Κατά τη χθεσινή του ομιλία στην Ειδική Συνεδρίαση της Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής, ο Νεκτάριος Σαντορινιός, τόνισε την σημασία της ιστορικής μέρας της ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Μια μέρα που η Δωδεκάνησος υποδέχτηκε χαρμόσυνα όπως είπε, συμπληρώνοντας ότι «Η Δωδεκάνησος δεν έπαψε ποτέ να είναι ελληνική στις καρδιές των νησιωτών, παρά τους αλλεπάλληλους κατακτητές που έφταναν στους τόπους μας. Η γεωστρατηγική θέση των νησιών μας και ο φυσικός τους πλούτος όρισε ουσιαστικά και τη μοίρα τους ανά τους αιώνες».
Με κύριο θέμα της ομιλίας του τον Τουρισμό σα μοχλό ανάπτυξης για τη Δωδεκάνησο, ο βουλευτής, παρουσίασε μια σύντομη ιστορική αναδρομή στα οικονομικά μοντέλα ανά δεκαετία που είχαν αναπτυχθεί στα νησιά. Εμπόριο, αγροτική παραγωγή, μεταποίηση, αλιεία, ναυσιπλοΐα ήταν οι παραγωγικοί τομείς της Δωδεκανήσου, όπως σχολίασε, φτάνοντας στην ανάπτυξη του τουρισμού, του κυριότερου μοχλού παραγωγικής ανάπτυξης για τα νησιά.
Ακόμη, ο Νεκτάριος Σαντορινιός, ανέφερε αναλυτικά, και με επίκεντρο πάντα τα Δωδεκάνησα, τους βασικούς άξονες τουριστικής ανάπτυξης για τη νέα περίοδο που σχεδιάζει το Υπουργείο αλλά και τα γενικότερα αναπτυξιακά εργαλεία (ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος) που πρόκειται να εφαρμοστούν με προτεραιότητα τις νησιωτικές περιοχές και με βάση τις ανάγκες τους.
Κλείνοντας, ο βουλευτής Δωδεκανήσου σχολίασε πως «ανεξάρτητα από τις συγκυρίες και παρά τις αντιξοότητες, μπορούμε να είμαστε περήφανοι για τα νησιά μας και τους ανθρώπους μας».
Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Νεκτάριου Σαντορινιού (http://youtu.be/mvkd2BKY_gA)
Κύριε Πρόεδρε της Βουλής των Ελλήνων, κύριε Υπουργέ, κύριοι συνάδελφοι, κύριοι και κυρίες εκπρόσωποι των φορέων αυτοδιοίκησης και των τοπικών φορέων της Δωδεκανήσου, κυρίες και κύριοι, είναι ιδιαίτερη η τιμή μου να απευθύνομαι από αυτό το βήμα σε μια τέτοια εκδήλωση και θέλω να συγχαρώ τον Πρόεδρο της Επιτροπής Περιφερειών για την πρωτοβουλία του αυτή.
στο ΄βράχο του λιμανιού της Σύμης΄ είναι χαραγμένα τα λόγια του ποιητή Φώτη Βαρέλη. «Απόψε κρυφομίλησε η λευτεριά με μένα, πάψετε Δωδεκάνησα να είστε συλλογισμένα». Και πράγματι, εκείνη την μέρα στη Σύμη στις 5 Μαΐου του 1945 η παράδοση των ναζιστικών δυνάμεων στους συμμάχους αποτέλεσε το χαρμόσυνο μήνυμα για όλα τα Δωδεκάνησα. Δύο χρόνια μετά, το Μάρτη του 1947 πραγματοποιείται η ενσάρκωση των ονείρων και των προσδοκιών γενιών και γενιών Δωδεκανησίων. Η πολυπόθητη ενσωμάτωση με τη μητέρα πατρίδα είχε έρθει. Η προσμονή όλων είχε επιτέλους δικαιωθεί.
Η Δωδεκάνησος δεν έπαψε ποτέ να είναι ελληνική στις καρδιές αυτών των νησιωτών, παρά τους αλλεπάλληλους κατακτητές που έφταναν στους τόπους μας. Η γεωστρατηγική θέση των νησιών μας και ο φυσικός τους πλούτος όρισε ουσιαστικά και τη μοίρα τους ανά τους αιώνες.
