«Ο Καλλικράτης δεν είναι μια μετάλλαξη του Καποδίστρια»

Ο κ. Κώστας Καϊσερλης δεν χρειάζεται συστάσεις. Είναι από τα µιστορικά’ και πλέον αυτοδιοικητικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ αλλά και της πολιτικής της περιοχής μας. Με θητεία που αριθμεί σε πολλά χρόνια τόσο στην τοπική αυτοδιοίκηση του πρώτου βαθμού (διετέλεσε δήμαρχος Κω επί σειρά ετών) και υφυπουργός Εσωτερικών δίπλα στην κ. Βάσω Παναδρέου, είναι ο άνθρωπος στον οποίο κάποιοι χρεώνουν -και όχι χωρίς λόγο- πολλά από αυτά που λειτουργούν σήμερα στην τοπική αυτοδιοίκηση· από τις διανησιωτικές πολιτικές, τις συμπολιτείες, τις διδαδημοτικές συνεργασίες μέχρι και τα δημοτικά λιμενικά ταμεία, ο κ. Καϊσερλης έβαλε την προσωπική του σφραγίδα σε μεγάλες τομές και αλλαγές στην διοικητική δομή της χώρας. Σήμερα, τα πράγματα δεν είναι τα ίδια· η επόμενη μέρα που θα ξημερώσει για την τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού, είναι ένα ζήτημα που έχει κάνει κάποιους να…. χάσουν τον ύπνο τους και άλλους να επιχαίρουν για το τι μέλλει γενέσθαι.
Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο τέως υφυπουργός, βουλευτής και δήμαρχος μιλάει για όλα όσα έχουν σχέση με το πρόγραμμα µΚαλλικράτης’ χωρίς να…. μασάει τα λόγια του.
Παίρνει ξεκάθαρα θέση υπογραμμίζοντας ότι οι πόροι που λέει η τοπική αυτοδιοίκηση ότι απαιτούνται (4 δι ευρώ) για τη νέα διοικητική μεταρρύθμιση δεν προκύπτουν από….. πουθενά ενώ μιλάει για τις αλλαγές ΄που ξεκίνησαν από εποχής µΚαποδίστρια’ εκτιμώντας ότι δεν υπάρχει καμία σύγκριση και ότι ο µΚαλλικράτης’ δεν είναι μια μεταλλαγμένη μορφή της πρώτης διοικητικής μεταρρύθμισης της χώρας.
Ακόμη πιο ρεαλιστική είναι η θέση του για την Έδρα της νέας Γενικής Διοίκησης που θα προκύψει λέγοντας ότι η Ρόδος δεν έχει κανένα εχέγγυο για να την διεκδικήσει! (ενδεχομένως αυτή η δήλωση θα συζητηθεί πολύ)
Επιπροσθέτως, ο κ. Καϊσερλης δηλώνει ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γίνει Αιρετή Περιφέρεια η Δωδεκάνησος αφού κάτι τέτοιες δηλώσεις γίνονται μόνον για να εξυπηρετηθούν λόγοι µεσωτερικής κατανάλωσης’ ενώ παίρνει θέση τόσο για τα τοπικά οικονομικά θέματα, όσο και για τις νησιωτικές πολιτικές.
Σίγουρα μια συνέντευξη που ταράζει τα νερά στις συνεχείς, δεδομένες και προβλέψιμες δηλώσεις που ακούμε και διαβάζουμε καθημερινά….
• Κύριε Καϊσερλη, είστε κατ’ εξοχήν αυτοδιοικητικός και γνωρίζετε καλά τόσο τα θεσμικά όσο και τα οικονομικά προβλήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Θα ήθελα λοιπόν, κατ’ αρχήν ένα πρώτο σχόλιο για τον ‘Καλλικράτη’. Ήταν πράγματι απαραίτητος κατά την γνώμη σας και γιατί;
Με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 2001 που όριζε σε δύο τους βαθμούς της Αυτοδιοίκησης ήταν επόμενο ότι κάποια στιγμή η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση θα έδινε την θέση της στην Περιφερειακή και ως εκ τούτου σε μεγαλύτερες γεωγραφικές ενότητες από αυτές των 54 Νομών της χώρας που τα μεγέθη τους σε ορισμένες περιπτώσεις ήταν μικρότερα και κάποιους μεγάλους Δήμους.
