Μια σειρά από σοβαρές προτάσεις με γνώμονα την ανάγκη να υπάρξει σταθερότητα, ασφάλεια, στην προοπτική της ειρήνευσης στην Μέση Ανατολή αλλά και της καλύτερης γειτονίας στην ευρύτερη περιοχή, έβαλε στο τραπέζι του διαλόγου ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, κ. Νίκος Κοτζιάς.
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο κ. Κοτζιάς ξεκαθάρισε την ατζέντα του διαλόγου στην «Διάσκεψη για την Ασφάλεια και την Σταθερότητα» που διεξάγεται στην Ρόδο, στο ξενοδοχείο «Rodos Palace». Μάλιστα, προανήγγειλε ότι η Διάσκεψη της Ρόδου θα γίνει «θεσμός» και θα επαναληφθεί τον επόμενο χρόνο, τον Σεπτέμβριο του 2017 και πάλι στο νησί μας.
Οι εργασίες ξεκίνησαν χτες το μεσημέρι και θα ολοκληρωθούν σήμερα αργά το μεσημέρι. Νωρίτερα, έγιναν δηλώσεις από υπουργούς Εξωτερικών των κρατών που συμμετέχουν.
ΠΟΙΟΙ ΥΠΟΥΡΓΟΙ
ΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗΝ
ΔΙΑΣΚΕΨΗ
Στην Ρόδο βρίσκονται από χτες: ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου κ. Ihab Nasr, ο υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας κ. Daniel Mitov, ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για θέματα πολιτικών υποθέσεων κ. Ahmed Abdul Rahman Al Jarman, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών κ. Paolo Gentioni, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών κ. Γιαννάκης Κασουλίδης, ο Λιβανέζος υπουργός Εξωτερικών κ. Gebran Bassil, ο Σλοβάκος υπουργός Εξωτερικών κ. Miroslav Lajcak, και ο Πρέσβης της Τυνησίας κ. Tarak Ben Salem.
Ο Αλβανός υπουργός Εξωτερικών Ditmir Bushati δεν συμμετείχε στην Διάσκεψη, όπως και ο Πρέσβης της Λιβύης στην Αθήνα κ. Ahmed Yagod Gzllal.
Ο Κροάτης υπουργός Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν θα συμμετέχει στην Διάσκεψη, λόγω των πρόωρων εκλογών που διεξάγονται στην χώρα του την προσεχή Κυριακή.
ΟΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ
ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ
Στις δηλώσεις που έγιναν λίγο πριν την έναρξη των εργασιών της Διάσκεψης, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών κ. Γιαννάκης Κασουλίδης τόνισε: «Προσβλέπω με μεγάλο ενδιαφέρον στην επιτυχία αυτής της Διάσκεψης και θέλω να συγχαρώ τον φίλο και ομόλογό μου κ. Κοτζιά που έχει πάρει την πρωτοβουλία για την διοργάνωση. Ξέρετε, οι οργανωμένοι θεσμοί, η Ε.Ε. και ο διάλογος με τον Αραβικό Σύνδεσμο, το Συμβούλιο των χωρών του Κόλπου, την Ένωση για την Μεσόγειο κ.λπ. περιλαμβάνουν σχεδόν όλες τις χώρες των μελών -κι εκείνων που λείπουν. Είναι μια πολυμελής άτυπη συνεργασία, στην οποία θα έχει περισσότερη σημασία η ουσία και λιγότερο οι δομές. Οι άμεσα εμπλεκόμενες χώρες της Μεσογείου και από την μία πλευρά και από την άλλη, θα πρέπει να συνεργάζονται, να συντονίζονται και να συζητούν για τα θέματα που αφορούν κυρίως την μετανάστευση, όπως και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και των ασύμμετρων απειλών, την ασφάλεια της ναυσιπλοϊας, την ασφάλεια των χωρών από τις κλιματικές αλλαγές. Αυτά είναι τα θέματα που θα δούμε».
Ο Λιβανέζος υπουργός Εξωτερικών κ. Gebran Bassil σε δηλώσεις του, εξέφρασε την χαρά του που βρίσκεται στην Ρόδο και τόνισε: «Είναι μια καλή ευκαιρία να συνδεθούν όλες οι χώρες αυτής της περιοχής μαζί σε μια κοινή προσπάθεια και είναι ο καλύτερος τρόπος να βρούμε ένα μοντέλο αντιμετώπισης των πολιτικών που προωθούν το μίσος αφού όλοι θέλουμε να έχουν οι χώρες μας ευημερία. Πιστεύω ότι η Ελλάδα είναι ένας τόπος που μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις».
