Πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη το βράδυ, 30 Ιουνίου, στο ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου, η παρουσίαση του δίτομου έργου του Mανώλη Κασσώτη με θέμα: « Δωδεκανησιακή παρουσία στην Αμερική».
Η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε από το Αναγνωστήριο Καλύμνου «ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ» και τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου.
Για τον συγγραφέα (Καρπάθιο στην καταγωγή) και το δίτομο έργο του μίλησε ο πρόεδρος της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Δωδ/σου, o κ. Μανόλης Μακρής.
Αναφέρθηκε στην προσωπικότητα του συγγραφέα, πλέκοντας –δικαίως- το εγκώμιό του, στηριγμένος στο πλούσιο βιογραφικό του, στο οποίο κυριαρχούν τρία πράγματα: Ο αδαμάντινος χαρακτήρας του, η εργατικότητά του, η αγάπη του για την Ελλάδα, τη Δωδεκάνησο και την ιδιαίτερη πατρίδα του την Κάρπαθο.
Όσον αφορά στο περιεχόμενο του έργου, μέσα από την εμπεριστατωμένη παρουσίαση που έκανε ο κ. Μακρής, μπορούμε να πούμε επιγραμματικά τα ακόλουθα:
Πρόκειται για μια εξαιρετική ερευνητική δουλειά, επίπονη, μεθοδική, πολύχρονη και πολύπλευρη, που φωτίζει πλήρως το θέμα της δωδεκανησιακής παρουσίας στην Αμερική.
Είναι μια συλλογή και καταγραφή πολύτιμων στοιχείων από πρωτογενείς πηγές, που ενδιαφέρουν και πλουτίζουν την ιστορία των μεταναστών αλλά και της Δωδεκανήσου.
Μια κοινωνιολογική και λαογραφική έρευνα που περιγράφει με λεπτομέρειες τις σκληρές συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι Δωδεκανήσιοι μετανάστες κατά τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους στη νέα γη, τον αγώνα να οργανωθούν οικογενειακά, συλλογικά κι επαγγελματικά. Την προσπάθειά τους να ενσωματωθούν στη νέα πραγματικότητα, να μην αφομοιωθούν, να μείνουν όρθιοι, αλλά και να διασώσουν το δικό τους πολιτισμικό κεφάλαιο, τη δική τους βαριά πολιτισμική κληρονομιά και ταυτότητα και να τα προβάλλουν στη νέα πατρίδα αλώβητα και με δυναμισμό.
Η αναφορά, δε, στις οικονομικές συνθήκες που επικρατούσαν σε κάθε νησί ξεχωριστά στα πέτρινα εκείνα χρόνια της φτώχειας και της απόγνωσης των νησιωτών, που τους υποχρέωναν σε μαζική φυγή, καθιστά το έργο άρτιο και άκρως ενδιαφέρον. Ο ίδιος ο συγγραφέας, φανερά συγκινημένος, μίλησε για το πόνημά του, εξιστορώντας γλαφυρά τη μέθοδο που ακολούθησε, για να …χτίσει αυτό το, κατά γενική ομολογία, αξιόλογο έργο του.
Φορτισμένος συναισθηματικά, έπνιγε με κόπο τη συγκίνησή του, όταν αναφερόταν σε ανθρώπους και γεγονότα που τον σημάδεψαν κι έγιναν η σπίθα που άναψε μέσα του τη φλόγα για να συλλέξει και να καταγράψει από πρωτογενές υλικό την ιστορία των Δωδεκανησίων που μετανάστευσαν στην Αμερική από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι το τέλος του πρώτου τετάρτου του 20ού, μια ιστορία, τα τεκμήρια της οποίας θα χάνονταν οριστικά, αν δεν αναλάμβανε ο ίδιος να φέρει σε πέρας το φιλόδοξο εγχείρημά του.
Παραθέτουμε τρία αποσπάσματα από την ομιλία του συγγραφέα:
[…] Στη συνέχεια ξεκίνησα να συγκεντρώνω πληροφορίες για τους Δωδεκανήσιους μετανάστες, αρχίζοντας από την εποχή της ομαδικής τους μετανάστευσης στην Αμερική. Έτσι, τον επόμενο χρόνο, ( 1972) στο Αμερικανικό Ψυχοσάββατο (Memorial Day) πήγα στο Canonsburg και περνώντας από την εκκλησία της Αγίας Τριάδας, άκουσα αρκετούς, ακόμη και μικρά παιδιά, να μιλούν Ελληνικά με τη χαρακτηριστική ροδίτικη προφορά από τα Κοσκινού. Ήταν παιδιά και εγγόνια Ροδιτών, που στις αρχές του 20ού αιώνα μετανάστευσαν στην Αμερική. Την ίδια μέρα επισκέφθηκα το ελληνικό τμήμα του νεκροταφείου του Canonsburg και αντίκρισα εκατοντάδες τάφους Ροδίων και Καρπαθίων που δούλευαν στα ανθρακωρυχεία του Canonsburg και της γύρω περιοχής. Την επομένη πήγα στο Wheeling και επισκέφτηκα το νεκροταφείο που ‘ταν θαμμένη η γιαγιά μου και εκατοντάδες άλλοι Δωδεκανήσιοι. Επισκέφτηκα, επίσης, το ανθρακωρυχείο που δούλευε ο παππούς μου με εκατοντάδες άλλους συμπατριώτες μας.
[…] ‘Όταν άρχισα να συγκεντρώνω πληροφορίες, δε σκέφτηκα ότι κάποτε θα τις χρησιμοποιούσα για την συγγραφή της ιστορίας της Δωδεκανησιακής παροικίας της Αμερικής. Απλά ένιωθα την ανάγκη να φροντίσω να σωθεί το πολύτιμο αυτό «υλικό», ελπίζοντας πως κάποτε –ίσως- κάποιος θα τις αξιοποιούσε, έτσι ώστε να γίνουν γνωστά τα επιτεύγματα (εθνικά, οικονομικά, κοινωνικά, επιστημονικά) των Δωδεκανησίων της Αμερικής. Παράλληλα, για να κινήσω το ενδιαφέρον για τη Δωδεκανησιακή Παροικία της Αμερικής, έγραψα εκατοντάδες άρθρα και μελέτες, που τα τελευταία πενήντα χρόνια δημοσιεύτηκαν σε δωδεκανησιακές, ομογενειακές και άλλες ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά.
[…] Σαν ένας απ’ όλους που έζησα μέσα στη Δωδεκανησιακή Παροικία, στέκω δίπλα της με αγάπη. Την αντίκρισα μέσα από πεθαμένα λευκώματα, φυλλάδια, εφημερίδες και χαρτιά. Τα τράβηξα, φύσησα τη σκόνη, για να ιδώ τους ανθρώπους και να τους βάλω ζωντανούς μέσα στην καρδιά μου. Άλλοι μπορούν να το κάμουν με περισσότερο μυαλό και τέχνη από μένα. Κανένας, όμως, ας μην πει πως δούλεψα χωρίς αγάπη. Δε θα είναι δίκαιος…
Ο συγγραφέας έκανε ξεχωριστή αναφορά σε ορισμένες ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η Καλυμνιακή μετανάστευση στην Αμερική κι έκλεισε με ευχαριστίες σ’ όσους τον βοήθησαν σ’ αυτό το συγγραφικό του …ταξίδι.
Στην αρχή της εκδήλωσης καλωσόρισε και παρουσίασε τους ομιλητές ο πρόεδρος του Αναγνωστηρίου, ο κ. Παναγιώτης Γιαμαίος, κάνοντας, παράλληλα, μια σύντομη αναφορά στο περιεχόμενο του δίτομου έργου.
Αίσθηση προκάλεσε η αναφορά του στα λόγια του μεγάλου Έλληνα πατριώτη Μανώλη Αθανασιάδη, μετανάστη πρώτης γενιάς στην Αμερική, από το Γεννάδι της Ρόδου, που είπε:
« Γεννήθηκα Τούρκος, μεγάλωσα Ιταλός, γέρασα Αμερικανός, αλλά θα πεθάνω Έλληνας!»
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο μητροπολίτης Καλύμνου, Λέρου και Αστυπαλαίας κ. Παΐσιος, ο δήμαρχος Καλυμνίων κ. Γιάννης Γαλουζής, μέλη και φίλοι του Αναγνωστηρίου.
ΣΣ.Ευχαριστούμε τον Πρόεδρο του Αναγνωστηρίου Παναγιώτη Γιαμαίο και το μέλος Μιχάλη Κυράννη για την ενημέρωση.
kalymnos-news.gr
