«Η ΝΔ πέθανε. Να δημιουργηθεί κάτι νέο». «Να ανανεωθούμε για να έχουμε μέλλον». «Να αλλάξουμε το κόμμα». «Μη μιλάτε για τζάκια και βαρόνους». «Η Κεντροδεξιά εκτός από κόμμα των αστών είναι και λαϊκή». «Χρειαζόμαστε και τη δεξιά μας πτέρυγα ισχυρή». Αυτά είναι μερικά από τα αντιφατικά μηνύματα που στέλνει η κομματική και κοινωνική βάση της ΝΔ στον πρόεδρό της Ευάγγελο Μεϊμαράκη. Το μείζον ζήτημα που ανακύπτει από τις θερινές ζυμώσεις πολλών βουλευτών και στελεχών είναι ότι χρειάζεται υπερπροσπάθεια για να πείσει ξανά η ΝΔ και να διεκδικήσει με αξιώσεις μια καλύτερη πολιτική μοίρα. Ο κ. Μεϊμαράκης επιθυμεί ανασύνταξη και αναδιοργάνωση, αλλά το κόμμα μοιάζει αυτή τη στιγμή με ένα πολιτικό «ζόμπι». Ως αυτή τη στιγμή και παρά το γεγονός ότι αρχίζει η γκρίνια στην Περιφέρεια για τον ΣΥΡΙΖΑ «η ΝΔ περιστρέφεται ακόμη περί τον άξονά της», όπως σημειώνει εύστοχα έμπειρο στέλεχος με πολυετή κοινοβουλευτική παρουσία.
Οι εσωκομματικοί συσχετισμοί
Ο κ. Μεϊμαράκης θα επιχειρήσει να αντιστρέψει αυτή την κατάσταση, αν και η ΝΔ ακόμη δεν ακούγεται από τους πολίτες και θεωρείται ένα… τοξικό πολιτικό προϊόν. Οι περί τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης θεωρούν ότι το «ατού» που διαθέτει είναι η καθολική αποδοχή του ιδίου από όλες τις εσωκομματικές «συνιστώσες» και δεν διατυπώνονται ιδιαίτερες αιχμές εναντίον του.
Το κρίσιμο όμως για τη ΝΔ είναι να αποδείξει στην πράξη ότι μπορεί να αποτελέσει και πάλι εναλλακτική επιλογή και κυρίως σε πρώτη φάση να πείσει τους δεξιούς και κεντροδεξιούς ψηφοφόρους. Εκ των πραγμάτων η επιχείρηση του κ. Μεϊμαράκη θα είναι πολιτικά ναρκοθετημένη, καθώς η ΝΔ δείχνει να θέλει – διά των τζακιών, των βαρόνων και των δελφίνων – να επιστρέψει στην εποχή των μηχανισμών και του… πολιτικού δούναι και λαβείν.
Ο πρόεδρος της ΝΔ προ ημερών έστειλε σαφές μήνυμα στους βαρόνους του κόμματος, λέγοντας ότι «ο κόσμος της παράταξης δεν μπορεί να ανεχθεί νάζια». Ο ίδιος δεν επιθυμεί εδραίωση αυτών των καταστάσεων, αν και δεν δύναται, όπως προκύπτει από τους εσωκομματικούς συσχετισμούς, να ανακόψει τα εσωκομματικά σχέδια διαφόρων για τη μετά τις εκλογές εποχή.
Και μόνο το γεγονός ότι αρκετά στελέχη, παρά τα πολλά θετικά σχόλια για τον κ. Μεϊμαράκη, θεωρούν τον πρόεδρο της ΝΔ μεταβατικό, λέει πολλά για τον τρόπο της πολιτικής τους συμπεριφοράς. Ο ίδιος τα αντιπαρέρχεται και δηλώνει σε όλους τους τόνους ότι είναι «πρώτος μεταξύ ίσων» και κύριο μέλημά του δεν είναι να συγκροτήσει προσωπικό στρατό αλλά να βάλει ένα λιθαράκι για την πολιτική και ιδεολογική ανάκαμψη της ΝΔ με επιστροφή της στον χώρο του μεταρρυθμιστικού και κοινωνικού Κέντρου.
