Μερικές φορές δεν χρειάζονται πρόλογοι· ο σημερινός καλεσμένος μας τα λέει όλα χωρίς φόβο και πάθος. Ο κ. Σίμος Παρασκευάς, επιχειρηματίας της Ρόδου επί σειρά ετών, ιστορικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, μιλάει για όλους και για όλα σε μια συνέντευξη – ποταμό χωρίς να…. μασάει τα λόγια του.
• Κύριε Παρασκευά, είστε πολλά χρόνια επιχειρηματίας και γνωρίζετε καλά την τοπική αγορά. Θα ήθελα ένα πρώτο σχόλιο για την οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα μας και πόσο αυτή επηρεάζει την Ρόδο.
Προσωπικά, δεν έχω να προσθέσω τίποτε παραπάνω από όσα γνωρίζετε ήδη· είναι γεγονός ότι αυτή η κρίση, ιστορικά, δεν έχει επαναληφθεί στα χρονικά. Και η χώρα μας αλλά και η τοπική οικονομία βιώνουν μία κατάσταση που δεν έχει προηγούμενο. Όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση είναι άκρως επικίνδυνη. Κι αυτό διότι οι επιχειρήσεις οι οποίες έγιναν εδώ και τόσα χρόνια ήταν πάνω σε ορισμένες σταθερές. Αυτά ανατρέπονται τώρα συλλήβδην και καλούνται αυτές οι επιχειρήσεις να προσαρμοστούν με νέα δεδομένα τα οποία αλλάζουν συνεχώς, κι αν θέλετε, δεν τα έχουμε μάθει. Δεν υπάρχει δηλαδή τίποτε δεδομένο, δεν υπάρχουν συγκεκριμένα και ακριβή στοιχεία· όλοι μιλούν βάσει “διαρροών” κι αυτό είναι ό,τι χειρότερο για την αγορά. Το ζητούμενο παραμένει κατά πόσον τα νέα δεδομένα που προκύπτουν στην οργάνωση και στήριξη των επιχειρήσεων θα αντέξουν και αν κινούνται στον σωστό δρόμο. Αντιλαμβάνεστε ότι κανείς δεν μπορεί να προγραμματίσει τίποτε απολύτως αυτή τη στιγμή.
Οι επιχειρήσεις, για να σταθούν και να αναπτυχθούν, χρειάζονται ένα σταθερό οικονομικό ορίζοντα. Να ξέρουμε δηλαδή, ότι θα κινηθούμε με τον ένα ή άλλον τρόπο σε έναν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Να βάλουμε μπούσουλα και να συνεχίσουμε. Μέχρι τώρα, τίποτε δεν βλέπουμε να γίνεται. Η κρίση είναι υπαρκτή. Είναι σε παγκόσμιο επίπεδο και αυτό το ξέρουμε όλοι.
Το θέμα είναι κατά πόσο έτοιμοι ήμασταν στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις συνθήκες κρίσης στις οποίες βρισκόμαστε τώρα. Ή κατά πόσο κάποιοι γνώριζαν ότι ερχόταν και άφησαν τα πράγματα έρμαια χωρίς να τα ελέγξουν. Θα έλεγα ότι ίσως δεν υπήρχαν ούτε τα δεδομένα για να σταματήσουμε αυτή την κρίση.
Αυτή λοιπόν, είναι σε γενικές γραμμές η κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα· κι εμείς καλούμεθα να την αντιμετωπίσουμε. Επαναλαμβάνω ότι δεν υπάρχουν στοιχεία συγκεκριμένα από την κεντρική διοίκηση για να μας ενημερώσουν πώς θα κινηθούμε. Δεν ξέρουμε τίποτε, απλώς προχωράμε με “διαρροές”. Αυτές, κάνουν ζημιά από μόνες τους. Το μόνο που μας είπαν είναι ότι “έχουμε καρκίνο και ψάχνουμε γιατρό” χωρίς να έχουμε κάνει τίποτε απολύτως.
