Σε επίπεδα που ενδέχεται να απειλήσουν εκ νέου τη λειτουργική κερδοφορία των ελληνικών ακτοπλοϊκών επιχειρήσεων έχουν περιέλθει οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Με τις δαπάνες για τα καύσιμα να καλύπτουν περισσότερο από το ένα τρίτο των λειτουργικών εξόδων των επιχειρήσεων, ο συνδυασμός του ακριβότερου πετρελαίου, που διαπραγματεύεται σε δολάρια, και της πτώσης του ευρώ συνθέτει ένα εκρηκτικό μείγμα για την τρέχουσα οικονομική χρήση. Οπως εξηγούν παράγοντες της ελληνικής ακτοπλοϊκής βιομηχανίας, κάθε 10% αύξηση των τιμών των καυσίμων επιβαρύνει με περίπου 3%-4% τα έξοδα. Με δεδομένο πως το ποσοστό των δαπανών για καύσιμα που θεωρείται βιώσιμο τοποθετείται περίπου στο 30% των συνολικών δαπανών και ότι το 2016 έκλεισε με τις δαπάνες αυτές κοντά στο 35%-40%, καθίσταται αντιληπτό το οριακό σημείο στο οποίο έχει περιέλθει εκ νέου αυτή η εξίσωση.
Τρία χρόνια πριν, όταν οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου βρίσκονται άνω των 120 δολαρίων το βαρέλι, τα καύσιμα είχαν φτάσει να αντιστοιχούν σε ποσοστό της τάξης του 55% και οι ισολογισμοί των ακτοπλοϊκών είχαν βυθιστεί σε λειτουργικές ζημίες. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου από τα μέσα του 2014 και μετά είναι ο κύριος λόγος των θετικών οικονομικών αποτελεσμάτων που παρουσίασαν τα τελευταία τρίμηνα οι ελληνικές ακτοπλοϊκές εταιρείες.
«Το κόστος καυσίμων αποτελεί μια από τις βασικότερες παραμέτρους στη διαχείριση των πλοίων και οι διακυμάνσεις του επηρεάζουν άμεσα το λειτουργικό κόστος των εταιρειών και συμβάλλουν σημαντικά στην επίτευξη κερδοφόρων ή ζημιογόνων αποτελεσμάτων», εξηγεί στην «Κ» Ελληνας τραπεζίτης. Η επιβάρυνση του κόστους καυσίμων, αλλά και των λιπαντικών, στο συνολικό κόστος εκμετάλλευσης από τη μέγιστη τιμή της τελευταίας επταετίας του 53% που καταγράφηκε το 2012, αποκλιμακώθηκε περίπου στο 38% το 2015. «Ομως διατηρείται η εγγενής δυσκολία διαχείρισης του συγκεκριμένου κόστους, η οποία οφείλεται στο γεγονός ότι είναι εκτεθειμένο σε αυξημένα επίπεδα μεταβλητότητας του επιπέδου τιμών Brent αλλά και των συναλλαγματικών κινδύνων», συμπληρώνει.
Η εξέλιξη του κόστους καυσίμων και λιπαντικών των τεσσάρων μεγαλύτερων ακτοπλοϊκών εταιρειών από το 2015 έως και το 2016 αποκαλύπτει μια δραστική μείωση των δαπανών εκείνης της περιόδου, που οφείλεται στην υποχώρηση της τιμής Brent κατά 46% το 2015. H μέση τιμή του πετρελαίου Brent το 2011 και το 2012 ήταν στα 111 δολάρια. Υποχώρησε στα 108 το 2013 και στα 99 το 2014 για να κατακρημνιστεί το 2015 στα 52 δολάρια. Το 2016 διαμορφώθηκε κατά μέσον όρο στα 42. Τώρα η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (EIA) στις τελευταίες της εκτιμήσεις, τον Δεκέμβριο, προβλέπει ότι η μέση τιμή του Brent θα διαμορφωθεί στα 52 δολάρια το 2017. Δηλαδή περί το 25% υψηλότερα, κάτι που μπορεί να αυξήσει τα κόστη για την ελληνική ακτοπλοΐα κατά 7% έως 10%.
Αλλά παράλληλα με το πετρέλαιο ενισχύεται και η ισοτιμία του δολαρίου έναντι του ευρώ. Ετσι η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ – δολαρίου αποτελεί εξίσου σημαντικό κίνδυνο για τον κλάδο, δεδομένου ότι οι διεθνείς τιμές των καυσίμων ορίζονται σε δολάρια αλλά τα έσοδα του ακτοπλοϊκού κλάδου είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα σε ευρώ. Αν και είναι προφανές ότι η εφαρμογή τεχνικών και προϊόντων διαχείρισης της συναλλαγματικής ισοτιμίας (hedging) είναι επιβεβλημένη, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορεί να αντισταθμιστεί πλήρως οιαδήποτε απότομη μεταβολή είτε των καυσίμων είτε του δολαρίου είτε αμφοτέρων.
Την ίδια ώρα, οι αυξημένοι συντελεστές ΦΠΑ στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και οι νέες φορολογικές και ασφαλιστικές επιβαρύνσεις, που περιορίζουν το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, δεν επιτρέπουν αισιοδοξία για σημαντική αύξηση της εγχώριας ζήτησης για ατμοπλοϊκές μεταφορές που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα έσοδα του κλάδου το 2017, σημειώνουν παράγοντες της ελληνικής ακτοπλοΐας.
Ολες οι ελπίδες συγκεντρώνονται έτσι στην ξένη τουριστική κίνηση. Αλλά και αυτή, αν και αναμένεται να παραμείνει ισχυρή το 2017, δεν είναι βέβαιο πως θα κατευθυνθεί στην ακτοπλοΐα για να φτάσει σε νησιωτικούς προορισμούς και όχι στις αερομεταφορές. Ετσι, οικονομικά ακόμα ευάλωτες ακτοπλοϊκές εταιρείες έχουν να ανταγωνιστούν ισχυρές οικονομικά αεροπορικές που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου. Μάλιστα η είσοδος στην αγορά τα τελευταία χρόνια των αεροπορικών χαμηλού κόστους έχει ήδη περιορίσει τη ζήτηση ακτοπλοϊκών υπηρεσιών σε προορισμούς με υψηλό τουριστικό ενδιαφέρον.
Καθημερινή