Η αναγκαία αυτή γεωγραφική προσαρμογή με την υποχρεωτική πλέον μεταφορά των αρμοδιοτήτων των Νομαρχιών στους Δήμους οδηγεί στην ανάγκη δημιουργίας μεγαλύτερων Δήμων από αυτούς που δημιουργήθηκαν με τον πρώτο Καποδίστρια. Δυστυχώς από κανέναν και ιδιαίτερα από τους Δημάρχους δεν έχει αναδειχθεί η μεγάλη αλλαγή που γίνεται με τον Καλλικράτη, που είναι η κατάργηση της Νομαρχίας. Στη Δωδεκάνησο ο Καλλικράτης θα αποδειχθεί χρήσιμος μόνο όταν όλες οι σημερινές αρμοδιότητες της Νομαρχίας μεταβιβαστούν στους νέους Δήμους.
• Εδώ θα μου επιτρέψετε να επικαλεστώ παλαιότερες δηλώσεις σας επί θητείας της κ. Βάσως Παπανδρέου που μιλούσατε για ‘Καποδίστρια-2’, για ανάγκη αναδιάρθρωσης των διοικητικών λειτουργιών του κράτους, για έμφαση στις νησιωτικές περιοχές, για δημιουργία 30-35 ισχυρών ‘κυττάρων’ τοπικής αυτοδιοίκησης. Μήπως σήμερα, βιώνουμε έναν ‘μεταλλαγμένο Καλλικράτη’ στην πιο σύγχρονη μορφή του;
Την περίοδο της δικής μου θητείας στο Υπουργείο Εσωτερικών εκτός από την παραπάνω Συνταγματική αναθεώρηση, ψηφίστηκε ο Νόμος για τις Συμπολιτείες, δηλαδή τους Συνδέσμους των Δήμων και Κοινοτήτων, ή όπως διαφορετικά λέγονται τους μητροπολιτικούς Δήμους. Ο νόμος αυτός ήταν το προστάδιο και η προετοιμασία για το επόμενο βήμα των νέων συνενώσεων. Δυστυχώς τον Νόμο αυτό δεν τον αποδέχτηκαν οι ίδιοι οι Δήμαρχοι, με αποτέλεσμα σήμερα να φτάνουμε στις υποχρεωτικές συνενώσεις που όπως είναι φυσικό δημιουργούν αντιδράσεις. Ο Καλλικράτης πιστεύω ότι δεν είναι μια μετάλλαξη του Καποδίστρια, αλλά ένα ακόμα βήμα προς τον τελικό στόχο της δημιουργίας του επιτελικού κράτους και της ισχυρής αυτοδιοίκησης.
• Όλοι μας παρακολουθούμε τον προβληματισμό της κυβέρνησης για την οικονομία. Μεσούσης τέτοιου μεγέθους οικονομικής κρίσεως, πώς θα καταφέρει να προχωρήσει στην εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος που απαιτεί 4 δις ευρώ;
Τα 4 δις ευρώ δεν προκύπτουν από πουθενά. Είναι μια απαίτηση των Δημάρχων και των θεσμικών οργάνων τους που δεν μπορεί να τεκμηριωθεί, γιατί ποτέ δεν έχουν κοστολογηθεί οι αρμοδιότητες. Εάν κοστολογηθούν οι λειτουργικές δαπάνες των αρμοδιοτήτων τους τότε θα εκπλαγούμε όλοι από τα υπέρογκα ποσά που εισπράττουν οι Δήμοι. Το τραγικό είναι ότι βάζουμε στο ίδιο τσουβάλι το κόστος των αρμοδιοτήτων και των κόστος των αναγκαίων έργων υποδομών, με αποτέλεσμα ο κάθε Δήμαρχος να μιλά και να διεκδικεί τους πόρους της Αυτοδιοίκησης σύμφωνα με την κατάσταση και τις ελλείψεις των υποδομών, που είναι φυσικό να διαφέρουν από Δήμο σε Δήμο και όχι σύμφωνα με το κόστος των υπηρεσιών που έχουν μετρήσιμα μεγέθη.
• Οι δήμαρχοι της Δωδεκανήσου, εκφράζουν έντονα την αγωνία τους για μια σειρά από οικονομικά κεκτημένα της τοπικής αυτοδιοίκησης (τα οποία συμπεριέλαβαν και στο ψήφισμα του πρόσφατου συνεδρίου της ΤΕΔΚΔ) όπως η διατήρηση του ΔΗΦΟΔΩ, των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ, την επαναφορά στην αρχική του μορφή του τέλους παρεπιδημούντων. Θα ήθελα τα σχόλιό σας.
