Μόλις ένα στα πέντε πρόστιμα που επιβάλλονται από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) καταβάλλονται, με αποτέλεσμα το φαινόμενο, το οποίο δρα υπονομευτικά σε εργαζομένους, ασφαλιστικά ταμεία και υγιείς επιχειρήσεις, να προσλαμβάνει ολοένα και πιο ανησυχητικές διαστάσεις. Τα τελευταία στοιχεία του συστήματος «Αρτεμις» του υπουργείου Εργασίας είναι αποκαλυπτικά καθώς δείχνουν πως, παρά το γεγονός ότι οι έλεγχοι είναι δειγματοληπτικοί και κατά συνέπεια δεν αποτυπώνουν το μέγεθος του προβλήματος, μέσα σε 11 μήνες (Ιανουάριος – Νοέμβριος 2015) επιβλήθηκαν 97,8 εκατ. ευρώ πρόστιμα μόνο για ανασφάλιστη εργασία. Από αυτά, εκτιμάται ότι πληρώθηκε μόλις το 20%, περίπου 19,5 εκατ. ευρώ, και μάλιστα με έκπτωση 30% (για επιτόπιες πληρωμές). Στα ταμεία του Δημοσίου, δηλαδή, μπήκαν περίπου 15 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, την ώρα που η αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία λειτουργεί στην Ελλάδα της κρίσης ως μια δευτερεύουσα, εξίσου ισχυρή και πλήρως ανταγωνιστική αγορά εργασίας, το ΣΕΠΕ, όπως αποκάλυψε η «Κ», εξετάζει το ενδεχόμενο να μειώσει δραματικά τα πρόστιμα από 10.550 ευρώ ανά ανασφάλιστο, υπό προϋποθέσεις, σε 3.500 ευρώ. Στην πρόταση αντιδρούν οι θεσμοί, καθώς θεωρούν πως οι Ελληνες εργοδότες επιλέγουν την αδήλωτη εργασία, παρά τα πρόστιμα και τις κυρώσεις, επειδή σε βάθος χρόνου αυτή η επιλογή τούς κοστίζει φθηνότερα, λόγω των αραιών ελέγχων και του μικρού πρακτικά κινδύνου τιμωρίας. Για τον λόγο αυτό δε, προτείνουν διπλασιασμό των προστίμων.
Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, εκτιμώντας ότι η πραγματική ανασφάλιστη και αδήλωτη εργασία ξεπερνά το 25%. Απλώς, το τελευταίο διάστημα παρουσιάζεται μειωμένη η καταγεγραμμένη αδήλωτη εργασία στο 16,5% για το ενδεκάμηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου του 2015, εξαιτίας της αλματώδους αύξησης της μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης, καθώς πολλές επιχειρήσεις, προκειμένου να αποφύγουν τα πρόστιμα, προβαίνουν μεν στη δήλωση των εργαζομένων, αλλά δεν δηλώνουν τις πραγματικές ώρες εργασίας και, συνακολούθως, τις καταβλητέες αποδοχές, με σοβαρότατες συνέπειες και στα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων. Εκτιμάται ότι, κάθε χρόνο, μόνο το ΙΚΑ χάνει περί τα 5 δισ. ευρώ από την ανασφάλιστη εργασία.
Ελεγχοι
Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από τους δειγματοληπτικούς ελέγχους που πραγματοποίησαν οι επιθεωρητές Εργασίας του ΣΕΠΕ και η Ειδική Υπηρεσία Ελέγχου του ΙΚΑ, και τα οποία παρουσιάζονται από το επιχειρησιακό σχέδιο «Αρτεμις» του υπουργείου Εργασίας, η αδήλωτη εργασία τον Νοέμβριο του 2015 εκτιμάται στο 14,7%.
Συγκεκριμένα, ελέγχθηκαν μέσα σε ένα μήνα 3.328 επιχειρήσεις εκ των οποίων οι 491 απασχολούσαν αδήλωτους εργαζομένους. Σε σύνολο 14.233 εργαζόμενων στις επιχειρήσεις που διενεργήθηκαν έλεγχοι, εντοπίστηκαν 819 αδήλωτοι εργαζόμενοι (ποσοστό 5,75%), με τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν κατά τον Νοέμβριο του 2015 να ανέρχονται σε 8.705.994 ευρώ. Οι περισσότεροι από τους αδήλωτους εργαζομένους (510) εντοπίστηκαν σε δραστηριότητες που αφορούν υπηρεσίες εστίασης. Μάλιστα, ενώ ο μέσος όρος της ανασφάλιστης εργασίας πανελλαδικά ήταν στο 14,41%, στην Κρήτη έφτασε στο 23,07% και στη Στερεά Ελλάδα στο 17,84%.
Από την 1η Ιανουαρίου 2015 έως και την 30ή Νοεμβρίου 2015, διενεργήθηκαν έλεγχοι σε συνολικά 31.348 επιχειρήσεις, από τις οποίες βρέθηκαν οι 5.173 (ποσοστό 16,50%) να απασχολούν αδήλωτους εργαζομένους.
Στις επιχειρήσεις αυτές απασχολούνταν 132.874 εργαζόμενοι, από τους οποίους οι αδήλωτοι ήταν 9.293 (ποσοστό 6,99%). Τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν το ίδιο χρονικό διάστημα ανέρχονται σε 97.847.111 ευρώ.
Από τις 15 Σεπτεμβρίου 2013, όταν και τέθηκε σε εφαρμογή το πρόστιμο των 10.550 ευρώ ανά ανασφάλιστο εργαζόμενο, έως και τον Νοέμβριο 2015, είχαν διενεργηθεί έλεγχοι σε 65.503 επιχειρήσεις όλων των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας. Από αυτές, βρέθηκαν 9.577 επιχειρήσεις (ποσοστό 14,62%) να απασχολούν αδήλωτους εργαζομένους.
Συνολικά, στις επιχειρήσεις αυτές εργάζονταν 308.066 εργαζόμενοι, από τους οποίους οι 16.376 ήταν αδήλωτοι (ποσοστό 5,32%) με τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν σε αυτούς τους 26 μήνες να φτάνουν στα 171.656.820 ευρώ.
Οι έλεγχοι που πραγματοποιούνται εστιάζονται σε κλάδους με υψηλά ποσοστά αδήλωτης εργασίας, όπως επισιτιστικά επαγγέλματα (εστιατόρια-ταβέρνες, αίθουσες δεξιώσεων, μεζεδοπωλεία, καφετέριες – μπαρ, κέντρα διασκέδασης), βιοτεχνικά πάρκα, κομμωτήρια, πρατήρια βενζίνης, μεταφορικές επιχειρήσεις, καθαριότητα, υπηρεσίες ασφαλείας και επιχειρήσεις φασόν.
Καθημερινή
