Ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, έλαβε τελευταίος τον λόγο από το πάνελ των ομιλητών που παρουσίαζαν το βιβλίο του πρώην υφυπουργού του ΠαΣοΚ Γιώργου Νικητιάδη «Μαύρο και δαγκωτό» (εκδόσεις Ψυχογιός) στο Μέγαρο Μουσικής. Πέταξε όμως βόμβες. «Από λάθος, δεν το καταλάβαμε γιατί ήταν άρρωστος ο Χουλιαράκης, αλλά δεν το κατάλαβε και κανένας από εσάς», είπε στους βουλευτές του ΠαΣοΚ και της ΝΔ που ήταν παρόντες στο ακροατήριο, «στον προϋπολογισμό δεν ανεγράφη κονδύλι 15 εκατομμυρίων ευρώ αλλά 5 εκατομμυρίων για την επιχορήγηση των κομμάτων». Μέσα στο σούσουρο που ακολούθησε κάποιος ρώτησε γιατί δεν το διορθώνουν με νόμο. «Αν φέρουμε νόμο για αυτό, θα μας κατηγορήσουν ότι σπεύσαμε να τακτοποιήσουμε τα δικά μας θέματα. Θα αλλάξει με αναθεώρηση του προυπολογισμού, η οποία θα δούμε πότε θα γίνει», απάντησε. Και αμέσως πρόσθεσε, ότι το κουαρτέτο πιέζει ώστε να καταργηθεί η διάταξη για το ακατάσχετο 40% της κρατικής επιχορήγησης «για δύο κόμματα που είναι χρεοκοπημένα με την έννοια ότι έχουν μεγάλα δάνεια».
Στο βιβλίο του ο κ. Νικητιάδης επιχειρηματολογεί υπέρ της λίστας και της κατάργησης του σταυρού προτίμησης. Αυτό ήταν και το κέντρο των τοποθετήσεων των ομιλητών, δηλαδή των Ηλία Νικολακόπουλου, Γιώργου Σωτηρέλη, Κυριάκου Μητσοτάκη, Μιλτιάδη Παπαϊωάννου. «Συμφωνώ με τον Κυριάκο Μητσοτάκη», συνέχισε, ο κ. Βούτσης, «ότι η κρίση συρρίκνωση τις ευρείες πελατειακές σχέσεις για τους βουλευτές. Αυτό που δεν μειώθηκε, όμως, είναι η διαπλοκή με τα μεγαλύτερα και τα μικρότερα συμφέροντα. Αυτό που βίωσε το πολιτικό σύστημα, με ευθύνη των πολιτικών, σε σχέση με τα Μέσα Ενημέρωσης ήταν πρωτοφανές και ρεζιλίκι. Εχει οδηγήσει σε ομηρία το πολιτικό σύστημα από μεγάλα συμφέροντα που εκφράζονται μέσα από μεγάλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Η ευθύνη, επαναλαμβάνω, είναι στους πολιτικούς και όχι στους δημοσιογράφους που δουλεύουν σε μαγαζιά με μεγάλα συμφέροντα. Οι πολιτικοί καλλιέργησαν αυτό το θερμοκήπιο και οι σχέσεις αυτές δεν έχουν συρρικνωθεί, έχουν επιβιώσει».
«Αυτός ο διάλογος για την σχέση των πολιτικών με τα Μέσα Ενημέρωσης πρέπει πραγματικά να γίνει αλλά να είναι ειλικρινής και εκ βαθέων», παρενέβη ο Γιώργος Παπαχρήστος, ο οποίος συντόνιζε τη συζήτηση.
Στις πρώτες σειρές του ακροατηρίου βρίσκονταν οι: Φώτης Κουβέλης, Ανδρέας Λοβέρδος, Φίλλιπος Σαχινίδης, Δημήτρης Κρεμαστινός, Κώστας Τζαβάρας, Κώστας Τασούλας, Ηλίας Κικίλιας, Μάκης Βορίδης, Μιχάλης Καρχιμάκης. Παρόντες επίσης ήταν οι: Βασίλης Αλεξανδρής, Αντώνης Ρουπακιώτης, Γιάννης Αδαμόπουλος, Σταύρος Μπένος, Δημήτρης Γάκης, Γιάννης Ζέππος, Αριστοτέλης Παυλίδης, Στέφανος Τζουμάκας, Γρηγόρης Νιώτης, κ.α.
