Τουρισμός: Αντέξαμε το 2009, δύσκολο και το 2010

Στην αποτίμηση της φετινής τουριστικής σαιζόν για τη Ρόδο και στις πρώτες εκτιμήσεις για το καλοκαίρι του 2010, προβαίνουν εκπρόσωποι των τουριστικών φορέων της περιοχής.
Με δηλώσεις τους στη “δ” επισημαίνουν ότι η Ρόδος άντεξε στις πιέσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης, ελαχιστοποιώντας τις απώλειες, σε σύγκριση με τις ανταγωνίστριες αγορές. Ωστόσο το 2010 προβλέπεται εξίσου δύσκολο λόγω της οικονομικής ύφεσης στην οποία βυθίζονται οι χώρες της Ευρώπης. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού και επανάπαυσης, αντιθέτως, απαιτείται συντονισμένη δράση των τοπικών τουριστικών και παραγωγικών φορέων στο σύνολό τους και η χάραξη συγκεκριμένων πολιτικών, συχνά τολμηρών, που θα ενισχύσουν το ρεύμα των αφίξεων.
Νίκος Πουλιού – Πρόεδρος της ΠΟΞ: «Δυσκολότερη
η σαιζόν του 2010»
• Πώς εξελίχθηκε η σαιζόν του 2009;
Ηταν μια δύσκολη σαιζόν, αν αναλογιστεί κανείς ότι η μείωση των αφίξεων επισκεπτών στη χώρα κυμάνθηκε γύρω στο 10%. Τα σημαντικότερα προβλήματα εντοπίστηκαν στους προορισμούς που εξαρτώνται κυρίως από τη βρετανική αγορά. Οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η Ρόδος σημείωσε τη μικρότερη μείωση αφίξεων σε όλη τη χώρα αγγίζοντας το 3,3%, ενώ η Κως έφτασε το 6,8%. Το ανησυχητικό είναι όμως, ότι τα έσοδα από τον τουρισμό μειώθηκαν κατά 16% σε σχέση με τα περσινά έσοδα. Αυτό σημαίνει περίπου 2 δις ευρώ λιγότερα από την εθνική οικονομία, από τις επιχειρήσεις, από τους εργαζόμενους, από όλο το σύστημα.
Βέβαια, αυτά τα στοιχεία σε συνδυασμό με τη διεθνή οικονομική κρίση και συγκρίνοντας τα με τις ανταγωνίστριες χώρες Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και Κροατία δείχνουν ότι είμαστε, σαφώς, σε καλύτερη θέση. Αυτό οφείλεται γιατί είχε γίνει έργο από το Υπουργείο Τουρισμού και από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, η οποία ήταν η πρώτη που έμπρακτα αναγνώρισε ότι ο τουριστικός κλάδος συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη και την απασχόληση της χώρας. Η φετινή σαιζόν θα πρέπει να μας προκαλέσει μεγαλύτερη εγρήγορση και κινητοποίηση για το μέλλον του τουρισμού, ο οποίος αποτελεί τον κύριο κινητήριο μοχλό για τη ανάπτυξη της χώρας μας.
• Ποιες είναι οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις για το 2010;
Αν η τουριστική σαιζόν 2009 ήταν δύσκολη, η σαιζόν του 2010 θα είναι δυσκολότερη, καθώς ο κύκλος των επιπτώσεων εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης δεν έχει, ακόμη, ολοκληρωθεί. Τα πρώτα στοιχεία πωλήσεων πακέτων διακοπών τη σεζόν του 2010 από τις δύο σημαντικότερες για τη χώρα μας αγορές, όπως είναι η Βρετανία και η Γερμανία, είναι αρνητικά καθώς καταγράφονται μειώσεις της τάξης του 13,4% και 3% αντίστοιχα. Ωστόσο, είναι πάρα πολύ νωρίς για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων της πορείας του ελληνικού τουρισμού για την προσεχή περίοδο.