Ο κ. Μεϊμαράκης επιμένει να αισιοδοξεί. Την αισιοδοξία του για τη μετεξέλιξη της ΝΔ και την επιστροφή της σε τροχιά εξουσίας τη στηρίζει σε δύο «υπόγεια ρεύματα» τα οποία είναι βέβαιος ότι υφίστανται και αναμένουν τις κατάλληλες συνθήκες για να εκδηλωθούν. Το ένα είναι το φιλοευρωπαϊκό μέτωπο του «Ναι» στο δημοψήφισμα και το δεύτερο είναι το σύνολο των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που επί πολλά χρόνια συντάχθηκαν με τη ΝΔ και τα τελευταία επτά την εγκατέλειψαν σταδιακά και είτε αναζήτησαν άλλη πολιτική στέγη είτε απείχαν από τις εκλογές.
Ο πρόεδρος της ΝΔ εκτιμά ότι σε αυτή την επιχείρηση που έχει ξεκινήσει έχει στο πλευρό του δύο κρίσιμους παράγοντες. Ο ένας είναι η κατ’ αυτόν δυναμική που θα αναπτύσσεται στη ΝΔ, καθώς θα προχωρεί η ανασυγκρότηση του κόμματος στο πλαίσιο της συστράτευσης που έχει σημάνει παράλληλα με το προσκλητήριο προς παλαιά στελέχη. Ηδη έχουν γίνει επαφές, αλλά, όπως τονίζεται, δεν θα υπάρξουν ειδικές προσκλήσεις, αν και θα ενεργοποιηθούν πολλά παλαιά στελέχη. Και ο δεύτερος είναι το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών που θα ενισχύσει, όπως πιστεύουν στο επιτελείο του, την κομματική συσπείρωση και θα δώσει συγκεκριμένο περιεχόμενο στην κριτική που ασκεί στην κυβέρνηση.
Και για τα δύο (τις πρόωρες εκλογές τις θεωρεί αρνητική εξέλιξη για τη χώρα, αλλά έχει θέσει σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού» το κόμμα) σχεδιάζει να αναλάβει προσωπικές πρωτοβουλίες με ένα πρόγραμμα συνεχών εξορμήσεων στην Περιφέρεια – η αρχή θα γίνει μετά τον Δεκαπενταύγουστο από την Κρήτη – και τις ιδεολογικές προσαρμογές που θα εισηγηθεί στην Εθνική Συνδιάσκεψη του Οκτωβρίου.
Τέλος η ασυλία στον Αλέξη Τσίπρα
Η αυτονόητη υποστήριξη της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας και – ενδεχομένως – η ψήφιση της συμφωνίας κυβέρνησης και πιστωτών δεν σημαίνει αυτόματα και αδρανή μορφή αντιπολίτευσης. «Τέλος η ασυλία στον Αλέξη Τσίπρα» είναι το σύνθημα της ΝΔ για το επόμενο διάστημα και η αξιωματική αντιπολίτευση θα υψώσει τους τόνους της αντιπαράθεσης υπέρμετρα μετά τον Δεκαπενταύγουστο και αφού ψηφιστεί από τη Βουλή η συμφωνία. Και αυτό διότι υφίσταται ο κίνδυνος να αρχίσει η ΝΔ να περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της, αφήνοντας στη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ελευθερία κινήσεων σε μια περίοδο που δείχνει ακόμη και αμήχανη λόγω και της μνημονιακής της μετάλλαξης, όπως την κατηγορεί και η εσωκομματική αντιπολίτευση του Πρωθυπουργού. Ηδη σημειώνεται γκρίνια από αρκετά στελέχη που ζητούν πιο επιθετική αντιπολίτευση, όπως οι Κυριάκος Μητσοτάκης, Μάκης Βορίδης και Αδωνις Γεωργιάδης, ενώ οι πρόωρες εκλογές δείχνουν να είναι όλο και πιο κοντά, όπως ομολογούν και κεντρικοί κυβερνητικοί παράγοντες.
