Μέτρα για την αντιμετώπιση των περιστατικών βιασμών, σεξουαλικής παρενόχλησης και κάθε μορφής βίας σε βάρος των γυναικών προσφύγων λαμβάνει η ΕΛ.ΑΣ., ύστερα από τη διαπίστωση ότι αυξάνονται τα κρούσματα βίας με θύματα ανυπεράσπιστες γυναίκες που εγκατέλειψαν μόνες τους ή με τα παιδιά τους τις χώρες καταγωγής τους.
Αυτό αποκαλύπτει διαταγή του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. που δημοσιεύει ο «ΕΤ», η οποία εκδόθηκε στις 22 Μαρτίου 2016 και έχει θέμα την «ετοιμότητα για την προστασία των γυναικών μεταναστριών και προσφύγων». Πρόκειται για ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα, καθώς αξιωματικοί της Αστυνομίας και μέλη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων συγκλίνουν στο ότι «οι γυναίκες πρόσφυγες δεν καταγγέλλουν τα σε βάρος τους περιστατικά, διότι η κουλτούρα στις χώρες τους είναι τελείως διαφορετική σε σχέση με την ισότητα των δύο φύλων με αποτέλεσμα να κερδίζει ο φόβος και η τρομοκρατία».
Στην Ελλάδα υπάρχουν πληροφορίες ότι έχουν υπάρξει σεξουαλικές κακοποιήσεις, χωρίς όμως να υπάρχουν αντίστοιχες αναφορές στην Αστυνομία. Σύμφωνα με αξιόπιστες αστυνομικές πηγές, στην Ειδομένη γιατροί Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης περιέθαλψαν προ μηνών μία γυναίκα που έπεσε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Αφού της παρασχέθηκε η ιατρική βοήθεια της προσφέρθηκε νομική συνδρομή αλλά εκείνη αρνήθηκε να δώσει συνέχεια στο συμβάν, καθώς –όπως είπε φοβισμένη- με τους δράστες κοιμόντουσαν στο ίδιο καμπ και θα συνέχιζαν μαζί το ταξίδι.
Στις 6 Σεπτεμβρίου 2015 μέσα σε καφενείο που βρίσκεται στο χωριό της Ειδομένης μία πρόσφυγας πέταξε τη μαντίλα της και ανέβηκε στο τραπέζι για να χορέψει. Το γεγονός αυτό έγινε αφορμή για να ξεσπάσουν επεισόδια μέσα στο μαγαζί από ομάδα που κινήθηκε απειλητικά εναντίον της και από άτομα που θέλησαν να την υπερασπιστούν. Η ηγεσία της Αστυνομίας προσπαθεί να αποκτήσει εικόνα για τέτοιου είδους κρούσματα και να λάβει έγκαιρα μέτρα. Αυξημένη είναι η προσοχή στον Πειραιά, όπου έχουν βρει στέγη χιλιάδες πρόσφυγες, προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα σεξουαλικής εκμετάλλευσης γυναικών.
Διαταγή του αρχηγείου της ΕΛ.ΑΣ. αναφέρει –μεταξύ άλλων- ότι:
1) Κρίνεται απαραίτητο να παρέχεται ειδική ιατρική περίθαλψη και νομική βοήθεια σε εγκύους γυναίκες και θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, βιασμού και άλλων μορφών βίας.
2) Οι γυναίκες δεν πρέπει να εξαναγκάζονται να μιλήσουν για προβλήματα που σχετίζονται με σεξουαλική βία κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων ταυτοποίησης.
3) Οι γυναίκες έχουν δικαίωμα άμεσης και αυτοτελούς παροχής πληροφοριών, ενόψει του κινδύνου οι πληροφορίες που παρέχονται στους άνδρες συγγενείς τους να μη μεταφέρονται σε αυτές λόγω πολιτισμικών πεποιθήσεων. Αυτό μπορεί να στερήσει από αυτές τη δυνατότητα να λαμβάνουν ανεξάρτητες αποφάσεις και να ζητήσουν προστασία ή βοήθεια.
4) Οι αστυνομικοί πρέπει να βρίσκονται σε ετοιμότητα για ενδείξεις οποιασδήποτε εγκληματικής δραστηριότητας συναρτάται με τη μετανάστευση, όπως η βία κατά των γυναικών.
5) Εάν εκτιμούν οι αστυνομικοί ότι μία γυναίκα έχει πέσει θύμα σεξουαλικής εκμετάλλευσης να τη ρωτούν διακριτικά, γεγονός που θα επιτρέψει τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων προστασίας.
6) Να εξασφαλιστεί η παρουσία ικανού αριθμού γυναικών αστυνομικών κατά τη διάρκεια των συνήθων καθηκόντων της συνοριακής φύλαξης αλλά και κράτησης γυναικών υπό απέλαση.
Ώθηση προκειμένου να δοθούν οι εντολές αυτές έδωσαν τα στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, σύμφωνα με τα οποία «τα 2/3 των ατόμων που καταφτάνουν στην Ευρώπη είναι γυναίκες και παιδιά, πρόσωπα δηλαδή που έχουν περισσότερες πιθανότητες να εκτεθούν σε βία και κακοποίηση από τα εγκληματικά δίκτυα εκμετάλλευσης». Στη διαταγή επεξηγείται ότι «με βάση αυτά τα δεδομένα και με αφορμή δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο που κάνουν λόγο για αύξηση των κρουσμάτων βίας κατά των γυναικών προσφύγων, οι πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν ότι πρέπει να ενισχυθεί η καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης».
«Μεγαλύτερος κίνδυνος σε Ειδομένη, Πειραιά»
Το γεγονός ότι οι πιθανότητες έκθεσης των γυναικών προσφύγων σε κίνδυνο αυξάνονται σε μη οργανωμένους χώρους, όπως η Ειδομένη και ο Πειραιάς, τονίζει σε δήλωσή του στον «ΕΤ» ο κ. Απόστολος Βεΐζης, Γιατρός και Διευθυντής Προγραμμάτων των «Γιατρών Χωρίς Σύνορα».
«Ποιος μπορεί να εγγυηθεί για την ασφάλεια των προσφύγων στους χώρους αυτούς; Αυτό που πρέπει να τονίσουμε είναι ότι υπάρχει ανάγκη από ένα λειτουργικό σύστημα υποδοχής, που θα διακρίνει τις ευάλωτες ομάδες.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν υποστηρίχτηκαν τέτοιες Αρχές και συνεπώς δεν υπάρχουν κριτήρια ευαλωτότητας. Δεν υπάρχει το σύστημα βάσει του οποίου οι γυναίκες θα τοποθετηθούν σε ξεχωριστούς χώρους ή θα διανυχτερεύσουν σε ασφαλές περιβάλλον που για παράδειγμα θα είναι κατάλληλα φωτισμένο. Θα έπρεπε να λειτουργούν Υπηρεσίες Πρώτης Υποδοχής για την αντιμετώπιση της ευαλωτότητας και λειτουργικές δομές υποδοχής . Όταν λοιπόν το κράτος δεν έχει θέσει οργανωμένο πλαίσιο πώς να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα κακοποίησης;», προσθέτει ο κ. Βεΐζης.
