Εχετε ήδη προσπεράσει την πρώτη είσοδο προς την παραλία, στην αρχή ενός υπέροχου όρμου και αναζητείτε εναγωνίως την επόμενη πρόσβαση στη θάλασσα. Τίποτε.Τα δεκάδες πολυώροφα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, χτισμένα μπροστά από την παραλία, διαδέχονται το ένα το άλλο. Οι χώροι είναι περιφραγμένοι, αποκλείοντας κάθε πρόσβαση.
Αποφασίζετε να προσπαθήσετε να μπείτε σε κάποιο από τα ξενοδοχεία. Μια μπάρα κλείνει τον δρόμο. «Σας παρακαλώ, θέλω να περάσω προς την παραλία», λέτε στον φύλακα. «Πρέπει να αφήσετε το αυτοκίνητό σας στο πάρκινγκ απέναντι και να περάσετε μέσα από τη ρεσεψιόν» είναι η απάντηση. Μόνο που το πάρκινγκ απέναντι χωρά μετά βίας δέκα αυτοκίνητα. Οι διπλανοί χώροι στάθμευσης είναι αποκλειστικά για το προσωπικό των ξενοδοχείων, όπως σας πληροφορεί η σχετική δίγλωσση πινακίδα.
Φράκτης 800 μέτρων
Βρίσκεστε στο Φαληράκι, μια από τις πιο όμορφες και πιο τουριστικές περιοχές της Ρόδου. Οπως σε όλο το νησί, έτσι και στην περιοχή αυτή κυριαρχούν τα ξενοδοχειακά μεγαθήρια. Ενας κενός χώρος στην αρχή της πανέμορφης παραλίας (μήκους περίπου δύο χιλιομέτρων) και ένας στο τέλος της, είναι οι μόνες «αξιοπρεπείς» δίοδοι προς τη θάλασσα. Σε άλλες δύο-τρεις περιπτώσεις, η πρόσβαση γίνεται είτε μέσα από παραθαλάσσιες ταβέρνες, στις οποίες θα πρέπει και να σταθμεύσετε, ή από εγκαταλελειμμένα δρομάκια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: στο μέσον του όρμου, οι περιφραγμένες εγκαταστάσεις των ξενοδοχείων Εσπερος, Εσπέρια, Ρόδος Ρόγιαλ, Ολυμπος Μπέι και Εψιλον, εφάπτονται σε μια απόσταση περίπου 800 μέτρων. «Πρόσβαση» μόνον από τις ρεσεψιόν και από κάποιο στενό δρομάκι.
Οι Ροδίτες γνωρίζουν καλά την κατάσταση και αποφεύγουν την περιοχή. Τα ξενοδοχεία συνήθως δεν απαγορεύουν τη διέλευση μέσα από τις εγκαταστάσεις τους, αλλά σπάνια επιτρέπουν χρήση των χώρων στάθμευσης (εκτός πελατών και εργαζομένων), ενώ δεν είναι ασυνήθιστες και οι παρενοχλήσεις από τους υπαλλήλους τους, που αποτρέπουν τους «κοινούς θνητούς» από τη χρήση της παραλίας στην πρόσοψη των ξενοδοχείων. «Δεν είναι ιδιωτική η παραλία, αλλά πηγαίνετε από την άκρη. Γιατί θέλετε να κάνετε μπάνιο εδώ; Εδώ είναι για τους πελάτες μας».
Σύμφωνα με την τοπική αυτοδιοίκηση, τα ξενοδοχεία είναι νομότυπα. «Ολα τα ξενοδοχεία στο σημείο αυτό έχουν χτιστεί με βάση ένα προεδρικό διάταγμα, που καθορίζει ελεύθερη δόμηση. Ο αιγιαλός δεν έχει καταπατηθεί, όλοι έχουν χτίσει στις κτηματομερίδες που ορίζονται από το κτηματολόγιο», λέει ο κ. Γιάννης Ιατρίδης, δήμαρχος Καλλιθέας. «Επίσης, δεν έχουν περιφραχθεί οι παραλίες. Νομοθετικό πλαίσιο, όμως, που να καθορίζει αποστάσεις, στις οποίες θα υπάρχουν προσβάσεις στην παραλία στις εκτός σχεδίου περιοχές δεν υπάρχει. Ο δήμος δεν μπορεί να κάνει τίποτε»…
Μέχρι το κύμα
Εικόνα δεύτερη, περιοχή Ιξιάς. Αν ρωτήσετε έναν Ροδίτη πώς είναι η παραλία μπροστά από το ξενοδοχειακό συγκρότημα «Mira Mare Wonderland», κανείς δεν θα ξέρει να σας απαντήσει. Ο λόγος είναι απλός: οι υπερπολυτελείς εγκαταστάσεις του φθάνουν κυριολεκτικά στο ενάμισι μέτρο από τη θάλασσα (ούτε λόγος για αιγιαλό), εκεί που καταλήγει ένας ωραιότατος τοίχος από μπετόν. Ολο το οικόπεδο είναι περιφραγμένο, ενώ θάμνοι ύψους δύο μέτρων αποκλείουν ακόμα και την οπτική επαφή με το «προνομιούχο» εσωτερικό, για τουλάχιστον μισό χιλιόμετρο.
Ακριβώς δίπλα βρίσκεται το εμπορικό κέντρο «Rhodesland». Το πάρκινγκ επιτρέπεται μόνο σε πελάτες, όπως πληροφορεί η σχετική πινακίδα. Στην απόληξη του κέντρου, μια καφετέρια, απ’ όπου και η μοναδική δίοδος για την παραλία. Δίπλα, το ξενοδοχείο Avra Beach, επίσης περιφραγμένο και απρόσιτο. Η συνολική απόσταση, χωρίς καμία «ανενόχλητη» πρόσβαση στη θάλασσα είναι περίπου 900 μέτρα.
Και οι περιπτώσεις αυτές δεν είναι οι μόνες στο νησί. Ολα τα μεγάλα ξενοδοχεία έχουν περιχαρακώσει τα «δίκαιά» τους με πανύψηλες περιφράξεις, οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη (για παράδειγμα, ξενοδοχεία Sunwing και Sungardeστην Καλλιθέα). Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ο κόσμος ωθείται σε παραλίες μακριά από τα ξενοδοχειακά μεγαθήρια.
«Λόγω της οικιστικής ανάπτυξης της Ρόδου, η κατάσταση είναι τραγική. Οπου υπάρχουν ξενοδοχειακές μονάδες, στην ουσία αποκλείεται η πρόσβαση προς την παραλία», λέει ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου του νησιού, κ. Κώστας Σαρρής. «Ευτυχώς, στη δυτική πλευρά του νησιού οι ξενοδοχειακές μονάδες έχουν χτιστεί από πάνω από τον δρόμο, ειδάλλως το πρόβλημα θα ήταν οξύτερο». Πώς φθάνεις λοιπόν στην παραλία; «Γενικά, η δυνατότητα πρόσβασης στις παραλίες μπροστά από τα ξενοδοχεία είναι θεωρητική», λέει ο κ. Σαρρής «με τρόπο που καταργεί την έννοια του κοινόχρηστου χώρου. Αλλωστε, τον χειμώνα τα ξενοδοχεία είναι κλειστά». Και στη Ρόδο, η καλοκαιρία διαρκεί περισσότερο από την τουριστική περίοδο…
Χαλκιδικη «Η είσοδος επιτρέπεται δωρεάν για… μισή ώρα»
Από τα 570 χιλιόμετρα που καλύπτουν οι ακτές της Κασσάνδρας και της Σιθωνίας, πρόβλημα πρόσβασης των πολιτών στις παραλίες υπάρχει σε σύνολο περίπου 70 χιλιομέτρων! Η εκτίμηση ανήκει στον νομάρχη Χαλκιδικής κ. Βασίλη Βασιλάκη, τον οποίο συναντήσαμε στο γραφείο του στον Πολύγυρο, και δεν χρειάστηκε παρά μία περιήγηση, για να το διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι.
«Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;»
Στην περιοχή ανάμεσα στον Νέο Μαρμαρά και το Πόρτο Κουφό, στη Σιθωνία οι ιδιοκτήτες παραθαλάσσιων εκτάσεων «τα έχουν βρει» μεταξύ τους και έχουν δημιουργήσει ένα «μπλοκ» συνεχόμενων οικοπέδων. Εκεί που τελειώνει ένας φράχτης αρχίζει ο επόμενος. Οι βίλες, διαδέχονται η μία την άλλη και πρόσβαση στη θάλασσα δεν υπάρχει. Πρέπει να διασχίσεις τουλάχιστον ένα χιλόμετρο για να τελειώσει η συρματοπλεγμένη έκταση και να μπορέσεις επιτέλους να βρεις ένα μονοπάτι για τη θάλασσα.
Οι πιέσεις που ασκούν προκειμένου να διατηρήσουν τις παράνομες «ιδιωτικές τους πλαζ» είναι έντονες. Οπως καταγγέλλει στην «K» ο κ. Βασιλάκης, το τήλεφωνό του έχει χτυπήσει ουκ ολίγες φορές για να ακούσει από την άλλη άκρη του σύρματος ιδιοκτήτες, κατά κανόνα μεγαλοεπιχειρηματίες, να του λένε: «ξέρεις ποιος είμαι εγώ;», ενώ έχει δεχθεί και παρεμβάσεις γνωστών τους από τον πολιτικό χώρο: «μην τον διώκεις αυτόν είναι φίλος μου»… Αλλοι ιδιοκτήτες, φθάνουν στο σημείο να πουν στον νομάρχη «βάλε μου πρόστιμο να το πληρώσω, εγώ μονοπάτι δεν ανοίγω» Το πρόστιμο είναι μικρό, κυμαίνεται από 200 – 500.000 δρχ. Και φυσικά δεν λύνει το πρόβλημα.
Η γάτα και το ποντίκι
Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση ενός επιχειρηματία στην Ουρανούπολη, ο οποίος είχε νοικιάσει από τον ΕΟΤ, περίπου τρία χιλιόμετρα παραθαλάσσιας έκτασης και ο οποίος είχε φράξει όλη την έκταση. «Εκεί ανοίξαμε διόδους» τονίζει ο κ.Βασιλάκης. Ο έλεγχος, ωστόσο, δεν είναι πάντα εύκολος, καθώς συχνά οι ιδιοκτήτες επιμένουν στην παρανομία και ξαναβάζουν λουκέτα. «Πολλές φορές εμείς τα ανοίγουμε και εκείνοι τα ξαναφράσσουν»…
Το θράσος των ιδιοκτητών παραθαλάσσιων εκτάσεων το διαπιστώνεις καθ’ όλο το μήκος της ακτογραμμής της Χαλκιδικής. Το φυσικό τοπίο, άλλωστε, της Σιθωνίας και της Κασσάνδρας, με τις πολλές απόκρημνες πλαγιές, «προσφέρεται» για παρανομίες. Ενας κόλπος μπορεί πολύ εύκολα να κλείσει με περίφραξη και λουκέτα και να μετατραπεί σε ιδιωτική πλαζ. Υπάρχουν, έτσι, περιπτώσεις που ένας και μόνον ιδιοκτήτης έχει κλείσει ολόκληρο κόλπο.
Ξενοδοχεία και κάμπινγκ
Στη Σιθωνία, το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως σε περιοχές που δεν έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά, από τον Μαρμαρά μέχρι την Τορώνη, ενώ αντιθέτως, στην Κασσάνδρα οι παρανομίες εμφανίζονται σε περιοχές όπου έχει αναπτυχθεί η ιδιωτική δόμηση, κυρίως από την Κρυοπηγή μέχρι το Παλιούρι. Το «παιχνίδι» στη Χαλκιδική παίζεται πλέον κυρίως από τους ιδιοκτήτες που έχουν βίλες, ενώ αντιθέτως, τα ξενοδοχεία κατά κανόνα αφήνουν ελεύθερη την πρόσβαση στους πολίτες. Η πολιτική του «κλειστού κλαμπ πελατών», που ακολουθούσαν, φαίνεται ότι παρήλθε. Τώρα, όχι μόνο δεν αποτρέπουν τους πολίτες να περάσουν από το ξενοδοχείο, αλλά τους καλωσορίζουν, καθώς διαπίστωσαν ότι οι λουόμενοι που πηγαίνουν στη θάλασσα μπροστά από τις εγκαταστάσεις τους, δεν θα κάνουν μόνο μπάνιο, αλλά θα πιουν ένα ποτό στο μπαρ, ή θα κάνουν θαλάσσια σπορ. Θα αφήσουν δηλαδή έσοδα στα ξενοδοχεία.
Δεν ισχύει, ωστόσο, το ίδιο με τα κάμπινγκ. Με το αυτοκίνητο φθάνουμε σε ένα από αυτά, στην περιοχή ανάμεσα στη Σάρτη και τη Βουρβουρού. Η μπάρα είναι κατεβασμένη. – «Γεια σας, θέλουμε να πάμε στην παραλία». – «Για να περάσετε θα μας αφήσετε την ταυτότητά σας. Αν μείνετε στην παραλία λιγότερο από μισή ώρα(!) δεν θα πληρώσετε. Αν μείνετε παραπάνω, είναι 750 δρχ.». Επιμένουμε: «Δεν είναι δωρεάν η πρόσβαση στην παραλία; Δεν έχετε κάποιον δρόμο, έστω δίπλα από το κάμπινγκ, από τον οποίο να περνούν οι πολίτες χωρίς να πληρώνουν;».
«Οχι, αν θέλετε να περάσετε, πρέπει να κρατήσουμε τα στοιχεία σας και να σας καταχωρίσουμε σαν πελάτες του κάμπινγκ. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος». Για να απολαύσεις δηλαδή, τη συγκεκριμένη παραλία πρέπει να πληρώσεις. Εκτός αν κατέβεις στην παραλία, αλλά φύγεις προτού παρέλθει το… τελεσίγραφο της μισής ώρας που σου αφήνουν. Ούτε την πετσέτα σου, δηλαδή, δεν προλαβαίνεις να απλώσεις!
Ο νόμος, βεβαίως, δεν απαγορεύει στους ιδιοκτήτες των κάμπινγκ να βάλουν εισιτήριο στην είσοδο, άλλωστε πρόκειται για ιδιοκτησία τους. Υποχρεούνται, ωστόσο, να αφήνουν κάποια δίοδο στους πολίτες, είτε από τα πλάγια είτε και μέσα από το κάμπινγκ, από όπου να περνούν οι λουόμενοι ελεύθερα.
Σε άλλο κάμπινγκ κοντά στη Σάρτη, οι υπάλληλοι ζητούν την ταυτότητα σου και σε αφήνουν να περάσεις για δύο ώρες (είναι πιο… γενναιόδωροι).
Σε ενημερώνουν ότι, αν παρέλθει η χρονική διορία των δύο ωρών πρέπει να πληρώσεις 500 δρχ. Και εδώ, δεν υπάρχει άλλη πρόσβαση στην παραλία, παρά μόνο μέσα από το κάμπινγκ, όπου πρέπει να καταβάλεις το αντίτιμο που καθορίζουν. Αλλη περίπτωση, πάλι στη Σιθωνία: Σε «φακελώνουν» (στοιχεία, ώρα εισόδου, εξόδου, κ.λπ.) και αν μείνεις στην παραλία περισσότερο από μία ώρα πληρώνεις 1.600 δρχ. (με προσφορά… ένα αναψυκτικό). Στη συγκεκριμένη περίπτωση, υπάρχει μία δίοδος ακριβώς δίπλα από το κάμπινγκ. Με έκπληξη διαπιστώσαμε ότι η δίοδος οδηγεί κοντά στην αμμουδιά, η οποία όμως είναι… σπαρμένη κατά μήκος της με συρματοπλέγματα.
Η περίφραξη συνεχίζεται για τουλάχιστον 450 μέτρα και τελικώς, ο δρόμος σε βγάζει μόλις πέντε μέτρα(!) από το τέλος του κόλπου. Εκεί, όπου είναι τοποθετημένος ο τελευταίος πάσαλος, μέσα στην άμμο…
Ερετρια Οι «παραβάτες» τιμωρούνται από… τους υπαλλήλους
Κατεβαίνοντας από το καραβάκι που σας μεταφέρει από τον Ωρωπό στην Ερέτρια της Εύβοιας και οδηγώντας νότια στον φιδωτό δρόμο που κατευθύνεται προς το μικρό χωριό της Αμαρύνθου, μπορείτε από ψηλά να δείτε όμορφες παραλίες και καταγάλανα νερά να απλώνονται από κάτω. Το λάθος που πιθανόν να κάνετε είναι να θελήσετε να σταματήσετε κατά μήκος αυτού του δρόμου για να κάνετε ένα μπάνιο. Κι αυτό γιατί το μεγαλύτερο μέρος του -γύρω στα 5 χιλιόμετρα- έχει καταληφθεί από μαντρωμένες μεγαλοπρεπείς βίλες και ξενοδοχεία που έχουν αφήσει για τον «κοινό θνητό» μόλις 5 ή 6 προσβάσεις, εκ των οποίων οι περισσότερες είναι φυσικά μονοπάτια -συχνά δύσβατα. Αποτέλεσμα είναι να βλέπετε τη δελεαστική θάλασσα κάτω, αλλά πολλά και συνεχόμενα συρματοπλέγματα πάνω, ενώ ούτε λόγος για χώρους στάθμευσης με πρόσβαση για όλους.
Πρόσβαση στα υποβαθμισμένα
Αναζητώντας κι εμείς… μια θέση στον ήλιο σταματήσαμε αρκετές φορές επί του δρόμου αυτού και ψάξαμε προσβάσεις προς τη θάλασσα. Δύο τρεις από αυτές ήταν «ανθρώπινες», δηλαδή ασφαλτοστρωμένες και βατές. Το πρόβλημά τους, όμως, είναι ότι οδηγούν σε μέρη της παραλίας που δεν μπορούν να θεωρηθούν και τα καλύτερα. Η μία από αυτές βρίσκεται στο πλάι μιας σειράς από βίλες που είναι χτισμένες τόσο κοντά στη θάλασσα που αν βρίσκεται κανείς στις μεγάλες βεράντες τους μπορεί να υποκριθεί ότι αγναντεύει από το κατάστρωμα ενός πλοίου. Αποτέλεσμα; Η χρήση της υποτιθέμενης παραλίας μπροστά τους είναι μεν ελεύθερη, αλλά το πλάτος της περιορισμένο και αρκετές φορές τσιμεντωμένο, πράγμα που σημαίνει πως αν δεν έχεις την τύχη να μένεις από πάνω και να απολαμβάνεις τον ήλιο στον κήπο ή τη βεράντα σου, δύσκολα θα στρώσεις ψάθα και θα τον απολαύσεις εκεί.
Στα υπόλοιπα σημεία που σου επιτρέπεται η πρόσβαση -εύκολα ή δύσκολα- το θέαμα που αντικρίζεις δεν σε προδιαθέτει για μπάνιο. Μικρές, στενές και στην πλειοψηφία τους βρώμικες και εγκαταλελειμμένες παραλίες είναι οι μόνες που έχουν αφεθεί «ανεκμετάλλευτες». Μικρές ή μεγάλες ιδιοκτησίες, χτισμένες ή όχι, καλλιεργούμενες ή απλώς αλάνες έχουν περιφραχθεί με συνεχόμενα συρματοπλέγματα αφήνοντας πού και πού κάποια υποτιθέμενη πρόσβαση καθώς και ένα μέτρο περίπου παραλίας, αφού τα όριά τους εκτείνονται σχεδόν μέχρι το κύμα.
Συρματοπλέγματα
Δίπλα σε μια από τις λίγες κοινόχρηστες προσβάσεις που οδηγούν σε θάλασσα, η μεγάλη φυλασσόμενη πύλη του τοπικού ξενοδοχείου δεν σου επιτρέπει να περάσεις για να βγεις στην «καλή» πλευρά της παραλίας -την οποία το ξενοδοχείο έχει φροντίσει να αξιοποιήσει με γήπεδο beach volley, μπαράκι κ.λπ.- χωρίς τουλάχιστον να πληρώσεις το απαραίτητο εισιτήριο (1.000 δραχμές). Αν θελήσεις να περάσεις σε αυτήν από την κοντινότερη πρόσβαση, τα πράγματα δεν θα είναι τόσο εύκολα, αφού τα συρματοπλέγματα του ξενοδοχείου κατεβαίνουν σχεδόν μέχρι τη θάλασσα, ενώ από εκεί και πέρα τεράστια κομμάτια μπετόν που έχουν τοποθετηθεί φτιάχνουν ένα είδος μάντρας. Σε ερώτησή μας μάλιστα στον υπάλληλο, αν μπορούμε να κάνουμε ένα μπάνιο χωρίς να πληρώσουμε μας υπέδειξε την πρόσβαση αυτή, πληροφορώντας μας ταυτόχρονα ότι δεν οδηγεί στη «δική τους παραλία». Πρόσθεσε δε πως αν αποφασίσουμε να πηδήξουμε τα συρματοπλέγματα και να περάσουμε σε αυτήν, οι υπάλληλοι του ξενοδοχείου που θα μας αντιληφθούν, θα αναγκαστούν να μας βγάλουν έξω.
Και ο κ. Δεκλερής καταλήγει: «Αυτό που ελέγετο από τους οικολόγους ότι οι ακτές είναι το πολυτιμότερο μέρος του ελληνικού φυσικού κεφαλαίου, το αντελήφθησαν οι επιχειρηματίες και αποφάσισαν να το καταστήσουν μέρος του οικονομικού κεφαλαίου».
Καθημερινή: Γώργος Λιάλιος
Εσεις που γραφετε το αρθρο εχετε ηδη γυρισει στις δραχμες;;;; γιατι ολα τα ποσα που αναφερετε ειναι σε δρχ; Αν μη τι αλλο φαινεται σαν να το εχετε αντιγραψει απο το μακρινο παρελθον και χανεται η ουσια αυτου που θελετε να πειτε.