Επιστολή – καταπέλτη για τα Hot Spot, απέστειλε στον Πρωθυπουργό ο Δήμαρχος Λέρου κ. Μιχ. Κόλιας, αναφορικά με τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Μουζάλα, οι οποίες στην πράξη ακυρώνονται με την υπ’ αρ. 2969/2-12-2015 Υπουργική Απόφαση (Φ.Ε.Κ. 2602Β΄/2-12-2015).
Συγκεκριμένα, στην επιστολή του Δημάρχου Λέρου αναφέρονται τα κάτωθι:
ΘΕΜΑ: Σύσταση Κέντρων Πρώτης Υποδοχής (Κ.Ε.Π.Υ.) και προσωρινών δομών φιλοξενίας.
Αξιότιμε κύριε πρωθυπουργέ,
Με το υπ’ αρ. πρωτ. 2.800/23-11-2015 έγγραφο του Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Μουζάλα, το οποίο υπήρξε σε συνέχεια αλλεπάλληλων προηγούμενων προφορικών διαβεβαιώσεων του ιδίου, διευκρινίστηκαν και εγγράφως μια σειρά από τεχνικά θέματα που σχετίζονται με τη δημιουργία «Κέντρων Ταυτοποίησης/Hotspot» στο νησί μας. Σε πίστη των ανωτέρω διαβεβαιώσεων, το Δημοτικό Συμβούλιο έλαβε τις υπ’ αρ. 175/2015 και 230/2015 αποφάσεις, με τις οποίες έδωσε τη συγκατάθεσή του στη δημιουργία του εν λόγω «Κέντρου Ταυτοποίησης», υπό τις απαραίτητες (όσο και αυτονόητες) προϋποθέσεις ότι:
α) δεν θα εκφυλιστούν οι εγκαταστάσεις αυτές σε άτυπα κέντρα κράτησης,
β) θα γίνεται διοικητική διεκπεραίωση των υποθέσεων εντός σαράντα οκτώ (48) ωρών και
γ) στη Λέρο θα λαμβάνει χώρα η διεκπεραίωση υποθέσεων μόνον των μεταναστευτικών ροών που εισέρχονται στην ελληνική επικράτεια εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Λέρου.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν την έκπληξη, την απορία και την αγανάκτησή μας, όταν λάβαμε γνώση της υπ’ αρ. 2969/2-12-2015 Υπουργικής Απόφασης (Φ.Ε.Κ. 2602Β΄/2-12-2015), σύμφωνα με την οποία απεφασίσθη η σύσταση – μεταξύ άλλων – και στο νησί της Λέρου Κέντρου Πρώτης Υποδοχής (ΚΕ.Π.Υ.), αλλά συγχρόνως και προσωρινής Δομής Φιλοξενίας αιτούντων άσυλο και ευάλωτων ομάδων πολιτών τρίτων χωρών, με κατά τόπον αρμοδιότητα το χώρο που αντιστοιχεί στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η οποία υπουργική απόφαση προκάλεσε κύμα αντιδράσεων της αντιπολίτευσης και των συμπολιτών μας, αλλά και ευνόητες απορίες σε εμάς για φόβο μετατροπής του χώρου πρώτης υποδοχής σε αποθήκη ψυχών. Πρόκειται για πλήρη αιφνιδιασμό του Δήμου Λέρου, δεδομένου ότι αφενός μεν υπάρχει πρόβλεψη για Δομή Φιλοξενίας (γεγονός που ουδέποτε μας είχε κοινοποιήσει ο αρμόδιος Υπουργός κ. Μουζάλας στο παρελθόν), αφετέρου δε το νησί μας, από κοινού με την Κω, θα είναι στο εξής κατά τόπον αρμόδιο για την πρώτη υποδοχή και φιλοξενία σε μία τεράστια έκταση όπως αυτή που αντιστοιχεί στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Ειδικώς δε ως προς το τελευταίο, οι ανησυχίες μας επιτείνονται από το γεγονός ότι στην ανωτέρω Υπουργική Απόφαση δεν προβλέπονται Δομές Φιλοξενίας για τη Σάμο και τη Χίο (παρά μόνον ΚΕ.Π.Υ.), για δε νησιά όπως η Κάλυμνος και το Αγαθονήσι, τα οποία ομοίως φιλοξενούν de facto σήμερα πρόσφυγες και παράτυπους μετανάστες, δεν προβλέπεται καθόλου λειτουργία ΚΕ.Π.Υ.
Επιπροσθέτως, το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο (Ν. 3907/2011) δεν έχει εισέτι αναθεωρηθεί, με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να υφίστανται προθεσμίες παραμονής στις εγκαταστάσεις των ΚΕ.Π.Υ. και των Δομών Φιλοξενίας της τάξης των 15+10 ημερών (άρ. 11 § 5), χωρίς να λαμβάνεται ρητή πρόνοια για την τύχη όσων φιλοξενούνται στις εγκαταστάσεις και δε διαθέτουν την προσφυγική ιδιότητα και επί της διαδικασίας απέλασης/επαναπροώθησης/επανεισδοχής τους (αν λόγου χάρη θα τελούν υπό καθεστώς κράτησης, αν θα αφήνονται ελεύθεροι και αν θα συνοδεύονται σε άλλες δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα).