Πρέπει όμως να προβληματιστούμε με τις εξελίξεις και να τις συμπεριλάβουμε στο σχεδιασμό χάραξης τουριστικής πολιτικής
• Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι ενδεδειγμένες κινήσεις που πρέπει να γίνουν;
Ενδεικτικά θα αναφερθώ σε ανταγωνίστριες χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος, η Τυνησία που προσφέρουν ελκυστικότερες τιμές, ενώ παραδοσιακές τουριστικές χώρες όπως Ισπανία, Ιταλία προχωρούν σε εμπλουτισμό του τουριστικού τους προϊόντος για προσέλκυση τουριστών υψηλότερου εισοδήματος. Ταυτόχρονα, όλο και μεγιστοποιείται η τάση μετατόπισης της απόφασης για πραγματοποίηση κράτησης πολύ κοντά στην ημερομηνία αναχώρησης. Και όσο εντείνεται αυτή η καθυστέρηση, τόσο τροφοδοτείται και ο ανταγωνισμός στην αγορά τελευταίας στιγμής, με αποτέλεσμα να παρατηρείται και μία συνεχής μεταβολή τιμών και κυλιόμενης εμφάνισης νέων προσφορών. Σημαντικές μεταβολές διαπιστώνονται και στα μέσα ταξιδιού, με τα οικονομικότερα μέσα όπως το τρένο, το αυτοκίνητο κ.λπ., που μας επηρεάζει σημαντικά ως πολυνησιακό σύμπλεγμα. Απαιτούνται ολοκληρωμένες δράσεις, καλά σχεδιασμένες για να κρατήσουμε τις παραδοσιακές μας αγορές, αλλά και να επεκταθούμε και σε νέες, προσελκύοντας νέους επισκέπτες. Απαιτούνται τολμηρές αποφάσεις και πολιτικές, για να μπορέσουμε να εξισορροπήσουμε τη ζήτηση με την προσφορά. Ενδεικτικά, θα αναφερθώ στην επιτακτική ανάγκη διαμόρφωσης μιας νέας στρατηγικής αερομεταφορών. Ως προορισμός κυρίως πτήσεων τσάρτερ πρέπει να “ανοίξουμε” τις αερογραμμές εταιρειών χαμηλού κόστους (άρση αεροπορικού cabotage). Μόνο έτσι και με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών (χρήση internet για εύρεση φθηνού αεροπορικού ναύλου και κράτηση δωματίου) θα καταφέρουμε να ανταποκριθούμε στην υπερ-προσφορά που διαθέτουμε σε κλίνες μικρομεσαίων ξενοδοχειακών συγκροτημάτων και ενοικιαζόμενων δωματίων. Αυτό φυσικά θα πρέπει να συνδυασθεί και με πολιτικές εκσυγχρονισμού των τουριστικών καταλυμάτων, εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με νέες μορφές κ.ά.
Αντα Καραγιάννη –
ξενοδόχος μέλος δ.σ. ΕΞΡ και ΔΟΤ: «Θα ήταν
καλύτερα αν είχαμε κοινή απόφαση για στήριξη του τουριστικού προϊόντος»
• Πώς εξελίχθηκε η σαιζόν του 2009;
Η οικονομική κρίση στης αγορές καθόρισε την έκβαση της σεζόν που πέρασε. Βοήθησε η έγκαιρη γνώση της επερχόμενης κρίσης για να λάβουμε έγκαιρα τα μέτρα μας από νωρίς. Απολογιστικά διαπιστώνουμε ότι η σεζόν στη Ρόδο “σώθηκε” κυριολεκτικά χάρη στις ενέργειες των ξενοδόχων να μειώσουν δραστικά τις τιμές για να διατηρηθεί σε καλά επίπεδα η ζήτηση. Οι αποφάσεις συλλογικά και ανά επιχείρηση υλοποιήθηκαν έγκαιρα από τον χειμώνα κατά τη διάρκεια των εκθέσεων τουρισμού. Οι υπόλοιπες παραγωγικές τάξεις δεν αντέδρασαν ανάλογα. Ο εμπορικός κόσμος προέβηκε σε μεγάλες εκπτώσεις αλλά αυτό ήταν αργότερα και ίσως τα αποτελέσματα να μην ήταν τα αναμενόμενα.
