«Η αγορά σήμερα, παραμένει ο μεγάλος ασθενής που πασχίζει ασθμαίνοντας να κρατηθεί ζωντανή» δηλώνει στην «δ» ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου κ. Γιάννης Πάππου.
Στην πρώτη του συνέντευξη μετά το άνοιγμα του λιανεμπορίου, ο κ. Πάππου περιγράφει την κατάσταση στην τοπική αγορά, μιλά για την τήρηση των μέτρων προστασίας, για την εστίαση, για τα σούπερ μάρκετ και το ηλεκτρονικό εμπόριο που λειτουργούσαν κατά την διάρκεια των λοκντάουν, ξεκαθαρίζοντας πως ‘τίποτα δεν θα είναι όπως πριν’ στην τοπική αγορά όταν καταφέρουμε να επανέλθουμε σε ρυθμούς κανονικότητας.
• Κύριε Πάππου, πλησιάζουμε έναν χρόνο από το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Μετά από μία δύσκολη χρονιά (2020) και για την τοπική οικονομία και για τον Τουρισμό, έχοντας ακόμη περιοριστικά μέτρα, ποια είναι η εικόνα της τοπικής αγοράς;
Η αγορά σήμερα, παραμένει ο μεγάλος ασθενής που πασχίζει ασθμαίνοντας να κρατηθεί ζωντανή. Η επαναλειτουργία των καταστημάτων έδωσε μερική παράταση ζωής στην τοπική οικονομία η οποία όμως χωρίς τεχνητή παροχή οξυγόνου, θα καταλήξει σε ένα αβέβαιο περιβάλλον και με το ενδεχόμενο να ξανακλείσει, να είναι ορατό… Η παροχή οξυγόνου στην προκειμένη περίπτωση είναι η ενίσχυση της ρευστότητας κυρία Ντόκου. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η πρόσφατη κοινή παρέμβασή μας με τον πρόεδρο του Οικονομικού Επιμελητηρίου κ. Κωστή Ζωγραφίδη προς τον υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα και τον υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Άδωνι Γεωργιάδη, ζητώντας από την κυβέρνηση να στηρίξει με ουσιαστικό τρόπο τόσο τις υγιείς επιχειρήσεις της Δωδεκανήσου ώστε να αντεπεξέλθουν στο νέο απαιτητικό περιβάλλον που διαμορφώνεται όσο και τις επιχειρήσεις που πάσχισαν να κρατηθούν όρθιες εν μέσω της δεκαετούς οικονομικής κρίσης και η πανδημία του covid-19 τους έφερε στα πρόθυρα του λουκέτου. Για αυτό ζητάμε ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, για αυτό ζητάμε στήριξη εργασίας όχι επίδομα ανεργίας. Η στήριξη των επιχειρήσεων είναι μονόδρομος! Οι προτάσεις μας είναι ρεαλιστικές και είναι απόρροια της καταγραφής της πραγματικής κατάστασης στην τοπική οικονομία. Όλο αυτό το διάστημα είμαστε σε συνεχή επαφή τόσο με τα μέλη μας όσο και με τα αρμόδια υπουργεία, προσπαθώντας από κοινού να «χαρτογραφήσουμε» τα άγνωστα νερά στα οποία κληθήκαμε όλοι μαζί να κολυμπήσουμε. Βαθιά νερά είναι η αλήθεια, αλλά δεν έχουμε εγκαταλείψει ούτε μια στιγμή τον αγώνα. Είναι γεγονός ότι απαιτείται ένας διαφορετικός σχεδιασμός μέτρων και εργαλείων για τις επιχειρήσεις, ειδικότερα για τους πρώτους μήνες του νέου χρόνου. Και για τις επιχειρήσεις και για τους εργαζόμενους. Κι αν η τοπική αγορά, έχει καταφέρει να επιβιώσει, αυτό οφείλεται στον τουρισμό. Το 2020 καταφέραμε το αδιανόητο… Ξεκινήσαμε την τουριστική βιομηχανία της χώρας εν μέσω πανδημίας, καταφέρνοντας να βάλουμε στέρεα θεμέλια για τις επόμενες τουριστικές χρονιές. Τα όποια θετικά αποτελέσματα, ήρθαν μέσα από την πρωτοπόρα συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων, Περιφέρεια, Δήμος, Επιμελητήρια, Σωματεία κτλ. Η συνεργασία με όλους τους φορείς, μέσα από αυστηρές διαδικασίες, μας δίνει τη δυνατότητα να αισιοδοξούμε για τις μελλοντικές μας επιδόσεις.
