«Ο χρόνος αντοχής της ελληνικής πραγματικής οικονομίας στην παρατεταμένη έλλειψη ρευστότητας έχει ήδη ξεπεραστεί. Επιχειρήσεις έχουν ήδη αρχίσει να κλείνουν, ενώ χιλιάδες βρίσκονται στο «κόκκινο» και κρατιούνται όπως μπορούν με την προσδοκία ότι η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί».
Στην πολύ δύσκολη κατάσταση που επικρατεί στην αγορά και η οποία πλέον λυγίζει ακόμη και κραταιούς επιχειρηματίες σε όλη τη χώρα, αναφέρεται σε συνέντευξή του στη «δ», ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ κ. Γιώργος Καββαθάς.
«Η διαπραγμάτευση μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών έχει φτάσει σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο. Η παρατεταμένη αυτή διαδικασία έχει επιδεινώσει την κατάσταση στην πραγματική οικονομία της χώρας μας. Τα χρονικά περιθώρια για την ύπαρξη συμφωνίας έχουν περιοριστεί ασφυκτικά», δηλώνει ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ.
Ο κ. Καββαθάς αναφέρεται και στα στοιχεία του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ που δείχνουν πως στο διάστημα 2009-2014 έχουν κλείσει περίπου 230.000 επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα την απώλεια 750.000 θέσεων απασχόλησης.
Σε ερώτηση σχετικά με τους μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ, ο κ. Καββαθάς δηλώνει ότι πρέπει να διατηρηθούν.
«Για τα νησιά μας ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ δεν αποτελεί προϊόν προνομιακής μεταχείρισης, αλλά μέτρο άμβλυνσης τόσο των ανισοτήτων όσο και του υψηλού κόστους μεταφοράς προϊόντων, υπηρεσιών και προσώπων. Εξάλλου μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ υπάρχουν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς τόσο έντονα γεωγραφικά χαρακτηριστικά», δηλώνει ο κ. Καββαθάς.
Η συνέντευξή του κ. Γιώργου Καββαθά, αναλυτικά:
• Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί ο διάλογος μεταξύ της κυβέρνησης και των ευρωπαίων εταίρων; Θα υπάρξει συμφωνία χωρίς επώδυνα μέτρα ή θα έρθουν ακόμη πιο δύσκολες ημέρες για νοικοκυριά και επιχειρήσεις;
Η διαπραγμάτευση μεταξύ της κυβέρνησης και των δανειστών έχει φτάσει σε ένα πολύ κρίσιμο σημείο. Η παρατεταμένη αυτή διαδικασία έχει επιδεινώσει την κατάσταση στην πραγματική οικονομία της χώρας μας. Τα χρονικά περιθώρια για την ύπαρξη συμφωνίας έχουν περιοριστεί ασφυκτικά. Κάποια από τα μέτρα που θα συνοδεύσουν μια ενδεχόμενη συμφωνία, με βάση όσα διαβάζουμε στον τύπο, δεν είναι ευχάριστα. Ωστόσο και με βάση την συζήτηση που γίνεται περί συμφωνίας ή ρήξης θα πρέπει να αναρωτηθούμε και κυρίως η ελληνική κυβέρνηση, εάν η ρήξη αποτελεί επιλογή. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να πρυτανέψει η λογική.
• Για πόσο καιρό, πιστεύετε, πως μπορεί να αντέξει ακόμα η ελληνική οικονομία χωρίς ρευστότητα;
Επιχειρήσεις έχουν ήδη αρχίσει να κλείνουν, ενώ χιλιάδες βρίσκονται στο «κόκκινο» και κρατιούνται όπως μπορούν με την προσδοκία ότι η κατάσταση θα σταθεροποιηθεί μετά την επίτευξη συμφωνίας της κυβέρνησης με τους θεσμούς και θα καταφέρουν να ανακάμψουν. Ο χρόνος αντοχής της ελληνικής πραγματικής οικονομίας στην παρατεταμένη έλλειψη ρευστότητας έχει ήδη ξεπεραστεί.
• Πόσες επιχειρήσεις έχουν κλείσει στο διάστημα από τον Οκτώβριο του 2014 μέχρι και το Μάιο του 2015;
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ εκτιμούσαμε ότι οι επιχειρήσεις που θα κλείσουν το 1ο εξάμηνο του 2015 θα έφταναν τις 8.500. Ωστόσο τα δεδομένα έχουν αλλάξει και θα πρέπει να περιμένουμε τα στοιχεία του Ινστιτούτου που θα δημοσιευτούν τον Ιούλιο για να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα. Η κατάσταση πάντως σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία δεν είναι ενθαρρυντική.
• Ποια είναι η άποψη σας για την απόφαση να αυξηθεί ο ΦΠΑ; Πώς είδατε τις προτάσεις της κυβέρνησης για το συγκεκριμένο θέμα;
Κατ’ αρχάς δεν έχουμε καταλάβει ακόμα ποιες τελικά είναι οι προτάσεις της Κυβέρνησης προς τους θεσμούς για τους συντελεστές ΦΠΑ. Τα δημοσιεύματα επί του θέματος διαδέχονται το ένα το άλλο με τέτοια συχνότητα και τέτοια αντιφατικότητα, που μόνο σύγχυση δημιουργούν. Η ΓΣΕΒΕΕ έχει τοποθετηθεί τεκμηριωμένα επί της πρόθεσης για ενιαίο συντελεστή ΦΠΑ. Η αύξηση του χαμηλότερου συντελεστή ΦΠΑ από το 13% σε ένα υψηλότερο ποσοστό θα οδηγήσει σε ανατιμήσεις σε μια σειρά από βασικά είδη και υπηρεσίες (τρόφιμα, ηλεκτρισμός, εστίαση), ενώ η μείωση του υψηλού συντελεστή 23% θα ευνοήσει κυρίως τις συναλλαγές των μεγάλων ομίλων και την αγορά των εισαγόμενων αγαθών.
Μάλιστα, με δεδομένο ότι πολλά από τα παραγόμενα αγαθά που υπόκεινται στο χαμηλότερο συντελεστή αφορούν εγχώριους κλάδους της οικονομίας, αυτό συνεπάγεται σημαντική επιβράδυνση των δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας.
Είναι σαφές ότι λόγω της περιορισμένης δυνατότητας κατανάλωσης δεν πρόκειται να υπάρξει αύξηση του κύκλου εργασιών, αλλά ούτε και των εσόδων του κράτους από την εφαρμογή ενός ενιαίου υψηλότερου συντελεστή. Άλλωστε, ο εθνικός κοινός στόχος καταπολέμησης της φοροδιαφυγής δεν υπηρετείται μέσα από τις συνεχείς διακυμάνσεις των φορολογικών συντελεστών, αλλά μέσα από μια συντεταγμένη ανάπτυξη των φορολογικών μηχανισμών.
Ο ενιαίος συντελεστής θα οδηγήσει σε νέα μείωση ρευστότητας. Πρόκειται για χρήματα που θα αφαιρεθούν από την αγορά, την κατανάλωση, τις άλλες επιχειρήσεις. Πρόκειται για χρήματα που θα μετασχηματιστούν σε νέες οφειλές προς τους πιστωτές (τράπεζες), τους προμηθευτές, ολόκληρο τον οικονομικό κύκλο.
Παράλληλα, αν αυξηθεί ο ΦΠΑ για τον κλάδο τουρισμού και εστίασης, το πρόβλημα της ανταγωνιστικότητας θα γίνει ακόμα πιο οξύ καθώς οι ανταγωνίστριες χώρες έχουν ΦΠΑ που κυμαίνεται από 6% έως 10% με αποτέλεσμα οι χώρες αυτές να παρέχουν χαμηλότερες τιμές τουριστικών πακέτων.
Οποιαδήποτε άμεση βίαιη μεταβολή χωρίς προγραμματισμό και μελέτη – άλλωστε πάγια θέση της ΓΣΕΒΕΕ είναι η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ 23% – δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα ούτε ρευστότητας ούτε ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Αντιθέτως θα οδηγεί διαρκώς σε νέα λουκέτα και σε περαιτέρω επιδείνωσή της.
• Πρέπει να διατηρηθούν οι μειωμένοι συντελεστές του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου;
Σε συνέχεια των όσων προείπα είναι προφανές ότι οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά θα πρέπει να διατηρηθούν. Άλλωστε για τα νησιά μας ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ δεν αποτελεί προϊόν προνομιακής μεταχείρισης αλλά μέτρο άμβλυνσης τόσο των ανισοτήτων όσο και του υψηλού κόστους μεταφοράς προϊόντων, υπηρεσιών και προσώπων. Εξάλλου μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ υπάρχουν και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς τόσο έντονα γεωγραφικά χαρακτηριστικά. Στις Κανάριες Νήσους στην Ισπανία και στις περιοχές της λίμνης Λουγκάνο στην Ιταλία υπάρχει μηδενικός ΦΠΑ ενώ στην Κορσική στη Γαλλία υπάρχουν μειωμένοι συντελεστές.
• Πριν λίγες ημέρες ανακοινώθηκε πως θα υποθηκεύονται τα ακίνητα όσων οφείλουν σε ασφαλιστικά ταμεία. Με αυτές τις πρακτικές πιστεύετε πως θα στηριχθεί το ασφαλιστικό σύστημα;
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ στο διάστημα 2009-2014 έχουν κλείσει περίπου 230.000 επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα την απώλεια 750.000 θέσεων απασχόλησης από τις 1.050.000 περίπου που χάθηκαν συνολικά αυτό διάστημα. Ο τζίρος των επιχειρήσεων σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ μειώθηκε κατά το ίδιο διάστημα μεσοσταθμικά κατά 70% περίπου. Τα παραπάνω από μόνα τους σκιαγραφούν την ζοφερή κατάσταση μέσα στην οποία βρίσκονται οι μικρές επιχειρήσεις χωρίς να κάνουμε καμία ιδιαίτερη αναφορά στην έλλειψη ρευστότητας, στην υπεροφορολόγηση κλπ. Το 2009 οι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ που δεν απέδιδαν τις εισφορές τους άγγιζαν το 15%, ενώ το 2015 αυτό το ποσοστό έχει ξεπεράσει το 50%. Είναι προφανές ότι η συντριπτική πλειοψηφία των οφειλετών προς τον ΟΑΕΕ βρέθηκαν στην δυσάρεστη θέση του οφειλέτη από ανάγκη και όχι από δόλο, καθιστώντας την υστέρηση εσόδων στον ΟΑΕΕ σε βασική αιτία του ταμειακού προβλήματος του Οργανισμού.
Το ολοκληρωμένο και ρεαλιστικό πλαίσιο των προτάσεων της ΓΣΕΒΕΕ για την κοινωνική ασφάλιση και ενίσχυση των εισροών στον ΟΑΕΕ δεν υιοθετήθηκε μέχρι στιγμής από την ελληνική κυβέρνηση. Η τελευταία δε ρύθμιση οφειλών που ψηφίστηκε με τον Ν.4321/2015, παρά τις μεγάλες προσδοκίες που έχει καλλιεργήσει, εκτιμούμε ότι θα καλύψει μόνο μία μικρή μερίδα οφειλετών. Η ΓΣΕΒΕΕ έγκαιρα έχει επισημάνει ότι τίθενται εύλογα ερωτήματα για την επιτυχία της ρύθμισης τόσο στον ΟΑΕΕ όσο και στο ΙΚΑ σε ό, τι έχει να κάνει με τη δυνατότητα παραμονής του οφειλέτη σε αυτήν.
Την ανησυχία μας για την οικονομική συμπίεση των οφειλετών συναδέλφων επιτείνει το άρθρο 17 του Σχεδίου Νόμου «Μέτρα για την ανακούφιση των ΑμεΑ, την απλοποίηση της λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (Κ.Ε.Π.Α.), την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και συναφή ασφαλιστικά ζητήματα» Με το άρθρο αυτό δίνεται η δυνατότητα στους ΦΚΑ (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ κλπ) να εγγράφουν υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη, των συνυπόχρεων προσώπων ή των εγγυητών και να μην χορηγούν αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού κλπ.
Την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ όσο ήταν στην αντιπολίτευση κατακεραύνωνε τη σύσταση και τοκογλυφική λειτουργία του ΚΕΑΟ έρχεται τώρα να δώσει αδιακρίτως τη δυνατότητα στα Ασφαλιστικά Ταμεία να ξεκινήσουν πογκρόμ υποθηκών και εν δυνάμει πλειστηριασμών στην ακίνητη περιουσία οφειλετών ανεξαρτήτως ύψους οφειλής ή περιουσιακής κατάστασης.
Υπάρχει έντονος προβληματισμός στο στρώμα των επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων ότι με δεδομένη την ταμειακή κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων και την πίεση που αυτή δημιουργεί στους ΦΚΑ θα υπάρξει κατάχρηση αυτής της δυνατότητας. Δεδομένου ότι τα περιουσιακά στοιχεία ιδιαίτερα των πολύ μικρών επιχειρηματιών αποτελούν στην παρούσα συγκυρία το τελευταίο καταφύγιο ρευστότητας και αντιμετώπισης οποιασδήποτε δυσκολίας, φοβόμαστε ότι εάν ψηφιστεί αυτό το άρθρο στερείται η όποια δυνατότητα του οφειλέτη να αξιοποιήσει περιουσιακά του στοιχεία για να καλύψει μέρος των υποχρεώσεών του (και των ασφαλιστικών μεταξύ άλλων).
Επιπλέον δημιουργούνται εύλογα ερωτήματα σχετικά με την διαδικασία και το κόστος που ενδεχόμενα θα έχει μια τέτοια απαίτηση από τους ΦΚΑ. Για παράδειγμα την εκτίμηση της αξίας του περιουσιακού στοιχείου ποιος την κάνει, με ποια κριτήρια, τι κόστος και για ποιον; Τι γίνεται στις περιπτώσεις που υποθηκεύεται ένα ακίνητο για μια μικρή οφειλή σε σχέση με την αξία του ακινήτου;
Είναι κοινωνικά επιβεβλημένο να αποσυρθεί το σχετικό άρθρο από το νομοσχέδιο, ή να ενσωματωθεί ρητώς η διακηρυγμένη θέση του Υπουργείου ότι αφορά οφειλέτες από 1.000.000 € και πάνω.
• Ποια είναι τα μηνύματα που φθάνουν στην ΓΣΕΒΕΕ από τη Ρόδο και τα άλλα νησιά της Δωδεκανήσου; Θα πραγματοποιήσετε επίσκεψη στο νομό;
Τα μηνύματα που φτάνουν από όλη την Ελλάδα δεν είναι καλά. Άλλωστε ό,τι σας έχω πει μέχρι τώρα σκιαγραφούν την δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι ΜΜΕ. Σε ό,τι αφορά την επίσκεψή μου στο νησί, είναι προγραμματισμένο για να πραγματοποιηθεί μέσα στο επόμενο τρίμηνο.
