«Εκφράζω την ντροπή μου όχι ως υπουργού αλλά ως ανθρώπου, ως εκπροσώπου ενός πολιτισμού. Αυτά δεν είναι εικόνα ευρωπαϊκής χώρας ούτε χώρας που σέβεται τον άνθρωπο» είχε πει αμέσως μετά την επίσκεψή του στην Αμυγδαλέζα ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Γιάννης Πανούσης προαναγγέλλοντας το τέλος των Κέντρων Κράτησης.
Δύο εβδομάδες μετά ξεκίνησε η σταδιακή απελευθέρωση των μεταναστών με άδειες εξάμηνης προσωρινής διαμονής. Από τους 1.111 μετανάστες που βρίσκονταν στην Αμυγδαλέζα την ημέρα που ξεκίνησε η λεγόμενη «εποπτευόμενη ελευθερία» σήμερα έχουν παραμείνει εκεί 715 άτομα.
Η επίμαχη διαταγή που άναψε και πάλι φωτιές γύρω από το ευαίσθητο θέμα των μεταναστών, καθώς και οι αντίθετες μεταξύ τους τοποθετήσεις των αρμόδιων υπουργών, έχουν θολώσει το τοπίο σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι.
Την ίδια ώρα στο φως της δημοσιότητας έρχονται μαρτυρίες αλλοδαπών που έφυγαν από την Αμυγδαλέζα (έχοντας δηλώσει προφανώς τη διεύθυνση όπου θα φιλοξενηθούν) και παραδέχονται ότι θα μείνουν στον δρόμο. Ως αποτέλεσμα η ανησυχία κατοίκων και επαγγελματιών του Κέντρου ότι η Αθήνα θα γυρίσει στην κατάσταση που επικρατούσε πριν από δύο-τρία χρόνια εντείνεται.
Ο δήμαρχος Αθηναίων κ. Γ. Καμίνης στα τέλη Φεβρουαρίου δήλωσε: «Από τις απαράδεκτες συνθήκες κράτησης δεν πρέπει να περάσουμε στην πλήρη κατάργηση των Κέντρων Προσωρινής Κράτησης Αλλοδαπών. Οφείλουμε να λάβουμε μέτρα πρόληψης, ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης και να φροντίσουμε, όταν αφήνονται οι κρατούμενοι μετανάστες, να υπάρχει φροντίδα για την ένταξή τους στην κοινωνία».
Μετά τη διάψευση εκ μέρους του κ. Πανούση της διαταγής από την οποία εξήχθη το συμπέρασμα ότι με εντολή του ανοίγουν τα κέντρα κράτησης μεταναστών και τα σύνορα, ο κ. Καμίνης σχολίασε: «Η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Ελλήνων και μεταναστών αδιακρίτως, είναι καθήκον όλων μας. Εξίσου επιτακτικό όμως είναι να διασφαλίσουμε την ομαλή λειτουργία της πόλης μας και να αποτρέψουμε την επιστροφή της στην προ τριετίας πραγματικότητα».
Με τα μάτια ενός επιστήμονα
«Από τις επισκέψεις μας στα Κέντρα Προσωρινής Κράτησης Μεταναστών στην Αμυγδαλέζα και στην Κόρινθο έχουμε διαπιστώσει ότι δεν πληρούν τις συνθήκες υγιεινής, αξιοπρεπούς διαβίωσης και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αιτίες για τις οποίες η χώρα μας έχει απανωτές καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» λέει στο «Βήμα» ο χειρουργός, αναπληρωτής καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θεόφιλος Ρόζενμπεργκ.
Ως διευθυντής του μεταπτυχιακού προγράμματος «Διεθνής Ιατρική – Διαχείριση Κρίσεων Υγείας», επισημαίνει ότι «εμείς σκύβουμε στα προβλήματα υγείας, που περιλαμβάνουν ακόμη τη διατροφή, την ψυχική υγεία και τις συνθήκες διαβίωσης, αλλά συγχρόνως μας απασχολεί ο σεβασμός των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων».
Ως σκεπτόμενος πολίτης, όπως λέει στο «Βήμα», χαρακτηρίζει τα Κέντρα Κράτησης «καταυλισμούς» που δημιουργήθηκαν με κακή διαχείριση κονδυλίων της ΕΕ. «Ισως αυτός να είναι και ένας από τους λόγους της αποτυχίας τους».
Τι θα μπορούσε όμως να γίνει σήμερα που όλοι συνηγορούν ότι η κατάσταση αυτή πρέπει να λάβει τέλος, αλλά συγχρόνως το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης συμπιέζει τις αντοχές της κοινωνίας;
«Θα μπορούσαν οι χώροι αυτοί να μετατραπούν σε ευνομούμενα κέντρα και να παραχωρηθούν στις κοινότητες των ανθρώπων που θα μένουν εκεί αντί να σέρνονται στο κέντρο της Αθήνας. Οχι καταναγκασμός, όχι εγκλεισμός» λέει ο κ. Ρόζενμπεργκ.