• Οι καταναλωτές είναι προσεκτικοί στην τήρηση των μέτρων προστασίας, τώρα που άνοιξε σιγά σιγά το λιανεμπόριο;
Είναι γεγονός ότι οι καταναλωτές στη Δωδεκάνησο στην πλειονότητά τους πειθαρχούν, γνωρίζοντας ότι το στοίχημα της πανδημίας για να το κερδίσουμε, απαιτούνται συλλογικές δράσεις και αποφάσεις, γι αυτό και η περιοχή μας παραμένει απλώς στις περιοχές επιτήρησης, με βάση τα όσα ανακοίνωσαν το απόγευμα της Παρασκευής ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης και ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Νίκος Χαρδαλιάς. Δεν είναι τυχαίο ότι επί εβδομάδες παραμένουμε στις πράσινες περιοχές του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) για τον κορωνοϊό. Οι καταναλωτές, παρότι ψυχολογικά εξουθενωμένοι όπως όλοι μας από την παρατεταμένη καραντίνα, από τα επιβαλλόμενα μέτρα και από την αβεβαιότητα, ακολουθούν τα μέτρα της κυβέρνησης ως τη μοναδική λύση για να αφήσουμε το γρηγορότερο δυνατόν πίσω μας, αυτή την τεράστια δοκιμασία.
• Οι τοπικές επιχειρήσεις έχουν υποστεί τεράστιο πλήγμα. Με τις επιστρεπτέες προκαταβολές, τα μέτρα και τις διευκολύνσεις που ανακοινώνει η κυβέρνηση, πιστεύετε ότι θα καταφέρουν να επιβιώσουν, είναι αρκετά;
Οι τοπικές επιχειρήσεις, ακολουθούν την πορεία όλων των επιχειρήσεων της χώρας αλλά και παγκοσμίως που «αλώθηκαν» από την πανδημία του κορωνοϊού. Σήμερα, οι περισσότερες μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις της περιοχής μας αντιμετωπίζουν άμεσο πρόβλημα επιβίωσης, ενώ για δεκάδες από αυτές είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να μην ανοίξουν ξανά μετά την πανδημία. Και οι ελπίδες όλων μας στρέφονται στην τουριστική περίοδο του 2021… Θα ήθελα να μπορώ να απαντήσω στο ερώτημά σας ευθέως και να σας πω ότι, ναι, θα καταφέρουν να επιβιώσουν αλλά όπως έχω ξαναπεί, αν θέλουμε να είμαστε αποτελεσματικοί πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Οφείλουμε να έχουμε πλήρη αντίληψη του τι συμβαίνει γύρω μας. Τα μέτρα της κυβέρνησης είναι αποτελεσματικά και έχουν αποτρέψει την καθολική κατάρρευση της οικονομίας. Με ρωτάτε αν είναι αρκετά… Αρκετά θα ήταν αν είχε διασωθεί και η τελευταία επιχείρηση, αν είχε μείνει ανοιχτό και το τελευταίο συνοικιακό μαγαζί της γειτονιάς, αν δεν είχε χάσει τη θέση του ούτε ένας υπάλληλος. Δυστυχώς απέχουμε πολύ από αυτή την εικόνα. Γνωρίζετε πολύ καλά, ότι προτιμώ να είμαι ειλικρινής απ’ ό,τι να εμφανίζομαι αιθεροβάμων, διότι τα μεγάλα και τα ωραία λόγια κ. Ντόκου είναι για τους πολιτικούς όχι για τους ανθρώπους του «επιχειρείν». Εμείς οφείλουμε, σεβόμενοι τους ανθρώπους που εκπροσωπούμε, την αγωνία που βιώνουν και τον αγώνα που δίνουν, να παραμένουμε στην πρώτη γραμμή της μάχης. Κι αυτό κάνουμε. Κι αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι έχουμε μακρύ και δύσκολο δρόμο μπροστά μας, αλλά είμαστε εδώ, έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε όλα τα εμπόδια με προτάσεις, παρεμβάσεις και δράσεις. Εύκολος δρόμος δεν υπάρχει.
• Ο κλάδος της εστίασης, έχει υποστεί τεράστιο πλήγμα, κύριε πρόεδρε. Και μιας και αναφερθήκατε στο δύσκολο δρόμο, ειδικά στον τομέα αυτόν δεν υπάρχει κανένα νεότερο για το πότε θα επαναλειτουργήσει.
