Το όπλο του πλαστικού χρήματος στις συναλλαγές στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής ετοιμάζεται να ρίξει η κυβέρνηση, με διευρυμένη χρήση καρτών για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών και ισχυρά κίνητρα με επιστροφή μετρητών μέχρι και 10% στους καταναλωτές.
Το μέτρο θα αρχίσει να υλοποιείται σταδιακά από το καλοκαίρι και θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή από τις αρχές του νέου έτους.
Στόχος του σχεδίου που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο, με τη συνδρομή των τραπεζών, είναι οι περισσότερες συναλλαγές να γίνονται υποχρεωτικά μόνο με χρεωστικές, πιστωτικές ή προπληρωμένες κάρτες.
Δύο είναι τα σενάρια που εξετάζονται:
1 Επιστροφή μετρητών. Οι καταναλωτές θα κερδίζουν επιστροφή μετρητών, που θα υπολογίζεται ως ποσοστό επί της αξίας των συναλλαγών με κάρτα. Το κέρδος θα πιστώνεται ανά τακτά διαστήματα, πιθανόν και κάθε μήνα, στην κάρτα του φορολογουμένου. Το ποσοστό της επιστροφής μετρητών θα είναι 2% κατά μέσο όρο, αλλά θα μπορεί να φτάνει μέχρι και 10%, καθώς εξαρτάται από το είδος της επιχείρησης στην οποία θα γίνει η συναλλαγή. Το συνολικό κόστος για τη χορήγηση του μπόνους σε όσους χρησιμοποιούν κάρτες υπολογίζεται σε 240 εκατ. ευρώ.
Υψηλότερα ποσοστά θα ισχύουν στους κλάδους με τη μεγαλύτερη φοροδιαφυγή, π.χ. γιατροί και δικηγόροι, και χαμηλότερα σε όσους οι αποδείξεις αποτελούν κανόνα, π.χ. τα σούπερ μάρκετ.
Οι επιχειρήσεις θα χωριστούν σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με τον τζίρο τους και την επικινδυνότητά τους για φοροδιαφυγή. Ανάλογα με τον όγκο των συναλλαγών που θα κάνει κάθε πολίτης μέσω καρτών και με ποιες από τις κατηγορίες επιχειρήσεων συναλλάσσεται περισσότερο θα δικαιούται επιστροφή κεφαλαίου που θα πιστώνεται αυτόματα στις κάρτες του.
Στην πρώτη κατηγορία θα ανήκουν οι επιχειρήσεις που κατά κανόνα εκδίδουν αποδείξεις, όπως τα σούπερ μάρκετ. Για τις συναλλαγές αυτές που γίνονται με πλαστικό χρήμα το ποσοστό της επιστροφής μετρητών θα είναι μικρό 1% – 1,5%.
Στη δεύτερη κατηγορία θα είναι τα πρατήρια καυσίμων, τα εστιατόρια, τα καταστήματα ένδυσης και υπόδησης. Για την κατηγορία αυτή το ποσοστό της επιστροφής μετρητών θα είναι περίπου 2% – 3% επί της συναλλαγής.
Στην τρίτη κατηγορία βρίσκονται οι επαγγελματικοί κλάδοι που είναι ψηλά στη λίστα της φοροδιαφυγής, όπως γιατροί, δικηγόροι, ηλεκτρολόγοι, μηχανικοί, κομμωτήρια, γυμναστήρια, ινστιτούτα αισθητικής κ.λπ. Για την κατηγορία αυτή το ποσοστό της επιστροφής μετρητών μπορεί να φτάνει μέχρι και το 10% για να έχουν οι φορολογούμενοι κίνητρο να χρησιμοποιούν το πλαστικό χρήμα σε κάθε συναλλαγή τους. Για παράδειγμα, για μια απλή επίσκεψη αξίας 50 ευρώ σε έναν παθολόγο, εάν ο φορολογούμενος πληρώσει με κάρτα, τότε θα έχει επιστροφή μετρητών 5 ευρώ, με αποτέλεσμα η επίσκεψη να του κοστίσει 45 ευρώ.