Είναι λογικό να υπάρχουν αντιδράσεις στο ενδεχόμενο κατάργησης κάποιων μέτρων που έχουν δημιουργήσει συνήθειες και κυρίως υποχρεώσεις. Πέρα όμως από τις αντιδράσεις θα έπρεπε να υπάρχει και η πρόβλεψη και η προνοητικότητα προτάσεων αντικατάστασης τους, αφού είναι σε όλους γνωστό ότι αυτά τα κεκτημένα οικονομικά προνόμια εφαρμόστηκαν σε εποχές εντελώς διαφορετικές από την σημερινή. Δεν είναι τυχαίο ότι για τον ΔΗΦΟΔΩ και τα διάφορα τέλη αντιδρούν οι παραγωγικές τάξεις, όταν στο παρελθόν δεν τους ενδιέφεραν. Κάποια στιγμή θα αντιδράσει και η κεντρική διοίκηση όταν δεν μπορούμε επακριβώς να δικαιολογήσουμε τα πρόσθετα έσοδα που απαιτούμε σε σύγκριση με τους υπόλοιπους Δήμους της χώρας. Η άποψη μου είναι ότι πρέπει να προετοιμαζόμαστε και να προτείνουμε σοβαρές αλλαγές με στόχο την οικονομική αυτοτέλεια.
• Πολύ σημαντικά θέματα αποτελούν οι νησιωτικές πολιτικές, το ακτοπλοϊκό και το μεταφορικό ισοδύναμο. Όλα αυτά θα μπορούσαν να τεθούν -επιτέλους- σε σοβαρή βάση για την ανάπτυξη των νησιών μας;
Όλοι μας μιλάμε για νησιωτικές πολιτικές και κανένας δεν λέει ποιες είναι αυτές που μας διαφοροποιούν από την υπόλοιπη χώρα λόγω των μονίμων νησιωτικών μειονεκτημάτων. Και φυσικά κανένας δεν τις έχει κοστολογήσει, ώστε το κράτος να επιβαρύνεται δικαιολογημένα επί πλέον γι’ αυτές τις πολιτικές. Πράγματι το μεταφορικό ισοδύναμο απαντά ως πολιτική στα νησιωτικά μειονεκτήματα. Εάν όμως το κράτος χρηματοδοτήσει τις συγκοινωνίες και το κόστος μεταφορών, που πρέπει να το κάνει, ποιος λόγος θα υπάρχει για την διατήρηση των μειωμένων συντελεστών του ΦΠΑ;
Προσωπικά πιστεύω ότι η τεκμηρίωση του αυξημένου κόστος των δημόσιων υπηρεσιών για την ίση μεταχείριση των πολιτών και των επιχειρήσεων με την ηπειρωτική χώρα εξ αιτίας του θαλάσσιου αποκλεισμού και των μικρών μεγεθών πρέπει να μην γίνεται αποσπασματικά και κατά περίπτωση, αλλά συνολικά και με τέτοιο τρόπο που να απαντά και να επιλύει το πρόβλημα που προκύπτει από την νησιώτική και μόνο ιδιαιτερότητα.
• Ο ‘Καλλικράτης’ έχει ήδη αναστατώσει τα πάντα και τους πάντες στα Δωδεκάνησα! Στην Κω, τι προτείνετε ότι πρέπει να γίνει και για ποιους λόγους;
Έχω την εντύπωση ότι ο Καλλικράτης δεν έχει αναστατώσει τους πάντες και τα πάντα, αλλά μόνον όσους συνδέονται με τους Δήμους για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, έμμεσα ή άμεσα.
Ο Καλλικράτης δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια ευκαιρία. Ευκαιρία για να κάνουμε κάτι καλύτερο από αυτό που είναι σήμερα. Εκτός και αν πιστεύουμε ότι όλα πάνε καλά, ή ότι όλα πρέπει να μας τα προσφέρει έτοιμα το κράτος. Έτσι και στην Κω. Η κατάργηση των τριών Δήμων και του Επαρχείου, μας προσφέρει την ευκαιρία να φτιάξουμε κάτι καινούργιο, εντελώς διαφορετικό από τα προηγούμενα. Αυτή είναι η πρόκληση που μας προσφέρει η ευκαιρία του Καλλικράτη.
