Εν αναμονή της επιστροφής του πρωθυπουργού από το Μέτσοβο και τις ολιγοήμερες χειμερινές του διακοπές, νέα τροφή στα σενάρια για την εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας δίνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Συγκεκριμένα ο κ. Μητσοτάκης με συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής δηλώνει χαρακτηριστικά:
«Οι αρμοδιότητες του προέδρου της Δημοκρατίας είναι αυστηρά καθορισμένες από το Σύνταγμα. Πρέπει να συμβολίζει την ενότητα του έθνους. Κατά συνέπεια, θα ήταν σημαντικό να μην εκλεγεί μόνο από την παράταξη που θα τον προτείνει και έχει την πλειοψηφία στη βουλή σήμερα. Άρα, είναι σημαντικό το πρόσωπο που θα προταθεί να μπορεί να συγκεράσει πολιτικές δυνάμεις εντός του κοινοβουλίου. Αναγνωρίζω ότι η ευθύνη της επιλογής είναι δική μου. Είναι μια βαθιά προσωπική απόφαση. Θα προτείνω το πρόσωπο που θεωρώ πλέον κατάλληλο, πιστεύοντας ότι η εισήγησή μου θα είναι τέτοια που θα πρέπει τα άλλα κόμματα να κληθούν να αιτιολογήσουν γιατί δεν θα την ψηφίσουν».
Από τα παραπάνω είναι προφανή τα κριτήρια τα οποία θέτει ο πρωθυπουργός αποφεύγοντας παράλληλα να μπει στην ονοματολογία.
Πρώτον, ο κ. Μητσοτάκης τονίζει ότι θα ήταν σημαντικό ο πρόεδρος της Δημοκρατίας να μην εκλεγεί μόνο με τις ψήφους της ΝΔ.
Δεύτερον, προς αυτή την κατεύθυνση ο κ. Μητσοτάκης προσθέτει ότι θα προτείνει πρόσωπο που «να μπορεί να συγκεράσει πολιτικές δυνάμεις εντός του κοινοβουλίου».
Τρίτον, χαρακτηρίζει βαθιά προσωπική απόφαση την τελική επιλογή του προσώπου που θα κάνει και προσθέτει τέταρτον, ότι πιστεύει πως «η εισήγησή του θα είναι τέτοια που θα πρέπει τα άλλα κόμματα να κληθούν να αιτιολογήσουν γιατί δεν θα την ψηφίσουν».
Κεντροαριστερός/η πρόεδρος ή δεύτερη θητεία Παυλόπουλου;
Από τα παραπάνω, η πρώτη ανάγνωση των δηλώσεων του κ. Μητσοτάκη δείχνει ότι το σενάριο επανεκλογής του κ. Παυλόπουλου φαντάζει αποδυναμωμένο. Ωστόσο κανείς δεν μπορεί με βεβαιότητα να πει πως το σενάριο μιας δεύτερης θητείας Παυλόπουλου δεν παραμένει στο τραπέζι, έστω και αποδυναμωμένο.
Με βάση τα κριτήρια πάντως που θέτει ο κ. Μητσοτάκης, ο κ. Παυλόπουλος μπορεί να συγκεράσει τις αντιθέσεις ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, καθώς είναι εκφρασμένη η προτίμηση του Αλέξη Τσίπρα. Ωστόσο το σενάριο Παυλόπουλου αποκλείει το ΚΙΝΑΛ για το οποίο ο νυν πρόεδρος είναι «κόκκινο πανί».
Το μεγάλο ερώτημα που ξεκλειδώνει τη σκέψη του πρωθυπουργού είναι η τελευταία πρόταση της δήλωσής του. Ποιο ή ποια κόμματα έχει στο μυαλό του ο κ. Μητσοτάκης όταν λέει ότι θα πρέπει να κληθούν να αιτιολογήσουν την απόφασή τους να μην ψηφίσουν την πρότασή του; Τον ΣΥΡΙΖΑ ή το ΚΙΝΑΛ;
Μέχρι στιγμής ούτε οι συνεργάτες του πρωθυπουργού έχουν φροντίσει να αποσαφηνίσουν το τοπίο και να ρίξουν φως ή τουλάχιστον να περιορίσουν το εύρος των σεναρίων.
Σε αμηχανία φαίνεται να βρίσκεται και η Κουμουνδούρου η οποία σχολίασε ως «χρησμούς και καλλιστεία υποψηφίων προέδρων της Δημοκρατίας» τις δηλώσεις Μητσοτάκη.
Η ανάγνωση του ΣΥΡΙΖΑ στη δήλωση του κ. Μητσοτάκη είναι πως βρίσκεται εκτός των προθέσεων του πρωθυπουργού η επανεκλογή Παυλόπουλου «παρόλο που ο Προκόπης Παυλόπουλος είναι αποδεκτός από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών» όπως επισημαίνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Όχι στη Δαμανάκη από ΣΥΡΙΖΑ
Κατά πληροφορίες η Κουμουνδούρου έχει φροντίσει να διαμηνύσει προκειμένου να έχει γνώση το Μαξίμου ότι δεν βλέπει θετικά ούτε περιπτώσεις υποψηφιοτήτων της κεντροαριστεράς όπως πχ η Μαρία Δαμανάκη.
