Οι διεθνείς πιστωτές της Ελλάδας δηλώνουν ότι οι απαιτήσεις του προγράμματος ίσως περιλαμβάνουν επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ σε περαιτέρω δημοσιονομική σύσφιξη για την οποία δεν έχει διαπραγματευτεί.
Όπως εξηγεί χαρακτηριστικά, η νέα απαίτηση από την ευρωζώνη και το ΔΝΤ, είναι μια πιθανή βόμβα για την κυβέρνηση, αυξάνοντας την απειλή μιας νέας περιόδου αστάθειας στην Ελλάδα.
Το τωρινό δίλημμα του πρωθυπουργού προκύπτει από μια διαφωνία μεταξύ της ευρωζώνης και του ΔΝΤ. Ενώ οι Ευρωπαίοι πιστωτές δηλώνουν ότι η κυβέρνηση στην Αθήνα έχει δεσμευτεί σε αρκετή λιτότητα ώστε να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5% το 2018, το ΔΝΤ προβλέπει ότι με τα υπάρχοντα μέτρα το πλεόνασμα που θα δημιουργηθεί θα ανέρχεται στο 1,5%.
Ενώ η Γερμανία επιμένει στο να παραμείνει το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, οι αντικρουόμενες προβλέψεις έχουν οδηγήσει τους πιστωτές να ζητήσουν “προληπτικά μέτρα” ίσα με το 2% του ΑΕΠ. Αυτά θα εφαρμοστούν εάν η κυβέρνηση παρεκκλίνει από τους δημοσιονομικούς στόχους, όπως προβλέπει το ΔΝΤ.
Επομένως, σχολιάζει το Bloomberg, ο Αλέξης Τσίπρας και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος αντιμετωπίζουν το δύσκολο έργο να καθορίσουν τα μέτρα που να ικανοποιούν και τους πιστωτές, χωρίς να διαλύουν τη συμμαχία τους με τους Ανεξάρτητους Έλληνες.
“Αυτή η πράξη εξισορρόπησης θα ήταν πρόκληση για κάθε ελληνική κυβέρνηση, πόσο μάλλον για μία με αντί-μνημονιακή βάση, με βαθιά αντιπάθεια για το ΔΝΤ και με μόλις τρεις έδρες πλειοψηφία στην Βουλή”.
Παρακάτω παρουσιάζονται τρία σενάρια τα οποία θα μπορούσαν να “παίξουν” τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες:
Επιλογή 1: Το πικρό χάπι
Δεν θα ήταν η πρώτη φορά που ο Τσίπρας συνθηκολογεί. Αντιμέτωπος με τον κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος και τη έξοδο της Ελλάδαςαπό το ευρώ τον περασμένο Ιούλιο, εγκατέλειψε τις υποσχέσεις του για διακοπή της λιτότητας, αποδεχόμενος τις απαιτήσεις των δανειστών με αντάλλαγμα ένα νέο πρόγραμμα βοήθειας.
Με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ένα ξεκάθαρο προβάδισμα για τη Νέα Δημοκρατία και με τα αποθέματα ρευστότητας να εξαντλούνται, ο Τσίπρας ίσως αποφασίσει ότι δεν έχει άλλη επιλογή από το να ακολουθήσει ξανά τον ίδιο δρόμο.
“Ο 41χρονος ηγέτης θα μπορούσε να προσπαθήσει να πουλήσει την απόφαση στους βουλευτές και τους ψηφοφόρους υποστηρίζοντας ότι αυτό θα άνοιγε τον δρόμο για το reprofiling του χρέους, κάτι που οι πιστωτές έχουν αφήσει να υπάρχει ως πιθανότητα από το 2012”, αναφέρει το Bloomberg.
Ο Τσίπρας μπορεί επίσης να υποστηρίξει ότι, εξαιτίας του ότι τα επιπλέον μέτρα λιτότητας θα εφαρμοστούν μόνο εάν η Ελλάδα χάσει τους δημοσιονομικούς στόχους, αυτό το μέρος του πακέτου είναι ακίνδυνο.
Και οποιαδήποτε συμφωνία επιτευχθεί με τους πιστωτές, θα είναι από τον Τσακαλώτο, τον “φημισμένο ηγέτη της εσωτερικής αντιπολίτευσης του Τσίπρα, περιορίζοντας το πεδίο για αντιδράσεις”. Όσο λιγότερο λεπτομερή είναι αυτά τα μέτρα, τόσο περισσότερο χώρο θα έχουν οι Τσίπρας και Τσακαλώτος για να επικοινωνήσουν το μήνυμα ότι είναι απλώς κάτι σαν “ασφάλεια”, χωρίς ουσιαστική επίδραση.
Οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος αντιμέτωποι με την προοπτική εκλογών από τις οποίες μπορεί να χάσουν τη θέση τους, ίσως δελεαστούν να δαγκώσουν για άλλη μία φορά την σφαίρα της λιτότητας, ελπίζοντας σε μια τόνωση της οικονομικής εμπιστοσύνης από μια συμφωνία, προτού χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τους ψηφοφόρους ξανά. Οι επόμενες εκλογές είναι προγραμματισμένο να διεξαχθούν το 2019.
