Συνέντευξη στον Χρήστο Μπόκα για το περιοδικό «Βουλή και Ευρωβουλή»
• Μετά από τρεις μήνες διαπραγμάτευσης είναι δυνατή η επίτευξη μιας αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας – ενός έντιμου συμβιβασμού μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και εταίρων – ή πρόκειται περί ψευδαίσθησης;
Η ελληνική κυβέρνηση διαπραγματεύεται σήμερα με εταίρους και δανειστές, για μια ολοκληρωμένη συμφωνία που θα εξασφαλίζει το μέλλον της Χώρας, τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική δικαιοσύνη. Δεν μας αρκεί λοιπόν μια οποιαδήποτε «συμφωνία» ή ένας οποιοσδήποτε «έντιμος συμβιβασμός» – αυτές είναι έννοιες κενές περιεχομένου όταν δεν εντάσσονται και δεν εξυπηρετούν τη στρατηγική της χώρας για την έξοδο από την κρίση.
Με βάση το παραπάνω, ψευδαισθήσεις τρέφουν όσοι πιστεύουν ότι, μετά από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας και ύφεσης, η λύση βρίσκεται στη συνέχιση της ίδιας καταστροφικής πολιτικής. Μιας πολιτικής που άφησε άδεια τα κρατικά Ταμεία, διέλυσε τον παραγωγικό ιστό της Χώρας και όξυνε τις κοινωνικές αδικίες. Επίσης, ψευδαισθήσεις τρέφουν όσοι θεωρούν ότι η Κυβέρνηση αυτή θα ακυρώσει τη βούληση του ελληνικού λαού, ο οποίος έδωσε μια ξεκάθαρη εντολή για αλλαγή πορείας, συνθηκολογώντας μπροστά στα εκβιαστικά διλήμματα των συντηρητικών οικονομικών και πολιτικών κύκλων.
Ας μην πιστέψει κανείς ότι η μάχη που δίνουμε τρεις μήνες τώρα, αφορά απλά μια διαφωνία επί των επιμέρους οικονομικών μέτρων που λαμβάνει ή δεν λαμβάνει η Κυβέρνηση της Χώρας. Το πραγματικό ζήτημα είναι η ιδεολογικοπολιτική και κατ’ επέκταση οικονομική κατεύθυνση που θα ακολουθήσει η Ευρώπη της κρίσης. Οι πλέον συντηρητικές δυνάμεις, κρύβονται επιμελώς πίσω από το «ελληνικό ζήτημα», αποσιωπώντας τις ευθύνες τους για την άσχημη θέση που βρίσκονται σήμερα πολλές ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως τα λαϊκά στρώματα της Ευρώπης. Αυτές τις ακραία συντηρητικές δυνάμεις μάχεται η Κυβέρνηση της Ελλάδας και είναι αυτός ένας αγώνας του οποίου η έκβαση θα έχει σημασία για όλους τους λαούς της Ευρώπης.
Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να παλέψουμε για μια συμφωνία αξιοπρέπειας και προοπτικής. Και μια τέτοια συμφωνία είναι ορατή, ρεαλιστική και αμοιβαία επωφελής, αρκεί να το θελήσει και η άλλη πλευρά. Συμφωνία χωρίς δεκτικό συνομιλητή, δεν υπάρχει!
