Σημαντικά στοιχεία για τον κλάδο του τουρισμού στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, περιλαμβάνονται στον επικαιροποιημένο Στρατηγικό Σχεδιασμό της ΠΝΑΙ που εκπόνησε ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και πρώην εκτελεστικός γραμματέας της Περιφέρειας κ. Δημήτρης Σκιαδάς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται, στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου λειτουργούν συνολικά 2.082 ξενοδοχεία με 194.423 κλίνες, εκ των οποίων τα τα 1.043 στα Δωδεκάνησα με 144.943 κλίνες. Από αυτά, τα 61 είναι πεντάστερα και τα 168 τετράστερα.
Ενδιαφέροντα στοιχεία παρουσιάζονται και για την Κρουαζιέρα, όπου το Νότιο Αιγαίο αποτελεί μακράν την πρώτη Περιφέρεια πανελληνίως σε αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, κατέχοντας ένα μερίδιο αγοράς της τάξης του 44,3% μεσοσταθμικά.
Ο δυναμισμός του κλάδου του Τουρισμού, κατατάσσει την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, μαζί µε τις Περιφέρειες Κρήτης, Ιονίων Νήσων και Κεντρικής Μακεδονίας, στις 4 «τουριστικές Περιφέρειες» της χώρας. Σύμφωνα με τον Στρατηγικό Σχεδιασμό, με κριτήριο την απασχόληση, το «δυναμισμό» και την προεξάρχουσα δραστηριότητα, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μπορεί να χαρακτηριστεί ως ενιαία «τουριστική ζώνη» σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Ως αποτέλεσμα του δυναμισμού του κλάδου, για το έτος 2014, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου, η Περιφέρεια συγκεντρώνει 2.082 καταλύματα, ήτοι ποσοστό 21,36% επί των συνολικών καταλυμάτων της χώρας, και 192.399 κλίνες, ήτοι ποσοστό 24,9% επί των συνολικών καταλυμάτων της χώρας. Οι Κυκλάδες υπερέχουν των Δωδεκανήσων ως προς τα Τουριστικά Κάμπινγκ, ενώ τα Δωδεκάνησα ως προς τα Ξενοδοχεία και τα ομοειδή καταλύματα, ιδίως ως προς τον αριθμό των διαθεσίμων κλινών, κάτι που σημαίνει ότι έχουν όχι μόνο περισσότερες αλλά και μεγαλύτερες μονάδες, όπως προκύπτει και από τους πίνακες που ακολουθούν.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η δυναμικότητα της Περιφέρειας, ως προς το Ξενοδοχειακό Δυναμικό κατά κατηγορία. Είναι ενδεικτικό ότι από τα 375 ξενοδοχεία 5 αστέρων που υπάρχουν συνολικά στην Ελλάδα, τα 104, ήτοι ποσοστό 27,73% βρίσκονται στο Νότιο Αιγαίο. Ανάλογο είναι το ποσοστό και για τα ξενοδοχεία 4 αστερων, το οποίο ανέρχεται στο 26,96% (350 επί συνόλου 1298).
Πίνακας 1.36α
Ξενοδοχειακό Δυναμικό ανά κατηγορία, 2014
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου κατατάσσεται στην πρώτη θέση των 13 περιφερειών όσον αφορά τον αριθμό διαθεσίμων κλινών. Στις διανυκτερεύσεις αλλοδαπών καλύπτει το 27,26% της χώρας, ενώ στις διανυκτερεύσεις ημεδαπών καλύπτει το 8,36%. Ειδικά η Δωδεκάνησος εμφανίζεται με κυρίαρχη θέση στις διανυκτερεύσεις αλλοδαπών με ποσοστό 24,18% επί του συνόλου της της χώρας.
Εντούτοις ο κλάδος παρουσιάζει και ιδιαίτερα προβλήματα για την ανάπτυξη του Νοτίου Αιγαίου, τα σημαντικότερα των οποίων είναι:
Η Εποχική Απασχόληση, με τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της.
Η εκροή εισοδημάτων με την συστηματική απασχόληση και την επιχειρηματική δραστηριοποίηση κατοίκων άλλων περιφερειών, κυρίως της Αττικής, οι οποίοι δεν διαμένουν στο Νότιο Αιγαίο τους χειμερινούς μήνες.
Η μη δηλωμένη εργασία.
Αναμφισβήτητα όμως ο κλάδος του Τουρισμού αποτελεί τον κατεξοχήν δυναμικό κλάδο οικονομικής ανάπτυξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, της οποίας η οικονομία βασίζεται εδώ και χρόνια στην τουριστική δραστηριότητα.
Συναφώς, ο κλάδος της κρουαζιέρας αποτελεί βασική παράμετρο της τουριστικής βιομηχανίας, ειδικά στην περιοχή του Νοτίου Αιγαίου. Είναι ενδεικτικό ότι με βάση τα στοιχεία της Ενώσεως Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας (ΕΕΚΦΝ), το Νότιο Αιγαίο αποτελεί μακράν την πρώτη Περιφέρεια πανελληνίως σε αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, καθώς για τα έτη 2013, 2014 και 2015, οι αφίξεις ανήθλαν αντιστοίχως σε 1.870 (επί πανελλήνιου συνόλου 4.288), 1.701 (επί πανελλήνιου συνόλου 4.3.826) και 1.873 (επί πανελλήνιου συνόλου 4.177), δηλαδή ένα μερίδιο αγοράς της τάξης του 44,3% μεσοσταθμικά. Τα πρωτεία στον τομέα αυτό, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου τα διατηρεί και ως προς τον αριθμό αφικνούμενων επιβατών, παρά το γεγονός ότι η αμέσως επόμενη σε επίδοση περιφέρεια (Αττική) διαθέτει μεγαλύτερες και πιο οργανωμένες υποδομές υποδοχής επιβατών, όπως προκύπτει από τον επόμενο πίνακα:
Πίνακας 1.37
Αριθμός αφίξεων επιβατών κρουαζιέρας 2013-2015
Όσον αφορά τα έσοδα από τους επισκέπτες – τουρίστες, αλλά και τα πληρώματα των κρουαζιερόπλοιων, η ΕΕΚΦΝ εκτιμά ότι, σε γενικές γραμμές (και σίγουρα για την περίπτωση του Νότιου Αιγαίου), για τους επιβάτες – τουρίστες transit, που είναι και η μεγαλύτερη μάζα, το ποσό ανά επιβάτη ανέρχεται κατά μέσο όρο στα 65 € την ημέρα και από πλευράς πληρωμάτων των πλοίων, ο αριθμός των οποίων υπολογίζεται στο 40% του μεταφερομένου αριθμού κάθε πλοίου, μπορεί να υπολογίζεται στα 100 € κατά προσέγγιση σε λιμένα.
