Η συγγραφέας Νίτσα Μανωλά, παρότι πλέον ζει και εργάζεται στην Αμερική, έχει πάντα στη σκέψη της το νησί της, τη Ρόδο όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε.
Η από κοινού με τον σύζυγό της απόφαση για την μετακόμιση στην Αμερική, ελήφθη το 2002, αρχικά για πέντε χρόνια όπως λέει, όμως 20 χρόνια μετά είναι ακόμα εκεί… Από τότε άλλαξαν πολλά, όχι όμως η αγάπη της για τη συγγραφή και η αγάπη της για τη Ρόδο, όπου παρουσιάζει κάθε νέο βιβλίο της.
Ετσι θα γίνει και φέτος το φθινόπωρο, που θα παρουσιάσει την νέα της προσπάθεια, η οποία αποτελεί προϊόν συνεργασίας με την συγγραφέα Δέσποινα Τσακίρη. Πρόκειται για ένα λεύκωμα καθοδηγούμενης γραφής για εφήβους. Σκοπός είναι, στην εποχή της τεχνολογίας που τα παιδιά είναι κρυμμένα πίσω από έναν υπολογιστή ή μια οθόνη κινητού, να ξαναπάρουν στα χέρια τους το μολύβι, το στιλό και να γράψουν, να εκφραστούν, να καταθέσουν τα συναισθήματά τους, όπως θα μιλούσαν σε έναν φίλο…
Στη συνέντευξή της, μιλά και για τα δύο της βιβλία που γράφτηκαν μέσα στην περίοδο του εγκλεισμού και αποτυπώνουν συναισθήματα εκείνης της περιόδου, τα οποία παρουσιάστηκαν στη Ρόδο πέρσι. Μιλάνε και τα δύο για τη διαφορετικότητα και την αποδοχή από την κοινωνία και το ευρύτερο σύνολο. Η Αλίνα είναι ένα παιδικό παραμύθι που αναφέρει τη διαφορετικότητα ενός παιδιού με σύνδρομο Down, την ανάγκη για αποδοχή και αγάπη. Τα «Όνειρα» είναι ένα μυθιστόρημα που αναφέρεται στον καρκίνο και τη δωρεά μυελού των οστών.
Η ίδια ελεύθερη από τη φύση της και ανατρεπτική, όπως λέει, κατάλαβε αρκετά νωρίς στη ζωή της πως τίποτα δεν μας χαρίζεται, πως πρέπει να παλέψουμε για ό,τι θέλουμε να καταφέρουμε. Η μεγάλη περιέργεια και φαντασία που την διακατέχουν, οδήγησαν στις πρώτες της λέξεις πάνω στο χαρτί. Κι αυτό αποδείχτηκε… έρωτας. Με σπουδές στην Αγγλική Φιλολογία και στα Μαθηματικά, ασχολήθηκε αρχικά με την διδασκαλία ξένων γλωσσών. Στην πορεία την κέρδισε ο οικονομικός τομέας και το Τραπεζικό σύστημα. Γυναίκα καριέρας, λοιπόν, σύζυγος, συγγραφέας μα πάνω από όλα μητέρα δύο υπέροχων αγοριών, πιστεύει πως οι γυναίκες μπορούν να φοράνε πολλά καπέλα, να έχουν πολλούς ρόλους και στο τέλος της ημέρας να καταφέρνουν να χαμογελούν!
• Κυρία Μανωλά, να ξεκινήσουμε τη συνέντευξη από το τελευταίο σας βιβλίο, το οποίο θα κυκλοφορήσει το φθινόπωρο και το οποίο είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα βιβλία σας. Πώς προέκυψε η ιδέα για το βιβλίο-λεύκωμα και σε ποιους απευθύνεται;
Κυρία Φώτη, σας ευχαριστώ καταρχάς για το βήμα που μου δίνετε να μιλήσω για το έργο μου όσον αφορά στη συγγραφή. Το βιβλίο που ετοιμάζεται, δεν είναι ακριβώς βιβλίο. Είναι ένα λεύκωμα καθοδηγούμενης γραφής για εφήβους. Είναι ένα τετράδιο, όπως τα τετράδια με τις μυρωδάτες σελίδες που είχαμε εμείς παλιά, στο οποίο θα αποτυπώνουν σκέψεις και συναισθήματα. Η ιδέα ήρθε ξαφνικά και απρόσμενα, όπως άλλωστε κάθε άλλη ιδέα. Σκέφτηκα πως ήθελα να συνεργαστώ με τη Δέσποινα Τσακίρη σε κάτι. Επειδή και εκείνη είναι εκπαιδευτικός, οδηγήθηκα αρχικά στην ιδέα του λευκώματος και μετά σε συνεργασία με τη Δέσποινα το αναπτύξαμε σε αυτό που είναι το τελικό αποτέλεσμα.
• Μιλήστε μας για τη συνεργασία σας με την επίσης αξιόλογη συγγραφέα κα Δέσποινα Τσακίρη.