Θα ήταν καλύτερα αν είχαμε κοινή απόφαση για στήριξη του τουριστικού προϊόντος συνολικά, με αντίστοιχη δημοσιοποίηση και προβολή ως εργαλείο επικοινωνίας με τα κοινά στα οποία απευθυνόμαστε.
Δικαιολογίες του τύπου “το κόστος είναι υψηλό” δεν είναι ισχυρές όταν όλα τα μέτρα λαμβάνονται από τον ξενοδοχειακό κλάδο που έχει ιδιαίτερα υψηλό σταθερό κόστος γιατί είναι εντάσεως παγίων και ανθρώπινου δυναμικού.
Τέλος η πρόδραση σε τέτοιες δύσκολες καταστάσεις είναι επιβεβλημένη στις σύγχρονες επιχειρήσεις για τη στήριξη της τοπικής οικονομίας, για κοινωνικούς λόγους, για συγκράτηση της πτώσης, για τη στήριξη των εργαζομένων που δέχονται έντονα τις δυσάρεστες επιπτώσεις.
Διαπίστωση κοινή ήταν η χαμηλή κατανάλωση των πελατών που μας δίνει ένα δυνατό μήνυμα για τον νέο τουρίστα που μπορεί να απολαμβάνει τις διακοπές του ξοδεύοντας λιγότερα. Το μάθημα που εισπράττουμε είναι αυτό της συνέπειας, του επαγγελματισμού, ποιοτικών υπηρεσιών και αξιοπιστίας που θωρακίζουν το προϊόν μας απέναντι στα φαινόμενα αισχροκέρδειας και έλλειψης σεβασμού στους επισκέπτες.
• Ποιες είναι οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις για το 2010;
Η επόμενη ημέρα να μας βρει σοφώτερους! είναι η προσδοκία για να τρέξουμε αισιόδοξα και να μην αφήσουμε στην τύχη της με εικασίες και προβλέψεις της τη νέα σεζόν.
Οι αγορές αισιοδοξούν γενικά, αλλά οι ανταγωνιστές μας περιμένουν στη γωνία αν δεν προσαρμόσουμε τις ενέργειες και δράσεις μας σ’ αυτά που πιθανόν θα υλοποιήσουν και εκείνοι για να κερδίσουν μερίδιο αγοράς εις βάρος μας.
Εμφαση απαιτείται στην προετοιμασία για γρήγορες ενέργειες και αποφασιστικότητα για τη βελτίωση υποδομών που είναι το μεγάλο μειονέκτημά μας λόγω της βραδύτητας ολοκλήρωσής τους. Οσο περισσότερο θωρακίζουμε το προϊόν μας τόσο η προστιθέμενη αξία του αυξάνεται και θεωρείται σίγουρη επένδυση στο τραπέζι των τουριστικών αγορών και απόφαση χωρίς κίνδυνο η αύξηση της διαθεσιμότητας και διανομής του. Τα ανωτέρω ενεργοποιούν τη ζήτηση, την καθιστούν λιγότερο ευάλωτη και ευαίσθητη σε κάθε αλλαγή και πίεση και στηρίζουν την τιμολογιακή πολιτική με αξιοπιστία και αξιοπρέπεια, ώστε το όφελος από την τουριστική ανάπτυξη να κατανέμεται στην τοπική αγορά και την τοπική κοινωνία.
Αλλαγές στη νοοτροπία και τις λειτουργίες είναι ανάγκη, κυρίως όμως υιοθέτηση μάρκετινγκ στις επιχειρήσεις και τον προορισμό όχι αποκλειστικά σε στρατηγικό επίπεδο γιατί η εμπειρία μας δείχνει ότι μέχρι να καταλήξουμε σε αποφάσεις χάνουμε τον ένα χρόνο μετά τον άλλο. Επιλέγουμε καθημερινές αλλαγές απλά με εναλλακτικές λύσεις, δημιουργική σκέψη και σύγχρονες εφαρμογές για να επιβιώσουμε και να ευημερήσουμε.