Μας μιλούν συνεχώς για ένα “έλλειμμα” το οποίο δεν το γνωρίζουμε. Δεν μας έχουν δώσει κανένα ουσιαστικό στοιχείο γι’ αυτό το έλλειμμα σε ποιο ακριβώς ύψος ανέρχεται. Κι απ’ την άλλη, απαιτούνται μέτρα αναπτυξιακά. Χωρίς αυτά οι επιχειρήσεις και η αγορά δεν μπορούν να γίνουν βιώσιμες. Πώς θα κινηθεί η αγορά λοιπόν με όλη αυτή την κατάσταση;
• Είναι γεγονός ότι το τοπίο είναι εντελώς ασαφές και η αγορά -στην ευρύτερη έννοια της- έχει σοβαρό πρόβλημα. Μπορεί να γίνει κάτι;
Η αγορά έχει “καθίσει” κυριολεκτικά. Κι ένας από τους πολλούς λόγους είναι και η ψυχολογία που δημιουργείται στο ευρύτερο περιβάλλον. Όταν καθημερινά βλέπεις τα Μέσα Ενημέρωσης να μιλούν (ηθελημένα ή όχι) για ένα κλίμα αβεβαιότητας πώς θα κινηθούν οι επενδύσεις, πώς θα κινηθεί η αγορά, πώς θα προχωρήσουν οι επιχειρήσεις; Όταν ζεις υπό το κλίμα της αβεβαιότητας, του φόβου και της ανησυχίας ότι µδεν υπάρχουν λεφτά’ ή ότι η χώρα έχει χρεοκοπήσει, πώς είναι δυνατό να κινηθεί η αγορά; Αυτό φυσικά, έχει άμεσο αντίκτυπο και στην εικόνα της χώρας μας που δημιουργείται καθημερινά, συστηματικά προς τα έξω· όλοι έγιναν ειδήμονες ξαφνικά και δίνουν συμβουλές. Τρομοκρατούν τον κόσμο, του δημιουργούν αβεβαιότητα για το παρόν και για το μέλλον του· πώς θα ζήσει λοιπόν η αγορά; Κι απ’ την άλλη, ποιος θα έρθει να κάνει δουλειές στην Ελλάδα, ποιος θέλει να επενδύσει εδώ κάτω από τέτοιες συνθήκες; Κανένας σώφρων επιχειρηματίας δεν θα το κάνει όταν ξέρει ότι εδώ δεν γίνεται τίποτε, δεν προχωράει τίποτε. Αυτή η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί είναι ανεπίτρεπτη· δεν υπάρχει ούτε σοβαρότητα, ούτε υπευθυνότητα από κανέναν.
• Μιλάτε για πολιτικές ευθύνες;
Μιλάω για ευθύνες και σε πολιτικό επίπεδο. Πώς θα κυβερνήσεις και θα πάρεις τα σωστά μέτρα, όταν αφήνεις να διαρρέουν αυτά που σκέφτεσαι για να δεις τις αντιδράσεις των συνδικάτων και της κοινής γνώμης και των δημοσκοπήσεων και μετά να αναδιπλώνεσαι; Η ζημιά έχει ήδη γίνει. Να σας δώσω το παράδειγμα με την αγορά του αυτοκινήτου. Όταν βγαίνει συνεχώς ο καθένας και λέει “θα φορολογήσουμε τα αυτοκίνητα” και θα κάνουμε αυτό ή εκείνο, γιατί να αγοράσει κάποιος αυτοκίνητο αυτή την περίοδο;
Ή αν λένε “περιμένετε θα πέσουν οι τιμές” γιατί να μην περιμένει ο καταναλωτής την κατάλληλη ώρα; Πώς θα κινηθεί τελικά η αγορά; Πρόκειται για μία άνευ προηγουμένου ανευθυνότητα από όλους όσοι εμπλέκονται στην υπόθεση αυτή.
