Δύο χρόνια μετά το πρωτοφανές κούρεμα καταθέσεων η Κύπρος φαίνεται να αφήνει πίσω της την κρίση και ξεπερνά την κρίση και να βρίσκει τον δρόμο της. Ποια συμπεράσματα προκύπτουν για την Ελλάδα;
Ήταν Μάρτιος του 2013: η Κύπρος αποδέχθηκε, μη έχοντας άλλη εναλλακτική επιλογή, την πρόταση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης για κούρεμα των κυπριακών καταθέσεων ως αντάλλαγμα για παροχή οικονομικής βοήθειας ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από τη γνωστή «τρόικα», προκειμένου να αποφευχθεί η άτακτη χρεοκοπία της Κύπρου – εντός ή εκτός ευρώ. Ο ευρωβουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού Λευτέρης Χριστοφόρου κάνει μία ανασκόπηση των γεγονότων. «Κουρεύτηκαν οι καταθέσεις του κόσμου, ο κόσμος ήταν έξω από τα ΑΤΜ και περίμενε να πάρει 300 ευρώ. Είτε ένα εκατομμύριο έχεις, είτε 100.000 μόνο 300 ευρώ μπορούσες να πάρεις από τα ΑΤΜ, αυτή ήταν η μαύρη εικόνα της Κύπρου το 2013. Και σήμερα η Κύπρος δεν έχει κανέναν περιορισμό στα κεφάλαια, και το πιο σημαντικό: ενώ ήρθησαν όλοι οι περιορισμοί για την εξαγωγή κεφαλαίων, δεν μετακινήθηκαν κεφάλαια στο εξωτερικό».
Είχε προηγηθεί μία διπλωματική οδύσσεια του τότε υπουργού Οικονομικών της Κύπρου Μιχάλη Σαρρή, ο οποίος απευθύνθηκε πρωτίστως στη Ρωσία, αλλά και σε άλλες πιθανές εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης- χωρίς αποτέλεσμα, όπως επισημαίνει ο κύπριος ευρωβουλευτής: «Το ότι η Κύπρος στη δύσκολη στιγμή που δεν μας δάνειζε κανένας, κι αυτοί που μας δανείζανε τα προηγούμενα χρόνια ήταν οι Ρώσοι με επιτόκιο 5% για πέντε χρόνια αποπληρωμή, το ότι η τρόικα λοιπόν μας δάνεισε δέκα δισεκατομμύρια με περίοδο αποπληρωμής 30 χρόνια, με πέντε χρόνια περίοδο χάριτος και με 1,7% επιτόκιο, αντιλαμβάνεστε ότι ανάλογο δάνειο δεν υπάρχει ούτε και σήμερα ακόμα στην αγορά. Δεν είμαστε υπέρ της τρόικας, για να το ξεκαθαρίσουμε. Απλώς λέμε ότι αυτήν τη δύσκολη περίοδο δεν υπήρχε ξένη δύναμη να μας δανείσει ούτε ένα ευρώ με τους όρους της τρόικας. Άρα, παρά τις σκληρές διαπραγματεύσεις, παρά τα σκληρά μέτρα του μνημονίου και του Γιούρογκρουπ, την αλήθεια πρέπει να την πούμε. Δεν πρέπει να εξωραίζουμε την τρόικα, αλλά ούτε και να τη δαιμονοποιούμε. Στη δύσκολη στιγμή δανειστήκαμε, αλλιώς θα είχαμε χρεοκοπήσει με μαθηματική ακρίβεια».
