Πριν χαράξει στην ηπειρωτική Ευρώπη, το αποτέλεσμα ήταν σοκαριστικό: Η πλειοψηφία των Βρετανών ψηφοφόρων επέλεξε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ετσι αρχίζει το Politico το άρθρο-ανάλυση για το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που συγκλονίζει ολόκληρο τον κόσμο. Η ιστοσελίδα ζήτησε από συγγραφείς, πολιτικούς σχολιαστές και ειδικούς μια πρώτη εκτίμηση του αποτελέσματος.
Κίνδυνος μετάδοσης
Η ψηφοφορία της Πέμπτης είναι μόνο η αρχή ενός μακρού και αβέβαιου διαζυγίου, εκτιμά ο Mark Leonard συν-ιδρυτής και διευθυντής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων.
Οι Ηγέτες της ΕΕ πρέπει αντί να ασχοληθούν με τις διαδικασίες της ολοκλήρωσης της Ευρώπης, να εργαστούν σκληρά για να κρατήσουν ενωμένη την υπόλοιπη Ευρώπη. Κι αυτό γιατί οι διαδικασίες ολοκλήρωσης θα μπορούσαν να προκαλέσουν μια αντίθετη αντίδραση από τις χώρες-μέλη που έχουν ευρωσκεπτικιστικά κόμματα ή που αντιδρούν στην σκληρή γραμμή ενός γαλλογερμανικού άξονα, όπως η Πολωνία, προσθέτει.
Κατά τον Mark Leonard η ΕΕ πρέπει να εργαστεί για να κρατήσει ζωντανούς τους δεσμούς με τη Βρετανία, σε εκείνους τους τομείς που αποφέρουν οφέλη και για τις δύο πλευρές.
Η βρετανική κυβέρνηση και η Τράπεζα της Αγγλίας θα πρέπει να επιδιώξει να καθησυχάσει τις αγορές για να μετριαστεί ο άμεσος οικονομικός αντίκτυπος. Αλλά θα πρέπει να αποφεύγουν την υιοθέτηση μονομερών κινήσεων που θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν περισσότερο την ΕΕ , ενώ μόλις εκλεγεί ο διάδοχος του Κάμερον, η βρετανική κυβέρνηση θα πρέπει να επιδιώξει ένα υπάρχον μοντέλο εταιρικής σχέσης, αντί να προσπαθήσει να χαράξει μια εντελώς νέα σχέση, καταλήγει.
Ιστορική αλλά επικίνδυνη απόφαση
Αντίο Μεγάλη Βρετανία, καλώς όρισες Μικρή Αγγλία, λέει ο Josef Joffe, εκδότης της Die Zeit και συνεργάτης στο Hoover Institution στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.
Τώρα η Σκωτία θα μπορούσε να ψηφίσει να φύγει από το Ηνωμένο Βασίλειο, το ίδιο θα μπορούσε να κάνει η Βόρεια Ιρλανδία. Το έθνος που καθόρισε η μοίρα της Ευρώπης για 400 χρόνια μοιάζει να γίνεται μια Αυστρία-απομεινάρι της πάλαι ποτέ κραταιάς αυτοκρατορίας των Αψβούργων.
Σκεφτείτε μια μικρή Βρετανία, με γραφικά μικρά χωριά και ιδιόμορφες συνήθειες, όπως τη χλιαρή μπίρα, αλλά χωρίς να παίζει κάποιον ρόλο, σημειώνει ο Josef Joffe για να προσθέσει: Απλά φανταστείτε μια μικρή Βρετανία το 1939. Ο Χίτλερ θα επέλαυνε πάνω της και στη συνέχεια στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο Joffe μάλιστα παρομοιάζει την χθεσινή ψηφοφορία με εκείνη που ανέδειξε τον Χίτλερ στην ηγεσία της Γερμανίας, σημειώνοντας πως το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι ακόμη χειρότερο γιατί «οι Γερμανοί δεν ήξεραν τι αγόραζαν» ενώ οι Βρετανοί κοίταξαν το μέλλον κατάματα και επέλεξαν τον αυτοϋποβιβασμό τους.
Η Ιστορία δεν θα είναι φιλική προς το 52% που αγκιστρώθηκε στο παλιό μεγαλείο, αλλά ούτε προς τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών και τις κυβερνήσεις, που ανταποκρίνονται σε κάθε δείγμα λαϊκής δυσαρέσκειας με την αρπαγή ακόμη ενός κομματιού εθνικής κυριαρχίας. Το Brexit φωνάζει: Έχετε πάει ήδη πολύ μακριά, μην σκεφτείτε καν για περισσότερη ολοκλήρωση τώρα. Η Ευρώπη πρέπει να κρατήσει τη Βρετανία αγκυροβολημένη. Εάν όχι, η ΕΕ θα συρρικνωθεί σε ένα ασήμαντο φυλάκιο της Ευρασίας. Θα μπορούσε να διαλυθεί αυτός ο εφιάλτης; Αγαπητοί Βρετανοί, παρακαλούμε να ψηφίσετε και πάλι – για το καλό σας, και της Ευρώπης, καταλήγει ο εκδότης της Die Zeit
Η Βρετανία είναι πια δύσκολο αν κυβερνηθεί
Στις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις των επόμενων μηνών αναφέρεται το σχόλιο της Mary Ann Sieghart, αρθρογράφος των Times, του Economist και του Independent.
Ο Ντέιβιντ Κάμερον έπαιξε ένα μεγάλο στοίχημα για την πολιτική ζωή του και το έχασε. Τώρα το Ηνωμένο Βασίλειο θα πρέπει να υποστεί τις μακροχρόνιες συνέπειες τις προσπάθειας του Κάμερον να κρατήσει το κόμμα του ενωμένο υποσχόμενος το δημοψήφισμα για την Ε.Ε.
Η χώρα μπορεί να βρεθεί μπροστά σε μια νέα εκλογική αναμέτρηση, δύο χρόνια μετά τις προηγούμενες κάλπες υπό τηυν πρωθυπουργία κάποιου άλλου συντηρητικού πολιτικού και ίσως να υπάρξει και μια αποχώρηση της Σκωτίας από τη χώρα. Το κίνητρο πολλών Βρετανών που ψήφισαν έξοδο ήταν η επιθυμία τους να μειώσουν τη μετανάστευση. Ολα αυτά καθιστούν τη Βρετανία μια χώρα που δεν είναι εύκολο αν κυβερνηθεί.
Εχασαν οι πολιτικές ελίτ
Ο Ivan Krastev πρόεδρος του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών στη Σόφια, σχολιάζει ότι το βρετανικό δημοψήφισμα μπορεί να συγκριθεί με την επανένωση της Γερμανίας, με την διαφορά ότι το Brexit είναι το αντίθετο της επανένωσης.
Μια περίοδος που άρχισε το 1945 τελείωσε σήμερα. Μένει να διασαφηνιστεί πόσο… ηνωμένο θα μείνει το Ηνωμένο Βασίλειο. Ενα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Οι ελίτ δεν έχουν πλέον τον έλεγχο. Ο κόσμος δεν επηρεάστηκε από το γεγονός ότι 9 στους 10 οικονομολόγους εξέφρασαν την ανάγκη η Βρετανία να μείνει στην Ε.Ε. ούτε το γεγονός ότι 9 στις 10 celebrities έγιναν οι cheerleaders του στρατοπέδου του Bremain. Αυτό που θα πρέπει να περιμένουμε βραχυπρόθεσμα είναι αναστάτωση, φασαρία και ένα κύμα από δημοψηφίσματα σε όλη την Ευρώπη καθώς θα παρατηρηθεί μια νέα εθνικοποίηση της Ευρωπαϊκής πολιτικής.
Η ξενοφοβία κερδίσει πολιτικούς πόντους
Ο Daniel Trilling αρθρογράφος του περιοδικού New Humanist και συγγραφέας ενός νέου βιβλίου για την μετανάστευση στη Βρετανία ασκεί σκληρή κριτική για τις πολιτικές των Συντηρητικών και των Εργατικών τα τελευταία 15 χρόνια, ο οποίοι προσπάθησαν να προσεταιρισθούν την εργατική τάξη λέγοντάς τους ότι τα προβλήματά της οφείλονται στην μετανάστευση και δίνοντας υποσχέσεις ότι να την μειώσουν. Μέρος της εκστρατείας για το δημοψήφισμα αναλώθηκε στους μισθούς και στο πώς θα ελεγχθεί η ελεύθερη διακίνηση στην Ε.Ε. εν καιρώ λιτότητας.
Ο ιός της ξενοφοβίας διαπέρασε όλη την εκστρατεία. Από τον ισχυρισμό ότι 74 εκατομμύρια Τούρκοι είναι έτοιμοι να μπουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, έως τις απόψεις του κόμματος Ukip για το προσφυγικό. Βρεθήκαμε μπροστά στο μίσος και σε μια καυστική πολιτική αντιπαράθεση. Την περασμένη χρονιά οι πρόσφυγες που πνίγονταν στη Μεσόγειο περιγράφονταν ως κατσαρίδες από την πιο γνωστή λαϊκίστικη εφημερίδα της Βρετανίας. Ποιος θα είναι ο επόμενος που θα φταίει; Η ξενοφοβία δεν είναι η πλήρης δικαιολογία γι’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά ούτε μπορεί να παραβλεφθεί. Η αριστερά πρέπει να δώσει μια εναλλακτική και να το κάνει γρήγορα.
