Αόρατοι για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και το Δημόσιο παραμένουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, που ανασφάλιστοι παρέχουν την εργασία τους σε εργοδότες, τροφοδοτώντας τα ελλείμματα του ασφαλιστικού συστήματος, στερώντας στα Ταμεία τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ ευρώ τον χρόνο. Το θέμα της «μαύρης» ανασφάλιστης εργασίας προσλαμβάνει εφιαλτικές διαστάσεις στη χώρα μας. Οι έλεγχοι από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) είναι περιορισμένοι, δειγματοληπτικοί και δείχνουν μόνο ένα μέρος από το πραγματικό πρόβλημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ συνδικάτα και φορείς επισημαίνουν πως η ανασφάλιστη εργασία βρίσκεται σε επικίνδυνα υψηλά ποσοστά, τα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος «Αρτεμις» δείχνουν ότι οι στοχευμένοι έλεγχοι του ΣΕΠΕ σε συνεργασία με την αντίστοιχη υπηρεσία του ΙΚΑ έχουν επιφέρει σημαντική μείωση του ποσοστού. Ετσι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των ελέγχων, κατά το 2014, η ανασφάλιστη εργασία ανήλθε στο 13,85%. Από την 1η Ιανουαρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 διενεργήθηκαν έλεγχοι σε 27.635 επιχειρήσεις. Εξ αυτών των επιχειρήσεων βρέθηκαν να απασχολούν αδήλωτους εργαζόμενους οι 3.827 (ποσοστό 13,85%). Σε σύνολο 135.566 εργαζομένων στις επιχειρήσεις όπου διενεργήθηκαν έλεγχοι, εντοπίστηκαν 6.177 αδήλωτοι εργαζόμενοι (ποσοστό 4,56%), ενώ τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν αποκλειστικά για την αδήλωτη εργασία ανέρχονται στο ποσό των 64.592.922 ευρώ. Να σημειωθεί ότι τα πρόστιμα έχουν αυστηροποιηθεί και ανέρχονται στο 18πλάσιο του κατώτατου μισθού, δηλαδή 10.550 ευρώ ανά αδήλωτο εργαζόμενο.
Η πλειονότητα βέβαια των προστίμων καταλήγει στον… κουβά των ληξιπρόθεσμων χρεών, καθώς μόλις το 25% πληρώνεται άμεσα, με έκπτωση της τάξεως του 30%. Αν και ο υπουργός Εργασίας, Πάνος Σκουρλέτης, προτίθεται να συζητήσει ενδεχόμενο μείωσης των προστίμων, σταδιακά και μετά από διάλογο, το συμπέρασμα που βγαίνει από τη μέχρι τώρα πορεία των ελέγχων είναι ότι από τα πρόστιμα που επιβάλλουν κατά τους περιορισμένους ελέγχους που πραγματοποιεί το ΣΕΠΕ, λόγω έλλειψης προσωπικού, ένα πολύ μικρό ποσοστό παραβατών τελικά πληρώνει. Το 75% των προστίμων ακολουθεί τη διαδικασία του κώδικα εισπράξεων δημοσίων εσόδων. Ή ρυθμίζεται ή πάει στα δικαστήρια ή, κυρίως, καταλήγει στη μακρά λίστα των ληξιπρόθεσμων.
Από τους συνολικά 7.083 εργαζομένους που εντός του 2014 διαπιστώθηκε ότι απασχολούνταν αδήλωτοι στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, οι άνδρες καταλαμβάνουν ποσοστό 55,26%, ενώ οι γυναίκες 44,74%. Το μερίδιο των αδήλωτων ανδρών εργαζομένων σε σχέση με το σύνολο των ανδρών εργαζομένων αντιστοιχεί σε ποσοστό 4,17%, ενώ το αντίστοιχο μερίδιο των αδήλωτων γυναικών εργαζομένων καταλαμβάνει ποσοστό 3,90%. Από τους συνολικά 175.178 εργαζομένους που απασχολούνταν στις επιχειρήσεις που ελέγχθηκαν, οι 150.538 είναι ημεδαποί (ποσοστό 85,93%), ενώ οι 24.640 αλλοδαποί (ποσοστό 14,07%). Το ποσοστό των αδήλωτων ημεδαπών εργαζομένων, σε σχέση με το σύνολο των ημεδαπών εργαζομένων είναι 3,03%, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό των αδήλωτων αλλοδαπών εργαζομένων σε σχέση με το σύνολο των αλλοδαπών εργαζομένων είναι 10,23%. Οι αδήλωτοι ημεδαποί εργαζόμενοι στο σύνολο των αδήλωτων εργαζομένων αντιστοιχούν σε ποσοστό 64,42%, ενώ οι αδήλωτοι αλλοδαποί εργαζόμενοι αντιστοιχούν σε ποσοστό 35,58%.
Οι κλάδοι που κατά κανόνα παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά αδήλωτης εργασίας είναι: Επισιτιστικά επαγγέλματα (εστιατόρια – ταβέρνες, αίθουσες δεξιώσεων, μεζεδοπωλεία, καφετέριες – μπαρ, κέντρα διασκέδασης), βιοτεχνικά πάρκα, βιομηχανικές ζώνες, κομμωτήρια, πρατήρια βενζίνης, συνεργεία αυτοκινήτων, μεταφορικές επιχειρήσεις, λιανικό εμπόριο, καθαριότητα, κατασκευές, φιλοξενία, υπηρεσίες ασφαλείας (Security), επιχειρήσεις φασόν. Η «μαύρη» ανασφάλιστη εργασία έχει τεθεί στο στόχαστρο του υπουργείου Εργασίας, καθώς εκτιμάται ότι αποτελεί δεξαμενή διαφυγόντων εσόδων για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
Προσπάθεια γίνεται για τον περιορισμό και της απλήρωτης εργασίας. Εντός του 2014, συνολικά 13.840 υποθέσεις εργοδοτών που δεν πλήρωναν εργαζομένους αντιμετωπίστηκαν από το ΣΕΠΕ, εκ των οποίων 6.700 επιλύθηκαν χωρίς να καταλήξουν στα δικαστήρια, πληρώνοντας 15 εκατ.
Καθημερινή