Τα νησιά της Δωδεκανήσου αποτέλεσαν το σημείο συνάντησης των πολιτισμών και ταυτόχρονα έγιναν σημαντικά διαμετακομιστικά κέντρα ανάμεσα στην δύση και τη μέση ανατολή.
Το εμπόριο και η βιοτεχνία άνθισαν όλους αυτούς τους αιώνες. Από τα ελληνιστικά χρόνια ήδη, τα κεραμικά της Ρόδου μετέφεραν λάδι και κρασί σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Απόδειξη της μεγάλης εμπορικής επιρροής των Δωδεκανησίων είναι η συγγραφή από ροδίτες ναυτικούς, του ναυτικού κώδικα της Ρόδου, που αποτέλεσε επί αιώνες το βασικό ναυτικό δίκαιο παγκοσμίως.
Η ναυτική δεινότητα και η καινοτομία των Δωδεκανησίων αποδεικνύεται περίτρανα από τη χρήση του μηχανισμού των Αντικυθήρων, ο οποίος να θυμίσω βρέθηκε από Συμιακούς ψαράδες σε ναυάγιο πλοίου που είχε αποπλεύσει από τη Ρόδο και σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς και ερευνητές είχε κατασκευαστεί στη Ρόδο.
Στο πρώτο μισό, λοιπόν, του εικοστού αιώνα η οικονομία της Δωδεκανήσου στηρίζεται στο εμπόριο, στην αγροτική παραγωγή, στη μεταποίηση, στην αλιεία και τη ναυσιπλοΐα.
Ταυτόχρονα, αρχίζουν να φαίνονται τα πρώτα σημάδια της τουριστικής ανάπτυξης των νησιών μας. Δεν είναι τυχαίο ότι από την Ιταλοκρατία ακόμα αναδεικνύονται οι φυσικές ομορφιές των νησιών και αναπτύσσεται δίκτυο υδροπλάνων κ. Περιφερειάρχη που συνδέει τη Ρόδο με την Αθήνα, το Μπρίντεζι και τη Χάιφα. Τότε είχαμε υδροπλάνα.
Μετά την ενσωμάτωση στην Δωδεκάνησο απαντώνται και οι τρεις μορφές του δευτερογενούς τομέα, η βιοτεχνία, η οικοτεχνία και η βιομηχανία. Η βιομηχανία ιδίως, αν και πολλοί δεν το θυμόμαστε ίσως, έχει κατά την περίοδο αυτή υποδομή σημαντική, σημαντικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις, εξοπλισμός σύγχρονος και πρωτοποριακός για τα δεδομένα της εποχής. Εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό.
Οι σημαντικότεροι κλάδοι που λειτουργούν είναι η καπνοβιομηχανία, η οινοποιεία, η παραγωγή ζαχαρωδών, η σαπωνοποιία, η μακαρονοποιία, η ελαιουργία, η ταπητουργία και η παραγωγή οικοδομικών υλικών. Κατά την περίοδο 1960 με 1990 ο δευτερογενής τομέας στη Δωδεκάνησο δεν αναπτύσσεται αντίστοιχα με τον τριτογενή. Κατά την περίοδο εκείνη η Δωδεκάνησος καθιερώνεται ως διεθνής τουριστικός προορισμός και, ουσιαστικά, η Ρόδος και η Κως αποτελούν τους πρώτους οργανωμένους τουριστικούς προορισμούς στην Ελλάδα μαζί με την Κέρκυρα.
Σήμερα η οικονομία της Δωδεκανήσου κυριαρχείται από τον τριτογενή τομέα. Κυρίαρχος τομέας – όπως όλοι γνωρίζουμε – είναι ο τουρισμός, καθώς και τα επαγγέλματα που εξυπηρετούν την τουριστική βιομηχανία. Το γεγονός αυτό καθιστά την οικονομία της Δωδεκανήσου ευάλωτη στις διεθνείς συγκυρίες. Ταυτόχρονα, το τουριστικό μοντέλο που κυριαρχεί στη Δωδεκάνησο είναι το μοντέλο του μαζικού τουρισμού με μικρές διαφοροποιήσεις, κυρίως, στα μικρότερα νησιά. Είναι προφανές ότι αυτό το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης της Δωδεκανήσου δεν είναι βιώσιμο, δεδομένου ότι οι υπόλοιποι τομείς της οικονομίας φθίνουν συνεχώς με αποτέλεσμα 82% να είναι ο τριτογενής τομέας στα νησιά μας αυτή τη στιγμή.