• Παραμονή του ΕΝΦΙΑ, αύξηση του νησιωτικού ΦΠΑ και αποκρατικοποιήσεις μπορούν να γίνουν αποδεκτά από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ;
Ο κάθε βουλευτής έχει μια συλλογική αλλά και μια προσωπική ευθύνη. Πιστεύω ότι εκείνο που θα βαρύνει στην απόφαση του καθενός μας είναι αν τα μέτρα υπηρετούν το συνολικό πλαίσιο της στρατηγικής του κόμματος μας και παράλληλα αν υπηρετούν το συνολικότερο – μακροπρόθεσμο – αναπτυξιακό σχεδιασμό της κυβέρνησης και την αποκατάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Η πολιτική φορολογίας αντιμετωπίζεται από την Κυβέρνηση σε στρατηγικό επίπεδο και όχι υπό την έννοια της τρέχουσας αντιμετώπισης ταμειακών δυσκολιών και υποχρεώσεων. Η άποψή μας παραδοσιακά είναι ότι η φορολόγηση πρέπει να εξυπηρετεί ταυτοχρόνως τρεις στόχους: α) οικονομική ανάπτυξη μέσα από τη στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας, β) συνακόλουθη αύξηση της φορολογητέας ύλης, άρα και των φόρων που εισρέουν στα κρατικά ταμεία και γ) αντιμετώπιση των κοινωνικών αδικιών. Κατά τη γνώμη μου οι τρεις αυτοί στόχοι είναι αλληλένδετοι και αλληλοϋποστηριζόμενοι χωρίς να τίθεται θέμα επιλογής ορισμένων μόνο εξ αυτών. Οι στόχοι αυτοί πρέπει να υποστηριχθούν από ένα αποτελεσματικό – όχι γραφειοκρατικό – φοροεισπρακτικό μηχανισμό και την απλοποίηση της σχετικής Νομοθεσίας. Η υπέρμετρη φορολόγηση, τα «οριζόντια» μέτρα τύπου ΕΝΦΙΑ, η αύξηση της έμμεσης φορολόγησης (όπως ο ΦΠΑ) και η φοροδιαφυγή πάσης φύσεως, αντικειμενικά πλήττουν κυρίως τους οικονομικά αδύναμους. Απ’ αυτή την άποψη, απαιτείται μια πλήρη αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος. Νομίζω ότι αυτό απαιτεί προσεκτική μελέτη και σίγουρα βήματα, ώστε οι απαιτούμενες αλλαγές να φέρουν αποτελέσματα σε βάθος τριετίας, χωρίς να υπάρξουν αρνητικές επιπτώσεις για τους οικονομικά αδύνατους. Για παράδειγμα, μια αύξηση του ΦΠΑ στη νησιωτική Ελλάδα, εφόσον δεν συνοδευτεί από «ισοδύναμα» μέτρα που θα αντισταθμίσουν το ήδη πολύ υψηλό κόστος μεταφορών, μοιραία θα οδηγήσει τα λαϊκά στρώματα που κατοικούν στα νησιά σε δυσμενέστερη θέση.
Σε σχέση με το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων που θέσατε, οι θέσεις του αρμόδιου Υπουργείου εκφράζουν την πολιτική της Κυβέρνησης για μια αναπτυξιακή πολιτική χωρίς ιδεολογικές αγκυλώσεις και νεοφιλελεύθερες εμμονές, περί «κακού» κράτους και «καλού» ιδιώτη επενδυτή. Είμαστε υπέρ μιας ισόρροπης οικονομικής ανάπτυξης, όπου οι ιδιωτικές επενδύσεις θα συνυπάρχουν με έναν σύγχρονο και αποδοτικό δημόσιο τομέα της οικονομίας. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε, ότι ακόμα και στις ισχυρότερες καπιταλιστικές χώρες, τις δύσκολες ώρες της οικονομικής κρίσης, η επανεκκίνηση της οικονομίας έγινε με καθοριστικές παρεμβάσεις του κράτους (δημόσιες επενδύσεις, στήριξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος, κ.λπ.). Στηρίζουμε λοιπόν ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις, εφόσον συμβάλουν στον στρατηγικό αναπτυξιακό σχεδιασμό κάθε περιοχής, με γνώμονα πάντα την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, έχοντας ως στόχο μια αειφόρο, βιώσιμη ανάπτυξη προς όφελος όλης της κοινωνίας.
• Η συμφωνία, όποια κι αν είναι αυτή, πρέπει να τεθεί στην κρίση του λαού;
Ως Αριστερά, προσεγγίζουμε τα θέματα της διαπραγμάτευσης με εταίρους και δανειστές, με αίσθημα ιστορικής ευθύνης και δημοκρατική ευαισθησία. Είμαι αισιόδοξος ότι θα προχωρήσουμε σε μια συμφωνία που θα είναι σε απόλυτη αρμονία με τη βούληση του ελληνικού λαού, όπως αυτή εκφράστηκε στις πρόσφατες εθνικές εκλογές. Εφόσον συμβούν έτσι τα πράγματα, δεν βλέπω κανέναν λόγο για προσφυγή σε κάλπες ή δημοψήφισμα, αφού η εντολή του ελληνικού λαού είναι κάτι παραπάνω από σαφής.
• Σαν πρόεδρος της Επιτροπής Περιφερειών του Ελληνικού Κοινοβουλίου στην τρέχουσα σύνοδο, πως πιστεύεται ότι θα μπορεί να γίνει πιο παραγωγικό το έργο της Επιτροπής, να γίνει πιο αποτελεσματική η συνεργασία της Βουλής με τις περιφέρειες. Ποιες πρωτοβουλίες σκέφτεστε να αναλάβετε σε αυτό το πλαίσιο;
Οι Περιφέρειες, εκτός από τον κρίσιμο ρόλο τους στην τοπική αυτοδιοίκηση και την κοινωνική συνοχή, αποτελούν ένα σημαντικό «εργαλείο» αναπτυξιακής πολιτικής με αυξημένο ρόλο στη διαχείριση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ (2014-2020). Στην εποχή του μετασχηματισμού του κράτους, της πολιτικής ζωής, της ελληνικής οικονομίας, στην εποχή όπου η χώρα αναζητά το βηματισμό της σε θέματα περιφερειακής ανάπτυξης και αποκέντρωσης, η Επιτροπή έχει ένα σημαντικό ρόλο να παίξει στην παρακολούθηση και ενημέρωση της Βουλής για τη λειτουργία και το έργο των περιφερειών. Στόχος του έργου μας στην Επιτροπή, είναι η βοήθεια και η στήριξη στην καλύτερη προετοιμασία των οργάνων της ελληνικής περιφέρειας από το Κοινοβούλιο, ώστε να αναδειχθούν σε κομβικούς αναπτυξιακούς μοχλούς της χώρας, στο πλαίσιο των θεσμικών μεταρρυθμίσεων που υποσχεθήκαμε, για τη μεγάλη πολιτική, οικονομική και κοινωνική αλλαγή που έχει ανάγκη η χώρα. Ιδιαίτερα, στις λιγότερο ευνοημένες νησιωτικές και ορεινές περιοχές. Από την πρώτη κιόλας συνεδρίαση, προέκυψε η ανάγκη της «διαπεριφερειακής» προσέγγισης, πάνω σε κοινά αναπτυξιακά θέματα ή σε έργα που η υλοποίηση τους στη μια, επηρεάζει αναπτυξιακά την άλλη. Σε αυτή την κατεύθυνση προγραμματίζουμε τη δουλειά μας, με θεματικούς «άξονες», όπως ο τουρισμός, ο πολιτισμός, τα διαπεριφερειακά αναπτυξιακά προγράμματα, η υγεία, και η καινοτομία. Φυσικά, όλα τα παραπάνω, με σχεδιασμό, ώστε οι επιλογές μας να καλύψουν γεωγραφικά και θεματικά όλες τις περιφέρειες και με διαλειτουργικότητα μεταξύ των επιτροπών του κοινοβουλίου, της κυβέρνησης και των περιφερειών.