MITOV: «Η ΕΥΡΩΠΗ ΝΑ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΕΙ
ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ»
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι δηλώσεις του Βούλγαρου υπουργού εξωτερικών κ. Daniel Mitov ο οποίος αναφέρθηκε και στο μεταναστευτικό: «Είναι εξαιρετικά σημαντικό από κάθε άποψη ότι ο διάλογος ανάμεσα στις χώρες από την περιοχή της Μεσογείου και της Ε.Ε. πρέπει να συνεχιστεί και να αναπτυχθεί στην προοπτική της σταθερότητας και της ασφάλειας. Έχουμε πολλά ζητήματα να συζητήσουμε, ιδιαίτερα τα μέτρα για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, η καλή συνεργασία ανάμεσα στις χώρες, η μετανάστευση και πώς θα την αντιμετωπίσουμε. Σήμερα, η Ευρώπη έχει έναν στόχο: να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό της σε διάφορα επίπεδα. Ένα από αυτά τα στοιχεία στα οποία πρέπει να εργαστούμε μαζί για να βρούμε λύσεις, είναι ο τομέας της μετανάστευσης. Περιμένουμε έναν πολύ ειλικρινή διάλογο. Πρέπει να συζητήσουμε τις λεπτομέρειες, τις προτάσεις και ιδέες που θα θέσουν οι άλλες χώρες για σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Οι λύσεις πρέπει να έρθουν από εκείνους (Μέση Ανατολή). Είναι φανερό ότι κατά την διάρκεια των ετών δεν καταφέραμε να πετύχουμε τους στόχους που ήρθαν από ‘έξω’ (εξωτερικούς παράγοντες). Πρέπει να βρούμε τις λύσεις από ‘μέσα’ και να τις βρούμε όλοι μαζί. Ειδικά σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Όσον αφορά την μετανάστευση θα πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα να βοηθήσουμε τους πρόσφυγες. Θα ήθελα να ακούσω όλες τις απόψεις για το θέμα».
Σε άλλη ερώτηση ο κ. Mitov απάντησε: «Μπορούμε να συνεργαστούμε όλοι μαζί όπως τα τελευταία χρόνια, που προσπαθήσαμε να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση στην Μέση Ανατολή όπως η περίπτωση του Αφγανιστάν, αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμη ικανοποιητικά. Στην Συρία έχουμε ακόμη κρίση την οποία δεν μπορούμε να λύσουμε. Γι αυτό χρειάζεται ειλικρινής διάλογος.
Όσον αφορά την στάση της Τουρκίας απέναντι στην Ε.Ε. είναι
ένα διαφορετικό θέμα. Αλλά φυσικά, εργαζόμαστε με όλες τις χώρες μαζί για να προσεγγίσουμε όσο το δυνατό καλύτερα μια λύση. Πρέπει να βοηθήσουμε όλες τις χώρες της περιοχής, να επαναπροσδιορίσουμε την ανάπτυξη των δομών (όπως νοσοκομεία κ.λπ.) και να τους πείσουμε ότι πρέπει να μένουν στις χώρες τους και να κοιτάξουν το μέλλον τους. Οι άνθρωποι δεν τρέχουν να ξεφύγουν μόνον από τα όπλα. Οι άνθρωποι τρέχουν να ξεφύγουν και από τις κακές κυβερνήσεις, από την διαφθορά και από την κακή διαχείριση. Αυτό είναι κάτι στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε για να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για ανάπτυξη της ασφάλειας και της σταθερότητας».
Η ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΑ
ΟΜΙΛΙΑ ΚΟΤΖΙΑ
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Κοτζιάς τόνισε: «Ουσιαστικά πρόκειται για την πρώτη συνάντηση νοτιοανατολικών κρατών της Ευρώπης με Αραβικά. Η Βαλκανική και η Ανατολική Μεσόγειος αποτελούν μια κοινή γεωγραφική συνέχεια. Από εδώ ‘περνάνε’ πολλαπλά προβλήματα, δυνατότητες και ευκαιρίες: πρόσφυγες, εμπόριο, μεταφορές, οικονομικοί μετανάστες. Μας συνδέουν τόσα πολλά και μπορούμε να τα κάνουμε ακόμα περισσότερα και πιο θετικά. Η σταθερότητα κάθε κράτους της περιοχής έχει άμεσες συνέπειες σε όλους τους άλλους. Η ασφάλεια του καθένα από εμάς είναι κομμάτι της ασφάλειας των υπολοίπων. Ζούμε σε έναν κόσμο με πολυειδείς διαδράσεις και αλληλεξαρτήσεις. Σε ένα κόσμο που κάθε ακόμα και τυχαίο γεγονός μπορεί να έχει πολλαπλές επιπτώσεις στους πολίτες μας. Αλληλοσύνδεση και αλληλεξάρτηση αποτελούν το θεμέλιο, προκειμένου να αναζητήσουμε κοινές στάσεις και κοινές λύσεις απέναντι στα προβλήματα της περιοχής. Θεμέλιο μιας τέτοιας συνεργασίας είναι οι πολύ καλές σχέσεις της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο. Σχέσεις εμπιστοσύνης που θέλουμε να επεκταθούν με όλη τη ΝΑ Ευρώπη».
