Του Σπύρου Δημητρέλη
Από το 2009 που ξέσπασε η κρίση οι πολίτες έχουν δει πολλές ανατροπές. Στη ζωή τους, στο πορτοφόλι και στο μέλλον τους. Ακόμη και στον τομέα της φορολογικής και γενικότερα δημοσιονομικής πολιτικής έχουν εμφανιστεί πρωτοφανείς πρακτικές που έχουν δημιουργήσει παρενέργειες και αναμένεται να δημιουργήσουν και άλλες.
Πιο συγκεκριμένα, με το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης, αποφασίστηκαν και θεσμοθετήθηκαν μέτρα αύξηση υφιστάμενων φόρων κατανάλωσης αλλά και επιβολής νέων φόρων κατανάλωσης. Έτσι, για πρώτη φορά παραβιάστηκε ο άγραφος κανόνας στο υπουργείο Οικονομικών ότι οι τελωνειακού χαρακτήρα διατάξεις ισχύουν από την κατάθεσή τους. Για ποιο λόγο υπήρχε αυτός ο άτυπος κανόνας; Προκειμένου να μην εκδηλώνεται το φαινόμενο της αποθεματοποίησης (δηλαδή το στοκάρισμα ποσοτήτων από τους εμπόρους προκειμένου να πουληθούν με τις αυξημένες τιμές μετά την αύξηση του φόρου) και δεύτερον να μην φουσκώνουν οι τιμές πριν ακόμη αυξηθούν οι φόροι κατανάλωσης. Και οι δυο παρενέργειες ζημιώνουν και τους καταναλωτές αλλά και το δημόσιο ταμείο που χάνει τελικά κάποια φορολογικά έσοδα.
Στην προκειμένη περίπτωση οι καταναλωτές και οι παράγοντες της αγοράς γνώριζαν από τον Ιούνιο ότι πρόκειται να αυξηθούν από την Πρωτοχρονιά οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στα καύσιμα (3 λεπτά στην αμόλυβδη, 8 στο ντίζελ κίνησης και 7 στο υγραέριο κίνησης) και στα καπνικά προϊόντα (περίπου 0,5 ευρώ ανά πακέτο) καθώς και ότι θα επιβληθούν ειδικοί φόροι κατανάλωσης για πρώτη φορά στο ηλεκτρονικό τσιγάρο (1 ευρώ ανά 10 ml υγρού αναπλήρωσης) και στον καφέ (1 έως 4 ευρώ ανά κιλό ανάλογα με το στάδιο επεξεργασίας). Το φαινόμενο της αποθεματοποίησης, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, εμφανίστηκε κατά κύριο λόγο στον καφέ όπου οι χονδρέμποροι έσπευσαν να προλάβουν τη γραφειοκρατία και τις επιβαρύνσεις. Μάλιστα, η εγκύκλιος για τον τρόπο εφαρμογής του ΕΦΚ στον καφέ εκδόθηκε μόλις λίγα 24ωρα πριν την έναρξη του μέτρου και όπως σημειώνουν γνώστες του συγκεκριμένου κλάδου οι εκτελωνισμοί με τον φόρο πρόκειται να καθυστερήσουν καθώς έχει γίνει σημαντική αποθεματοποίηση.
Μια άλλου είδους παρενέργεια εμφανίστηκε με την προγραμματισμένη αύξηση του ΕΦΚ στα τσιγάρα. Εμφανίστηκαν κρούσματα αύξηση των τιμών στα τσιγάρα πριν αυξηθεί ο φόρος με την αιτιολογία οι καπνιστές να μην σοκαριστούν από μια μεγάλη αύξηση της τιμής του πακέτου από την Πρωτοχρονιά, αλλά να συνηθίσουν την αυξημένη τιμή σταδιακά και να μην στραφούν σε άλλα, ανταγωνιστικά του καπνού, προϊόντα.
Στο θέμα του ηλεκτρονικού τσιγάρου το πρόβλημα είναι ο τρόπος εφαρμογής του φόρου στα υγρά αναπλήρωσης. Και αυτό διότι πολλοί καταναλωτές προχωρούν στην αγορά υγρών αναπλήρωσης από δικτυακούς τόπους του εξωτερικού όπου η εφαρμογή ειδικού φόρου κατανάλωσης είναι πολύ δύσκολη έως και αδύνατη.
capital.gr