Ο Δήμος Λέρου με πληθυσμό και μέγεθος υποπολλαπλάσιο των λοιπών νησιών (Λέσβος, Σάμος, Χίος, Κως) που εμπλέκονται στην πρώτη υποδοχή, είναι φύσει και θέσει αδύνατον να αναλάβει ρόλο ανάλογο με των νησιών αυτών, τη στιγμή που νησιά με διπλάσια έκταση και πληθυσμό (λ.χ. Κάλυμνος) δεν θα διαθέτουν καν ΚΕ.Π.Υ. με βάση το σχεδιασμό του Υπουργείου!
Επιπροσθέτως, από τον προβληματισμό σας δεν πρέπει να διαλάθει η ιστορική ιδιαιτερότητα του νησιού, το οποίο από την ενσωμάτωση στην Ελλάδα και εντεύθεν φιλοξενούσε σταθερώς δομές ασύλων (ψυχασθενείς, πολιτικοί κρατούμενοι, βασιλικές τεχνικές σχολές και – εσχάτως – πρόσφυγες και παράτυποι μετανάστες). Όλο αυτό το βεβαρυμμένο ιστορικό έχει προκαλέσει τον ανεπανόρθωτο στιγματισμό του νησιού και την εδραίωσή του στη συνείδηση της κοινής γνώμης ως τόπος εξορίας και ασύλου. Οι τιτάνιες προσπάθειες της τοπικής αυτοδιοίκησης να άρει το στιγματισμό αυτό και να καθιερώσει το νησί ως κλασικό προορισμό θαλάσσιου τουρισμού πλέον κινδυνεύουν να πέσουν στο κενό, τη στιγμή ακριβώς που η κοινωνία είχε αρχίσει να κεφαλαιοποιεί τα όποια κέρδη από τη συνεπή επένδυση στον τουριστικό τομέα. Έχοντας λοιπόν υπόψιν όλα τα παραπάνω, ο Δήμος Λέρου θα μπορούσε κάλλιστα να τηρήσει ιδιαιτέρως σκληρή στάση και να μην αποδέχεται καν τη σύσταση ΚΕ.Π.Υ. Αντιθέτως, συναισθανόμενοι την κρισιμότητα της γεωπολιτικής συγκυρίας, δώσαμε τη συγκατάνευσή μας για το συγκεκριμένο εγχείρημα, πάντοτε όμως εντός του πλαισίου που διαγράφεται ανωτέρω, καθώς επ’ ουδενί είμαστε διατεθειμένοι να καταντήσουμε το «χαλάκι της Ενωμένης Ευρώπης», ούτε να γίνουμε μαύρη τρύπα ως προς το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά την ελληνική επικράτεια. Αυτή όμως η στάση μας δεν εκτιμήθηκε ως έδει, αλλά μάλλον ερμηνεύθηκε ως ενδοτικότητα και αναβλητικότητα, με αποτέλεσμα ο καθ’ ύλην αρμόδιος Υπουργός να υλοποιεί τελικώς πολιτικές εντελώς διάφορες σε σχέση με τα όσα υποσχόταν στο ανωτέρω υπ’ αρ. πρωτ. 2.800/23-11-2015 έγγραφό του.
*************
Κατόπιν των ανωτέρω, ο Δήμος Λέρου αξιώνει από την Ελληνική Κυβέρνηση τα εξής:
τη μη λειτουργία Δομών Φιλοξενίας στο νησί της Λέρου.
τον ορισμό της κατά τόπον αρμοδιότητας του ΚΕ.Π.Υ. Λέρου μόνον εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου Λέρου και σε καμία περίπτωση κέντρου κράτησης.
την τροποποίηση του Ν. 3907/2011 ως προς τις προθεσμίες του άρ. 11 § 5, κατά τρόπο ώστε αυτές να συντμηθούν στο απαραίτητο σαρανταοκτάωρο (ενδεχομένως μπορεί να γίνει και με πρόβλεψη στον κανονισμό λειτουργίας του ΚΕ.Π.Υ. Λέρου).
Η θέση αυτή του Δήμου Λέρου υπήρξε μέχρι τώρα και θα εξακολουθήσει να είναι αταλάντευτη, όσο και αδιαπραγμάτευτη. Θεωρώ χρέος μου να καταστήσω σαφές ότι αν δεν εισακουστούμε, είμαστε υποχρεωμένοι να αντιδράσουμε με όποιον τρόπο κρίνουμε εμείς ενδεδειγμένο ως τοπική κοινωνία.
Απαιτούμε αντισταθμιστικά οφέλη για το νησί μας όπως:
α) Απορρόφηση εργατικού δυναμικού ανέργων μόνο από το νησί μας
β) Υλικοτεχνικό εξοπλισμό στον δήμο όπως απορριμματοφόρο, σάρωθρο και πυροσβεστικό όχημα 4 έως 8 τόνων.
γ) Έκτακτη οικονομική ενίσχυση του δήμου μας.
δ) Στήριξη της τοπικής οικονομίας για τις απαιτούμενες προμήθειες συντήρησης κ καθαρισμού.
ε) Την έκτακτη δρομολόγηση πλοίων σε καθημερινή βάση προκειμένου να υπάρχει απρόσκοπτη αναχώρηση προσφύγων/μεταναστών, για την αποφυγή προβλημάτων που ζήσαμε κατά το παρελθόν.
Με εκτίμηση
Ο Δήμαρχος Λέρου
Μιχαήλ Κόλιας
