Του Νίκου Συρμαλένιου
Τα τελευταία χρόνια τα νησιά μας, εκτός από τις οριζόντιες περικοπές συντάξεων, μισθών και την εντεινόμενη φοροεπιδρομή, υπέστησαν και την ακύρωση της όποιας πολιτικής αποκέντρωσης και περιφερειακής ανάπτυξης, που εν μέρει είχε κατακτηθεί από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Πολλές βασικές υπηρεσίες, όπως ΔΟΥ, ΙΚΑ, Επιθεωρήσεις Εργασίας, Τελωνεία, Ειρηνοδικεία, ακόμα και γραφεία του ΕΟΤ, καταργήθηκαν ή υπολειτουργούν, ενώ και στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Επαρχεία κλπ) οι υπηρεσίες συρρικνώθηκαν.
Οι πολίτες για να εξυπηρετηθούν τρέχουν από το ένα νησί στο άλλο. Νευραλγικοί αναπτυξιακοί κρίκοι, όπως λιμάνια, αεροδρόμια, έχουν μπει σε διαδικασίες ιδιωτικοποίησης και μέχρι να πουληθούν, εγκαταλείπονται στην τύχη τους. Ταυτόχρονα τα ελληνικά νησιά έχουν μπει στο στόχαστρο των κάθε λογής αετονύχηδων, που εκμεταλλευόμενοι τις fast truck διαδικασίες και την ελαχιστοποίηση των όρων περιβαλλοντικής προστασίας, επιδιώκουν να αποκτήσουν τις περιοχές – φιλέτα για κερδοσκοπική εκμετάλλευση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εδώ και χρόνια, τόσο στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο, όσο και στη Βουλή και στην Ευρωβουλή, αλλά και όπου μετέχει στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και στους τοπικούς κοινωνικούς φορείς, έχει επεξεργαστεί νησιωτικές πολιτικές και έχει αναδείξει προβλήματα, επιδιώκοντας την προώθηση ουσιαστικών λύσεων.
Ας αρχίσουμε από την ακτοπλοΐα: Η χώρα μας είναι η μοναδική στην ΕΕ που η ακτοπλοΐα ανήκει αποκλειστικά σε ιδιωτικά συμφέροντα και ταυτόχρονα έχει τα ακριβότερα εισιτήρια. Ως εκ τούτου, κατά κανόνα η ακτοπλοϊκή διασύνδεση λειτουργεί με δύο ταχύτητες, της καλοκαιρινής – τουριστικής περιόδου που υπάρχει ικανοποιητική κάλυψη και της χειμερινής περιόδου που η κατάσταση είναι άκρως προβληματική. Όμως, οι μεταφορές και η ενδοεπικοινωνία στα νησιά αποτελούν πρώτιστο κοινωνικό αγαθό, είναι ευθύνη της Πολιτείας η διασφάλισή τους καθ’ όλο το έτος.
Πρόταση μας αποτελεί η σύσταση δημόσιου – κοινωνικού φορέα ακτοπλοΐας με συνεργασία κράτους και αυτοδιοίκησης κατά τα πρότυπα των σκανδιναβικών χωρών. Ο φορέας αυτός δεν έρχεται να καταργήσει ή να αντικαταστήσει τις ιδιωτικές ακτοπλοϊκές εταιρείες, αλλά αφενός μεν θα δημιουργήσει ένα ελάχιστο δημόσιο δίκτυο συνδυασμένων μεταφορών και αφετέρου θα παρέχει συγκοινωνιακό έργο, διαμορφώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας για όλους τους παρόχους του ακτοπλοϊκού έργου
Χρειαζόμαστε Χωροταξικό Σχεδιασμό ανά νησί: Μέχρι σήμερα, είτε ο εθνικός, είτε ο περιφερειακός σχεδιασμός, είτε ακόμη και τα ειδικά χωροταξικά για τον Τουρισμό, για τις ΑΠΕ κλπ, είτε ακόμα και τα επιμέρους Π.Δ. ή και αυτά που καθορίζουν τις ΖΟΕ (Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου) ή και τα ΣΧΟΟΑΠ, δεν έλυσαν ουσιαστικά το πρόβλημα, αφού αναφέρονται αφενός μεν σε πολύ μικρό ποσοστό της νησιωτικής επικράτειας, ενώ ταυτόχρονα έχουν καταστεί ατελέσφορα, αφού δεν υπήρξε πολιτική βούληση ουσιαστικής εφαρμογής. Το κυριότερο όμως είναι ότι όχι μόνο δεν θέλησαν να αντιμετωπίσουν πολιτικές περιβαλλοντικής αλλοίωσης, αλλά ενίσχυσαν την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη χωρίς όρους και όρια. Ο χωροταξικός σχεδιασμός ανά νησί, είναι το μοναδικό μέσο για να υπάρξουν συγκεκριμένες ζώνες με αντίστοιχες χρήσεις γης και όρους δόμησης, που σε συνδυασμό με τη σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης και τη σχεδιασμένη επέκταση των παλιών οικισμών, θα δημιουργήσουν σταθερές βάσεις για ισόρροπη βιώσιμη ανάπτυξη.
Θέλουμε έναν ποιοτικό Τουρισμό, με σεβασμό στο περιβάλλον: Ο Τουρισμός που γνωρίσαμε τις τελευταίες δεκαετίες τείνει να ξεπεράσει τα όρια του, δεδομένου ότι αναπτύχθηκε άναρχα και συγκυριακά και όχι βάσει σχεδίου και συγκεκριμένων πολιτικών. Για να υπάρξει μακροχρόνια αναπτυξιακή στρατηγική απαιτούνται πρώτον, ποιοτικές υπηρεσίες και δεύτερον, ανάδειξη των συγκριτικών πλεονεκτημάτων κάθε τόπου. Χρειαζόμαστε τουρισμό με σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της ιστορίας μας.
Πρέπει οι νησιώτες να υποστηριχθούν, για να παραμένουν στα νησιά: Ένας ανεπτυγμένος πρωτογενής τομέας (γεωργία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία, αλιεία), μπορεί να στηρίξει σημαντικές θέσεις εργασίας, όχι μόνο σε εποχιακή βάση. Η στήριξη της πρωτογενούς παραγωγής είτε με υποδομές, είτε με πολιτικές μείωσης του κόστους παραγωγής και διακίνησης των προϊόντων, αποτελεί πλέον μονόδρομο για τη βιώσιμη νησιωτική παραγωγική ανασυγκρότηση. Επίσης, η ύπαρξη δημόσιων κοινωνικών υποδομών υγείας, παιδείας, πρόνοιας, αποτελεί όρο εκ των ουκ άνευ, για να στηριχθεί η ζωή και η παραμονή όλων των ηλικιακών κατηγοριών του πληθυσμού στα νησιά, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ταυτόχρονα αποτελεί βασικό πόλο έλξης του τουρισμού, αφού αποτελεί καθοριστικό παράγοντα ασφάλειας.
Οι μνημονιακές πολιτικές με τις δραστικές περικοπές των κονδυλίων, πρέπει πολύ γρήγορα να αποτελέσουν παρελθόν, για να επιστρέψει τόσο στους μόνιμους κατοίκους, όσο και στους επισκέπτες, το αίσθημα ασφάλειας που έχει χαθεί, αλλά και η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
O κ. Νίκος Συρμαλένιος είναι υπεύθυνος ΕΕΚΕ Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτής Κυκλάδων και υποψήφιος στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου
