Είναι μια από τις μεγάλες εκκρεμότητες της δεύτερης αξιολόγησης. Τα κόκκινα δάνεια, όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, ίσως αποδειχθούν κάτι πολύ πιο σοβαρό στην πορεία του χρόνου: μια βόμβα στα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος και της ελληνικής οικονομίας, αν δεν αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Οπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, η αποτυχία στη μείωση των κόκκινων δανείων μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων αναγκών για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αυτό όμως σημαίνει ενεργοποίηση του bail-in αλλά και ένα πιθανό νέο Μνημόνιο, κάτι που φυσικά θα σήμαινε ταυτόχρονα και νέα οπισθοδρόμηση της ελληνικής οικονομίας σε υφεσιακή πορεία, με απρόβλεπτη κατάληξη.
Οι επίσημοι φορείς προτιμούν να βλέπουν την εικόνα από την ανάποδη. Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας επισημαίνει σε συνομιλητές του ότι μόλις υπάρξει συμφωνία για το θέμα του εξωδικαστικού συμβιβασμού για τις επιχειρήσεις, που αποτελεί το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης, το μπαλάκι θα περάσει στις τράπεζες. Αυτές θα κληθούν να το αξιοποιήσουν, μόνες τους ή με τους διαχειριστές, για να πετύχουν τον στόχο της μείωσης των κόκκινων δανείων κατά 40% σε τρία χρόνια, έως τα τέλη του 2019. Στο καλό αυτό σενάριο, ο κεντρικός τραπεζίτης επισημαίνει ότι οι τράπεζες θα αυξήσουν τα ίδια κεφάλαιά τους και δεν θα χρειαστούν νέα ανακεφαλαιοποίηση, ενώ θα ενισχυθεί και η ρευστότητα στην οικονομία.
ΚΑΙΓΕΤΑΙ Η ΕΚΤ. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καίγεται να προωθήσει τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις και να αρχίσει την εφαρμογή τους. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρώπη μη εξυπηρετούμενων δανείων (45,1% ή 108 δισ. ευρώ). Και σαν να μην έφτανε αυτό, δύο από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες στη χώρα ασχολούνται με τα εσωτερικά τους προβλήματα αναζητώντας, εν μέσω αντιπαραθέσεων, νέες ηγεσίες. Εμφανώς θορυβημένοι από το γεγονός, οι δανειστές κάλεσαν την περασμένη Τετάρτη στο Χίλτον τον πρόεδρο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Γιώργο Μιχελή προκειμένου να τους ενημερώσει για τις εξελίξεις στην Εθνική, αλλά και να του διαμηνύσουν ότι επιθυμούν μια όσο το δυνατόν «αναίμακτη» λύση. Παρότι τυπικά το θέμα δεν εντάσσεται στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης, οι θεσμοί φοβούνται τις παρενέργειές του στην προώθηση του μείζονος θέματος των κόκκινων δανείων.
Στη διαπραγμάτευση καθεαυτή για το θεσμικό πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού σημειώνεται πρόοδος και διαφαίνεται η προοπτική συμφωνίας. Στο πλαίσιο αυτό, θα προβλέπεται ότι εφόσον μια επιχείρηση κριθεί βιώσιμη θα μπορεί να ρυθμίζει τις οφειλές της, περιλαμβανομένου κουρέματος έως 50%, το οποίο θα αφορά και τις οφειλές προς το Δημόσιο. Οι λεπτομέρειες για το τελευταίο σημείο, των οφειλών προς το Δημόσιο, δεν έχουν συμφωνηθεί και αποτελούν ίσως τη βασικότερη εκκρεμότητα αυτή τη στιγμή.
Οπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας θα περάσει από τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων. Πόσο δίκαιο και αποδοτικό θα είναι αυτό, όμως, μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Πολλοί παράγοντες έχουν επιφυλάξεις για το κατά πόσον η συμφωνία αυτή θα είναι εφαρμόσιμη και θα φέρει αποτελέσματα γρήγορα. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ερωτηματικά αν ο νέος μηχανισμός θα αποδώσει σε ό,τι αφορά τις δεκάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθότι, όπως λένε, είναι ένας μηχανισμός αδοκίμαστος, με πολλά στάδια και άρα ενέχει τον κίνδυνο να προκληθούν ουρές επιχειρήσεων με δάνεια προς ρύθμιση. Από την άλλη, οι ίδιες πηγές αναγνωρίζουν ότι ένας πλήρως αυτοματοποιημένος μηχανισμός θα αδικούσε κάποιους και θα ευνοούσε ενδεχομένως τους φοροφυγάδες, οι οποίοι θα τύγχαναν των ευνοϊκότερων ρυθμίσεων αφού θα εμφάνιζαν χαμηλά εισοδήματα.
ΚΩΛΥΣΙΕΡΓΙΕΣ. Εμπόδια προκύπτουν και από αλλού. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο υπουργείο Οικονομικών κωλυσιεργούν στην έγκριση της άδειας της AKTUA Hellas, της πρώτης υποψήφιας για τη διαχείριση κόκκινων δανείων. Τραπεζικές πηγές σχολιάζουν ότι ίσως έχουν ξυπνήσει σε κάποιους τα αντανακλαστικά του παρελθόντος εναντίον συγκεκριμένων εταιρειών. Συνολικά στην Τράπεζα της Ελλάδος εκκρεμούν αιτήσεις για έξι τέτοιες άδειες. Μάλιστα, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι και αυτό το ζήτημα εθίγη από τους θεσμούς την Τετάρτη στο Χίλτον, με τον εκπρόσωπο της Τραπέζης της Ελλάδος Ηλία Πλασκοβίτη να καθησυχάζει ότι θα λυθεί σύντομα.
Τα ΝΕΑ