Γράφει ο
Νεκτάριος Καλογήρου
Ποιος δε γνωρίζει το παιχνίδι: «Θάρρος ή αλήθεια;». Σε αυτό ο παίκτης ή η παίκτρια καλείται· είτε να υποβληθεί σε μια προσωπική ερώτηση την οποία θα απαντήσει με απόλυτη ειλικρίνεια, ή αν επιλέξει το θάρρος, τότε να αποδεχτεί να φέρει σε πέρας μια δύσκολη δράση που θα του ορίσουν. Η σύγχρονη αγορά εργασίας, όπως αυτή θα χαράξει την 1η Ιανουαρίου 2021, θα έχει ως πρότυπο αυτό, το φαινομενικά απλό παιχνίδι και η μόνη σωστή απάντηση του υποψηφίου για τη θέση εργασίας θα είναι: «επιλέγω και θάρρος και αλήθεια». Η ανατολή του νέου έτους θα σημάνει για τον νεαρόκοσμο την ταυτόχρονη εκκίνηση μιας διαδικασίας επαναπροσδιορισμού των απαιτήσεων της αγοράς εργασίας η οποία στα επόμενα επτά χρόνια θα πλάθεται και θα μετεξελίσσεται διαρκώς ώστε να λάβει το χαρακτήρα μιας… επανάστασης δεξιοτήτων.
Τα αποκαλυπτήρια της νέας εποχής έγιναν μόλις πριν λίγες ημέρες, στο «4ο EU Jobs & Mobility Roadshow», που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά με τη συνεργασία 15 Κέντρων του ελληνικού δικτύου Europe Direct. Στη διάρκεια της πολύωρης τηλεσυνάντησης οι ειδικοί στη σύγχρονη αγορά εργασίας παρουσίασαν όλα όσα θα ήθελε να γνωρίζει ένας νέος ή μια νέα που τώρα σχεδιάζει την επαγγελματική του σταδιοδρομία.
«Οι συμμετέχοντες ήταν όλοι τους εκπρόσωποι εθνικών και ευρωπαϊκών φορέων και δικτύων για την επιχειρηματικότητα, την κινητικότητα και τις ψηφιακές δεξιότητες», δήλωσε προς τη «δημοκρατική» η κα. Φιλία Παπασάββα, υπεύθυνη του Europe Direct Δωδεκανήσου της ΑΝΔΩ. «Απαιτήθηκε από το δίκτυό μας πολύμηνη προετοιμασία ώστε να για πρώτη φορά διαδικτυακά να γίνει μια τόσο ευρεία διοργάνωση για όλες τις καινούργιες τάσεις της αγοράς εργασίας, αυτές δηλαδή που θα αποτελούν το περιεχόμενο της “Ψηφιακής Ευρώπης” και των προγραμμάτων χρηματοδότησης 2021 – 2027».
Οι σύγχρονες
δεξιότητες – soft skills
Στο νέο εργασιακό περιβάλλον οι τίτλοι σπουδών αποτελούν μόνο το συμπλήρωμα μιας ολόκληρης παλέτας απαιτήσεων που προβάλλουν οι επιχειρήσεις. Η πιο σημαντική ικανότητα, στην οποία στάθηκαν οι περισσότεροι ομιλητές είναι: Η προσαρμοστικότητα.
Η ικανότητα του προσώπου να προσαρμόζεται και να επιλύει τα προβλήματα που προκύπτουν από τις διαρκείς μεταβολές του επιχειρηματικού τοπίου είναι πια το μεγάλο ζητούμενο. Αυτό σημαίνει ότι ο υποψήφιος για μια θέση εργασίας έχει χτισμένη μια ολοκληρωμένη προσωπικότητα, έχει αυτοπεποίθηση, επικοινωνιακές ικανότητες, πείσμα και κυρίως όραμα. Τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των προσώπων, ή αλλιώς ‘soft skills’, τείνουν στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας να αποκτήσουν αξία μεγαλύτερη ακόμα κι από αυτή που προσδίδει ένας τίτλος σπουδών.
Από τις εισηγήσεις που ακούστηκαν στο ‘Roadshow’ γεννήθηκε ένας καινούριος όρος που συμπυκνώνεται στη φράση: «Αειφορία της ικανότητας». Σε αυτήν συμπεριλαμβάνονται τόσο οι βασικές ικανότητες της κριτικής σκέψης, της συνεργασίας, της ενσυναίσθησης, αλλά και η ανάγκη της διαρκούς και δια βίου μάθησης. Καταλύτης όλων, είναι οι ψηφιακές δεξιότητες, που πια είναι απαιτητές σε κάθε θέση εργασίας.
Η καθηγήτρια του πανεπιστημίου Αιγαίου Γεωργία Λιαράκου, ο σύμβουλος σταδιοδρομίας Δημήτρης Γαϊτάνης, ο σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης Θεράπων Φάκας, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδας Παντελής Αγγελίδης, το μέλος της διοίκησης των ‘H Hotels’ Ανδριάνα Χατζηλαζάρου στάθηκαν ιδιαίτερα στο πόσο σπουδαίο ρόλο διαδραματίζει για έναν υποψήφιο η προσωπικότητα και η θέληση για συνεχή μάθηση.