Η πρώην Επίτροπος της ΕΕ, είναι στα σενάρια της ονοματολογίας του τελευταίου διαστήματος ως μια πιθανή επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Αυτό που παραμένει άγνωστο είναι αν πρόκειται για επιλογή που πράγματι εξετάζει ο κ. Μητσοτάκης ή αν απλά είναι μια εισήγηση που γίνεται από συνεργάτες του χωρίς να έχει κάποια τύχη. Κάποιοι υποστηρίζουν μάλιστα πως όσα ονόματα κυκλοφορούν τελευταία κυκλοφορούν με μόνο κριτήριο να «καούν».
Στο ερώτημα πάντως «άνδρας ή γυναίκα» ο κ. Μητσοτάκης στο Βήμα της Κυριακής απέφυγε να μπει σε αυτή τη συζήτηση και αρκέστηκε να μιλήσει για το «κατάλληλο πρόσωπο» χωρίς να προσδιορίζει φύλο. Ως εκ τούτου παραμένει γρίφος αν κλείνει ή διατηρεί στην επικαιρότητα το σενάριο μιας γυναικείας υποψηφιότητας.
Το δίλημμα Μητσοτάκη
Σε κάθε περίπτωση με τα ως τώρα δεδομένα, θα μπορούσε κάποιος να οδηγηθεί στη σκέψη πως αυτό που κυριαρχεί αν όχι ότι έχει ήδη πρυτανεύσει στο Μαξίμου είναι το εξής δίλημμα: Πρόεδρος από την κεντροαριστερά (με ή χωρίς τις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ) ή επανεκλογή Παυλόπουλου (ως η καλύτερη δυνατή λύση που δεν θα βάλει σε δοκιμασία τη συνοχή της ΝΔ).
Το βέβαιο είναι ότι υπάρχει δυσαρέσκεια στην πλευρά Σαμαρά για το γεγονός ότι ο πρώην πρωθυπουργός δεν είναι στις επιλογές του κ. Μητσοτάκη για την προεδρία της Δημοκρατίας και βεβαίως δεν θα ήθελε επανεκλογή Παυλόπουλου. Ωστόσο δύσκολα δεν θα πειθαρχούσε στην ψηφοφορία.
Η μεγαλύτερη δυσκολία ενδεχομένως βρίσκεται στον ίδιο τον κ. Μητσοτάκη και στο γεγονός ότι θα πρέπει να δικαιολογήσει τυχόν μεταστροφή του σε σχέση με την άρνησή του να ψηφίσει τον κ. Παυλόπουλο το 2015.
Ο σχεδιασμός του πρωθυπουργού
Πάντως υπάρχει και μία ακόμα παράμετρος που μέχρι στιγμής δεν έχει αξιολογηθεί όσο θα πρέπει στο πως μπορεί να επιδράσει την επιλογή του προσώπου της Δημοκρατίας και αυτή η παράμετρος είναι τα εθνικά θέματα με αιχμή τα ελληνοτουρκικά. Άλλωστε οι διεργασίες σε διπλωματικό επίπεδο για το ζήτημα αυτό είναι εντονότατες και ουσιαστικά θα εξελίσσονται παράλληλα με το θέμα της εκλογής προέδρου της Δημοκρατίας.
Άλλωστε ένα από τα κριτήρια που έβαλε ο κ. Μητσοτάκης – βέβαια ανέκαθεν το έθεταν όλοι αυτό το κριτήριο – είναι να συμβολίζει το πρόσωπο του προέδρου της Δημοκρατίας την «ενότητα του έθνους».
Σε αυτές τις παραμέτρους κανείς θα πρέπει να συμπεριλάβει και το γεγονός ότι ο κ. Μητσοτάκης φέρνει -όπως αποκαλύπτει ο ίδιος στο «Βήμα»- τον Ιανουάριο το θέμα της αλλαγής του εκλογικού νόμου που προκαλεί εντάσεις με τον ΣΥΡΙΖΑ καθώς το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπερασπίζεται την απλή αναλογική και αρνείται να συναινέσει στην επαναφορά μιας μορφής ενισχυμένης αναλογικής με κλιμακωτό μπόνους για το πρώτο κόμμα, ανάλογου του ποσοστού του. Από τη στάση του ΚΙΝΑΛ στον εκλογικό νόμο ενδεχομένως να φανούν πολλά περισσότερα τις επόμενες μέρες…
Σε κάθε περίπτωση πάντως, με βάση και τη συνταγματική αναθεώρηση, πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μπορούσε να εκλεγεί με μόνες τις ψήφους από 151 βουλευτές της ΝΔ, χωρίς δηλαδή τις ψήφους ακόμα και μερικών γαλάζιων βουλευτών…