«Εμείς οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι» λένε από τη ΝΔ και έχουν στο ημερολόγιό τους διάφορες ημερομηνίες, όπως 20 Σεπτεμβρίου ή 25 Οκτωβρίου. Στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευσης πολλά κορυφαία στελέχη, όπως π.χ. η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Νίκος Δένδιας, ο Ευριπίδης Στυλιανίδης, ο Κωστής Χατζηδάκης, ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης κ.ά., εκτιμούν ότι τελικά ο Πρωθυπουργός θα επιλέξει τις πρόωρες εκλογές για να λύσει τα εσωκομματικά του προβλήματα. Βέβαια αρκετοί εξ αυτών προκρίνουν ως λύση τον σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας, αφού κανένα κόμμα δεν θα εξασφαλίσει αυτοδυναμία, όπως εκτιμούν.
Ο κ. Μεϊμαράκης, αν και η ΝΔ υπολείπεται κατά πολύ του ΣΥΡΙΖΑ, εμφανίζεται βέβαιος για τις δυνατότητες της αξιωματικής αντιπολίτευσης να αντιστρέψει τη δημοσκοπική πρωτιά του κόμματος που ηγείται ο κ. Τσίπρας.
«Οι πολίτες ακόμη δεν έχουν πληρώσει. Μόλις αρχίσουν να βάζουν το χέρι στην τσέπη θα αυξηθεί και η οργή» τονίζουν στη ΝΔ και εκτιμούν ότι το πρωθυπουργικό ιμπέριουμ του κ. Τσίπρα θα αρχίσει να υποχωρεί με ταχύτατους ρυθμούς. Ωστόσο υπάρχει και μια κατηγορία στελεχών που κάνει διαφορετική ανάγνωση των δεδομένων και υποστηρίζει ότι η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα εξαϋλωθεί από τη μια στιγμή στην άλλη και ότι παραμένει σε ισχύ η πολιτική απειλή για μακροπρόθεσμη κυριαρχία του.
Παράλληλα η ΝΔ – φθαρμένο πολιτικό προϊόν και γερασμένη ως παράταξη – εξακολουθεί και έχει αντικειμενικό πρόβλημα διείσδυσης στους κεντρογενείς ψηφοφόρους, ενώ όσοι την εγκατέλειψαν δεν σημαίνει αυτόματα πως με αλλαγή ρητορικής θα επιστρέψουν, καθώς αυτή η διάθεση δεν διαφαίνεται μέχρι στιγμής.
Το γαϊτανάκι των «γαλάζιων» δελφίνων
«Ο μεγάλος ασθενής στην Κεντροδεξιά είναι η αίσθηση πως υπάρχει φεουδαρχία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υπόσταση της παράταξης» έλεγε προ ημερών σε μια ενδιαφέρουσα θερινή σύναξη ένας πολύπειρος πολιτικός που έχει βιώσει πολλές φάσεις της Κεντροδεξιάς από το 1974. Η συζήτηση για το μέλλον της ελληνικής Κεντροδεξιάς έχει ξεκινήσει, υπό το πρίσμα της πολιτικής επικυριαρχίας των διαφόρων φέουδων, πολιτικών τζακιών, οικογενειών και εν τέλει των αναδυόμενων «συνιστωσών».
Η παραμονή του Ευάγγελου Μεϊμαράκη στην προεδρία της ΝΔ και η μάχη που θα δώσει για την πρωθυπουργία στις επικείμενες, όπως προβλέπεται, πρόωρες εκλογές δεν έσβησαν τα σενάρια της επόμενης μέρας στην Κεντροδεξιά.
Σημείο σύγκλισης πολλών ετερόκλητων στελεχών με εκ διαμέτρου διαφορετική ιδεολογική αναφορά και κοσμοθεωρία είναι ότι η μάχη για την ηγεσία της ΝΔ δεν μπορεί και δεν πρέπει να γίνει με όρους κομματικής και πολιτικής επετηρίδας. Ζητούμενο για πολλούς είναι η ανανέωση, αλλά διαφέρει ο τρόπος που οι δελφίνοι την αντιλαμβάνονται. Κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι το κόμμα πρέπει να γυρίσει σελίδα και να προκύψει ως επιλογή ένα πρόσωπο που να μπορεί να κινείται υπεράνω των φθοροποιών ενδοπαραταξιακών διενέξεων.
