Η σχολική βία δεν είναι ένα φαινόμενο που ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια ούτε, πολύ περισσότερο, ένα φαινόμενο που μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιφανειακές δράσεις. Αποτελεί ένα πρόβλημα πολιτισμού το οποίο προφανώς και δεν αφορά αποκλειστικά την εκπαιδευτική κοινότητα. Εκφραση αρνητικών συναισθημάτων, πίεση, υπερβολική προβολή της βίας από την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Αντικείμενο έρευνας θα έπρεπε να είναι η στάση σχολικών μονάδων, διευθυντών, συμβούλων αλλά και γονέων και συλλόγων τους στην πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.
Η περίπτωση του ακραίου δείγματος βίας και σχολικού εκφοβισμού σε σχολείο της Λέσβου αναδεικνύει το θέμα εκ νέου, φέρνοντας στην επιφάνεια την ανάγκη για λήψη άμεσων μέτρων αλλά και ενίσχυσης των σχετικών σχολικών προγραμμάτων στα σχολεία.
Προγράμματα
Οι αρμόδιοι φορείς του υπουργείου Παιδείας ωστόσο γνωρίζουν το πρόβλημα και δεν είναι απόντες στις διαδικασίες αντιμετώπισής του. Πριν από τρία χρόνια συγκροτήθηκε Εθνικό Παρατηρητήριο κατά της Βίας που λειτουργεί μέχρι σήμερα, ενώ στο κτίριο της οδού Μεσογείων υπάρχει και γραμμή καταγγελιών στην οποία μπορούν να απευθύνονται οι μαθητές όλης της χώρας για περιστατικά ενδοσχολικής βίας με όλες τις μορφές. Παράλληλα, τα θέματα σχολικού εκφοβισμού συνολικά εντάχθηκαν πέρυσι στο πρόγραμμα του «Κοινωνικού Σχολείου» το οποίο εφαρμόζει πανελλαδικά, ενώ ιδιαίτερα δραστήριο στο θέμα είναι και το Κέντρο Ολυμπιακής Εκεχειρίας, με σειρά επισκέψεων, όπως λέει η αντιπρόεδρός του κυρία Ντόρα Πάλλη, σε σχολεία της χώρας όπου και παρουσιάζονται εκτεταμένα προγράμματα κατά της ενδοσχολικής βίας και του ρατσισμού.
Τι φταίει τότε και τα κρούσματα βίας εξακολουθούν να αμαυρώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία; Οι ειδικοί σημειώνουν ότι μια κοινωνία σε κρίση γεννά και αναπαράγει τέτοια φαινόμενα. Το στρες και οι ανασφάλειες των μεγάλων περνούν υποσυνείδητα και στις αντιδράσεις των παιδιών, καθώς το σχολείο δεν είναι αποκομμένο από την κοινωνία, αλληλοεπηρεάζεται από φαινόμενα και καταστάσεις. Αλλά και οι μικροί μαθητές είναι «σκληροί» μέσα στην άγνοιά τους υιοθετώντας πρότυπα και συμπεριφορές που συναντούν όχι μόνο στην οικογένεια αλλά και από την τηλεόραση κ.τ.λ.
Πάντως, το θέμα της σχολικής βίας είναι ένα από τα πρώτα που αναμένεται ότι θα τεθούν προς συζήτηση και από τη νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, η οποία επιδιώκει τη λειτουργία σχολείων «ανοικτών» στην κοινωνία και μαθητών αλλά και εκπαιδευτικών συνειδητοποιημένων και ενεργών.
Τι ακριβώς συνέβη την περασμένη Τετάρτη και ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της κοινωνίας; Στο χωριό Πλαγιάς στο Πλωμάρι της Λέσβου, μαθητές της Στ’ Δημοτικού υποχρέωσαν τις προηγούμενες ημέρες 9χρονο να κρεμαστεί στην μπασκέτα του σχολείου όσο αυτοί γελούσαν μαζί του και αρνούνταν να τον κατεβάσουν, με αποτέλεσμα να πέσει και να καταλήξει με κατάγματα στα χέρια του.
Το περιστατικό ενεργοποίησε άμεσα τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του υπουργείου Παιδείας αλλά και της Δικαιοσύνης καθώς η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κυρία Ευτέρπη Γκουτζαμάνη παρήγγειλε από τον προϊστάμενο της Εισαγγελίας Εφετών Βορείου Αιγαίου την άμεση διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας για να διερευνηθεί αν έχουν διαπραχθεί αυτεπάγγελτα διωκόμενες πράξεις.
Ερευνα: διαμάχες και άγχος
Σε μεγάλη πανελλαδική έρευνα που παρουσιάστηκε πέρυσι από το υπουργείο Παιδείας, ένα στα πέντε παιδιά έχει ζητήσει να αλλάξει σχολείο κυρίως για διαμάχες με συμμαθητές και εκπαιδευτικούς (55%). Οι λόγοι, που επικεντρώνονται κυρίως σε σχολικά ζητήματα, αναδεικνύουν για ακόμη μία φορά τη ρωγμή εμπιστοσύνης στο εκπαιδευτικό σύστημα αλλά και στην ομαλή σχολική ζωή.
Στην έρευνα για την «Παιδική και Νεανική Βία μέσα από τα Μάτια των Γονέων ΙΙ» αποκαλύπτεται ότι το άγχος των παιδιών στο σχολείο κυμαίνεται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. «Τα τέσσερα στα πέντε παιδιά βιώνουν καταστάσεις άγχους. Αγχος για τα μαθήματα, τις επιδόσεις τους, το σχολείο, τις εξετάσεις, το διάβασμα, τον φόρτο εργασίας» αναφέρεται.
Η έρευνα αυτή διενεργήθηκε με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων στην Αττική με αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.006 γονέων με παιδιά ηλικίας 10-17 ετών, μέσα από 12.319 επικοινωνίες τυχαίας δειγματοληψίας και στην Περιφέρεια με δείγμα 400 ατόμων. Οπως προέκυψε από αυτή, το σχολείο είναι ο κύριος τόπος εμπειριών βίας αυξητικά, με ποσοστό 58%.
Πάντως το θέμα της σχολικής βίας αποτελεί το περιεχόμενο και ευρωπαϊκής καμπάνιας που γίνεται τα τελευταία χρόνια στους σχολικούς χώρους. Στόχος της είναι να δημιουργήσει ένα εθνικό σημείο αναφοράς σε κάθε κράτος-μέλος, έναν ενιαίο χώρο για το bullying για το κοινό, για γονείς και καθηγητές, αλλά κυρίως για τα παιδιά. Ετσι το πρόγραμμα θα δώσει στα παιδιά έναν ασφαλή χώρο μέσα στον οποίο μπορούν να μαθαίνουν για τον εκφοβισμό, να μιλούν εμπιστευτικά με ειδικούς για το ζήτημα, για το πού λαμβάνει χώρα, πώς να το αντιμετωπίσουν, και μέσω ηλεκτρονικών εφαρμογών να μαθαίνουν πώς να προστατεύουν τον εαυτό τους από φαινόμενα εκφοβισμού (bullying).
Το ΒΗΜΑ