Καιρός να βγούμε από τις επιχειρήσεις μας (εξωστρέφεια) και να σταθούμε δίπλα στους πελάτες μας, να τους κερδίσουμε και να τους διατηρήσουμε με πιστότητα. Να σταθούμε απέναντι στους ανταγωνιστές δυνατοί και ετοιμοπόλεμοι, χτίζοντας στο όνομα και εικόνα (branding) του προορισμού και των επιχειρήσεων, να μας υπολογίζει και εμείς να αντλούμε δύναμη από αυτό. Να “χτίσουμε” όλα αυτά με σοβαρότητα, συνέπεια και αξιοπιστία στην αντίληψή τους. Με συγκεκριμένα μηνύματα, σύμβολα και ενεργητική επικοινωνία. Να ανοίξουμε το δίκτυο επικοινωνίας που έχουμε, να το αναπτύξουμε δυναμικά με ενεργοποίηση των σχέσεων, διάδραστικά μέσα επικοινωνίας, αλληλεπήδραση, συμμετοχή και διάλογο. Να αντλήσουμε από το networking αυτό που μας ακήκει και δεν το αξιοποιούμε έως τώρα γιατί οι δράσεις μας είναι μονομερείς χωρίς επανατροφοδότηση.
Τα βήματα για την επιβίωσή μας (δεν είναι υποχρεωτική) βασίζονται στη λογική, τη γνώση και εμπειρία μας, το χαμηλό ρίσκο, την υπεροχή και αυθεντικότητα του προϊόντος μας, τις συνέργειες και την επίπονη προσπάθειά μας με δύναμη και όραμα κοινό που είναι στα μέτρα μας και αξίζει στον υπέροχο τόπο μας.
Τσαμπίκος Χατζημιχάλης – Τουριστικός Πράκτορας:
Σε ανοδική τροχιά
ο θαλάσσιος τουρισμός
• Πώς εξελίχθηκε η σαιζόν του 2009;
Η Τουριστική κίνηση στο νησί της Ρόδου, όσον αφόρα τον θαλάσσιο τουρισμό, έχει εξελιχτεί σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα και έχουμε ήδη ξεπεράσει τo σύνολο των διακινηθέντων επιβατών της προηγούμενης χρονιάς μέχρι της 31/10/2009.
Στο σύνολο των επισκεπτών θα κλείσουμε με ένα θετικό πρόσημο της τάξεως του 10% και σαν σύνολο αφίξεων κρουαζιερόπλοιων μια μικρή μείωση του 5%.
Παρόλη την οικονομική κρίση που αναφέρεται στις διεθνείς αγορές, το νησί μας κατάφερε να σταθεί σε ικανοποιητικά επίπεδα, δίχως να υστερεί σε νούμερα και σε αφίξεις σε σχέση με την περσινή χρόνια σε τελική ανάλυση.
Οι διορθωτικές κινήσεις που έγιναν στις λιμενικές μας εγκαταστάσεις, και η σωστή εφαρμογή του Κώδικα ISPS, συνετέλεσαν στην καλύτερη οργάνωση, και την διαμόρφωση ενός πιο ελκυστικού προορισμού.
• Ποιες είναι οι εκτιμήσεις και οι προβλέψεις για το 2010;
Στοχεύοντας στην μεγιστοποίηση της ανάπτυξης του τουρισμού μας θα πρέπει να προσδιορίσουμε σε κάποια ζωτικής σημασίας έργα και εγκαταστάσεις, που θα μας επιτρέψουν να διαχειριστούμε τον Θαλάσσιο Τουρισμό ακόμα καλύτερα, και με μακροχρόνια πρόβλεψη για αναβάθμιση προσφερόμενων υπηρεσιών και κατά συνέπεια και επιπέδου.
Οσον αφορά την χρονιά του 2010 οι προβλέψεις είναι ότι θα κινηθούμε σε παρόμοια επίπεδα με τα φετινά. Kόποιες εταιρείες ελαχιστοποιούν τις αφίξεις τους και κάποιες εν αντιθέσει μεγιστοποιούν τις αφίξεις τους στο λιμάνι μας.
Θα χρειαστεί μεγάλη προσοχή και επαγρύπνηση από όλους τους φορείς, με εξονυχιστικούς ελέγχους, με εξάλειψη φαινομένων αισχροκέρδειας και γενικότερα μια πιο επαγγελματική αντιμετώπιση του τουρισμού μας.