Την αναβολή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου και την επανέναρξη της προσυνοδικής διαδικασίας «στα πλαίσια της οποίας κρίνεται εφικτή η μελέτη προτάσεων λύσεως των προβληματικών θεμάτων, διευθετήσεως των υφισταμένων διαφωνιών», προτείνει η Εκκλησία της Ρωσίας διαφορετικά, αν πραγματοποιηθεί η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος, τότε η ίδια δεν θα λάβει μέρος.
Η σχετική απόφαση ελήφθη σε συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ρωσίας, που συνήλθε εκτάκτως την Δευτέρα το μεσημέρι υπό τον Πατριάρχη Μόσχας και Πασών των Ρωσιών κ. Κύριλλο προκειμένου να αποφασίσει την στάση που θα τηρήσει. Η απόφαση αυτή εισάγει νέα δεδομένα στην Σύνοδο που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει τις εργασίες της την ερχόμενη Κυριακή, μία ημέρα πριν την εορτή του Αγίου Πνεύματος.
Μέχρι στιγμής οι Εκκλησίες που αρνήθηκαν να λάβουν μέρος στην Σύνοδο είναι τέσσερις: Αντιοχείας, Ρωσίας, Γεωργίας, Βουλγαρίας και Σερβίας.
Στην δήλωση της Ιεράς Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας, αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ρωσίας επί δεκαετίες μετείχε και εξακολουθεί να μετέχει ενεργώς στην προπαρασκευή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αρχής γενομένης από την Α’ Πανορθόδοξη Διάσκεψη στην Ρόδο το έτος 1961 οι διακεκριμένοι Ιεράρχες και οι κορυφαίοι θεολόγοι της καθ’ημάς Εκκλησίας συνέβαλαν στην επεξεργασία των συνοδικών θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων, τα οποία τελικά δεν εντάχθηκαν στην Ημερήσια Διάταξη της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου. Προς επιτάχυνση της συγκλήσεως της Συνόδου η Ορθόδοξος Εκκλησία της Ρωσίας κατ’ επανάληψιν επιβεβαίωνε την προθυμία της δια την λήψη των δι΄όλους τους μετέχοντες της προσυνοδικής διαδικασίας αμοιβαίως αποδεκτών αποφάσεων, ακόμα και σε περίπτωση αποκλίσεως τέτοιων αποφάσεων των προσυμφωνημένων από τις Εκκλησίες αρχών προπαρασκευής της Συνόδου».
Η Ρωσική Εκκλησία εκτιμά ακόμη πως: «Η αρχή της Πανορθοδόξου ομοφωνίας παραμένει αδιασάλευτο θεμέλιο της προσυνοδικής διαδικασίας» και αναφέρει στην ανακοίνωση της ότι χωρίς αυτό το προαπαιτούμενο δεν μπορεί να προχωρήσει η σύγκληση της Συνόδου, καθώς αυτές οι αποφάσεις ελήφθησαν και κατά την διάρκεια των προπαρασκευαστικών συναντήσεων που προηγήθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Το γεγονός όμως πως οι Ορθόδοξες Εκκλησίες Αντιοχείας, Γεωργίας, Σερβίας και Βουλγαρίας δεν θα συμμετέχουν, καθιστά αδύνατη και την συμμετοχή της Ρωσικής Εκκλησίας.
«Η μόνη εφικτή λύση σε αυτή την περίπτωση είναι η συνέχιση της προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου με την εξασφάλιση της ομοφώνου γνώμης όλων των Ορθοδόξων περί της συγκλήσεως αυτής σε μία άλλη χρονική στιγμή», αναφέρει η ανακοίνωση και καταλήγει: «Η Ιερά Σύνοδος και πάλι καλεί τους Αρχιερείς, τους κληρικούς, τους μοναχούς και τους λαϊκούς της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Ρωσίας να προσεύχονται θερμώς προκειμένου ο Κύριος Ημών Ιησούς Χριστός ἐν τῃ ὑποθέσει ταύτῃ να αναδείξει την πανίσχυρον βοήθεια και το άγιον θέλημα Αυτού».
Ν. ΜΠΑΛΑΣΩΦ
ΣΤΗΝ «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ»:
Με δηλώσεις του στην «δημοκρατική», ο αναπληρωτής πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, πρωθιερέας Νικολάι Μπαλασόφ ανέφερε τα εξής:
«Πιστεύω ότι για όλες τις ορθόδοξες εκκλησίες είναι εξίσου σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν μπορούμε να φτάσουμε σε οποιαδήποτε Πανορθόδοξη απόφαση, αγνοώντας τις θέσεις και απόψεις της κάθε τοπικής Ορθόδοξης Εκκλησίας – μικρής είτε πολυάριθμης από την αρχή ή από το τέλος των Διπτύχων.