Ο κλάδος της εστίασης κυρία Ντόκου, πλήττεται περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο κλάδο της οικονομίας και πραγματικά οι επιχειρηματίες της εστίασης αλλά και οι εργαζόμενοι παραμένουν στον «αέρα». Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους για την κατάσταση στον κλάδο της εστίασης αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πίσω από τους αριθμούς είναι άνθρωποι, είναι συμπολίτες, φίλοι μας, είναι μέλη των οικογενειών μας. Γι αυτό και εμείς δεν περιοριζόμαστε σε απλές μαθηματικές πράξεις και στατιστικά δεδομένα, γιατί βλέπουμε τους ανθρώπους πίσω από τους αριθμούς. Για το λόγο αυτό, τα Επιμελητήρια είμαστε σε ανοικτή γραμμή με τα αρμόδια Υπουργεία, προκειμένου να καταφέρουμε να στηρίξουμε τον κλάδο, μέσα από ένα ειδικό πρόγραμμα αποκλειστικά για την εστίαση, λαμβάνοντας υπ΄όψιν και τις ιδιαιτερότητες της νησιωτικότητας και της εποχικής απασχόλησης.
• Υπήρξαν κάποιοι κλάδοι όπως τα σούπερ μάρκετ και το ηλεκτρονικό εμπόριο που λειτουργούσαν κατά την διάρκεια των λοκντάουν. Τελικά εμφάνισαν άνοδο στους τζίρους τους;
Εμφάνισαν άνοδο στη διάρκεια του πρώτου lock down, όταν οι καταναλωτές έσπευσαν μαζικά στα σούπερ μάρκετ για να κάνουν τις αγορές τους, έχοντας μπροστά τους μια αβέβαιη και άγνωστη κατάσταση την οποία δεν ήξεραν πώς να διαχειριστούν. Η καταναλωτική αυτή έξαρση ήταν παροδική κι όταν έγινε αντιληπτό ότι δεν χρειάζεται να αποθηκεύουμε προϊόντα αφού τα super markets παρέμεναν ανοιχτά και η επάρκεια ήταν εξασφαλισμένη, τότε τα ψώνια γίνονταν λελογισμένα. Από την περίοδο του πρώτου lock down μέχρι σήμερα, έχουν διαφοροποιηθεί αρκετά τα δεδομένα καθώς πλέον οι καταναλωτές έχουν περιορίσει τα ψώνια τους στα απολύτως απαραίτητα με τις ιδιωτικές ετικέτες να κερδίζουν συνεχώς έδαφος. Ως προς το ηλεκτρονικό εμπόριο η αύξηση του οποίου ξεπέρασε το 100% όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικού Ηλεκτρονικού Εμπορίου, ήταν κάτι αναμενόμενο στη διάρκεια των κλειστών καταστημάτων. Το βέβαιον είναι ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο ήρθε για να μείνει και μπήκε δυναμικά στην καθημερινότητά μας, παρότι δεν μπορεί να υποκαταστήσει την φυσική παρουσία στα καταστήματα και την προσωπική εξυπηρέτηση του πελάτη.
• Κατά την εκτίμησή σας, πότε θα μπορέσουμε να πούμε ότι η τοπική αγορά θα επανέλθει στην ‘κανονικότητα’; Θα χρειαστεί καιρός;
Κυρία Ντόκου, αν λέγοντας κανονικότητα εννοείτε την επιστροφή στην προτέρα κατάσταση επιτρέψτε μου να σας πω, ότι αυτό κατά την άποψή μου δεν είναι εφικτό… Τα lockdown δημιούργησαν νέα δεδομένα και έχουν διαφοροποιήσει όλα όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Εχει αλλάξει η εικόνα της αγοράς όπως την ξέραμε και όταν επανέλθουμε σε πλήρη λειτουργία, τίποτα δεν θα είναι όπως πριν. Άρα, δεν μιλάμε για επιστροφή στην κανονικότητα, μιλάμε για προσαρμογή σε μια νέα πραγματικότητα. Και αυτή είναι η αγωνία του επιχειρηματικού κόσμου… Τα νέα δεδομένα της επόμενης ημέρας. Όσο αναγκαία ήταν η λήψη μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας του κορωνοϊού άλλο τόσο αναγκαία είναι η λήψη μέτρων για την ταχύτερη προσαρμογή στην νέα πραγματικότητα, στην ομαλοποίηση της αγοράς. Πέρα από τα σημαντικά μέτρα που έχει ήδη ανακοινώσει η κυβέρνηση, ευελπιστώ να υιοθετήσει και τις προτάσεις του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου. Επιπλέον ζητάμε τη συνδρομή του Τραπεζικού Συστήματος, διότι είναι απαραίτητο με το καθολικό άνοιγμα της αγοράς, πέρα από το λιανεμπόριο, να υπάρχει ρευστότητα, χωρίς εξαιρέσεις. Ως Επιμελητήριο Δωδεκανήσου από την πρώτη στιγμή, αφουγκραζόμενοι την αγωνία των μελών μας, υπογραμμίσαμε την σπουδαιότητα των οριζόντιων παρεμβάσεων χωρίς περιορισμούς προκειμένου να στηριχθούν και οι επιχειρήσεις και οι επαγγελματίες και οι εργαζόμενοι.