Η αντίδραση της αγοράς στο περίγραμμα της συμφωνίας η οποία έχει προσφερθεί στον Τσίπρα από τους πιστωτές, είναι μέχρι στιγμής ήρεμη, υποδηλώνοντας ότι οι επενδυτές το θεωρούν αυτό ως το πιθανότερο σενάριο.
Δεύτερη επιλογή: Πρόωρες εκλογές
Μια αποτυχία να έλθουν σε συμφωνία ή να πείσει τους βουλευτές του κυβερνώντος συνασπισμού για τα οφέλη της, μπορεί να οδηγήσει τον Τσίπρα να διαλύσει την βουλή και να αφήσει τους ψηφοφόρους να αποφασίσουν. Αυτό είναι ένα χαρτί που έπαιξε πέρυσι όταν ορισμένοι βουλευτές του αντέδρασαν στην απόφαση να αποδεχθεί τα αιτήματα των πιστωτών.
Ο Τσίπρας εμφανίστηκε ενισχυμένος από αυτή την πάλι ενώ η σκληροπυρηνική πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ που τον εγκατέλειψε, δεν κατόρθωσε να κερδίσει καμία έδρα στις πρόωρες εκλογές του Σεπτεμβρίου. Μπορεί να δυσκολευτεί να επαναλάβει αυτό το τρικ.
Το προηγούμενο καλοκαίρι ο Τσίπρας βρήκε στήριξη στα φιλοευρωπαϊκά κόμματα της αντιπολίτευσης για να περάσουν τα σκληρά μέτρα που συνδέονται με το πρόγραμμα. Αλλά αυτή την φορά έχουν δηλώσει πως δεν πρόκειται να στηρίξουν μια κυβέρνηση υπό τον Τσίπρα.
Οι δημοσκοπήσεις, οι οποίες συχνά έχουν αποδειχθεί λανθασμένες στην Ελλάδα, εμφανίζουν ότι η Νέα Δημοκρατία έχει ανακτήσει το προβάδισμα μετά από περισσότερο από δύο χρόνια.
Μια νίκη της ΝΔ πιθανότατα θα οδηγούσε σε έναν συνασπισμό με μετριοπαθή κόμματα που δεσμεύονται να τηρήσουν την Ελλάδα στο ευρώ ή να δημιουργηθεί μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
Το ερώτημα σε αυτό το σενάριο, όπως και το 2012, είναι εάν θα ήταν αργά να μπει ξανά το πρόγραμμα διάσωσης της Ελλάδας σε τροχιά, ύστερα από τις πολιτικές συγκρούσεις της προεκλογικής εκστρατείας και τις διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
Μια βουλή που δεν βγάζει κυβέρνηση και οδηγεί σε παρατεταμένη αστάθεια ή μια νίκη του Τσίπρα με ένα εισιτήριο κατά της λιτότητας, είναι επίσης κάποιες πιθανότητες. Οποιοδήποτε από τα δύο αυτά ενδεχόμενα θα μπορούσαν να θέσουν την Ελλάδα σε ένα μονοπάτι προς την χρεοκοπία τον Ιούλιο και την αποβολή από το ευρώ κάποια στιγμή αργότερα.
Επιλογή 3: Δημοψήφισμα
Ένα βήμα πριν από την πυρηνική τακτική των πρόωρων εκλογών, θα ήταν ένα ακόμη δημοψήφισμα.
Ο Τσίπρας θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι οι πιστωτές απαιτούν περισσότερα από ό,τι συμφωνήθηκε με το πρόγραμμα διάσωσης και ότι χρειάζεται νέα εντολή για να εφαρμόσει τα μέτρα, περίπου όπως υποστήριξε τον περασμένο Ιούλιο.
Δημοσκόπηση της Kapa Research στις αρχές του μήνα, εμφάνισε ότι οι Έλληνες θα ψήφιζαν εναντίον περισσότερης λιτότητας, όπως έκαναν και το περασμένο έτος, θέτοντας για άλλη μια φορά την θέση της χώρας στο ευρώ, υπό αμφισβήτηση.
Τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα της αντιπολίτευσης θα μπορούσαν να ζητήσουν από τους Έλληνες ψηφοφόρους να απέχουν σε μια προσπάθεια να αφαιρέσουν κύρος από το δημοψήφισμα, ενώ παράλληλα να μειωθεί το ρίσκο μιας αρνητικής ψήφου.
Εάν η προσέλευση ήταν χαμηλή, η θέση του Τσίπρα θα μπορούσε να γίνει αφόρητη. Ωστόσο, ένα δημοψήφισμα θα του έδινε περισσότερο χώρο να “γυρίσει” το αποτέλεσμα παρά μια εκλογική διαδικασία.