Η αρχή της συναίνεσης, η ομοφωνία στη λήψη αποφάσεων ήταν εξαρχής η βάση της προκαταρκτικής διαδικασίας.
Η εκκλησία μας αισθάνεται πως δεν μπορεί να προδώσει τη θεμελιώδη αυτή αρχή.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η απόφαση για τη σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου σε δεδομένες ημερομηνίες στην Κρήτη δεν ήταν Πανορθόδοξη και νόμιμη, από την αρχή.
Η εκκλησία της Αντιόχειας δεν είχε υπογράψει την απόφαση αυτή στο Σαμπεζύ. Εμείς υπογράψαμε -με την ελπίδα να επιτευχθεί μια επιτυχημένη λύση του προβλήματος πριν από την Αγία Σύνοδο.
Αλλά αυτό απέτυχε. Αυτό σημαίνει ότι οι βασικές προϋποθέσεις της σύγκλησης απουσιάζουν. Πρέπει να χειριστούμε την κατάσταση πολύ προσεκτικά για να αποφευχθεί μεγαλύτερη ζημιά για την ενότητα της Ορθόδοξης οικογένειάς μας».
ΒΑΡΥ ΤΟ ΚΛΙΜΑ
ΣΤΑ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Να σημειωθεί ότι το κλίμα είναι αρκετά βαρύ και στα Δωδεκάνησα, αφενός λόγω των τελευταίων εξελίξεων και αφετέρου λόγω της κατάστασης η οποία κυριάρχησε εξ αρχής.
Κύκλοι της Ρόδου επισήμαναν στην «δημοκρατική» ότι για την πραγματοποίηση της Συνόδου θα έπρεπε να είχε επιλεγεί η Ρόδος καθώς «εδώ άρχισαν όλα το 1961» ενώ εκκλησιαστικοί κύκλοι, δεν έκρυβαν την απογοήτευση τους από την μη συμμετοχή ιεραρχών στην αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Θρόνου.
Μάλιστα προκάλεσε εντύπωση το γεγονός πως στην αντιπροσωπεία που επιλέχθηκε, δεν περιελήφθη κανένας εκ των ανώτερων ιεραρχών –ούτε και Συνοδικός.
Μετά τα τελευταία γεγονότα, ο προβληματισμός είναι πλέον έκδηλος. Τα Δωδεκάνησα, ως περιοχή που υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν θέλει να «χάνει έδαφος» τόσο εύκολα, θεωρώντας πως η Σύνοδος θα έπρεπε να συγκληθεί σε κάθε περίπτωση παρά τις αποχωρήσεις των άλλων αδελφών ορθοδόξων εκκλησιών.
Σημειώνεται πάντως, πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο προχωρά κανονικά προς την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο παρά τις αιτιάσεις που προβάλλονται την τελευταία στιγμή από τις Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Αυτό ακριβώς τονίσθηκε και κατά τη δεύτερη συνεδρίαση της Τρίτης 7 Ιουνίου 2016 της Ιεράς Ενδημούσας Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία συνήλθε στο Φανάρι υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, προκειμένου να αξιολογήσει τις αντιδράσεις που πιθανόν θα προέκυπταν από την απόφαση της Δευτέρας 6 Ιουνίου, να προχωρήσει κανονικά η σύγκληση, όπως έχει προγραμματιστεί, της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου.
Σε κάθε περίπτωση τα επόμενα βήματα θα είναι καθοριστικά καθώς η έναρξη της Συνόδου έχει προγραμματιστεί για την προσεχή Κυριακή στο Κολυμπάρι Χανίων Κρήτης.
Από το Οικουμενικό Πατριαρχείο πιστεύεται ότι δεν είναι δυνατόν ένα διμερές θέμα που υφίσταται μεταξύ δύο Εκκλησιών να καθίσταται εμπόδιο για τη μη συμμετοχή τους στο μεγάλο και ιστορικό γεγονός της Συνόδου, ενώ ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος αναμένεται να μεταβεί στην Κρήτη σήμερα κανονικά, σύμφωνα με το καταρτισθέν και από όλους εγκριθέν πρόγραμμα της Μεγάλης Συνόδου.