Μάλιστα, ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη και την Επαγγελματική Κατάρτιση Λουκάς Ζαχείλας στάθηκε ιδιαίτερα στα νέα δεδομένα που εισάγει για την αγορά εργασίας η τεχνητή νοημοσύνη. Πρόκειται για μια εντελώς νέα πρόκληση, η οποία μάλιστα θα συνυπάρχει με την τάση να συγκεντρώνονται όλο και λιγότεροι άνθρωποι στο χώρο εργασίας. Η πανδημία φαίνεται πως έδωσε την τελική ώθηση για να ανοίξει πλήρως η πόρτα της διάδρασης μέσω των δικτύων, γεγονός που θα αναμορφώσει πλήρως την αγορά εργασίας.
Εκεί βρίσκονται
οι θέσεις εργασίας
Θυμάστε το όνειρο που ο κάθε γονέας προσπαθούσε να εμφυσήσει στο παιδί του; «Να πας να σπουδάσεις και να επιστρέψεις στο νησί να βρεις μια δουλειά, να σου κάνουμε κι ένα σπίτι να παντρευτείς για να κάνεις οικογένεια, να δω κι εγώ εγγόνια». Η σύγχρονη αγορά εργασίας δεν έχει τόπο. Οι θέσεις εργασίας βρίσκονται σε ολόκληρη την Ευρώπη και εκεί θα δουλεύουν οι μαθητές που τώρα βρίσκονται στη δευτεροβάθμια / τριτοβάθμια εκπαίδευση ή εκκινούν τα πρώτα βήματά τους για την απασχόληση. Στην νέα εποχή που ανατέλλει, δεν έχει σημασία από ποιο τόπο της Ε.Ε. ξεκινά το παιδί, αλλά το πού θέλει να φτάσει. Η ικανότητα της ‘κινητικότητας’ ανάμεσα κράτη – μέλη αποτελεί ένα σπουδαίο εφόδιο. Επειδή αυτού του είδους η ‘κινητικότητα’ δεν διδάσκεται, αλλά αποτελεί βιωματική εμπειρία, υπάρχει το κατάλληλο εργαλείο που διατίθεται εντελώς δωρεάν για όλες τις νέες και τους νέους:
Το «Erasmus» έχει ήδη συμπληρώσει 33 χρόνια από την ημέρα θεσμοθέτησής του ως πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών. Στο πέρασμα των δεκαετιών το Erasmus έχει εμπλουτιστεί με εκατοντάδες παρακλάδια, δυνατότητες ταξιδιών μέσα στην Ευρώπη, με στοιχεία που αφορούν την κατάρτιση, την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας, την κατανόηση της κουλτούρας των λαών. Σε όλα αυτά επίκεντρο είναι οι νέοι και οι νέες.
Στο 4ο EU Jobs & Mobility Roadshow αρκετοί ομιλητές στάθηκαν στα οφέλη του Erasmus. Οι Κωνσταντίνος Στεργίου, Εμμανουέλα Παράβαλου, Αναστασία Φιλίνη, Κωνσταντίνα Άις, Μαρία Ξαρχουλάκου, Αρτέμης Σαϊτάκης στάθηκαν στις πολύπλευρες δυνατότητες που παρέχει το σπουδαίο αυτό πρόγραμμα. «Η εμπειρία της κινητικότητας, η καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων, η απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά στον περιορισμό της ανεργίας, ακόμα και των πιο δύσκολων περιοχών». Σημειώνεται ότι και οι επιχειρήσεις μπορούν εύκολα να επωφεληθούν μέσα από το πρόγραμμα Erasmus υιοθετώντας για ένα μικρό χρονικό διάστημα (μερικών μηνών) φοιτητές από άλλες περιοχές της Ευρώπης.
Δεν είσαι πια ό,τι δηλώσεις
Η Ευρώπη μετεξελίσσεται σε μια ενιαία αγορά εργασίας. Εντός αυτής, όπως εξήγησε η συντονίστρια του Εθνικού Κέντρου Europass Σταυρούλα Δουλάμη «ισχύει ένα ενιαίο πλαίσιο που υποστηρίζει τη διαφάνεια των προσόντων και των δεξιοτήτων».
Στην πράξη, όλοι οι υποψήφιοι για την ευρωπαϊκή αγορά εργασίας αποκτούν εργασιακή ταυτότητα όπου περιγράφονται οι ικανότητές τους. Τίτλοι σπουδών, σεμινάρια, εργασιακή εμπειρία, αποτελεσματικότητα και παραγωγικότητα εμπλουτίζουν το Europass το οποίο σήμερα διατίθεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και σε όλες τις γλώσσες των μελών της. Η σύγχρονη εργασιακή εποχή είναι υπερτοπική, γεμάτη προκλήσεις, διαρκώς εξελισσόμενη και σε ορισμένες της παραμέτρους μοιάζει κάπως με τις δυστοπικές κοινωνίες του Όργουελ και της Άτγουντ.
Η αίσθηση αυτή μπορεί να γίνει ακόμα πιο έντονη αν ληφθεί υπ’ όψιν η εισήγηση Λεωνίδα Σκερλετόπουλου, συνιδρυτή του Ελληνικού Κέντρου Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας «The Nest» , κατά την οποία ένας αλγόριθμος στο διαδίκτυο μπορεί να γνωρίζει εσένα καλύτερα και από τον ή την σύντροφό σου, γι’ αυτό μεταξύ των νέων επαγγελμάτων που αναδύονται είναι η «τεχνοανθρωπολογία».
Οι εκδηλώσεις επαγγελματικού προσανατολισμού του δικτύου Europe Direct, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο Δωδεκανήσου θα συνεχιστούν και στο νέο έτος.