Προϋποθέσεις για να γίνει αυτό, η ύπαρξη ενός εξοπλισμένου ιατρείου, καθώς και η εξασφάλιση οικονομικής πρόσβασης στα μέσα μεταφοράς ώστε να μπορούν να πηγαίνουν στις δουλειές τους, γιατί όχι και να αναπτύξουν και ένα είδος μικρεμπορίου εντός των κοινοτήτων αυτών.
«Εμείς ως ιατρική σχολή μπορούμε να θέσουμε όλες μας τις δυνάμεις, γιατρών και εθελοντών, στην υπηρεσία ενός τέτοιου σχεδίου. Είναι φιλόδοξος ο στόχος των 100 ημερών της νέας ηγεσίας του υπουργείου, είναι όμως πραγματοποιήσιμος» αναφέρει ο κ. Ρόζενμπεργκ.
Υπάρχουν επίσης τα προγράμματα εκπαίδευσης που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια το δυναμικό του μεταπτυχιακού προγράμματος σε συνεργασία με το Λιμενικό και τις δυνάμεις ασφαλείας για την υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών διαχείρισης μεταναστών και ασκήσεις προσομοίωσης εκτάκτων συνθηκών, όπως η περισυλλογή μεταναστών από τη θάλασσα στα νησιά που βρίσκονται κοντά στα τουρκικά παράλια. Ακόμη, προχωρούν οι μελέτες των βέλτιστων πρακτικών σε διεθνές επίπεδο, καθώς και οι συνεργασίες με φορείς και ΜΚΟ επάνω στα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Ποντίκια ανάμεσα σε ανθρώπους»
Μέσα στη γενική αναστάτωση που προκάλεσε το ζήτημα της διαταγής, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ), οργάνωση που κάνει συχνές παρεμβάσεις στα Κέντρα Κράτησης, επανέλαβαν την έκκλησή τους για άμεσο τερματισμό της συστηματικής και παρατεταμένης κράτησης, παραθέτοντας και τις συνθήκες που συνάντησαν στην Αμυγδαλέζα.
«Είδαμε ποντίκια και αρουραίους να περιφέρονται ανάμεσα στους ανθρώπους. Κατά τη διάρκεια της παρέμβασής μας διαπιστώσαμε ενεργή επιδημία ψώρας σε τουλάχιστον τρεις πτέρυγες» είπε ο κ. Στάθης Κυρούσης, γιατρός και επικεφαλής της αποστολής των ΓΧΣ στην Ελλάδα.
«Από το 2008 που υλοποιούμε επείγουσες παρεμβάσεις σε κέντρα κράτησης αλλά και σε σημεία εισόδου μεταναστών και αιτούντων άσυλο στη χώρα έχουμε γίνει μάρτυρες του πόνου των ανθρώπων αυτών αλλά και των συνθηκών κράτησης που παραβιάζουν την εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία και βλάπτουν άμεσα την υγεία και την αξιοπρέπειά τους» δηλώνουν στο «Βήμα» οι ΓΧΣ, έχοντας επανειλημμένως καταγγείλει την πρακτική της γενικευμένης και συστηματικής κράτησης που πλήττει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και οδηγεί στην ποινικοποίηση και στον στιγματισμό τους.
Σύμφωνα με τους υπευθύνους της οργάνωσης, «οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να σταματήσουν να κρατούν ανθρώπους αδικαιολόγητα και παρατεταμένα σε ακατάλληλους χώρους και να εγγυηθούν την πρόσβασή τους σε στέγη, περίθαλψη και επαρκή ιατρική φροντίδα».
Αυτό που χρειάζεται είναι η επένδυση σε ένα σύστημα υποδοχής για αιτούντες άσυλο και ευάλωτα άτομα που θα εξασφαλίζει στους ανθρώπους αυτούς προστασία, ελευθερία μετακίνησης, κατάλληλες συνθήκες υγιεινής και πρόσβαση στην υγεία. «Ο συνωστισμός, ο περιορισμός και ο αποκλεισμός των ανθρώπων αυτών επιβαρύνουν απλώς την κατάστασή τους και προσβάλλουν την αξιοπρέπειά τους» λένε.
Οι ομάδες των ΓΧΣ καλύπτουν τα τελευταία επτά χρόνια τις ιατρικές και ανθρωπιστικές ανάγκες των προσφύγων που φτάνουν στα νησιά του Αιγαίου ή που βρίσκονται υπό διοικητική κράτηση, αλλά «δεν μπορούμε να υποκαταστήσουμε το κράτος στις ευθύνες του για κάλυψη των ιατρικών αναγκών όλων των πληθυσμιακών ομάδων».
Καταγγέλλουν επίσης την ανεπάρκεια της κρατικής παρέμβασης και τον αποκλεισμό των ανθρώπων αυτών από τις υπηρεσίες υγείας, όπως όμως επισημαίνουν στο «Βήμα», «ο ρόλος μας δεν είναι να υποδείξουμε την υιοθέτηση συγκεκριμένων λύσεων για το μεταναστευτικό. Ζητάμε όμως οι όποιες πολιτικές να έχουν γνώμονα τον σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια».
Το ΒΗΜΑ
