Ταφόπλακα για τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α και Β’ βαθμού αποτελεί η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ( ΠΝΠ) που ψήφισε η κυβέρνηση για την υποχρεωτική μεταφορά των ταμειακών διαθεσίμων των φορέων του Δημοσίου και των ΟΤΑ στον ειδικό λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος, ώστε να χρησιμοποιηθούν για το βραχυπρόθεσμο δανεισμό του κράτους.
Τι σημαίνει επί της ουσίας όμως η συγκεκριμένη ΠΝΠ και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της;
1) Ακυρώνει τη σχετική αυτοδιαχείριση των Δήμων και Περιφερειών στραγγαλίζοντας το θεσμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ένα θεσμό που βρήκε το βηματισμό του τα τελευταία χρόνια λειτουργώντας στα ευρωπαϊκά πρότυπα της περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης.
2) Η κυβέρνηση υποχωρεί στο αίτημα των εταίρων μας για τη δημιουργία ενός ενιαίου κρατικού Ταμείου, το οποίο αφενός θα παρακολουθείται συστηματικά και αφετέρου θα λειτουργεί ως εγγύηση για τις πληρωμές της χώρας μας προς τους δανειστές της. Να σημειωθεί πως το συγκεκριμένο αίτημα είχε ζητηθεί από το 2012 , όμως η προηγούμενη συγκυβέρνηση δεν το είχε δεχτεί , γιατί η πρόταση αυτή οδηγούσε αφενός στον καθολικό έλεγχο των ταμείων από τους δανειστές μας και αφετέρου στην αποδυνάμωση του θεσμού της αυτοδιοίκησης και προβλήματα στην ομαλή λειτουργία των δημόσιων οργανισμών.
Η συγκεκριμένη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) αν δεν θέσει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα, θα συμβάλλει στην αποδυνάμωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ενός θεσμού που έχει μετεξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια κυρίως με πρωτοβουλίες των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα το διακύβευμα μετά τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ, είναι περισσότερη αυτοδιοίκηση, μεγαλύτερη αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων, καθώς η τοπική ανάπτυξη είναι υπόθεση των τοπικών κοινωνιών και όχι του κεντρικού κρατικού μηχανισμού.
Σαφώς τα προβλήματα στο χώρο της Τ.Α. είναι ακόμα πολλά και αφορούν πρωτίστως στην αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων από το κεντρικό κράτος. Αυτό ήταν άλλωστε έως σήμερα το διακύβευμα των εκάστοτε τοπικών αρχόντων. Όμως με την ΠΝΠ, τα δεδομένα αλλάζουν και αν η νέα πραγματικότητα παγιωθεί , τότε θα μιλάμε για πλήρη ανατροπή της λειτουργίας του θεσμού της Τ.Α.
Οι συνέπειες από αυτή τη διαδικασία θα είναι ολέθριες για το θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης και η οικονομική υποτέλεια των δήμων και περιφερειών στο κεντρικό κράτος οδηγεί τη χώρα μας σε ένα μοντέλο διακυβέρνησης αυστηρά κρατικοκεντρικό. Ας δούμε όμως πρακτικά, τι σημαίνει η ΠΝΠ για τους ΟΤΑ:
– Συρρίκνωση της συμμετοχικής δημοκρατίας με την αποδυνάμωση τους.
– Οι Περιφέρειες και οι Δήμοι δεν θα μπορούν να υλοποιήσουν το αναπτυξιακό τους πρόγραμμα για το οποίο και ψηφίστηκαν από τις τοπικές κοινωνίες .
– Παύση των προγραμματισμένων έργων, της καθαριότητας και ευπρεπισμού, της επίλυσης της καθημερινότητας του πολίτη, της παροχής κοινωνικής πολιτικής, της υλοποίησης δράσεων περιβάλλοντος, τουριστικής προβολής, πολιτισμού και αθλητισμού, κα.).
– Πρόβλημα στη λειτουργία των ΟΤΑ καθώς δεν θα μπορούν να αγοράσουν τα απολύτως απαραίτητα (καύσιμα, αναλώσιμα κλπ)
– Πρόβλημα στη μισθοδοσία των δημοτικών υπαλλήλων καθώς πληρώνονται από τους δήμους και όχι το ΓΛΚ όπως συμβαίνει με τους υπαλλήλους των περιφερειών.
Ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας διαβεβαίωσε τους περιφερειάρχες και δημάρχους πως τα χρήματα αυτά θα επιστραφούν χωρίς όμως να προσδιορίσει το πότε καθώς ως γνωστό αυτή η διαδικασία την ζητούσαν επίμονα οι δανειστές από το 2012, χωρίς όμως η προηγούμενη κυβέρνηση να ενδώσει σε αυτή την απαίτηση. Ας ελπίσουμε πως δεν θα ισχύσει το «ουδέν μονιμότερον εκ του προσωρινού», όμως οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού πραγματικά δεν ξέρω ποια αν πείθουν. Γιατί ενώ οι Περιφερειάρχες και Δήμαρχοι πρότειναν να διαθέσουν στο κράτος τα αποθεματικά τους με άτοκο δανεισμό για τουλάχιστον ένα εξάμηνο για να βοηθήσει και η Τ.Α. τη χώρα σε αυτή τη δύσκολη περίοδο, η πρόταση δεν έγινε αποδεκτή.
Ως πολιτική επιλογή η συγκεκριμένη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου έρχεται να επιβεβαιώσει περίτρανα τις Κασσάνδρες που μιλούσαν για διγλωσσία της κυβέρνησης καθώς άλλα ανακοινώνει δημόσια και άλλα κάνει στην πράξη. Όμως το μελανότερο σημείο όλων, είναι το γεγονός πως μια αριστερή κυβέρνηση ενώ αντιστέκεται τουλάχιστον μέχρι σήμερα σε άλλα αιτήματα των δανειστών, πολύ εύκολα υποχωρεί στο αίτημα τους για τη δημιουργία ενός Ενιαίου Ειδικού Λογαριασμού. Γιατί άραγε;
Μήπως η ΠΝΠ αποτελεί το Δούρειο Ίππο για τον πλήρη έλεγχο της λειτουργίας των ΟΤΑ και ουσιαστικά την κατάλυση της αποκέντρωσης; Αλήθεια ποιες είναι οι ριζικές αλλαγές στον Οδικό Χάρτη της Αυτοδιοίκησης που θα προωθήσει η νέα κυβέρνηση; Για να μην φτιάχνουμε σενάρια που εύχομαι να διαψευστούν, καλό θα είναι η κυβέρνηση άμεσα να ενημερώσει τον ελληνικό λαό για τις αλλαγές που θα επιφέρει στο χώρο της Τ.Α. και να ξεκαθαρίσει τη θέση της για το ποια Αυτοδιοίκηση θέλει. Γιατί δυστυχώς οι διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα δεν μπορούν να μας καθησυχάσουν γιατί αυτό που βλέπουμε καθημερινά είναι μια κυβέρνηση ανακόλουθη, επικίνδυνα δημαγωγική και αποπροσανατολιστική, που οικοδομεί ένα κεντρικό σύστημα ελέγχου, όπου τα πάντα θα ελέγχονται και θα κινούνται από την αυτήν.
Καλό θα είναι λοιπόν να συνειδητοποιήσουν οι κυβερνώντες πως η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα, όπου ο εκσυγχρονισμός του κράτους και ο εξορθολογισμός της δημόσιας διοίκησης απαιτεί ισχυρές περιφερειακές και τοπικές αυτοδιοικήσεις με συγκεκριμένες αρμοδιότητες και πόρους. Ζητούμενο είναι η Τοπική Αυτοδιοίκηση να απογαλακτιστεί από το κεντρικό κράτος, να αποκτήσει οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια για να μπορεί να διαχειριστεί σωστά τα του οίκου της. Στόχος της κυβέρνησης πρέπει να είναι οι ισχυροί Δήμοι και Περιφέρειες και όχι υποτελείς και επαίτες του κράτους. Μακάρι ο Οδικός Χάρτης της κυβέρνησης για τους ΟΤΑ να κινείται σε αυτή τη γραμμή. Καιρός γαρ εγγύς…