Επομένως, ο αναπτυξιακός σχεδιασμός θα πρέπει, να προσανατολιστεί στην αύξηση της συμμετοχής του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα της οικονομίας στο Α.Ε.Π. του Νομού. Φυσικά, ο σχεδιασμός αυτός θα πρέπει, να περιλαμβάνει την ταυτόχρονη προσπάθεια για βελτίωση του τουριστικού τομέα. Η προσπάθεια αυτή θα πρέπει, να κατευθυνθεί στις ακόλουθες κατευθύνσεις.
Πρώτον, διεύρυνση της τουριστικής περιόδου. Για πρώτη φορά φέτος, επισήμως, η σεζόν επεκτείνεται. Για την πραγματοποίηση αυτού του σχεδίου δούλεψαν τόσο οι τοπικοί φορείς όσο και το ίδιο το Υπουργείο, ώστε να υπάρξουν συμφωνίες με μεγάλα τουριστικά πρακτορεία και δρομολόγηση πτήσεων charter από τα τέλη Μαρτίου ως και τα μέσα Νοεμβρίου. Κάποτε, θυμάμαι, στη Ρόδο λέγαμε ότι «η σεζόν ήταν από τη μια παρέλαση ως την άλλη». Αυτό έπαψε εδώ και πολλά χρόνια. Ελπίζουμε, φέτος να ξαναγίνει.
Δεύτερον, διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος. Είναι δεδομένο ότι το τουριστικό μοντέλο ανάπτυξης, που στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στον ήλιο και τη θάλασσα, δεν είναι αρκετό, για ν’ αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τα νησιά μας. Είναι απαίτηση των καιρών, το παρεχόμενα τουριστικό προϊόν να εξειδικευθεί και να προσανατολιστεί και σε ειδικές μορφές τουρισμού. Η ανάπτυξη αυτών των μορφών τουρισμού δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας συνεργατικών δικτύων επιχειρήσεων, που μπορούν να καλύψουν όλη την αλυσίδα ζήτησης. Σ’ αυτή την κατεύθυνση πρέπει να στοχεύει στον και τα χρηματοδοτικά εργαλεία, που έχουμε στη διάθεσή μας σήμερα και είναι ο νέος αναπτυξιακός νόμος, που θα έρθει σύντομα για ψήφιση στη Βουλή, καθώς και το ΕΣΠΑ 2014-2020.
Το Υπουργείο Τουρισμού έχει δρομολογήσει τη σύσταση ειδικών ομάδων εργασίας για την ανάπτυξη και προώθηση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο πολιτιστικός, ο ιαματικός, ο τουρισμός υγείας-ευεξίας, ο τουρισμός υπαίθρου, ο θαλάσσιος τουρισμός, ο τουρισμός πολυτελείας, ο αθλητικός προπονητικός τουρισμός, ο θρησκευτικός τουρισμός και άλλα είδη τέτοιων εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Ιδιαίτερη έμφαση, δε, δίνεται στην περαιτέρω ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού, του τουρισμού κρουαζιέρας και του yachting. Με συμμετοχή και παρουσία του ελληνικού τουρισμού σε εξειδικευμένες εκθέσεις στο πλαίσιο του στρατηγικού ανοίγματος του ελληνικού τουρισμού σε νέες αγορές του εξωτερικού.
Τρίτη κατεύθυνση: άνοιγμα σε νέες αγορές. Τα Υπουργεία Τουρισμού και Εξωτερικών ανταποκρινόμενα στις διεθνείς προκλήσεις έχουν κάνει ιδιαίτερες προσπάθειες, να ενισχύσουν την παρουσία της χώρας μας σε νέες και αναδυόμενες αγορές, όπως είναι το Ιράν, η Μέση Ανατολή, η Κίνα και η Ρωσία.. Προς την κατεύθυνση αυτή, άλλωστε, ψηφίστηκε πρόσφατα από τη Βουλή η τροποποίηση του οργανισμού του Υπουργείου Εξωτερικών, προκειμένου να καταστεί δυνατή η αύξηση του προσωπικού των προξενείων μας για την διευκόλυνση των τουριστών, κυρίως, από τη Ρωσία, που επιθυμούν, να λάβουν βίζα, για να επισκεφθούν τη χώρα μας.