Η Δέσποινα είναι ένα φωτεινό πλάσμα. Γνωριστήκαμε διαδικτυακά, μέσω πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης, και προσωπικά λίγο αργότερα, όταν με τίμησε με την παρουσία της στην παρουσίαση των βιβλίων μου πέρυσι στη Ρόδο. Κρατήσαμε επαφή ακόμα κι όταν έφυγα για την Αμερική, και κάποια στιγμή της είπα: Δέσποινα, εμείς πρέπει να κάνουμε κάτι μαζί. Η συνεργασία μας ήταν άψογη. Μητέρες και εκπαιδευτικοί και οι δυο μας, αγαπήσαμε αυτό το λεύκωμα γιατί θεωρήσαμε πως θα εκφράσει τις ψυχές και των δικών μας παιδιών.
• Τι μπορεί να κερδίσει ένας έφηβος, μέσα από αυτό το ημερολόγιο;
Σκοπός μας είναι να καταφέρει να εκφραστεί. Να αναγνωρίσει τα συναισθήματα του θυμού, της λύπης, της αγάπης. Ζούμε σε μία εποχή που τα παιδιά είναι κρυμμένα πίσω από μία οθόνη. Είτε κινητού, είτε υπολογιστή. Θέλαμε απλά να πιάσει το παιδί το μολύβι, το στιλό και να γράψει, σαν να μιλάει σε έναν φίλο. Να μην κρατάει μέσα του τα συναισθήματά του και να τα αφήσει να βγουν έστω και στο χαρτί.
• Άρα είναι και ένα δώρο όχι μόνο από τον έφηβο προς τον εαυτό του, αλλά και που οι γονείς μπορούν να προσφέρουν στα παιδιά τους για αυτή την περίοδο της εφηβείας, που είναι δύσκολη και για τις δύο πλευρές.
Αυτή ήταν η σκέψη μας με τη Δέσποινα. Εκείνη με μικρά ακόμα παιδιά περιμένοντας την εφηβεία, και εγώ έχοντας ήδη περάσει αυτό το στάδιο, δουλέψαμε στο να βγάλουμε ένα λεύκωμα που μέσα από μικρές ερωτήσεις ή σενάρια, βγάζει απαντήσεις.
• Πάντως, ξεφυλλίζοντάς το, μπορώ να πω ότι είδα πέρα από τη συγγραφέα Νίτσα Μανωλά, να αντικατοπτρίζεται σε αυτό το εγχείρημα και η κοινωνιολόγος και η εκπαιδευτικός…
Νομίζω πως ο εκπαιδευτικός άπαξ και υπάρξει, θα υπάρχει για πάντα μέσα σου. Ακόμα και σήμερα οι μαθητές/τριες μου, οι οποίοι έχουν τώρα τα δικά τους παιδιά, όταν με βρίσκουν και με φωνάζουν κυρία, χαίρομαι. Αυτό είναι είκοσι χρόνια μετά.
• Δράττομαι της ευκαιρίας να σας ρωτήσω για την πανδημία, την περίοδο του εγκλεισμού, τις κοσμοϊστορικές αλλαγές που βιώσαμε όλοι σε αυτό το διάστημα των δύο και πλέον ετών, πόσο αλλά και με ποιον τρόπο εκτιμάτε ότι έχουν επηρεάσει και εμάς τους ενήλικες αλλά και τα παιδιά, τους έφηβους.
Μια δύσκολη περίοδος για όλους μας. Περισσότερο θεωρώ, για τα παιδιά. Μπορεί τα δικά μου παιδιά να είναι λίγο μεγαλύτερα από την ηλικία της εφηβείας μα το γεγονός πως αποκλείστηκαν κοινωνικά ήταν έγκλημα. Το να στερηθούν δύο χρόνια κοινωνικής επαφής σε μια πολύ κρίσιμη ηλικία, θεωρώ πως έχει βλάψει την κοινωνικότητά τους και τη συμπεριφορά τους. Όσο για εμάς… Εμείς, οι μεγάλοι, νομίζω δοκιμάσαμε τις αντοχές μας και τις ανοχές μας. Κάποιοι από εμάς γνωρίστηκαν καλύτερα με τον εαυτό τους, αναθεώρησαν σχέσεις ενώ κάποιοι άλλοι κλείστηκαν περισσότερο στο καβούκι τους. Άσχημο πράγμα ο εξαναγκαστικός εγκλεισμός.
