Η πρώτη αντίδραση από κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της Δωδεκανήσου και συγκεκριμένα από τον Βουλευτή κ Αρ. Παυλίδη για το μείζον ζήτημα της οριοθέτησης και χαρακτηρισμού όλης της Μεσαιωνικής Πόλης ως αρχαιολογικού χώρου με απόφαση που εξέδωσε ο Υπουργός Πολιτισμού κ Αντ. Σαμαράς, εκδηλώθηκε χθες.
Ο Βουλευτής Δωδεκανήσου -τ. Υπουργός κ. Αριστοτέλης Α. Παυλίδης, δήλωσε συγκεκριμένα τα εξής:
«Η απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, του φίλου κ. Αντώνη Σαμαρά, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, βασίζεται σε λεπτομερή προεργασία της 4ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων και αναφέρεται στην οριοθέτηση της Μ. Πόλης, ως αρχαιολογικού χώρου. Είναι μία καθαρά τοπογραφική εργασία, προκειμένου αυτή να αξιοποιηθεί βάσει των νέων τεχνολογιών.
Καθόσον αφορά τα του καθορισμού χρήσεων γης εντός της Μ. Πόλης, αυτή είναι μία άλλη υπόθεση, επί της οποίας οφείλει το Υπουργείο να εκπονήσει ειδική μελέτη, σε συνεργασία βεβαίως με τον Δήμο Ροδίων και εις την φάση αυτή οι κοινοβουλευτικοί ασφαλώς θα εκφράσουν τις απόψεις τους.
Υπενθυμίζω ότι για το ιδιαίτερα σοβαρό αυτό ζήτημα έχω μετάσχει σε πολλές συζητήσεις τόσο σε τοπικό επίπεδο, όσο και σε κεντρικό (ΥΠΠΟ) και πιστεύω ότι δεν θα ληφθεί καμιά τελική απόφαση χωρίς να υπολογισθεί ότι η Παλιά Πόλη της Ρόδου είναι ζωντανός οργανισμός με μικροεπαγγελματίες, βεβαίως μονίμους κατοίκους, που δεν πρέπει να μετατραπεί σε… νεκρόπολη, αλλά να συνυπάρξουν όλες οι δραστηριότητες με σεβασμό των απαραιτήτων κανόνων».
Η ως άνω δήλωση του κ. Παυλίδη παρότι επιδιώκει να καθησυχάσει τους καταστηματάρχες της Μεσαιωνικής Πόλης φέρεται ωστόσο να απλουστεύει ζητήματα τα οποία όχι μόνο είναι σύνθετα και πολύπλοκα αλλά ταυτόχρονα είναι δύσκολη πλέον η όποια παρέμβαση για την ανατροπή της καταστάσεως που έχει διαμορφωθεί καθώς ο νόμος περί προστασίας αρχαιοτήτων είναι δεσμευτικός και δεν επιτρέπει οποιαδήποτε ενέργεια που αποσκοπεί να καταργήσει το πνεύμα και τους στόχους του.
Αποτέλεσμα είναι να θεωρείται εξαιρετικά απίθανο, ακόμη και από τους πιο αισιόδοξους νομικούς, να ανατραπεί το απαγορευτικό καθεστώς που προβλέπει η αρχαιολογική νομοθεσία γύρω από την ανάπτυξη εμπορικών δραστηριοτήτων αλλά και για τη χορήγηση αδειών καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στην κυρηγμένη ως αρχαιολογικό χώρο Μεσαιωνική Πόλη αλλά και η ανατροπή των δεσμεύσεων που προβλέπονται για τις χρήσεις γής που θέλουν την περιοχή να χρησιμοποιείται εφ’ εξής μόνο για τις ανάγκες αμιγούς κατοικίας.
Από εκεί και πέρα εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει η πληροφορία που θέλει την Διεύθυνση Μεσαιωνικής Πόλης, υπηρεσία που υπάγεται στον Δήμο Ροδίων, να είχε συνεργασία με την Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων πρίν την έκδοση της συγκεκριμένης Υπουργικής Απόφασης!!!.