Ο κ. Σωτηρέλης, παρουσίασε αναλυτικά το βιβλίο και τα επιχειρήματα του συγγραφέα καθώς δήλωσε εξ αρχής ότι στυμφωνεί με την καθιέρωση της λίστας. «Το σύστημα του σταυρού που υπάρχει στη χώρα μας είναι η εξαίρεση στα περισσότερα κράτη ισχύει η λίστα. Στρεβλώνει τη σχέση του υποψήφιου βουλευτή με τη δημόσια διοίκηση και με τους ψηφοφόρους. Είναι τεράστια παθογένεια, είναι η γάγγραινα του πολιτικού μας συστήματος. Ο σταυρός προτίμησης είναι η μήτρα της πελατειακής συναλλαγής και τα ΜΜΕ γίνονται χορηγοί επικοινωνίας για τους βουλευτές. Ο βουλευτής εμφανίζεται παντοδύναμος και είναι στην ουσία ο πιο αδύναμος κρίκος, υποκείμενος σε πιέσεις και εκβιασμούς από τη διαπλοκή», τόνισε. Συμπλήρωσε όμως ότι δεν πρέπει το σύστημα να καταφύγει στον «δημοκρατικισμό», σε μια επίφαση δημοκρατίας, που τελικά υφαρπάσει την ψήφο των πολιτών. Αντιθέτως, πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη εσωκομματική δημοκρατία «αλλά όχι η παρωδία εκλογής αρχηγού από την κοινωνία που καθιερώθηκε στο ΠΑΣοΚ και την εφαρμόζει και η ΝΔ. Οι αρχηγοί των κομμάτων δεν μπορεί να εκλέγονται από φίλους και όποιον περνάει έξω από τα κομματικά γραφεία αλλά από ένα συγκεριμένο σώμα μελών του κάθε κόμματος».
«Από την πρώτη στιγμή που εξελέγην βουλευτής», είπε ο κ. Μητσοτάκης, «είπα ότι οι μεγάλες περιφέρειες είναι προβληματικές για την ποιότητα της δημοκρατίας». Αμφισβήτησε ωστόσο την κύρια θέση του βιβλίου ότι ο σταυρός προτίμησης σημαίνει αυτομάτως και συντήρηση των πελατειακών σχέσεων. «Πόσο επίκαιρη είναι αυτή η στάση σήμερα, την εποχή της κρίσης και της χρεοκοπίας; Αν ο βουλευτής δεν έχει δικαίωμα να διορίσει ή να μεσολαβήσει για τους στρατεύσιμους της περιφέρειας του, τότε η μήτρα της πελατειακής σχέσης δεν ισχύει. Αυτό που στην ουσία βρίσκεται πίσω από το βιβλίο είναι η αναγνώριση ενός σαθρού και αδύναμου κράτους. Αρα αυτό που χρειαζόμαστε είναι ισχυρή δημόσια διοίκηση. Αν καταργηθεί ο σταυρός σήμερα, με τον τρόπο που λειτουργούν τα κόμματα, η ισχύς θα μεταφερθεί στον πρόεδρο του κάθε κόμματος και αντί για περισσότερη εσωκομματική δημοκρατία θα μετατραπούν ίσως σε πιο αυταρχικούς φορείς», είπε. Και πρότεινε να προηγηθεί ο εκδημοκρατισμός των κομμάτων, μικτό σύστημα για να υπάρχει ανταγωνισμός με σταυρό στις μονοεδρικές, μείωση του αριθμού των βουλευτών και γενναία αναθεώρηση του Συντάγματος.
Ο κ. Νικολακόπουλος, μίλησε για το εκλογικό σύστημα. «Η καθιέρωση του σταυρού προτίμησης στις ευρωκελογές του 2014 ήταν το μεγαλύτερο θεσμικό ατόπημα της τελευταίας εικοσαετίας και θα πρέπει να καταργηθεί. Εισήχθη δύο μήνες πριν από τις ευρωεκλογές για καθαρά μικροκομματικούς λόγους. Η κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών, ειδικά της Β’ Αθήνας μετά τον Καλλικράτη είναι ουσιαστικά έτοιμη, γιατί δεν εκδηλώθηκε καμία πρωτοβουλία από το 2010; Η διπλή κάλπη, για τις μονοεδρικές και για τις περιφέρειες, είναι από μόνος του ένας τρόπος να αποφευχθεί η μια από τις δύο στρεβλώσεις του συστήματος, δηλαδή το μπόνους των 50 εδρών. Η δεύτερη είναι η αντιστοίχιση της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας με την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, π.χ. υπάρχουν τετραεδρικές που καταλαμβάνει όλες τις έδρες το εκάστοτε πρώτο κόμμα. Αν υπάρχουν έδρες σε επίπεδο περιφερειών υπηρετείται καλύτερα ο σεβασμός στην τοπική πλειοψηφία», σημείωσε.