Η Ελλάδα ως case study
Η δύσκολη και μάλλον ανεπιθύμητη συνύπαρξη με την τρόικα είχε αποτέλεσμα: Την περασμένη Τρίτη η Κύπρος κατάφερε να αντλήσει με ευκολία ένα δισεκατομμύριο ευρώ εκδίδοντας επτατετές ομολόγο σε μία δοκιμαστική έξοδο στις αγορές, με τους αναλυτές να επισημαίνουν την απόσταση, αλλά και τη διαφορά αντιλήψεων με την Ελλάδα. Η επιτυχία της Κύπρου δεν είναι τυχαία και η χώρα αναμένεται να βγει στις αγορές πιο νωρίς απ΄ότι αναμενόταν αρχικά, επισημαίνει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιώργο Κύρτσος, κάνοντας ταυτόχρονα την αντιδιαστολή με την Ελλάδα: «Η Κύπρος πάει καλύτερα και λένε ότι αντί να βγει τέλη του 2016 μπορεί να βγει τέλη του 2015 ή αρχές του 2016. Αλλά έχουμε το παράδειγμα της Ιρλανδίας που σπάει ρεκόρ ταχύτητας και αναπτύσσεται με 4,5% και έχουμε και το παράδειγμα της Πορτογαλίας, η οποία είναι πιο συγκρίσιμη με την Ελλάδα, καθώς η Ιρλανδία είναι πιο εξωστρεφής, η οποία κι αυτή τα κατάφερε. Άρα εδώ πια έχουμε γίνει case study, δηλαδή τι έχει πάει στραβά σε αυτή τη χώρα.
Ενώ αυτά συμβαίνουν στη Μεγαλόνησο, η Ελλάδα θεωρείται πλέον «ιδιαίτερη περίπτωση» στην ευρωζώνη, είτε γιατί πράγματι έτσι είναι, είτε γιατί οι ευρωπαίοι εταίροι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να αναγνωρίσουν την «ελληνική ιδιαιτερότητα». Μάλιστα ο ευρωβουλευτής Γιώργος Κύρτσος επισημαίνει ότι η Ελλάδα έχει γίνει «case study» στην Ευρώπη, δηλαδή μία «περίπτωση προς μελέτη», η οποία διδάσκεται σε ειδικά σεμινάρια.
«Ένα από τα στραβά είναι που μας λένε στα σεμινάρια και νομίζω ότι έχουν δίκιο, είναι ότι δεν έχουμε ʻownershipʼ, δεν έχουμε ιδιοκτησία του προγράμματος. Δηλαδή όλοι οι άλλοι εξηγούν στον κόσμο τι πρέπει να γίνει για να σωθούνε, εμείς αρχίζουμε τις δικαιολογίες: μας είπανε οι κακοί από τις Βρυξέλλες, πήρε η Μέρκελ τηλέφωνο, μην ανησυχείτε, εμείς θα κάνουμε τα μισά. Δεν γίνεται έτσι δουλειά».
«Να σωθεί η χώρα, όχι η προεκλογική υπόσχεση»
Για την Κύπρο η «τομή» του κουρέματος ήταν μία οδυνηρή εμπειρία. Και αυτό παρότι λίγες μέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές το Φεβρουάριο του 2013 ο επικεφαλής του «Δημοκρατικού Συναγερμού» και σημερινός πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης διαβεβαίωνε τους ψηφοφόρους ότι δεν πρόκειται να γίνει κούρεμα καταθέσεων. Κι όμως, αυτό ακριβώς έγινε μετά από λίγες εβδομάδες, υπό την ασφυκτική πίεση των εταίρων στην ευρωζώνη.
Ο ευρωβουλευτής Λευτέρης Χριστοφόρου αιτιολογεί και δικαιολογεί τη στάση αυτή. «Ο Νίκος Αναστασιάδης ή έπρεπε να παραμείνει στη δέσμευσή του ότι δεν υπογράφω κούρεμα καταθέσεων ή ο,τιδήποτε άλλο για την κυπριακή οικονομία, και να άφηνε την κυπριακή οικονομία να χρεοκοπήσει, Προτίμησε να κρατήσει όρθια την κυπριακή οικονομία υπογράφοντας μνημόνιο και σήκωσε το πολιτικό βάρος και το πολιτικό κόστος να αθετήσει μία υπόσχεση και δέσμευση που έδωσε. Υπέρτατη δέσμευση για έναν υπεύθυνο και σοβαρό πολιτικό ηγέτη είναι η δέσμευση να σώσει τη χώρα του και όχι να σώσει τις προεκλογικές του δεσμεύσει»
Πηγή dw.de