Με άλλα λόγια η συγκεκριμένη υπηρεσία που υπάγεται στον Δήμο Ροδίων γνώριζε το ζήτημα και προφανώς και τις επιπτώσεις που φέρει στο καθεστώς της Μεσαιωνικής Πόλης και δεν ενημέρωσε σχετικά την πολιτική ηγεσία της.
Πρόσθετη έκπληξη προκαλεί και το γεγονός ότι την 4η Απριλίου 2009 όταν το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο εξέτασε σχετική με θέμα της οριοθέτησης ή μη της Μεσαιωνικής Πόλης ως αρχαιολογικού χώρου εισήγηση της Αρχαιολόγου κ Ι. Κολτσίδα-Μακρή της Διεύθυνσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων είχε ήδη προηγηθεί σχετική προεργασία σε τοπικό επίπεδο ενώ ουδείς από τους τοπικούς φορείς και τα στελέχη της Διεύθυνσης Μεσαιωνικής Πόλης δεν αντέτεινε τα προβλήματα που δημιουργεί η ως άνω απόφαση του ΚΑΣ στην τοπική οικονομία.
Η απόφαση έτσι για την οριοθέτηση της Μεσαιωνικής Πόλης ως αρχαιολογικού χώρου ελήφθη ομόφωνα από το ΚΑΣ και στη συνέχεια φέρεται να κοινοποιήθηκε αρμοδίως χωρίς να υπάρξουν αντιδράσεις από τους τοπικούς φορείς πόσο μάλλον από την πολιτική ηγεσία του Δήμου Ροδίων που δεν ενημερώθηκε!!
Για την έκδοση της υπ΄αρίθμ. ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΑΡΧ/Β1/Φ29/48764/2052 απόφασης του Υπουργού ουσιαστικό ρόλο έπαιξε και η εγγραφή της Μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Με άλλα λόγια η ένταξη της Ρόδου στον Παγκόσμιο αυτό οργανισμό, που αντιμετωπίστηκε ως ζήτημα μείζονος σημασίας από τους τοπικούς φορείς και έτυχε θετικής δημοσιότητας και αντιμετώπισης, έρχεται τώρα και γυρνάει ως μπούμεραγκ για τους επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται εντός των τειχών!
Από επίσημη αλληλογραφία που είχε εξάλλου με τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Χωροταξίας κ. Σ. Καλογιάννη ο Αντιδήμαρχος Ροδίων, υπεύθυνος για θέματα Μεσαιωνικής Πόλης κ. Γ. Γιαννακάκης με την οποία ζητήθηκε τον Ιούνιο του 2008 η επίσπευση των διαδικασιών για την ολοκλήρωση των τροποποιήσεων σε οδούς και πλατείες της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου στα πλαίσια του νέου πολεοδομικού σχεδιασμού που προωθείται από την Διεύθυνση Μεσαιωνικής Πόλης του Δήμου Ροδίων προκύπτει μάλιστα ότι η υπηρεσία της οποίας προϊσταται γνώριζε για το ζήτημα!!
Οπως αναφέρεται σε υπόμνημα που συνοδεύει το αίτημα του κ. Αντιδημάρχου «Το σχέδιο Π.Δ. για τους όρους δόμησης και τις χρήσεις γης, μετά από τρεις γνωματεύσεις του κεντρικού ΣΧΟΠ του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. (τα έτη 1993, 1995 και 1998), στάλθηκε στο Υπ. Αιγαίου, το οποίο εν τω μεταξύ είχε αναλάβει τις σχετικές αρμοδιότητες. Το ΣΧΟΠ του Υπ. Αιγαίου γνωμάτευσε θετικά και απέστειλε το όλο θέμα στο ΥΠ.ΠΟ. (2001) για έγκριση. Το ΥΠ.ΠΟ. από τη μεριά του με αφορμή την παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος από την αρχική γνωμάτευση των τοπικών υπηρεσιών του, ζήτησε νέα γνωμάτευση. Αυτή τη φορά η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Δωδ/σου έκανε ορισμένες παρατηρήσεις οπότε και το ΥΠ.ΠΟ. ζήτησε από το Υπουργείο Αιγαίου να αναμορφώσει ανάλογα το σχέδιο διατάγματος.