• Διαβάσαμε πρόσφατα μία πρότασή σας για έκδοση τοπικού νομίσματος στην Κω με στόχο μια νέα ώθηση αναζωογόνησης της τοπικής οικονομίας. Πώς μπορούν να πάρουν σάρκα και οστά αυτές οι προτάσεις και να εφαρμοστούν στην πράξη;
Εάν πιστέψουμε ότι τα τεράστια προβλήματα της Κω που ο νέος Δήμος οφείλει να επιλύσει, είναι η σύνθλιψη των πάσης φύσεως οικογενειακών επιχειρήσεων και η ανεργία εκατοντάδων νέων επιστημόνων, τότε θα πρέπει να κάνουμε τα πάντα ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες αλληλοϋποστήριξης και συνεργασιών που θα ενδυναμώσουν τις παραγωγικές τάξεις και θα στηρίξουν τις δραστηριότητες των νέων ανθρώπων. Ένα από τα μέτρα που θα πιστοποιεί και θα ενισχύει την τοπική συνεργασία είναι και η διακίνηση του τοπικού νομίσματος που ως τραπεζογραμμάτιο ή άλλη εγγύηση, θα προκύψει από ιδιωτικές συμφωνίες επαγγελματικών συνεργασιών..
• Εκτιμάτε ότι θα αποτελέσει πρόβλημα για τα τοπικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, αν και πότε και κυρίως το πώς θα δοθεί χρίσμα στους ενδιαφερόμενους για τον ένα Δήμο της Κω. (Με δεδομένο ότι τη θέση δηλώνουν ότι διεκδικούν αρκετά στελέχη του κόμματος στην περιοχή).
Λυπάμαι που θα το πω, αλλά η λέξη χρίσμα ηχεί στα αυτιά των πολιτών, όπως ηχεί ο ρόγχος ενός ετοιμοθάνατου ανθρώπου.
• Συμφωνείτε με την θέση ότι η έδρα της νέας Γενικής Διεύθυνσης θα πρέπει να γίνει στην Ρόδο;
Ο μόνος λόγος που θα έλεγα ότι θα πρέπει να είναι στη Ρόδο και όχι στη Χίο, την Λέσβο ή την Κρήτη είναι γιατί διαθέτει πολλά αξιόλογα δημόσια κτίρια. Όλοι οι άλλοι λόγοι οδηγούν στην Αττική.
• Πώς σχολιάζετε την θέση που έχει εκφραστεί για να αποτελέσει η Δωδεκάνησος μια αιρετή περιφέρεια; Θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο ή όχι;
Οι θέσεις αυτές λέγονται για εσωτερική κατανάλωση και απευθύνονται στο θυμικό των Δωδεκανησίων. Όταν γνωρίζουμε ότι μετά από 10 χρόνια θα καταργηθεί η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Νοτίου Αιγαίου ή Αιγαίου και τα όρια της θα πάνε στα όρια της Γενικής Διοίκησης που θα μετατραπεί σε Αυτοδιοίκηση είναι παράλογο να συζητούμε για Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στη Δωδεκάνησο. Η μόνη επιδίωξη πρέπει να είναι η δημιουργία ισχυρών Δήμων.
• Κύριε Καϊσερλη, ήσασταν από τους πρωτεργάτες της μετατροπής των λιμενικών ταμείων σε δημοτικά. Σήμερα, εν έτει 2010 πώς βλέπετε να προχωρούν αυτοί οι θεσμοί; Εκτιμάτε ότι ‘περπάτησαν’ και απέδωσαν καρπούς;
Πίστευα και συνεχίζω να πιστεύω ότι οι πλουτοπαραγωγικές πηγές μιας περιοχής πρέπει να ανήκουν και να τις διαχειρίζεται η αυτοδιοίκηση. Τα λιμάνια των νησιών είναι μια σημαντική πηγή πλούτου που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να τα διαχειρίζονται άλλοι πλην των κατοίκων του νησιού. Για την υλοποίηση αυτής της απόλυτης θέσης μου, αγωνίζομαι από το 1985, μέχρι που έπρεπε να γίνω αρμόδιος Υφυπουργός για να εκδοθούν τα Προεδρικά Διατάγματα. Το δυστύχημα είναι ότι ακόμα και σήμερα η κεντρική διοίκηση δεν εμπιστεύεται την αυτοδιοίκηση ώστε να την απελευθερώσει από μια σειρά διατάξεις που είναι τροχοπέδη στην ανάπτυξη των δημοτικών λιμενικών ταμείων. Χωρίς φυσικά να αγνοούμε και το γεγονός των αδυναμιών και των υστερήσεων των δημοτικών αρχών. Παρόλα αυτά τα λιμάνια σήμερα ανήκουν στους Δήμους και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να συζητάμε την επιστροφή τους σε παλαιά καθεστώτα.