Ακούμε κάθε τρεις και λίγο, για αλλαγές στα σχολικά βιβλία. Και όχι όποια κι όποια. Δεν απασχολούν τα βιβλία της Φυσικής, των Μαθηματικών, των Νεοελληνικών. Δεν «πουλάνε». Αντιθέτως, τα Θρησκευτικά και η Ιστορία είναι πεδίον δόξης λαμπρό. Για τους πολιτικούς φυσικά. Οι οποίοι κατά καιρούς δηλώνουν την πρόθεσή τους, να προσθέσουν ή να αφαιρέσουν σελίδες, αναλόγως του ακροατηρίου στο οποίο ο καθένας απευθύνεται. Συχνά πυκνά εμπλέκονται στην προσθαφαίρεση και οι ιεράρχες.
Η τελευταία πρόθεση για «συγγραφή» προέκυψε με αφορμή τον εμφύλιο. Και βέβαια προέκυψε πολιτικός “εμφύλιος”, με την μια πλευρά να γράφει και τον άλλη να σβήνει. Οι ιστορικοί μπορούν να κάτσουν στην άκρη. Τι δουλειά έχουν οι επιστήμονες;
Επειδή λοιπόν, εκτός από τους «συγγραφείς» πολιτικούς και τους δημοσιογράφους (γιατί ναι είναι και ιστορικοί πολλοί εξ αυτών) , που ζήλεψαν τη θέση των επιστημόνων ιστορικών και επειδή τα πλουραστικά (λέμε τώρα ΜΜΕ) μάλλον δεν τους βρίσκουν για να καταθέσουν την άποψή τους ως οι πλέον αρμόδιοι, για να δούμε τι λένε κάποιοι από αυτούς, αλλά και να εντοπίσουμε το κοινό συμπέρασμά τους: Ιστορία με διχαστικές και ιδεολογικές πολώσεις από μέρους των πολιτικών δεν γράφεται :
Γιώργος Κόκκινος καθηγητής της Ιστορίας και της Διδακτικής της Ιστορίας στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου:
«Υπάρχει μία επιστημονική διένεξη για το θέμα του εμφυλίου που κρατά δεκαετίες. Από τη διένεξη αυτή έχει παραχθεί ικανό ιστορικό κεφάλαιο, το οποίο δυστυχώς δεν έχει μπορέσει να γίνει κοινό κτήμα όλων των μορφωμένων Ελλήνων» υποστηρίζει ο καθηγητής της Ιστορίας και της Διδακτικής της Ιστορίας στο Παιδαγωγικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου Γιώργος Κόκκινος.
Επισημαίνει πως ενώ «σε επίπεδο καθαρής ιστορικής γνώσης όσο και σε επίπεδο μεταφοράς της στο σχολείο σε όλες τις βαθμίδες με τους κατάλληλους παιδαγωγικούς χειρισμούς οι συνθήκες έχουν ωριμάσει, δεν συμβαίνει το ίδιο στην κοινωνία των πολιτών όπου παρατηρείται μία αδυναμία κατανόησης και ψύχραιμης αντιμετώπισης της πολυπλοκότητας των ιστορικών γεγονότων».
Το χάσμα μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας και της κοινωνίας των πολιτών, προσθέτει, γίνεται μεγαλύτερο λόγω της ιδεολογικής πόλωσης που δημιουργεί το πολιτικό σύστημα της χώρας. «Υπάρχει διάθεση εκ μέρους ενός μεγάλου τμήματος της εκπαιδευτικής κοινότητας να αναλυθούν αυτά τα γεγονότα και να τα προσεγγίσουμε στο μάθημα της Ιστορίας. Ταυτόχρονα υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας και των πολιτικών που λειτουργεί φοβικά απέναντι σε αυτό το ενδεχόμενο».
Μάλιστα, ο κ. Κόκκινος θεωρεί ότι «αν δεν υπάρχει συναίνεση σε πολιτικό επίπεδο, για το άνοιγμα αυτών των θεμάτων της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας θα είναι πολύ δύσκολο για την εκπαιδευτική κοινότητα να επιχειρήσει ένα τέτοιο άλμα».
Βαγγέλης Καραμανωλάκης, επίκουρος καθηγητής νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας στο ΕΚΠΑ:
«Υπάρχει μία μεγάλη κουβέντα γύρω από το ζήτημα, ενώ έχουν κατατεθεί και προτάσεις στο πλαίσιο του διαλόγου για την Παιδεία» επισημαίνει για να προσθέσει. Ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης, επίκουρος καθηγητής νεότερης και σύγχρονης ελληνικής ιστορίας στο ΕΚΠΑ, επισημαίνει πως ουσιαστικά ο Εμφύλιος πόλεμος δεν διδάσκεται στα σχολεία. Εχουν περάσει, προσθέτει, 70 χρόνια από την έναρξη του πολέμου, αποτελώντας έτσι κομμάτι του ιστορικού παρελθόντος. «Κατά τη γνώμη μου είναι κρίσιμο να διδάσκεται στα σχολεία. Η ιδέα ότι αυτό το θέμα δεν το αγγίζουμε, γιατί αποτελεί ταμπού, στην πραγματικότητα μπορεί να οδηγήσει στην εκμετάλλευση αυτού του διχαστικού γεγονότος. Η ιδέα ότι δεν εξοπλίζουμε τα παιδιά μας με μία νηφάλια γνώση είναι προβληματική». Ο κ. Καραμανωλάκης σημειώνει ακόμη ότι μία επικείμενη αλλαγή δεν θα έπρεπε να συμπεριλάβει μόνο τα γεγονότα του Εμφυλίου. «Για να υπάρχει κατανόηση των γεγονότων, θα πρέπει να μάθουν οι μαθητές τι προηγήθηκε και τι ακολούθησε».
Πολυμέρης Βόγλης αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας:
«Εκτιμώ ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες ώστε να αφηγηθούμε στους μαθητές τα γεγονότα του εμφυλίου» τονίζει ο αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Πολυμέρης Βόγλης, προσθέτοντας ότι έχουν περάσει αρκετές δεκαετίες από τη λήξη του πολέμου και τα βιώματα πλέον δεν είναι τόσο έντονα. Ο κ. Βόγλης υποστηρίζει ότι υπάρχουν πολλές μελέτες για τον εμφύλιο που μας επιτρέπουν να δούμε τα γεγονότα με μεγαλύτερη νηφαλιότητα και πιο ουσιαστική γνώση, ώστε να τα αφηγηθούμε στους μαθητές. «Είναι πολύ σημαντικό να διδαχθεί ο εμφύλιος στα σχολεία ώστε να μάθουν οι νέοι άνθρωποι ένα κεφάλαιο της Σύγχρονης Ιστορίας», αναφέρει ο κ. Βόγλης για να προσθέσει: «Είναι λάθος να λέμε ότι ένα θέμα που μας διαίρεσε στο παρελθόν δεν πρέπει να το αγγίζουμε. Η Ιστορία δεν είναι μόνο κατορθώματα. Εχει και σκοτεινές πλευρές που πρέπει να τις γνωρίζουμε. Ετσι αποκτούμε ιστορική αυτογνωσία ως κοινωνία. Αν αποσιωπήσουμε αυτά τα γεγονότα, δημιουργούνται διαστρεβλώσεις, μύθοι, καλλιεργούνται λανθασμένες απόψεις για το τι πραγματικά συνέβη». Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει μία μικρή αναφορά μισής περίπου σελίδας στο βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Λυκείου για αυτά τα δραματικά γεγονότα. Σε κάθε περίπτωση, συμπληρώνει, εάν η Πολιτεία αποφασίσει να δημιουργήσει καινούργια σχολικά εγχειρίδια στην Ιστορία ή να εμπλουτίσει ορισμένα κεφάλαια, θα πρέπει να προσφέρει ουσιαστική γνώση στους μαθητές, και να μην παραθέτει μόνο δύο ημερομηνίες και ορισμένα ονόματα.
(Οι δηλώσεις των καθηγητών έγιναν στην εφημερίδα “Εθνος”)