Η διαδικασία αυτή δεν ολοκληρώθηκε ενώ μετά την ψήφιση του νέου Αρχαιολογικού Νόμου (2002) ανετράπη η όλη διαδικασία καθ’ όσον η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου ετίθετο πλέον υπό την άμεση εποπτεία του ΥΠ.ΠΟ. ως «ενεργός οικισμός εντός αρχαιολογικού χώρου» (αρ. 14, Ν. 3028/2002).
Η διαδικασία δε, για την κήρυξή της ως αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται στο τελικό της στάδιο.
Είναι εξ’ άλλου γνωστό ότι ήδη από το 1988 η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου είχε ενταχθεί από την UNESCO στα μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς”!!.
Αναστατώθηκε η Μεσαιωνική Πόλη
Συνεχίζεται ο σάλος για την υπουργική απόφαση με την οποίαν χαρακτηρίσθηκε ολόκληρη η Μεσαιωνική Πόλη ως αρχαιολογικός χώρος με αποτέλεσμα να ανατραπεί το ισχύον μέχρι σήμερα καθεστώς εμπορικών μισθώσεων. Ταυτόχρονα, καταμετρούνται και οι αλυσιδωτές επιπτώσεις.
Ο γνωστός δικηγόρος της πόλης μας κ. Παναγιώτης Παρασκευάς μας απέστειλε την ακόλουθη επιστολή:
Κύριε Διευθυντή,
Οπως πληροφορούμαι από τη ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ της 30-7-2009 η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου χαρακτηρίσθηκε, ως αρχαιολογικός χώρος. Η απόφαση είναι ορθή και έπρεπε πράγματι να κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος. Παρατηρώ, όμως ότι το Υπουργείο Πολιτισμού δια των υπηρεσιών του ήλεγχε την Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, ως αρχαιολογικό χώρο. Κατά το μέρος που είμαι ορθά ενημερωμένος, μέχρι σήμερα δεν εγέρθηκε αμφισβήτηση, δικαστική ή μη, ως προς την αρμοδιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού για τον έλεγχο της Μεσαιωνικής Πόλης.
Ορθή η απόφαση, περιορίσθηκε, όμως μόνο στην μία όψη του Ιανού. Η άλλη όψη του Ιανού είναι το ποια μεταβολή επέφερε η ΥΑ στις εμπορικές μισθώσεις, διότι αναμφίβολος σκοπός της ΥΑ δεν ήταν να επιφέρει νομοθετικές μεταβολές στις εμπορικές μισθώσεις.
Οι μεταβολές στις εμπορικές μισθώσεις επέρχονται με τη διάταξη του άρθρου 4 παρ. 1 εδ. ζ του ΠΔ 34/1995 η οποία ορίζει κατά λέξη: «Δεν υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος: … ζ. Μισθώσεις ακινήτων εντός αρχαιολογικών χώρων». Η διάταξη αυτή είναι ενταγμένη στο άρθρο 4 του ΠΔ 34/1995 μισθώσεις, όπως νεκροταφείων, ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, σχολικών κυλικείων, κυλικείων σε αθλητικά κέντρα και γυμναστήρια, ακινήτων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, Μεγάρου Μουσικής, διεθνούς εκθέσεως Θεσσαλονίκης κ.λπ. κ.λπ. Πρόκειται δηλαδή για εξαίρεση από την προστασία του ΠΔ 34/1995 ήσσονος σημασίας μισθώσεων και ο νομοθετικός λόγος είναι είτε χαριστικός είτε η διευκόλυνση των φορέων όπου βρίσκονται τα μίσθια (Μέγαρο Μουσικής) είτε η προστασία του καταναλωτικού κοινού (Κυλικεία κ.λπ.). Σίγουρα δεν είναι η εξολόθρευση των μισθωτών μίας μεγάλης περιοχής, όπως η Μεσαιωνική Πόλη.
Ειδικά για την εξαίρεση από την προστασία του ΠΔ 34/1995 των αρχαιολογικών χώρων παρατηρώ ότι συνήθως πρόκειται για κυλικεία, καταστήματα πωλήσεως τουριστικών ειδών και άλλες ήσσονος σημασίας μισθώσεις.