Από τους πολιτικούς, την κυβέρνηση έως και τα Μέσα Ενημέρωσης που αναπαράγουν αδιάκοπα την εικόνα της “μετρολαγνείας” και της µπτώχευσης’ στην χώρα. Σε τέτοιο ασταθές περιβάλλον, τι περιμένουν να γίνει από τους επιχειρηματίες;
Εμείς, σαν επιχείρηση έχουμε ορισμένες σταθερές· βάσει αυτών κινούμεθα όπως άλλωστε και όλες οι επιχειρήσεις. Το ελληνικό κράτος είναι το πρόβλημα.
Αυτή τη στιγμή το μόνο που είναι σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση δεν ξέρει πού πάει. Η εικόνα της Ελλάδας είναι ότι καταρρέουμε συνεχώς, ότι κανείς δεν ξέρει τι λέει, ότι είναι όλοι διεφθαρμένοι, ότι δεν έχει μέλλον και δεν ξέρει πού βαδίζει.
Μία κυβέρνηση χρειάζεται τεχνοκράτες· οι “μανδαρίνοι” του κάθε υπουργείου που μένουν στις καρέκλες τους χρόνια, έχουν αποδείξει ότι δεν έχουν καμία ουσιαστική κατάρτιση και βρίσκονται σε θέσεις καίριες, απ’ όπου -δυστυχώς- ασκούν εξουσία.
Περιμένουμε από τους Ευρωπαίους να έρθουν να μας ελέγξουν και να μας πουν ποιο είναι το έλλειμμα της Ελλάδας; Οποία κατάντια.
Αυτό που βλέπουμε είναι μια συστηματική προσπάθεια αλληλοεπικάλυψης των ευθυνών απ’ όλα τα κόμματα και τους πολιτικούς, η οποία κρατάει εδώ και χρόνια.
• Τα μέτρα αυτά που ανακοίνωσε η κυβέρνηση βοήθησαν τελικά;
Μιλούσαν για λήψη μέτρων εδώ και τόσο καιρό· η αναποφασιστικότητα να προχωρήσει η κυβέρνηση έκανε περισσότερο κακό απ’ όσο φαντάζεστε. Αυτή η κωλυσιεργία ανέβασε τα σπρέντς· η διαπόμπευση ότι έχουμε µφαλιρίσει’ ωφελεί μόνον τους κερδοσκόπους που τώρα κάνουν….. πάρτι σε βάρος της Ελλάδας. Τι περίμεναν δηλαδή; Είναι σαν μια επιχείρηση που ενώ χρωστάει, βγαίνει έξω και το φωνάζει· αντί να έρθουν οι τράπεζες να την δανείσουν, θα έρθουν οι τοκογλύφοι! Πώς θα προχωρήσει με τους τοκογλύφους; Λογικό δεν είναι;
Το πρόβλημα του επιχειρηματικού κόσμου είναι ότι δεν ξέρουμε εάν αυτή η κυβέρνηση μπορεί να αντιμετωπίσει σοβαρά την κρίση αυτή. Και τα μέτρα αυτά, είναι σοβαρά; Είναι εφαρμόσιμα; Το μόνο που γίνεται αυτή τη στιγμή είναι η συνεχής επιμήκυνση της κρίσης. Το κάνουν ηθελημένα ή όχι; Γιατί αν αποδειχθεί ότι όλα γίνονται ηθελημένα ή έστω ότι είναι λόγω ανικανότητας, τότε πρέπει να φύγουν όλοι αμέσως!
• Με αυτή την κρίση όμως κ. Παρασκευά δημιουργείται μια πολιτική αστάθεια που δεν αντιμετωπίζεται με συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις.
Δεν είπα κάτι τέτοιο· και δεν θα σας μιλήσω για τη Νέα Δημοκρατία -επειδή αυτός είναι ο πολιτικός μου χώρος. Δεν θέτουμε το ζήτημα κομματικά· ας ήταν μια κυβέρνηση που να ξέρει τι κάνει, να ξέρει τι λέει και να έχουν κατηρτισμένους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν την κρίση με άρτια υπευθυνότητα. Δεν με ενδιαφέρει αν είναι ΠΑΣΟΚ ή Νέα Δημοκρατία· ας ήταν μία κυβέρνηση εθνικής ενότητας με συμμετοχή των καλύτερων από όλα τα κόμματα. Αυτή η πρωτοφανής εικόνα που παρουσιάζει η κυβέρνηση αυτή την στιγμή, η διαπόμπευση της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο και η απειρία που την διακρίνει είναι που κάνει κακό. Και το χειρότερο, δεν ξέρουμε αν αυτή η “απειρία” είναι ηθελημένη ή όχι.
Κι ύστερα είναι και η κατάσταση στον δημόσιο τομέα· δεν είναι δυνατό να απασχολούνται τόσοι δημόσιοι υπάλληλοι και να βγαίνουν σε σύνταξη νωρίς. Οι δείκτες της ανεργίας, ξέρετε μετρώνται μόνον από τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό δείχνει μια κακή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού στον δημόσιο τομέα. Γιατί οι μισοί κάθονται και οι άλλοι μισοί δουλεύουν; Γιατί να υπάρχουν καθηγητές και νοσηλευτές που είναι αποσπασμένοι σε πολιτικά γραφεία και δεν πάνε να επανδρώσουν τα πόστα που είναι άδεια σε όλη τη χώρα; Γιατί φοβάται να τ’ αγγίξει η κάθε κυβέρνηση; Είναι, λένε τα συνδικάτα, “κεκτημένα δικαιώματα”. Από πού κι ως πού η “παρανομία” είναι κεκτημένο; Όταν υπάρχουν υπάλληλοι που δεν έχουν αντικείμενο όπως στους δήμους που κάθονται και πληρώνονται, τι κεκτημένο δικαίωμα μπορείς να τους αναγνωρίσεις;
• Θέλω να περάσουμε όμως στη Νέα Δημοκρατία. Έχασε τις εκλογές με μεγάλο ποσοστό. Τι έφταιξε τελικά;
Από την Μεταπολίτευση όλες οι κυβερνήσεις που προέκυψαν ήταν ορισμένου χρόνου· μόνο ο Σημίτης ήταν μακροβιότερος. Δεν θυμάμαι ποτέ, στην αλλαγή μιας κυβέρνησης να μην πει κάποιος ότι “παρέλαβε χάος”. Ο κόσμος δεν αντέχει για πολλά χρόνια τις κυβερνήσεις. Πάντα κάποιος τα…. φορτώνει στον προηγούμενο.
Ο Καραμανλής όταν εκλέχθηκε είχε προοπτική 20ετίας. Τι έγινε; Για μένα, δεν χρειάζονται πολλά για να αλλάξει η κατάσταση. Κάθε περίοδο, καταγράφεται μια σκανδαλολογία η οποία χρησιμοποιείται για να ρίξει την εκάστοτε κυβέρνηση.
Η σκανδαλολογία έχει γίνει μια ελληνική μεθοδολογία για να πέσουν οι κυβερνήσεις. Και ο Καραμανλής, όμως είπε για αλλαγές. Πολύ σοβαρές τομές σε διάφορα επίπεδα τις οποίες λίγο έως πολύ, κατάφερε να κάνει. Προσωπικά, πιστεύω ότι ο Καραμανλής έχασε το “ηθικό πλεονέκτημα” το οποίο ήταν βασικός συντελεστής στην ψυχολογία του κόσμου. Έχασε το “σεμνά και ταπεινά” στην πορεία. Και το έχασε από την σκανδαλολογία. Η κατρακύλα, ξεκίνησε από το Βατοπέδι. Ύστερα έχασε τον έλεγχο.
