Μία ιδιαίτερα σημαντική εκδήλωση, για τα γράμματα της Δωδεκανήσου, έλαβε χώρα στο νησί της Χάλκης, την Τρίτη 27 Αυγούστου 2019. Αφορμή στάθηκε η παρουσίαση ενός επιστημονικού συγγράμματος, του βιβλίου της ιστορικού με καταγωγή από τη Χάλκη κ. Σοφίας Ηρακλείδου, υπό τον τίτλο «Μητροπολιτικός Κώδικας της Νήσου Χάλκης Δωδεκανήσου, Προικοσύμφωνα, Διαθήκες, Δωρητήρια, Πωλητήρια επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας τέλη 19ου αρχές 20ου αιώνα».
Αναλυτικότερα, στο Γυμνάσιο με Λ.Τ. Τάξεις Χάλκης «Σωκράτης Φανουράκης», η Ένωση Χαλκιτών Αθήνας Πειραιά με την υποστήριξη του Ιδρύματος Λοχαγού Φανουράκη, υποδέχθηκε πλήθος κόσμου που συνέρρευσε για να παρακολουθήσει την ενδιαφέρουσα εκδήλωση. Το πόνημα της κ. Ηρακλείδου προήλθε έπειτα από τριετή ακούραστη μελέτη σε πρωτότυπο αρχειακό υλικό, το οποίο, καθώς συγκαταλέγεται στα ενεργά αρχεία, φυλάσσεται από θεματοφύλακα/συμβολαιογράφο της Ρόδου.
Στα πλαίσια ερευνητικής υποτροφίας του Ιδρύματος Λοχαγού Φανουράκη, η κ. Ηρακλείδου μελέτησε τις Εγκλαβές της Χάλκης, δηλαδή τα προικοσύμφωνα, τις διαθήκες, τα δωρητήρια και τα πωλητήρια που διατηρούσε ο αρχιερατικός επίτροπος του Μητροπολίτη Ρόδου επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας στο νησί.
Την εκδήλωση προλόγισε ο κ. Ευάγγελος Ηλιάδης, εκ μέρους της Ένωσης Χαλκιτών Αθήνας – Πειραιά, του Ιδρύματος Λοχαγού Φανουράκη αλλά και ως διευθυντής του Γυμνασίου με Λ.Τ. Χάλκης «Σωκράτης Φανουράκης». Στη συνέχεια το λόγο έλαβε η κ. Ειρήνη Τόλιου, προϊσταμένη των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) Ρόδου, η οποία ως πλέον αρμόδια στο αντικείμενο του αρχειακού υλικού μίλησε για τη δομή του βιβλίου, τα είδη των εγγράφων και τη σημασία τους αλλά και για το ιστορικό, διοικητικό πλαίσιο της Χάλκης στα τέλη του 19ου αιώνα.
Εν συνεχεία, το λόγο έλαβε η συγγραφέας, η οποία, αφού ευχαρίστησε τους παρευρισκόμενους αλλά και το Ίδρυμα Λοχαγού Φανουράκη για την παροχή της υποτροφίας, ανέλυσε τα δεδομένα που προέκυψαν από τη στατιστική ανάλυση των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν από τη μελέτη πεντακοσίων είκοσι επτά εγγράφων και παρουσίασε ιδιαιτέρως χρήσιμα συμπεράσματα για την κοινωνία και την οικονομία του νησιού. Η γενική εικόνα που αποκόμισε το ακροατήριο από την ανακοίνωση των συμπερασμάτων του βιβλίου, είναι πως δεν αντιπροσωπεύει αυστηρά και μόνο τη Χάλκη αλλά όλα τα Δωδεκάνησα, καθώς πολλοί ακροατές, όπως επισήμανε η κ. Τόλιου, της οποίας η καταγωγή είναι από την Κάλυμνο, έβρισκαν κοινά στοιχεία που ένωναν το νησί τους με τα όσα παριελάμβανε το βιβλίο της κ. Ηρακλείδου.
Με τη λήξη της παρουσίασης ακολούθησε μικρή δεξίωση στο προαύλιο του σχολείου. Σύντομα το βιβλίο θα βρίσκεται σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Ρόδου και της Δωδεκανήσου από τις εκδόσεις Παπαζήση.
