκες του Καστελόριζου. Το πρόγραμμα θα λέγεται «Υιοθετώ το Καστελόριζο». Εντός του Ιανουαρίου θα προβούμε στις πρώτες ανακοινώσεις. Επεξεργαζόμαστε τις νομοθετικές παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν προκειμένου να κατατεθούν στα αρμόδια υπουργεία.
• Για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα προφανώς ευθύνες έχουν οι πολιτικοί της Μεταπολίτευσης. Έχουν, κατά τη γνώμη σας, αποδοθεί οι ευθύνες; Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;
Καμιά ευθύνη δεν έχει αποδοθεί. Αυτό που με συγκλονίζει όμως είναι ότι όλοι αυτοί εξακολουθούν να επιβραβεύονται από τον ελληνικό λαό, με αποτέλεσμα να είναι ακόμα ενεργοί στο πολιτικό σύστημα. Κι εδώ καταφαίνεται η ευθύνη που έχει ο καθένας από εμάς. Ο απλός πολίτης καλείται κάθε τρία ή τέσσερα χρόνια να συμμετάσχει με την ψήφο του. Είναι σαν μια σφαίρα, την οποία οφείλει να διαχειρίζεται σωστά. Όταν αυτή τη σφαίρα τη στρέφεις εναντίον σου, τότε αυτό είναι αυτοκτονία. Και, δυστυχώς, ο Έλληνας λειτουργεί εναντίον του εδώ και δεκαετίες: επιβραβεύει και ψηφίζει αυτόν που τον πληγώνει και τον σέρνει. Ομολογώ πως ως λαός έχουμε επιτύχει πολλές φορές το τέλειο αυτοκτονικό έγκλημα.