Οι εθνικές κυβερνήσεις θα στραφούν κατά των Βρυξελλών
Ο Charles Grant διευθυντής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μεταρρυθμίσεων, τονίζει ότι με το Brexit γη Ευρώπη περνά από την ολοκλήρωση στην αποσύνθεση. Οι κεντρώες ελίτ που κυβερνούν τις περισσότερες χώρες βρίσκονται σε κατάσταση αμύνης. Ξέρουν ότι δεν είναι μόνο οι Βρετανοί λαϊκιστές που έχουν κερδίσει έδαφος.
Συνήθως η Κομισιόν πιέζει για λύσεις σε κρίσεις με όλο και περισσότερο «Ευρωπαϊκές» λύσεις. Ομως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ είχε δηλώσει πρόσφατα: «Βλέπουμε κυβερνήσεις και κόμματα να πηδούν πάνω – κάτω απαιτώντας όλο και περισσότερη Ευρώπη. Αν θέλετε οι λαοί να απορρίψουν μαζικά την Ευρώπη, συνεχίστε στον ίδιο σκοπό».
Η γραμμή Τουσκ θα επικρατήσει. Ούτε οι Γερμανοί ούτε οι Γάλλοι δεν είναι ενθουσιώδεις για μια νέα συνθήκη της Ε.Ε. και για βήματα ομοσπονδιοποίησης. Οι κυβερνήσεις θα θελήσουν να κρατήσουν σφικτά τον έλεγχο των Ευρωπαϊκών θεσμών. Δεν θα αφήσουν τις Βρυξέλλες να καθορίσουν την ατζέντα.
Οι νεόπτωχοι έφεραν το Brexit
Η Dawn Foster, αρθρογράφος για πολιτικά ζητήματα στον Guardian, τη London Review of Book, τον Independent και τους Times, θεωρεί ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν θα έπρεπε να εκπλήξει.
Τονίζει ότι είχε επισκεφτεί πόλεις όπως το Redcar, το Swansea, το Sunderland και το Newport, όχι για να κάνει ρεπορτάζ για το δημοψήφισμα αλλά για την φτώχεια των κατοίκων τους. Ηταν πόλεις με ισχυρή βιομηχανία, σταθερές θέσεις εργασίας, καριέρες, σπίτια και κοινότητες. Τώρα με την κατάρρευση των ανθρακωρυχείων, της βιομηχανίας και της χαλυβουργίας, οι δουλειές σπανίζουν και είναι ασταθείς, όταν και αν υπάρχουν. Οταν οι πολιτικοί της Βρετανίας έλεγαν ότι η οικονομία ανακάμπτει, αυτοί οι άνθρωποι δεν έβλεπαν καμία βελτίωση.
Το σύνθημα της εκστρατείας του Brexit «Πάρτε τον έλεγχο» ήταν έξυπνο και υποσχόταν στους ανθρώπους που θεωρούσαν ότι δεν έχουν επιλογές, ότι θα μπορούν να έχουν περισσότερο έλεγχο στις ζωές τους.
Η παλιά Ευρώπη επιστρέφει στη διχόνοια
Ο Carl Bildt πρώην πρωθυπουργός και υπουργός εξωτερικών της Σουηδίας, σημειώνει ότι σύντομα θα αρχίσουν να γίνονται αισθητές οι συνέπειες της ψήφου των βρετανών και χαρακτηρίζει το αποτέλεσμα το πιο σοβαρό γεγονός στην Ευρώπη μετά την πτώση του Τείχους του Αίσχους.
Με την ολοκλήρωση η Ευρώπη κατάφερνε να ξεπερνά τις παλιές αντιθέσεις και να σταθεροποιεί τη δημοκρατία. Τώρα που η αίγλη της Ευρώπης έχει χαθεί, ο κίνδυνος να επιστρέψει σε μοντέλα διχασμού δεν θα έπρεπε να παραβλέπονται. Αυτό που θέλουμε τώρα είναι πολιτική δεινότητα.
Η Ευρώπη ξεφτίζει
Ποτέ μην κάνεις μια ερώτηση αν δεν είσαι σίγουρος για την απάντηση που θα πάρεις, σχολιάζει η ισπανίδα δικηγόρος και πρώην υπουργός εξωτερικών Ana Palacio, αναφερόμενη στις πολιτικές επιλογές του Ντέιβιντ Κάμερον και καταγράφει το αποτέλεσμα της τακτικής του να κερδίσει τις εκλογές του 2015 με ένα εγωιστικό στοίχημα: Κέρδισε 13 μήνες στην πρωθυπουργία τις οποίες ανάλωσε στο καταστροφικό και διχαστικό δημοψήφισμα.