• Εκλέγεστε στα Δωδεκάνησα. Μια σημαντική τουριστική περιφέρεια. Ποια είναι η άποψη σας για τη στρατηγική της τουριστικής ανάπτυξης για τη χώρα;
Ο τουρισμός είναι ένας τους βασικούς άξονες προτεραιοτήτων της νέας κυβέρνησης στον κεντρικό αναπτυξιακό της σχεδιασμό, ενώ ειδικά η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου είναι ένας από τους πιο κρίσιμους παράγοντες της τουριστικής ανάπτυξης στις νησιωτικές περιφέρειες. Οι κυριότερες κατευθύνσεις της εθνικής στρατηγικής τουρισμού αφορούν στην αναβάθμιση των τουριστικών υποδομών και των υπηρεσιών με σεβασμό στο περιβάλλον και στον φυσικό πλούτο της περιοχής, την αξιοποίηση όλων των τοπικών πλεονεκτημάτων για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την ανάπτυξη των ειδικών και εναλλακτικών μορφών τουρισμού (θαλάσσιος, συνεδριακός, αθλητικός, αλιευτικός, θρησκευτικός, περιηγητικός, πολιτιστικός, αναρριχητικός, αγροτουρισμός, κ.ά) και στη συνεργασία φορέων και περιφερειών με άξονα τη μείωση της γραφειοκρατίας στο επιχειρείν. Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να αναφερθώ ιδιαίτερα σε μια πρωτοβουλία που αφορά στον ειδικό – αναπτυξιακό ρόλο του τουρισμού στα μικρά νησιά. Στις προτεραιότητές μας, η δημιουργία ενός πρότυπου «χάρτη ανάπτυξης» για τα μικρά νησιά που θα αξιοποιεί αποτελεσματικά τις υποδομές και θα εξασφαλίζει την ισόρροπη και αειφορική σχέση της τουριστικής δραστηριότητας με το φυσικό περιβάλλον, θα αναπτύσσει και θα ενισχύσει τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά της τουριστικής εμπειρίας, θα στηρίζει την πρωτοβουλία και την καινοτομία των μικρών επιχειρηματιών – θα προσφέρει δηλαδή ένα σταθερό οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον για να μείνουν οι νέοι στον τόπο τους. Τα έργα και τα επιχειρηματικά σχέδια σε αυτή την περίπτωση, θα μπορούν κάλλιστα να ενταχθούν στα νέα ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία που προτείνει το οικονομικό μας πρόγραμμα (Τράπεζα ειδικού σκοπού) και σε δράσεις και σε στοχευμένα προγράμματα (π.χ. νησιωτικές, ορεινές περιοχές) στο πλαίσιο νέου ΕΣΠΑ.
• Ποιες είναι οι βασικές σας προτεραιότητες σαν βουλευτής Δωδεκανήσων. Ποια μέτρα θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα η κυβέρνηση για να στηρίξει τη νησιωτική χώρα;
Τις προάλλες βρέθηκα στην Κάρπαθο. Εκεί, όπως και σε κάθε ακριτικό νησί της Δωδεκανήσου, αν ρωτήσετε τι σημαίνει γι’ αυτούς «νησί», «νησιωτικότητα», θα σας πουν: «Νησί για εμάς σημαίνει καράβι και νοσοκομείο». Αυτή είναι η αλήθεια, τόσο απλή και τόσο ουσιαστική. Από τις πρώτες κιόλας ημέρες της νέας διακυβέρνησης, γίνεται μια συνεχής προσπάθεια στο ανώτερο δυνατό κυβερνητικό επίπεδο για την ουσιαστική εφαρμογή της «νησιωτικότητας». Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε μέχρι στιγμής συζητήσεις για τα ζητήματα της Υγείας, τονίζοντας τον κομβικό ρόλο των Νοσοκομείων στη Ρόδο, Κω και Κάλυμνο. Άμεση και αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητά μας είναι ώστε να μην μείνει κανένα μικρό νησί στη Δωδεκάνησο χωρίς τους απαραίτητους γιατρούς. Επίσης, ξεκίνησε μια σε βάθος συζήτηση για τα φλέγοντα ζητήματα της ακτοπλοΐας. Για την ορθολογική αναμόρφωση του δικτύου ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών. Για να έχουν οι νησιώτες αξιόπιστα δρομολόγια, με προσιτούς ναύλους, να υπάρχει απρόσκοπτη ενδονησιακή επικοινωνία. Πιστεύω, ότι σύντομα η εφαρμογή των μέτρων που έχουν ήδη δρομολογηθεί, θα ανακουφίσουν τις νησιωτικές κοινωνίες και θα δώσουν κίνητρα και το πλαίσιο για να ξεκινήσει η παραγωγική ανασυγκρότηση σε τοπικό επίπεδο.