2 Λοταρία με κληρώσεις. Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το μέτρο αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει με τις αποδείξεις, καθώς θα ταλαιπωρήσει τους φορολογουμένους που θα μπουν στο κυνήγι της «τυχερής απόδειξης».
Σύμφωνα με το σχέδιο, για κάθε απόδειξη ο φορολογούμενος θα πρέπει να αποστέλλει στο υπουργείο Οικονομικών μέσω του κινητού τηλεφώνου του, με μήνυμα sms ή μέσω μιας ηλεκτρονικής εφαρμογής στο Taxisnet τον αριθμό της απόδειξης που έχει συλλέξει. Ομως ο μοναδικός αριθμός που συνοδεύει την κάθε απόδειξη αποτελείται συνήθως από πολλά ψηφία.
Σε πολλές περιπτώσεις θα υπάρξουν λάθη κατά την πληκτρολόγηση του αριθμού, με αποτέλεσμα το σύστημα να μη δέχεται την απόδειξη. Για τον λόγο αυτό προτείνεται το μέτρο της λοταρίας να εφαρμοστεί για τις συναλλαγές που γίνονται μέσω καρτών. Και στην περίπτωση αυτή το έπαθλο θα είναι η επιστροφή μετρητών.
Στο 40% ο τζίρος από κάρτες
Χαμηλό το όριο για χρήση κάρτας
Σύμφωνα με το κυβερνητικό σχέδιο, θα τεθεί ένα όριο πάνω από το οποίο θα είναι υποχρεωτική η χρήση κάρτας. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Master Card στην Ελλάδα και την Κύπρο Θάνο Γεραμάνη, το όριο αυτό θα πρέπει να είναι χαμηλό, αφού οι περισσότερες συναλλαγές που γίνονται στην αγορά είναι κάτω από τα 50 ευρώ, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ο μέσος όρος συναλλαγών στα σούπερ μάρκετ είναι 22 ευρώ.
Στην Ελλάδα οι συναλλαγές που γίνονται μέσω καρτών είναι μόλις το 1%, όταν στις Σκανδιναβικές χώρες το ποσοστό αυτό αγγίζει το 80%. Με την υποχρεωτική χρήση των καρτών για συναλλαγές πάνω από ένα όριο, ο επικεφαλής της Master Card υποστηρίζει ότι ο τζίρος που θα γίνεται στην αγορά με κάρτες από 6,5 δισ. ευρώ που είναι σήμερα θα μπορεί να φτάσει τα 12,5 δισ. ευρώ μέσα στην επόμενη διετία.
Στόχος ο ΦΠΑ
Η διευρυμένη χρήση του πλαστικού χρήματος μπορεί να αντιμετωπίζει σε μεγάλο βαθμό τη φοροδιαφυγή του ΦΠΑ, αλλά δεν εξασφαλίζει την πάταξη της φοροδιαφυγής με την κλασική μέθοδο της μη έκδοσης αποδείξεων. Για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο αυτό, η πρόταση προβλέπει την καθιέρωση ενός μίνιμουμ συναλλαγών με πλαστικό χρήμα.
Σύμφωνα με τον κ. Γεραμάνη, αυτό θα μπορούσε να είναι το 40%. Δηλαδή το 40% του τζίρου των επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών θα πρέπει να προέρχεται από συναλλαγές με κάρτες. Οσοι εμφανίζουν μικρότερα ποσοστά θα μπαίνουν στο στόχαστρο του ελεγκτικού μηχανισμού. Για τις επιχειρήσεις σχεδιάζεται να γίνουν όλες οι απαραίτητες κινήσεις για να μην επιβαρυνθούν από το νέο σύστημα. Το κόστος αγοράς των μηχανημάτων POS (Point Of Sale) που θα δέχονται τις κάρτες (το οποίο είναι περίπου 150 ευρώ) θα καλυφθεί σε πολύ μεγάλο μέρος με πόρους από το ΕΣΠΑ.
Εθνος