Ο κ. Κοτζιάς επισήμανε ότι το ζητούμενο δεν είναι να προσδιορίζει ο καθένας τη στάση του έναντι των δυνάμεων που ανταγωνίζονται στην περιοχή για τα δικά τους συμφέροντα, αλλά να έχει ως αφετηρία τα κοινά του συμφέροντα και με βάση αυτά να κρίνει τη στάση των υπολοίπων και τόνισε ότι είναι πρώτιστο αγαθό για τη περιοχή η ειρήνη και όποιος την θέλει, πρέπει να πολεμά την τρομοκρατία, να υπερασπίζεται τα συμφέροντα των λαών και να προωθεί τη διεθνή συνεργασία, σημειώνοντας ότι βασικές προϋποθέσεις για την ειρήνη είναι ο τερματισμός της κατάστασης χάους στη Λιβύη και η εδραίωση εθνικής κυβέρνησης. Επίσης, να σταματήσει ο πόλεμος στη Συρία, αλλά και στο Ιράκ. Να επιτευχθεί μία συνθήκη ειρήνης που θα επιτρέψει στον πληθυσμό της περιοχής να επιστρέψει στις εστίες του και να υπάρξει ένα μεγάλο ορθολογικό πρόγραμμα ανοικοδόμησης αυτών των χωρών. Να σταθεροποιηθούν οι περιοχές αστάθειας και να λυθεί το κουρδικό ζήτημα, με τρόπο ειρηνικό και μακρόχρονο. Αναφερόμενος στο Παλαιστινιακό τόνισε την ανάγκη δημιουργίας δύο κρατών στην Μέση Ανατολή που θα ζουν σε ειρήνη και ασφάλεια, με σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και του διαφορετικού.
Επισήμανε, επίσης, ότι πρέπει να αναγνωριστεί το μεγάλο έργο που προσφέρουν η Ιορδανία και ο Λίβανος, δύο κράτη που πληρώνουν τις επιλογές τρίτων, και να ενισχυθούν οικονομικά -ιδιαίτερα από την Ε.Ε.- καθώς ο στόχος δεν είναι μόνο η περίθαλψη των προσφύγων, αλλά και η δημιουργία νέων οικονομικών υποδομών. Παράλληλα, έθιξε το θέμα της περιβαλλοντικής ασφάλειας στη Μεσόγειο και της ανεξέλεγκτης επιβάρυνσής της και πρότεινε την ανάπτυξη κοινών δράσεων, έρευνας και παραγωγής, πράσινων τεχνολογιών προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, αλλά και της παραγωγής ενέργειας, καθώς και μεταφοράς παραδοσιακών μορφών ενέργειας. Έθεσε δε ως μείζον ζήτημα, την ασφάλεια των μεταφορών, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ανάπτυξης ενός σύγχρονου δικτύου, καθώς η περιοχή της Μεσογείου διακινεί το 40% των παγκόσμιων ενεργειακών αποθεμάτων και αποτελεί από τους πιο σημαντικούς κόμβους θαλάσσιας επικοινωνίας από το Σουέζ, το Χορμούς, το ‘Αντεν, μέχρι το Γιβραλτάρ.
«Ελλάδα και Τουρκία αποτελούν τη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και η Κύπρος την αντίστοιχη της ΕΕ, αποτελώντας το όριο, αλλά, ταυτόχρονα, και τον κρίκο σύνδεσης των δύο υποσυστημάτων, ΝΑ Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Είναι η περιοχή που μπορεί να δώσει ενέργεια και να διαφοροποιήσει τις πηγές φυσικού αερίου για την Ε.Ε.» σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών.
Αναφερόμενος στο Ισλάμ, υπογράμμισε ότι ο ισλαμισμός δεν είναι εχθρός του χριστιανισμού, ούτε το αντίστροφο, αλλά ο φανατισμός, και τόνισε την ανάγκη της συμβολής όλων στον διαθρησκειακό διάλογο καλώντας τους συναδέλφους του -όσοι το επιθυμούν- να συμμετέχουν στην προετοιμασία της δεύτερης διεθνούς διάσκεψης για την προστασία των πολιτισμικών και θρησκευτικών κοινοτήτων στη Μέση Ανατολή, που θα διοργανωθεί το 2017 σε συνέχεια της πρώτης Διεθνούς Διάσκεψης που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2015 στην Αθήνα.
Σχετικά με το προσφυγικό – με το οποίο «οι χώρες της βαλκανικής πληρώνουν έναν πόλεμο στον οποίο δεν συμμετέχουν» ο κ. Κοτζιάς πρότεινε τη δημιουργία μιας κοινής ομάδας έρευνας και δράσης, που να συντονίζει αιτήματα και πρακτικές της περιοχής καθώς και τις αρμόδιες Αρχές, ώστε να μπορούν να προταθούν, να εγκριθούν και να υλοποιηθούν διασυνοριακά προγράμματα και ειδικές περιφερειακές και ευρύτερα διεθνείς συνεργασίες ώστε να κατατίθενται από κοινού προτάσεις στην Ε.Ε. και τον ΟΗΕ, ιδιαίτερα στα πεδία όπου καταγράφονται ανθρωπιστικές κρίσεις.
Πρότεινε, επίσης, την ενίσχυση των συνεργασιών, από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, έως την ενίσχυση νέων μεθόδων παραγωγής και οργάνωσής της: «Μπορούμε και πρέπει να αποκαταστήσουμε τα οικονομικά και κοινωνικά δίκτυα, ανάμεσα στις δύο περιοχές. Δίκτυα ενέργειας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο και μεταφορικά δίκτυα. Χρειάζεται να δημιουργηθούν μεγάλες και σταθερές υποδομές διασύνδεσης των πλευρών της περιοχής μας» είπε χαρακτηριστικά.
Βασική πρόταση που απηύθυνε ήταν το κοινό μέτωπο συνεργασίας και συντονισμού των υπηρεσιών πληροφοριών και αστυνομιών κατά της τρομοκρατίας και των δικτύων του οργανωμένου εγκλήματος, που απαιτούν σκληρές απαντήσεις. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στη νέα γενιά, επισημαίνοντας ότι «το πλέον ανησυχητικό στην τρομοκρατία της μαζικής βίας και του εξτρεμισμού είναι ότι φορέας της είναι ακόμα και νέα παιδιά» και πρότεινε να βρεθούν τρόποι ειρηνικής συνεργασίας της νέας γενιάς όλης της περιοχής, στους τομείς του πολιτισμού, του αθλητισμού, της εκπαίδευσης που να καθιερωθούν μακρόχρονα.
«Οφείλουμε να χτυπήσουμε τις γενεσιουργικές αιτίες του θρησκευτικού, φυλετικού, εθνικιστικού μίσους και της βίας. Να συμβάλουμε στην ισορροπημένη κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη» όπως πρόσθεσε.
Παράλληλα, υποστήριξε την ανάγκη προστασίας των πολιτισμικών και θρησκευτικών κοινοτήτων της περιοχής και κάλεσε τους συναδέλφους του να συμμετάσχουν στο παρατηρητήριο που συγκροτήθηκε μετά τη διεθνή διάσκεψη της Αθήνας.
«Κεντρική φιλοσοφία μας είναι ότι την περιοχή μας δεν πρέπει κανείς να την αντιμετωπίζει από την οπτική μόνο του μεσανατολικού προβλήματος, αλλά και από τις δυνατότητες, τη δυναμική της» είπε, προσθέτοντας τη μεγάλη σημασία που έχει η προώθηση κουλτούρας συνεργασίας σε όλα τα επίπεδα, η οποία μπορεί να διαμορφωθεί μέσω δικτύων συνεργασίας και άμεσων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης σε πολλαπλούς τομείς.
«Οι δράσεις μας και η ανάπτυξη περαιτέρω της συνεργασίας μας στηρίζονται στο διεθνές δίκαιο, στον ΟΗΕ, στην ΕΕ και στη συνεργασία που έχουν μεταξύ τους οι αραβικές χώρες, στους θεσμούς αυτής της συνεργασίας» κατέληξε, προτείνοντας η Διάσκεψη αυτή να γίνει ένας μόνιμος θεσμός διαλόγου ειρήνης και ασφάλειας για όλη την περιοχή.