Τέταρτη κατεύθυνση και αυτό που λέγαμε για τον πρωτογενή και τον δευτερογενή τομέα είναι η σύνδεση του πρωτογενούς τομέα και της μεταποίησης με την τουριστική οικονομία.
Τόσο ο νέος νόμος για την συνεταιριστική οικονομία, που φέρνει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, όσο και ο νέος αναπτυξιακός νόμος, που θα ψηφιστεί πολύ σύντομα και τον φέρνει και αυτόν το Υπουργείο Ανάπτυξης, διευκολύνουν τη δημιουργία συνεργατικών σχημάτων παραγωγών, για την μεταποίηση και την τυποποίηση προϊόντων, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο εφοδιασμός των ξενοδοχειακών μονάδων, βάσει των προτύπων υγιεινής και ασφάλειας.
Ένα άλλο πολύ σημαντικό, είναι η αναβάθμιση της ΑΣΤΕ. Δεν μπορούμε να δεχόμαστε άλλο, αυτό το στολίδι της Ρόδου και της Δωδεκανήσου, να παραμένει σε αυτήν την κατάσταση. Είμαστε υποχρεωμένοι να αναβαθμίσουμε την ΑΣΤΕ, να αποκτήσει τον χαρακτήρα που είχε, που ήταν και εφάμιλλος της σχολής της Λοζάνης. Σε αυτό πρέπει, όλοι μαζί να δώσουμε τη μάχη για την αναβάθμιση της ΑΣΤΕ.
Το νέο αναπτυξιακό εργαλείο που θα έχουμε στα χέρια μας, για την ανάπτυξη των νησιών μας, θα είναι ο νέος αναπτυξιακός νόμος. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους αναπτυξιακούς νόμους, αυτός στοχεύει στην επενδυτική επανεκκίνηση και στην προώθηση της ισόρροπης ανάπτυξης της χώρας. Στοχεύσεις του νόμου είναι:
Η αύξηση της απασχόλησης, με την στήριξη τόσο των νέων, όσο και των υφιστάμενων επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Η διαμόρφωση μιας νέας- εξωστρεφούς εθνικής ταυτότητας «branding». H υψηλή προστιθέμενη αξία. Η ενίσχυση μειονεκτικών και νησιωτικών περιοχών και η σύνδεση του αγροδιατροφικού τομέα με τον τουρισμό. Συγκεκριμένα θα υπάρξει μεταβολή της σύνθεσης των χρηματοδοτικών μέσων, με έμφαση σε φοροαπαλλαγές, στοχευμένες επιχορηγήσεις, εγγυήσεις δανείων, επιδότηση μισθολογικού κόστους, σταθερό φορολογικό σύστημα και επιτάχυνση αδειοδοτήσεων. Πηγές χρηματοδότησης θα είναι το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, το ΕΣΠΑ, η ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων και το ΕΤΕΑ.
Κυρίες και κύριοι, προσπάθησα να αποτυπώσω στην ομιλία μου ένα χρονικό της αναπτυξιακής ιστορίας της Δωδεκανήσου, σύντομο θα έλεγα. Ανέλυσα σύντομα, τα σύγχρονα εργαλεία, που αυτήν την περίοδο θα διατεθούν για την ανάπτυξη των νησιών μας. Κατά κύριο λόγο όμως, προσπάθησα να εστιάσω στο μεγαλείο της ιδιαιτερότητας του τόπου μας. Γιατί ο πλούτος μας είναι τα ίδια τα Δωδεκάνησα. Ανεξάρτητα από τις συγκυρίες και παρά τις αντιξοότητες, μπορούμε να είμαστε περήφανοι για τα νησιά μας και τους ανθρώπους μας.
Σας ευχαριστώ.
«Παρά τις συγκυρίες και τις αντιξοότητες, μπορούμε να είμαστε περήφανοι για τα νησιά μας και τους ανθρώπους μας»