Το κρίσιμο ερώτημα που ανακύπτει είναι ποιο θα είναι το πρόσωπο που θα δώσει νέο αέρα στη γερασμένη ελληνική Κεντροδεξιά. Θα είναι μια λύση που θα προέλθει από τα… κάτω ή θα επιλεγεί/μεθοδευθεί εκ των άνω με τους όρους της φεουδαρχίας;
Τα πρόσωπα που τοποθετούνται στο κάδρο των δελφίνων είναι γνωστά και δεν είναι λίγοι όσοι προβλέπουν την έκπληξη. Μόνο που δεν έχει απαντηθεί ακόμη αν θα ηγηθούν της ΝΔ με τα εκατομμύρια χρέη ή ενός νέου κόμματος.
Η διαδικασία ανάδειξης του κ. Μεϊμαράκη στην προεδρία της ΝΔ επιβεβαίωσε την πολιτική επικυριαρχία των «καραμανλικών». Υπενθύμισε ότι το «οικόσημο» της παράταξης διατηρεί η οικογένεια Καραμανλή. Πολλοί συζητούν για το μέλλον του νέου βουλευτή Κώστα Αχ. Καραμανλή που διατηρεί χαμηλούς τόνους και χτίζει μεθοδικά το πολιτικό του προφίλ. Διατηρεί ευρύ κύκλο συνομιλητών και εσχάτως πολιορκείται από πληθώρα στελεχών που βλέπουν στο πρόσωπό του τον «σαραντάρη» που δύναται υπό προϋποθέσεις – και όσο ο εξάδελφός του πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής δεν έχει διάθεση επιστροφής – να ξανακτίσει την Κεντροδεξιά.
Η άλλη πολιτική οικογένεια που έδειξε ότι διαχρονικά είχε, έχει και θα έχει ρόλο στην Κεντροδεξιά είναι του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη που αποτελεί σημείο αναφοράς για ένα τμήμα της ΝΔ. Η Ντόρα Μπακογιάννη, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην παραμονή του κ. Μεϊμαράκη στην προεδρία της ΝΔ, δείχνει να μην έχει εγκαταλείψει τα σχέδιά της για την ηγεσία. Εδωσε επί χρόνια τη μάχη για την κεντρώα φυσιογνωμία της ΝΔ, όπως και ο αδελφός της Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος έχει τη δική του αυτόνομη πολιτική διαδρομή και αρχηγικές βλέψεις, επενδύοντας στο μεταρρυθμιστικό προφίλ.
Από τις συζητήσεις δεν απουσιάζει ο παράγοντας Δεξιά της ΝΔ που εκφράζεται από τους Μάκη Βορίδη και Αδωνη Γεωργιάδη που συμμαχούν με τον κ. Μητσοτάκη ως προς το μεταρρυθμιστικό πλαίσιο. Η δεξιά πτέρυγα ενισχύθηκε και θα επιχειρηθεί να την προσεταιριστούν διάφοροι, αν και ο μεσαίος χώρος ισχυροποιήθηκε και πάλι.
Στο μεταρρυθμιστικό και κοινωνικό Κέντρο εντάσσονται και οι αρχηγικές βλέψεις των Νίκου Δένδια και Ευριπίδη Στυλιανίδη που διατηρούν στο ακέραιο τις φιλοδοξίες τους για την επόμενη μέρα και κινούνται μεθοδικά. Ρόλο θέλει και επιδιώκει να έχει και ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ενώ σε πρόσφατα δείπνα η Ολγα Κεφαλογιάννη είπε ανοιχτά ότι την ενδιαφέρει η ηγεσία.
Το «κλειδί» όμως είναι τι θα κάνει και η νέα γενιά και αν θα γίνει βουτιά στην επετηρίδα. Στις θερινές συζητήσεις κεντρικό πρόσωπο είναι και ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ένα όνομα που συζητείται ευρέως κυρίως στη λαϊκή βάση της Κεντροδεξιάς, ενώ ορισμένοι από το «καραμανλικό» σύστημα συζητούν και το όνομα του δημάρχου Γλυφάδας Γιώργου Παπανικολάου.
Το ΒΗΜΑ