• Με σπουδές στην Αγγλική Φιλολογία, τα Μαθηματικά, την Κοινωνιολογία ασχοληθήκατε με τον οικονομικό τομέα και το τραπεζικό σύστημα αλλά και τη συγγραφή βιβλίων, παράλληλα σύζυγος και μητέρα και με το χρόνο σας να μοιράζεται ανάμεσα σε Ελλάδα και Αμερική! Πώς καταφέρατε να τα συνδυάσετε όλα αυτά;
Μ’ αρέσει να είμαι πάντα απασχολημένη. Βαριέμαι να έχω κενά και να μην ξέρω τι να κάνω. Όταν συμβαίνει αυτό, ένα νέο βιβλίο ξεκινά. Στη Ρόδο διατηρούσα φροντιστήριο Αγγλικών, στην Αμερική εργάζομαι ως διευθύντρια σε τράπεζα. Τα παιδιά μεγάλωσαν πλέον και έχουν πάρει τον δρόμο τους, οπότε υπάρχει ο ελεύθερος χρόνος για μένα. Γράφω πολύ νωρίς το πρωί όταν όλοι κοιμούνται. Όταν η σκέψη είναι ακόμα καθαρή από τη βαβούρα της ημέρας, και τα σαββατοκύριακα. Οπότε δεν επηρεάζει κανέναν αυτή μου η αγάπη για τη γραφή. Επίσης διαβάζω πολύ. Συνήθως τα βράδια. Πάντα θα υπάρχουν ένα με δύο βιβλία δίπλα μου.
• Μιλήστε μας για το ταξίδι σας από τη Ρόδο στην Αμερική, πώς βρεθήκατε εκεί και τι σας λείπει περισσότερο από το νησί αλλά και από την Ελλάδα;
Στην Αμερική βρέθηκα σε μικρή ηλικία και τελείωσα εκεί τις πανεπιστημιακές σπουδές μου. Ένα από τα καλοκαίρια των διακοπών μου στη μοναδική Ρόδο μας, γνώρισα τον σύζυγο, οπότε αφού παντρευτήκαμε, μείναμε στη Ρόδο για δέκα χρόνια. Φύγαμε από τη Ρόδο το 2002 για επιστροφή στην Αμερική. Τον λόγο δεν μπορούμε ακόμα και σήμερα να τον ξεκαθαρίσουμε. Είναι από εκείνες τις αποφάσεις που αφού έχεις την ευκαιρία λες: θα το κάνω και βλέπουμε. Ε, κάπως έτσι. Φύγαμε για την Αμερική για πέντε χρόνια, και είμαστε ακόμα εκεί. Τώρα η επιστροφή στην πατρίδα μοιάζει λίγο δύσκολη, μα ποτέ δεν παύουμε να ελπίζουμε. Τι μου λείπει… οι άνθρωποί μου.
• Πέρυσι το καλοκαίρι κυκλοφόρησαν και παρουσιάστηκαν στη Ρόδο δύο βιβλία σας, “Η Αλίνα των χρωμοσωμάτων’’ και το “Οταν τα όνειρα πεθαίνουν’’. Μιλήστε μας λίγο για αυτά.
Είναι και τα δύο βιβλία της καραντίνας. Γράφτηκαν την περίοδο του εγκλεισμού και αποτυπώνουν συναισθήματα εκείνης της περιόδου. Μιλάνε και τα δύο για τη διαφορετικότητα και την αποδοχή από την κοινωνία και το ευρύτερο σύνολο. Η Αλίνα είναι ένα παιδικό παραμύθι που αναφέρει τη διαφορετικότητα ενός παιδιού με σύνδρομο Down, την ανάγκη για αποδοχή και αγάπη. Τα «Όνειρα» είναι ένα μυθιστόρημα που αναφέρεται στον καρκίνο και τη δωρεά μυελού των οστών.
• Πριν σας ευχαριστήσω για την όμορφη κουβέντα μας να σας ρωτήσω πώς καταφέρνετε και γράφετε βιβλία για παιδιά και για ενήλικες; Δεν είναι δύο διαφορετικά πράγματα;
Το ξέρετε πως μερικές φορές το σκέφτομαι κι εγώ αυτό; Όταν ξεκινάω να γράφω κάτι μου βγαίνει αυθόρμητα και τρέχει μόνο του. Είτε είναι παιδικό είτε για ενήλικες. Ίσως επειδή έχω δουλέψει αρκετά με παιδιά, να έχουν μείνει μέσα μου αθώα κομμάτια τους. Από την άλλη τα μυθιστορήματα είναι ένας τρόπος μου να εκφραστώ εγώ η ίδια και να προβληματιστώ για διάφορα κοινωνικά θέματα. Το προηγούμενο βιβλίο μου για παράδειγμα, “Το μυστικό της μπουκαμβίλιας’’ είχε θέμα την ενδοοικογενειακή βία, ενώ ‘’Ο Συννεφούλης ταξιδεύει στην Ελλάδα” το οποίο έγινε σε συνεργασία με τρεις ακόμα συγγραφείς είναι ένα εκπαιδευτικό βιβλίο το οποίο σύντομα θα κυκλοφορήσει και για την Κύπρο μας. Μ’ αρέσει να δοκιμάζω και να δοκιμάζομαι σε καινούρια θέματα. Θα ήθελα και εγώ να σας ευχαριστήσω για τον πολύτιμο χρόνο σας. Χαίρομαι που τα είπαμε λιγάκι και που μου δίνετε την ευκαιρία να γνωριστώ καλύτερα με τους ανθρώπους του τόπου μου. Της Ρόδου που αγαπώ!