Η κήρυξη, όμως ως αρχαιολογικού χώρου όλης της Μεσαιωνικής Πόλης έχει μείζονα σημασία, πραγματική βόμβα, όπως την αποκαλεί η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ.
Με την κήρυξη όλης της Μεσαιωνικής Πόλεως, ως αρχαιολογικού χώρου, εκατοντάδες μισθώσεις εξαιρούνται από την προστασία του ΠΔ 34/1995 και όχι μόνο κυλικεία κ.λπ.
Η άνω ΥΑ νομοθέτησε μόνο από απόψεως του Ν. 3028/2002 και παραμέλησε από προφανή νομική άγνοια τις μισθώσεις. Αυτό αποτελεί σύνηθες φαινόμενο ελλείψεως συντονισμού της νομοθετικής μηχανής.
Διερωτώμαι αν ο Υπουργός Πολιτισμού γνώριζε τις επιπτώσεις που θα έχει η άνω ΥΑ απόφαση στις μισθώσεις θα προέβαινε στην έκδοσή της.
Οι επιπτώσεις που θα έχει η εξαίρεση από την προστασία του ΠΔ 34/1995 ο χαρακτηρισμός της Μεσαιωνικής Πόλεως, ως αρχαιολογικού χώρου θα είναι περίπου οι εξής:
α. Δεν θα υπάρχουν πλέον μισθώσεις προστατευόμενες από το ΠΔ 34/1995, δηλαδή από άποψη προστασίας θα εξομοιώνονται π.χ. με μίσθωση κατοικίας, χωρίς μάλιστα τον περιορισμό της τριετούς διάρκειας για μισθώσεις κύριας κατοικίας.
β. Θα επικρατεί η αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων, δηλαδή θα ισχύει ότι συμφωνήσουν οι συμβαλλόμενοι εκμισθωτής και μισθωτής.
γ. Δεν θα υπάρχει νόμιμη διάρκεια της συμβάσεως μισθώσεως (π.χ. 12ετής).
δ. Το μίσθωμα θα καθορίζεται συμβατικώς και δεν θα έχουν εφαρμογή οι διατάξεις περί αναπροσαρμογής του μισθώματος του ΠΔ 34/1995.
ε. Για την παραχώρηση της χρήσεως κ.λπ. θα ισχύουν οι γενικές διατάξεις του ΑΚ και οι ειδικές του ΠΔ 34/1995.
στ. Τα αυτά ως άνω υπό ε για την μεταβίβαση της μισθωτικής σχέσεως.
ζ. Δεν θα ισχύει η καταγγελία για ιδιόχρηση ανοικοδόμηση κ.λπ.
η. Δεν θα ισχύει το δικαίωμα καταγγελίας της μισθώσεως από το μισθωτή από μεταμέλεια (άρθρο 43).
θ. Δεν θα ισχύει η διάταξη του ΠΔ 34/1995 για καταβολή προς το μισθωτή άυλης εμπορικής αξίας.
Γενικότερα θα ισχύουν μόνο οι διατάξεις περί μισθώσεων του ΑΚ και μόνο αυτές ενώ δεν θα ισχύει καμία διάταξη του ΠΔ 34/1995.
Οπως προανέφερα σκοπός της ΥΑ, αναμφίβολα, δεν ήταν να τροποποιήσει τη νομοθεσία των μισθώσεων για μίσθια που βρίσκονται στη Μεσαιωνική Πόλη. Ξέφυγε το τελευταίο από το νομοθέτη ήτοι την Υ.Α., από ασύγγνωστη αμέλεια.
Επιβάλλεται κατά τη γνώμη μου η άμεση ανάκληση της ΥΑ μέχρι το χρονικό συντονισμό με το νομοθέτη, ώστε να απαλειφθεί ή προσαρμοσθεί η επίμαχη προαναφερθείσα διάταξη.
Αλλως η άμεση τροποποίηση ή κατάργηση της διατάξεως, σύμφωνα με τα αμέσως παραπάνω.
Σε περίπτωση μη διορθώσεως του νομοθετικού λάθους, θα έχουμε νομοθέτηση… “μη σωφρωνούντος νομοθέτη” κατά την έκφραση του Μεγάλου Γεωργίου Μπαλή.
Με υπόληψη
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ
