Στη σχέση της ελληνικής κυβέρνησης με την Εκκλησία εστιάζει σημερινό δημοσίευμα του Economist, το οποίο σχολιάζει και αναλύει την αλλαγή της στάσης του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, όσο και του υπουργού Παιδείας, Νίκου Φίλη, με αφορμή το ζήτημα των θρησκευτικών.
Ο Economist εξηγεί ότι τον τελευταίο καιρό η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται πιο υποχωρητική απέναντι στην Εκκλησία, συγκριτικά με τη διάθεση που είχε δείξει στο παρελθόν.
“O Αλέξης Τσίπρας είναι δεδηλωμένος άθεος και ο μακροπρόθεσμος στόχος του είναι να ξεδιαλύνει τη στενή σχέση μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ορθόδοξης Εκκλησίας, της οποίας ο ρόλος ως επικρατούσα θρησκεία της χώρας κατοχυρώνεται από πολλά άρθρα του συντάγματος. Με την επανεκλογή τον προηγούμενο μήνα, όρισε ως υπουργό Παιδείας έναν κοσμικό πολιτικό, το Νίκο Φίλη, ο οποίος είχε διαμαρτυρηθεί για τη θερμή υποδοχή που επιφυλάχθηκε νωρίτερα αυτό το χρόνο στα λείψανα που δάνεισε στην Ελλάδα η καθολική εκκλησία στη Βενετία. Σύντομα, μετά από το σχηματισμό του νέου υπουργικού συμβουλίου, ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι η διαδικασία για απαλλαγή από τα θρησκευτικά θα γίνει πολύ πιο απλή. Έτσι ο κόσμος προετοιμάστηκε για μία κλασική σύγκρουση ανάμεσα στο κράτος και την εκκλησία”, σημειώνει το δημοσίευμα.
“Αλλά λίγες μέρες αργότερα, το πνεύμα της αντιπαράθεσης εξορκίστηκε και ο κος Φίλης είχε μια ήπια συνάντηση με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, Ιερώνυμο κατά την οποία υποσχέθηκε στον ιεράρχη πως δεν θα ληφθούν μονομερείς ενέργειες. Οι δημοσιογράφοι ενημερώθηκαν ότι η κυβέρνηση εκτιμά το ανθρωπιστικό έργο της Εκκλησίας για την ανακούφιση της φτώχειας, και πως ελπίζει σε μια φιλική συνεργασία κράτους-εκκλησίας και τη χρήση της εκκλησιαστικής περιουσίας για κοινό όφελος. Διαβεβαιώθηκε επίσης πως η φύση της θρησκευτικής εκπαίδευσης είχε αλλάξει ήδη, και θα αλλάξει περισσότερο, προς τη γενική θρησκευτική γνώση, αλλά η αλλαγή θα μπορούσε να συμβεί σε συνεργασία με την εκκλησία. Αυτό το Σαββατοκύριακο, ο κ Φίλης έκανε μια νέα επίδειξη της φιλίας με την εκκλησία με την παρουσία του στην ενθρόνιση ενός μητροπολίτη.
Τι κρύβεται πίσω από όλα αυτά; Κατ ‘αρχάς, δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι ένας υπουργός της κυβέρνησης ήθελε να απλοποιηθεί η διαδικασία απαλλαγής. Αυτό όμως, που μοιάζει σαν δωράκι σε ευσεβείς ψηφοφόρους, έγινε στην πραγματικότητα πιο δύσκολο από έναν κανονισμό που θεσπίσθηκε τον Ιανουάριο κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της προηγούμενης κυβέρνησης στην Ελλάδα. Ο κανονισμός αυτός ορίζει ότι οι γονείς του παιδιού πρέπει να προβούν σε επίσημη δήλωση στο σχολείο και πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο μαθητής δεν είναι «Ορθόδοξος Χριστιανός» και ως εκ τούτου επιδιώκει την απαλλαγή για λόγους συνείδησης. Το σχολείο καλείται να βεβαιώσει ότι ο ισχυρισμός αυτός είναι βάσιμος. Η διαδικασία αυτή θέτει τον πήχη πολύ ψηλά, με δεδομένη το κοινό αίσθημα, μεταξύ πολλών Ελλήνων, πως το να δηλώσει κανείς ότι δεν είναι Ορθόδοξος, σημαίνει σχεδόν σαν να λέει πως δεν είναι Έλληνας.
Τι πραγματικά συμβαίνει στα ελληνικά σχολεία εξαρτάται πολύ από τον ανθρώπινο παράγοντα. Σε δημοτικά σχολεία, οι εκπαιδευτικοί έπρεπε να ενώσουν τη θρησκευτική διδασκαλία με όλα τα υπόλοιπα μαθήματα. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, υπάρχουν αφιερωμένοι εκπαιδευτικοί της θρησκείας, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ της χρήσης πολύ ντεμοντέ βιβλίων, ή κάποιο φιλικό προς το χρήστη ηλεκτρονικό υλικό που οι μαθητές δείχνουν πως τους αρέσει. Αλλά οι εκπαιδευτικοί μεγαλύτερης ηλικίας, δεν μπορούν ή δεν θα χρησιμοποιήσουν το διαδίκτυο.
Ο Γιώργος Καπετανάκης, ο οποίος διδάσκει σε λύκειο της Αθήνας, είναι ένας εκσυγχρονιστής που θέλει οι μαθητές να κάνουν τα δικά τους βίντεο, με θέμα για παράδειγμα, τον τρόπο με τον οποίο οι πιστοί από διαφορετικές θρησκείες προσεύχονται και τα κτίρια που χρησιμοποιούν. Σε αντίθεση με ό, τι θα περίμενε κανείς, διαπιστώνει ότι τα παιδιά των μεταναστών συνήθως δεν ζητούν απαλλαγή ενώ αυτοί που το κάνουν είναι κυρίως οι μάρτυρες του Ιεχωβά, οι οποίοι αντιμετωπίζονται με μεγάλη καχυποψία από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αλλά πριν από την καθιέρωση του νέου κανονισμού, έως και το ένα τρίτο των μαθητών σε ορισμένα σχολεία της Αθήνας επέλεγαν την απαλλαγή, όχι εξαιτίας αντίρρησης συνείδησης, αλλά για να υπάρχει περισσότερος χρόνος για άλλες δραστηριότητες. Μια άλλη καθηγήτρια στο πιο συντηρητικό περιβάλλον της β. Ελλάδας, λέει ότι στα σχολεία ξέρει επίσης, λίγους μαθητές, εκτός από τους Μάρτυρες του Ιεχωβά, που θέλουν απαλλαγή. Γνωρίζει μουσουλμάνους μαθητές που συμμετέχουν με ενθουσιασμό, για παράδειγμα, στις συζητήσεις της τάξης σχετικά με τους κανόνες της νηστείας σε διαφορετικές θρησκείες.
Όλα αυτά ίσως δεν θα έπρεπε να αποτελούν έκπληξη, γράφει ο Economist. To δημοσίευμα σημειώνει πως η σύγκρουση με την εκκλησία θα είχε μεγάλο κόστος για τον Τσίπρα ο οποίος αυτή τη στιγμή έχει να ανησυχεί για πάρα πολλά πράγματα όπως η οικονομική κρίση και η γεωπολιτική ένταση, μια κατάσταση πραγμάτων που συχνά οδηγεί τους Έλληνες να συσπειρωθούν γύρω από τη θρησκεία τους.