Η Βρετανία βρίσκεται πια σε αχαρτογράφητα ύδατα και η διαπραγμάτευση για την έξοδο θα γίνει σε μια εποχή που Γερμανία και Γαλλία θα έχουν κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις. Την ερχόμενη Κυριακή οι εκλογές στην Ισπανία είναι αμφίβολο αλλά όχι αδύνατο να δώσουν μια κυβέρνηση με επικεφαλής τους Podemos και θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να ξεκαθαριστεί αν τις πολιτικές πρωτοβουλίες θα τις έχουν οι οι δανειστές ή οι δανειζόμενες χώρες. Είναι μια στιγμή ενδοσκόπησης για την Ευρώπη. Το δημοψήφισμα ήταν μια διαμάχη ανάμεσα στην κοινή λογική και το πάθος, το οποίο πέτυχε μια μεγάλη νίκη. Για να αποφύγει η Ευρώπη το ξέφτισμα χρειάζεται ξεκάθαρα μια πειστική αφήγηση που δεν θα απευθύνεται μόνο στην λογική των ανθρώπων αλλά και στις καρδιές τους.
Μην τιμωρήσετε τη Βρετανία
Ο Christian Odendahl επικεφαλής οικονομολόγος του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μεταρρυθμίσεων, σχολιάζει ότι η Γερμανία έχει δύο στόχους πλέον: να ενισχύσει την Ευρώπη και να διασφαλίσει ότι η Βρετανία θα παραμείνει εταίρος της Ε.Ε. μια αποστολή που είναι ευαίσθητη γι’ αυτούς που θα την αναλάβουν στο Βερολίνο να την φέρουν εις πέρας. Αφενός η ενίσχυση σημαίνει ισχυρότερη ανάπτυξη στην ευρωζώνη με την Ε.Ε. να προσφέρει οικονομικά οφέλη στους πολίτες της. Η Γερμανία να γίνει πιο ρεαλιστική, εγκαταλείποντας τις εμμονές της για ισορροπημένους προϋπολογισμούς και να βοηθήσει την ΕΚΤ στην ενδυνάμωση της οικονομίας της ευρωζώνης. Η παροχή προστασίας σημαίνει ότι θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι άλλες χώρες όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ιταλία δεν θα κάνουν δικά τους δημοψηφίσματα. Ομως η Αγκελα Μέρκελ δεν θεωρείται πιθανό ότι θα υποκύψει στον πειρασμό να κάνει δύσκολο το διαζύγιο με τη Βρετανία. Το να τιμωρήσει μια χώρα που αποχωρεί θα ενισχύσει την ευρωσκεπτικιστική φωτιά. Η Γερμανία πρέπει να χτίσει μια ρεαλιστική εταιρική σχέση με τη Βρετανία.
Η Ευρώπη έχασε τη μετριοπαθή Ευρωσκεπτικιστική φωνή της
Ο Cas Mudde καθηγητής στη Σχολή Δημοσίων και Διεθνών Υποθέσεων του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια και ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Οσλο, θεωρεί ότι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αποτελεί μια χρήσιμη απόδειξη ότι η Ε.Ε. είναι διασπασμένη, η ελίτ της έχει χάσει την επαφή της με τους λαούς, οι οποίοι πλέον έχουν βρει την δική τους φωνή. Ομως πάρα το γεγονός ότι τα λαϊκίστικα κόμμα στην Ευρώπη είναι Ευρωσκεπτικιστικά, πολλά εξακολουθούν να ζητούν την μεταρρύθμιση της Ευρώπης. Λαϊκίστικα κόμματα όπως οι Podemos και ο ΣΥΡΙΖΑ θέλουν διεύρυνση και βάθεμα της κοινωνικής Ευρώπης. Οι ακροδεξιοί λαϊκιστές όπως η Εναλλακτική για τη Γερμανία και το Βελγικό Φλαμανδικό Κόμμα, θέλουν μια ελάχιστα ενωμένη «Ευρώπη των Εθνών» που θα έχει να κάνει με ζητήματα ασφαλείας. Οι λαϊκιστές της Αριστεράς που φοβούνται διάλυση του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος και οι λαϊκιστές της δεξιάς που φοβούνται ότι θα υπάρξει μια κλιμάκωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, είναι νευρικοί.
thetoc.gr
