Για ακόμα μια φορά φέτος οι Κασσάνδρες διαψεύστηκαν, σημειώνει σε δημοσίευμά της η Wall Street Journal αναφερόμενη στο αποτέλεσμα του ιταλικού δημοψηφίσματος. Ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρεντσι παραιτήθηκε μετά το όχι στην πρότασή του για συνταγματική αναθεώρηση, αλλά αυτό δεν οδήγησε σε κατάρρευση τις αγορές, εξηγεί ο γνωστός αρθρογράφος Simon Nixon. Το γιατί οι αγορές δεν βυθίστηκαν και η Ευρώπη δεν διαλύθηκε μετά από αυτή την εξέλιξη – όπως πολλοί φοβούνταν – έχει πολλές εξηγήσεις. Μια από αυτές, σύμφωνα με το δημοσίευμα, είναι ότι οι αγορές είχαν ήδη τιμολογήσει την ήττα του Ρέντσι, μια άλλη είναι πως τα δημοψηφίσματα τύπου Brexit και η εκλογή Τραμπ, από μόνα τους δεν σημαίνουν τίποτα. Οι πολιτικές συνέπειες θα φανούν από τις αποφάσεις που θα ληφθούν και αυτές πρώτον αργούν και δεύτερον είναι δύσκολο να αξιολογηθούν.
Ωστόσο, σημειώνει η WSJ, ο βασικότερος λόγος που η Ευρώπη δεν βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε αναταραχή είναι ότι – τουλάχιστον για την ώρα – τα προβλήματα της Ιταλίας θα παραμείνουν στην Ιταλία. Αυτά τα προβλήματα δεν είναι καινούργια και αντανακλούν μια μακρά κρίση διακυβέρνησης.
Η Ιταλία, παρατηρεί το δημοσίευμα, ήταν σχεδόν η μόνη χώρα, της οποίας το οικονομικό μοντέλο βρέθηκε εκτεθειμένο στην παγκόσμια οικονομική κρίση, αλλά ήταν μεταξύ των χωρών που εφήρμοσαν με τον βραδύτερο ρυθμό μεταρρυθμίσεις. Στην περίπτωση του πρόσφατος δημοψηφίσματος, η ήττα του Ρέντσι ίσως λειτουργήσει ως “τροχοπέδη” για τις οικονομικές προοπτικές της χώρας στο μέλλον, αλλά αυτό μένει να φανεί.
Ωστόσο, αυτό που έχει γίνει ξεκάθαρο, κατά την τελευταία επταετία, είναι ότι η κρίση μόνο σε μία χώρα συνιστά κρίση για το σύνολο της Ευρωζώνης, στην περίπτωση της οποίας και χρειάζεται συλλογική ευρωπαϊκή απάντηση, σημειώνει ο αρθρογράφος, αναφερόμενος στην Ελλάδα. Όπως επισημαίνει, η Ευρωζώνη υπέστη αρκετές επιθανάτιες εμπειρίες, στην προσπάθειά της να αντιμετωπίσει τις διαδοχικές κρίσεις στην Ελλάδα. Μάλιστα, όπως αναφέρεται, τα τελευταία χρόνια, οι σοβαρές ανεπάρκειες διακυβέρνησης στην Ευρωζώνη γίνονται λιγότερο αισθητές, λόγω του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Άλλωστε, δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται πως η ικανότητα της Ευρωζώνης να αναλάβει αποφασιστική πολιτική δράση είναι πιο ισχνή παρά ποτέ.
Την ίδια ώρα, η αυξανόμενη δύναμη των λαϊκιστικών κομμάτων περιορίζει τα πολιτικά περιθώρια για δράση, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επί σειρά ετών, σχολιάζει ο αρθρογράφος, η Ε.Ε. Έχει επαναπαυτεί στην ιδέα πως σημειώνει πρόοδο στην κρίση.
Επομένως, η μεγαλύτερη δοκιμασία για την ικανότητα λήψης αποφάσεων στην Ευρωζώνη δεν είναι η Ιταλία, αλλά η Ελλάδα. Ο κίνδυνος μιας νέας κρίσης στην Ελλάδα είναι πραγματικός, εκτός και εάν η Ευρωζώνη μπορέσει να βρει λύση στο αδιέξοδο μεταξύ Ελλάδας, Γερμανίας και ΔΝΤ για την επόμενη φάση του ελληνικού προγράμματος.
Κανένας δεν θέλει ένα ακόμη αποτυχημένο ελληνικό πρόγραμμα, τουλάχιστον όχι την ώρα που η γεωπολιτική σημασία της Ελλάδας μεγαλώνει. Ωστόσο, κάποιοι αξιωματούχοι δεν βλέπουν πώς μπορεί να επιλυθεί η κατάσταση στη χώρα, υπογραμμίζει ο Nixon και κλείνει θέτοντας το ερώτημα: “Και εάν η Ευρωζώνη αδυνατεί να επιλύσει τις διαφορές της για την Ελλάδα, τι δείχνει αυτό για την ικανότητά της, εάν καταστεί αναγκαίο να βοηθήσει την Ιταλία;”.