• Σε αυτό δεν έφταιγαν οι συνεργάτες του;
Βεβαίως και έφταιγαν. Οι υπουργοί και τα μέλη της κυβέρνησης, δεν απεγκλώβισαν τον Καραμανλή όταν έπρεπε· τον εγκλώβισαν οι ίδιοι και τον άφησαν να χάσει τον έλεγχο. Μην ξεχνάτε ποια ήταν η εικόνα του και ποια έγινε μέχρι που έφυγε. Το θέμα είναι αλλού. Η συνεχής σκανδαλολογία, είναι αυτό που κάνει το μεγαλύτερο κακό και πρέπει κάποτε να σταματήσει. Ο κόσμος είναι απηυδισμένος· ως πότε να χειραγωγείται η κοινή γνώμη μέσω σκανδαλολογίας; Φεύγει ο ένας με σκάνδαλα έρχεται ο άλλος με σκάνδαλα. Είναι πολύ νωρίς για να ξεχάσουμε τα έργα και τις ημέρες του Σημίτη. Δεν μπαίνει τόσο εύκολα ταφόπλακα σε όλα.
• Και στο ΠΑΣΟΚ τι γίνεται κατά τη γνώμη σας; Δεν βοήθησε η σκανδαλολογία να κερδίσει τις εκλογές;
Η συνεχής καλλιέργεια αυτής της κατάστασης από τα Μέσα Ενημέρωσης δεν δημιουργεί τίποτε θετικό. Το ΠΑΣΟΚ βγήκε μέσα από τη σκανδαλολογία και συνεχίζει. Είναι η μοναδική κυβέρνηση που έχει τη συναίνεση της αντιπολίτευσης και δεν κάνει απολύτως τίποτε. Αντί να το εκμεταλλευτεί σωστά, συνεχίζει να καλλιεργεί την “πόλωση”. Η ενέργεια του Γιώργου Παπανδρέου να μιλήσει με τον Αντώνη Σαμαρά ήταν σωστή. Γιατί τον σταμάτησαν; Είναι ένας φαύλος κύκλος που δεν βοηθά σε τίποτε. Νομίζουν ότι ο κόσμος είναι τόσο ανόητος που δεν καταλαβαίνει πια τίποτε; Ο κόσμος θέλει ανθρώπους να του λύσει τα προβλήματά του και όχι να πολώνεται συνεχώς το κλίμα. Οι παλαιοκομματικοί μέσα στα κόμματα μέσω των ομαδοποιήσεων το μόνο που κάνουν είναι να εμποδίζουν το κράτος να λειτουργήσει. Αυτό το μόνο που μας αποδεικνύει είναι ότι το κράτος, το κρατούν επίτηδες διαλυμένο γιατί τους βολεύει. Επειδή θέλουν να υπάρχει “διάλυση” και να κυβερνούν οι ανίκανοι.
Πώς κρίνετε την στάση Σαμαρά;
Ο Αντώνης Σαμαράς, ορθώς πράττει μέχρι στιγμής. Αυτό που πρέπει να γίνει τώρα, είναι να αναδιαρθρωθεί η Νέα Δημοκρατία. Είμαι έντονα απογοητευμένος και όχι μόνον ως νεοδημοκράτης. Ο κόσμος ήθελε να αλλάξουν όλα· αλλά πρέπει η ηγεσία να κινηθεί γρήγορα και σοβαρά. Έχω την εντύπωση ότι απαιτείται ένας μπούσουλας για το πού θα πάει το κόμμα και πώς θα διεκδικήσει την κυβέρνηση. Αυτό πρέπει να γίνει άμεσα. Ο νεοδημοκράτης ξέρει ότι αυτά που είπε ο Καραμανλής δεν έγιναν. Τώρα πρέπει να μπουν οι βάσεις και να προχωρήσει το κόμμα.