Χαρακτήρισε «εξωφρενική» την σημερινή πριμοδότηση του πρώτου κόμματος. «Θα μπορούσε να υπάρχει μια μικρότερη, και το ποσοστό των επιπλέον εδρών να μην υπερβαίνει το 10% των ψήφων. Σχετικά με τον προβληματισμό, μονοεδρικές ή ολιγοεδρικές, μπορεί να υπάρχουν σχετικώς ολιγοεδρικές όπου οι υποψήφιοι βουλευτές δεν θα υπερβαίνουν τους 10 και σε αυτές να εφαρμόζεται η λίστα. Στις ελάσσονες περιφέρειες, η λίστα είναι ατελέσφορη σε αυτή τη φάση. Αρα θα μπορούσε να διατηρηθεί ο σταυρός με περιορισμούς, π.χ. να ορίζεται μόνο ο επικεφαλής της λίστας ώστε η Βουλή να αποτελείται από 2/5 εκλεγμένων με λίστα και οι υπόλοιποι να είναι με σταυρό. Και επειδή υπάρχει το προηγούμενο των εκλογών του 1985 που εφαρμόστηκε η λίστα και έδωσε τη Βουλή με τη μικρότερη ανανέωση συμφωνώ ότι η εσωκομματική δημοκρατία προηγείται του σταυρού», πρόσθεσε.
«Το 1985», συνέχισε την αφήγηση ο κ. Παπαϊωάννου, «θυμάμαι μαζί με τον Γεννηματά λέγαμε ότι με τη λίστα θα γκρεμίσουμε το πελατειακό σύστημα, θα ρίξουμε τα τζάκια και ήρθαν οι εκλογές και δικαίωσαν τους παλαιοκομματικούς. Αποτέλεσμα ήταν πράγματι η μικρότερη ανανέωση στην πολιτική ζωή. Το ΠαΣοΚ το 2005 και το 2009 πρότεινε μια παραλλαγή του γερμανικού συστήματος, ένα σύστημα που το αποδέχονται και πολλοί στη ΝΔ. Με τον Ηλία Νικολακόπουλο είχαμε προχωρήσει και σε χωροθέτηση των μονοεδρικών περιφερειών. Δεν έγινε, όχι γιατί ο Παπανδρέου φοβήθηκε τους βουλευτές του αλλά επειδή καθυστέρησε, ενώ του λέγαμε ότι αυτά γίνονται στην αρχή της διακυβέρνησης, και λόγω της απειρίας του τότε υπουργού Εσωτερικών. Σήμερα, αν ο ΣΥΡΙΖΑ έφερνε το σύστημα της απλής αναλογικής χωρίς το μπόνους των 50 εδρών θα ήταν καλύτερα η χώρα, θα είχε κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας. Το μεγάλο μπόνους είναι λάθος αλλά αν ο λαός θέλει να δώσει σε ένα κόμμα την αυτοδυναμία να υπάρχει ένα μικρότερο μπόνους εφόσον το ποσοστό του προσεγγίζει το 40%. Για το ερώτημα σταυρός ή λίστα είπε ότι ο ίδιος δεν συμφωνεί με την πρόταση του ΠαΣοΚ και προτείνει μονοεδρικές με σταυρό και πολυεδρικές με λίστα αλλά όχι διπλή κάλπη όπως είναι η πρόταση του Ποταμιού, που παρουσιάστημε την προηγούμενη εβδομάδα, γιατί «αποπολιτικοποιείται η ψήφος». Επίσης, πρότεινε την κατάργηση των βουλευτών Επικρατείας, επειδή η επιλογή τους έχει καταλήξει να είναι «μια συναλλαγή» με τους αρχηγούς των κομμάτων.
«Πρόθεση μου ήταν να ξεκινήσει η συζήτηση για το εκλογικό σύστημα», δήλωσε ο συγγραφέας στη λήξη της εκδήλωσης, και αναφέρθηκε στην εκδήλωση του Ποταμιού και σε όσα είπε ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη συνέντευξη του στην ΕΡΤ. «Οταν λέμε ότι δεν έχουμε δημοκρατικά κόμματα περιγράφουμε την τραγωδία μας», είπε και απευθυνόμενος στον κ. Μητσοτάκη του είπε. «Εσείς κι εμείς Κυριάκο κυβερνήσαμε 40 χρόνια και μείναμε στο αν. Δεν μπορούμε να μην ανατρέψουμε μια παθογένεια του πολιτικού συστήματος περιμένοντας πότε θα εκδημοκρατιστούν τα κόμματα. Με τον σταυρό προτίμησης η πολιτική αντιπαράθεση καταλήγει προσωπική αντιπαράθεση. Θα πρέπει κάποτε να μάθουμε να ψηφίζουμε κόμματα και προγράμματα», είπε ο κ. Νικητιάδης.
Το ΒΗΜΑ
